Alwaran Yo so Puso Yo

“Yatol [“alwaran,” NW]mo so pusom ed amin a seet; ta manlapu ed sikato so saray agus na bilay.”​—ULIRAN 4:23.

1, 2. Akin a nakaukolan tayon alwaran so puso tayo?

 SAKEY a masiken diad isla na Caribbean so pinmaway ed ayaman to kayari na bagyo. Diad paniimano to ed saray aperdi ed kaliberliber to, amoria to ya abwal la imay abalbaleg a kiew a dekadekada lan akaalagey ed arapan na wangalan to. Oniay inumameng to, ‘Panon itan ya agawa anta akaalagey niray ankekelag a kakiewan ed kaliberliber?’ Naebatan itan sanen anengneng to so sengeg na atumban kiew. Abulok la manaya so loob na satan a singa agnatumban kiew tan imparungtal na bagyo so agnanengneng a kabubulok.

² Agaylan makapasinagem sano say sakey a tuan managdayew ya ompatnag a nilamut a maong ed Kristianon dalan na bilay so onsuko ed subok ed pananisia to. Susto so inkuan na Biblia a “say panag-isisip na puso na too mauges a nanlapu ed inkaugaw to.” (Genesis 8:21) Kabaliksan na saya a no aglawas manbantay, anggan saray maabig a kapusoan so nasagyat a manggawa na mauges. Lapud mainomay a naimpluensyaan so ag-ayadyarin puso na too, nakaukolan tayon seryosoen so bilin ya: “Alwaran mo so pusom ed amin a seet.” (Uliran 4:23) Kanian panon tayon naalwaran so piguratibon puso tayo?

Nakaukolan so Regular a Pampa-Checkup

3, 4. (a) Antoray nayarin itepet nipaakar ed literal a puso? (b) Anto so makatulong ed sikatayo pian nausisa so piguratibon puso tayo?

³ No manpa-checkup kayo ed doktor, seguradon surien to nin unona so puso yo. Kasin say interon bunigas yo, pati say puso yo, so mangipapatnag a magenap so sustansian nanaakan yo? Komusta so presyur na dala yo? Kasin tuloytuloy tan mabiskeg so parok na puso yo? Kasin magenap so pan-eehersisyo yo? Kasin nidudunget so puso yo ed agmanepeg a pakadesdesan?

⁴ No nakaukolan ed literal a puso so regular a pampa-checkup, komusta so piguratibon puso yo? Si Jehova so manuusisa ed satan. (1 Awaran 29:17) Ontan met so nepeg tayon gawaen. Panon? Diad pangitepet na onia: Kasin magenap so espiritual a tagano a nagagamoran na pusok panamegley na maparanay a personal a panagaral tan iyaatendi ed miting? (Salmo 1:1, 2; Hebreos 10:24, 25) Kasin papablien ko ed pusok so mensahe nen Jehova a singa “mandarlang ya apoy ya akapotan ed saray pukel ko,” a mamapakiwas ed siak a mibiang ed panangipulong ed Panarian tan panaggaway-babangatan a kimey? (Jeremias 20:9; Mateo 28:19, 20; Roma 1:15, 16) Kasin isesekar kon maong so inkasiak, a mibibiang ak ed arum a nengneng na sigpot-panaon a ministeryo no posibli? (Lucas 13:24) Anton klase na kaliberliber so pangipapaarapan ko ed piguratibon pusok? Kasin mililimog ak ed arum a walaan na kapusoan a naskey ed tuan panagdayew? (Uliran 13:20; 1 Corinto 15:33) Komon ta masiglat itayon makaimano ed antokaman a depekto tan manggawa na saray kundang pian ipetek a tampol so pamaakaran.

5. Anton mausar a gagala so kanaan na saray subok ed pananisia?

⁵ Mabetbet itayon makasagmak na subsubok ed pananisia tayo. Pankanawnawa tayo iratan pian natebek so kipapasen na puso tayo. Diad saray Israelita ya asingger lan onloob ed Insipan a Dalin, inkuan nen Moises: “Amin a dalan ya angibasbasan nen Jehova a Dios mo ed sika ed saray apataplo a taon ed kalawakan, pian napauyamo to ka, a suboken to ka, pian naamtaan to so wala ed pusom no agamilen mo met lanlamang odino andi so saray ganggan mo.” (Deuteronomio 8:2) Agtayo kasi mabetbet a nabigla ed saray liknaan, pilalek, odino reaksion ya ompatnag sano nipaarap itayo ed ag-inilaloan iran situasyon  odino pakatuksoan? Saray subok ya aabuloyan nen Jehova so peteg a mangipamoria ed sikatayo ed saray kakabosan tayo, a mamawala na pankanawnawa pian onaligwas ni. (Santiago 1:2-4) Agtayon balot komon onsasaew a manmorekdek tan manpikasi nipaakar ed reaksion tayo ed saray subok!

Anto so Ipapatnag na Saray Ibabaga Tayo?

6. Anto so ipaparungtal na saray teman pantotongtongan tayo nipaakar ed puso tayo?

⁶ Panon tayon nadetermina no anto so walan papablien tayo ed puso tayo? Inkuan nen Jesus: “Say maong a too ipaway to so maabig dia ed maong a kayamanan na puso to; et say mauges a too ipaway to so kaugsan dia ed mauges a kayamanan; ta dia ed inkadaakan na puso say sangi to mansalita.” (Lucas 6:45) Say mabetbet a totongtotongen tayo so maabig a pakapatnagan no anto so akateenan na puso tayo. Kasin naynay tayon totongtongen so nipaakar ed materyal iran bengatla tan maabig ya agawaan ed sekular? Odino kasin mabetbet ya akasentro iray pantotongtong tayo ed espiritual iran bengatla tan teokratiko iran kalat? Imbes a pantongtongan iray inkalingoan na arum, kasin maaro tayon sasakbungan iratan? (Uliran 10:11, 12) Kasin say pitongtong tayon lanang et nipaakar ed totoo tan ed saray nagagawa ed bilay da balet ta mataltalag so nipaakar ed espiritual tan moral a bengatla? Agta pakapatnagan itan a mibabali tayo la ed personal a bilay na arum a totoo?​—1 Pedro 4:15.

7. Anto leksion nipaakar ed panalwar ed puso tayo so naaralan tayo diad salaysay na samploran agagi nen Jose?

⁷ Konsideraen so agawa ed sakey a baleg a pamilya. Say samploran papanguloan ya ilalak nen Jacob et ‘ag-ira makapisalita na siuuyamo’ ed yugtan dan si Jose. Akin? Maimon ira lapud sikato so paborito nen ama ra. Diad saginonor, sanen apalaboan si Jose na kugkugip manlapud Dios, a mamapaneknek a sikato so papaboran nen Jehova, “pinmalalo lamet so gula ra ed sikato.” (Genesis 37:4, 5, 11) Sikara so maruksan angilako ed agi ra diad inkaaripen. Insan pinalikdo day ama ra pian isipen ton si Jose so pinatey na masebeg ya ayep, pian nasakbongan so ginawa ran mauges. Agnaalwaran na samploran agagi nen Jose so kapusoan da ed satan ya inkagawa. No magmainomay itayon mankritiko ed arum, agta ebidensya itan na ibeg odino imon ed puso tayo? Nakaukolan a manbantay itayo ya usisaen no anto so ombibiswat ed sangi tayo tan iwaklit tayon tampol iray agmanepeg a tendensia.

8. Anto so ontulong ed sikatayo pian nausisa so puso tayo sano makapantila itayo?

 ⁸ Anggaman ‘agnayarin pantilaen so Dios,’ saray ag-ayadyarin totoo so walaan na tendensian mantila. (Hebreos 6:18) “Amin a totoo matila ra,” so inyey-ey na salmista. (Salmo 116:11) Anggan si apostol Pedro et amitlon angiburi ed si Jesus. (Mateo 26:69-75) Mabitar, nepeg itayon manalwar pian agmakapantila, lapud gugulaen nen Jehova so “matila a dila.” (Uliran 6:16-19) No bilang ta makapantila itayo, makabat so pan-analisa ed sengegan. Kasin makasengeg itan ed takot ed too? Kasin antakot itayon nadusa? Nayarin say lamot na problema et ompano agtayo labay a naderal so reputasyon tayo odino lapud sigpot ya inkasiblet? Antokaman so kipapasen, matukotukoy a morekdeken tayo itan a pamaakaran, a mapaabeban awaten so kakulangan tayo, tan onkerew na panamerdona nen Jehova, ya onkerew na tulong pian natalonaan so kaleteyan! “Saray mamasiken ed kongregasyon” so nayarin sankaabigan a mangiter ed satan a tulong.​—Santiago 5:14, NW.

9. Anto so ipapatnag na saray pikakasi tayo nipaakar ed puso tayo?

⁹ Oniay ebat nen Jehova ed kerew nen kalangweran nin Arin Solomon nipaakar ed kakabatan tan pikakabat: “Lapu ed saya so wala ed pusom, tan agmo kinerew so kayamanan, kayarian odino galang . . . , kakabatan tan pakatalos so niyawat ed sika; et ikdan ta ka na kaykayamanan, tan kayarian, tan galang.” (2 Awaran 1:11, 12) Unong ed walan kinerew tan agkinerew nen Solomon, amta nen Jehova no anto so papablien nen Solomon ed puso to. Anto so ipapatnag na saray pikakasi tayo ed Dios nipaakar ed puso tayo? Kasin ipaparungtal na saray pikakasi tayo so pampirawat ed pikakabat, kakabatan, tan pakatebek? (Uliran 2:1-6; Mateo 5:3) Kasin papablien tayo ed puso tayo so intereses na Panarian? (Mateo 6:9, 10) No nagmaliw lan apasakey so ipipikasi tayo, pakapatnagan itan a nakaukolan tayon ipanaon so pandalepdep ed saray gawa nen Jehova. (Salmo 103:2) Amin a Kristiano so nepeg ya alerton manebek ed no anto so ipapatnag na saray pikakasi ra.

Anto so Ipapatnag na Kiwakiwas Tayo?

10, 11. (a) Iner so pansesengegan na pikakalugoran tan pilalawanan? (b) Anto so makatulong ed sikatayo pian ‘agtayo makapikalugoran diad puso tayo’?

¹⁰ Naynay a nibabaga a mapatpatnag ni iray gawa nen saray salita. Mas dakel so napatnagan ed saray kiwas tayo no anto so walad akindalem tayo. Alimbawa, nipaakar ed moralidad, say panalwar ed puso so aglambengat manasaglawi ed ipaliis ed pilalawanan odino pikakalugoran. Diad Sermon to ed Palandey, oniay inkuan nen Jesus: “Balang sakey ya onlimgis ed sakey a bii ed pangagum to, akilawanan la ed sikato diad puso to.” (Mateo 5:28) Panon tayon napaliisan so pakagaway pikakalugoran anggan diad puso tayo?

¹¹ Impatnag na matoor a patriarkan si Job so ehemplo ed saray Kristianon walaay asawa. Maseguron naynay a makapideneng si Job ed saray mamarikit tan tutulongan to nira ingen no nakaukolan da. Balet say panisip a nawalaan na romantikon liknaan ed sikara so kagula na sayan matoor a too. Akin? Lapud sikato so mapekder ed determinasyon ton ag-onlimgis ed bibii tekep na pantindek. “Akisipanan ak ed saray matak,” inkuanto. “Panon sirin so inengneng ko ed sakey a birhen?” (Job 31:1) Komon ta ontan met so pisipanan tayo ed saray mata tayo tan alwaran tayo so puso tayo.

12. Panon yon iyaplika so Lucas 16:10 ta pian naalwaran yoy puso yo?

¹² Oniay inyabawag na Anak na Dios: “Say matoor ed dagdaiset, matoor met ed dakel; et say agmatunong ed dagdaiset, aliwa met a matunong ed dakel.” (Lucas 16:10) On, nakaukolan tayon usisaen so kondukta tayo anggano diad ordinaryo iran pamaakaran ed agew-agew a bilay, anggan ed kondukta tayo no kabukbukoran tayo diad ayaman tayo. (Salmo 101:2) Legan a manyudyurong itayo ed abung, manbabantay na telebisyon, odino manuusar na Internet, kasin seseguroen tayo so ontulok ed Makasulatan a bilin a: “Say lawan, tan say amin a nengneng na karumsisan, odino say agum, agla komon nabitla ed sikayo, unong a manepeg ed saray sasantos; nisay karutakan tan anggan saray mabanday a panagsalsalita, tan saray panaglurey.” (Efeso 5: 3, 4) Tan komusta met so karawalan a nababantayan ed telebisyon odino diad saray video game? “Si Jehova suboken [“usisaen,” NW] to so matunong; balet say bagel tan saman so labalabay to so karamsakan gulaen na kamarerwa to.”​—Salmo 11:5.

13. Anton pasakbay so makasengeg no akin a morekdeken tayo so ipapatnag na puso tayo?

¹³ “Say puso manamalingo alabas nen saray amin a bengatla, et sikato so mapalalo a mauges,” so impasakbay nen Jeremias. (Jeremias 17:9) Sayan panamalikdo na puso so nayarin ompatnag a mismo sano ikatunongan tayo iray kasalanan tayo, palemewen iray inkalingoan tayo, ikatunongan iray seryoson depekto na personalidad tayo, odino ipasirayew iray agawaan tayo. Say desperadon puso so nayari met a magmaliw a walaan na nankaduan estandarte​—malamoyot a bibil a mangibabagay sakey a bengatla tan kiwakiwas a mangipapatnag na sananey a bengatla. (Salmo 12:2; Uliran 23:7) Agaylan makanakana so pagmaliw tayon matua legan tayon uusisaen so ipapatnag na puso tayo!

Kasin Simpli so Mata Tayo?

14, 15. (a) Anto so “simpli” a mata? (b) Panon a say pantultuloy a simplin mata so makatulong pian naalwaran so puso tayo?

¹⁴ “Say mata sikatoy lampara na laman,” inkuan nen Jesus. Inyarum to: “No say matam et maralus [“simpli,” NW], say amin a laman mo nalimbos na liwawa.” (Mateo 6:22) Say simplin mata et akasentro ed sakey a kalat, odino gagala, ya agnagigirogiro odino nisusuawi manlapud satan. On, say mata tayo so nepeg a niyapasakey ed ‘pananap ya unona ed panarian, tan ed inkatunong [na Dios].” (Mateo 6:33) Anto so nagawa ed piguratibon puso tayo sano agmansiansian simpli so mata tayo?

¹⁵ Konsideraen so nipaakar ed panag-anap na pambilay. Say panlegpet ed saray nakaukolan na pamilya tayo et sakey a kakaukolanen ed Kristiano. (1 Timoteo 5:8) Balet komusta no natutukso itayo lan manpirawat a nawalaan na sankabaloan, sankaabigan, tan masaliw a tagano, kawesen, abung, tan arum niran bengatla? Agta aaripenen la na satan so puso tan kanonotan tayo, ya aliwa lan interon-puso so panagdayew tayo? (Salmo 119:113; Roma 16:18) Akin a kaukolan nin nigalet itayo ed panangasikaso ed pisikal iran pankaukolan tayo ya akasentro lay bilay tayo ed pamilya, negosyo, tan materyal a bengabengatla? Nodnonoten iyan apuyanan a bilin: “Manlikas kayo ed inkasikayo ompan saray puso yo napano ed inkasiba, tan panagbuek, tan saray kapagaan ed sayan bilay, et onsabi ed sikayo ed kasanlilikna so saman ya agew a singa sakey a patit. Ta  ontan so isabi to ed saray amin a manaayam ed tapew na amin a dalin.”​—Lucas 21:34, 35.

16. Anto so imbilin nen Jesus nipaakar ed mata, tan akin?

¹⁶ Say mata so importantin paralanan na pitatalosan diad nonot tan puso. Say akasentroan na satan so mangimpluensyan maong ed saray kanonotan, emosyon, tan kiwas tayo. Diad impangusar to na ilustrasyon, tinukoy nen Jesus so impluensya na saray nanengneng a pakatuksoan tan inkuanto: “No say matam a kawanan so makapagapol ed sika, sukit mo, tan ipulisay mo’d sika; ta magmaong ni ed sika a natawtaw so sakey ed saray kabiangan mo, et say amin a laman mo agnibantak ed impierno.” (Mateo 5:29) Nepeg ya ag-iyaapasakey so mata ed saray agmanepeg a nenengnengen. Alimbawa, kaukolan ya ag-itan abuloyan a mansiansia ed materyal ya adesinyon managyat odino mamaliing na agmanepeg iran liknaan tan pilalek.

17. Panon itayon natulongan a makapanalwar ed puso tayo no iyaplika so Colosas 3:5?

¹⁷ Siempre, aliwa lambengat a say pakanengneng so uusaren tayo pian makapideneng itayo ed kaliberliber. Say arum a pakalikna, a singa say pakadiwit tan pakadngel, so walaan na betang, tan nakaukolan tayon alwaran so arum met iran kabiangan na laman. Oniay insimbawa nen apostol Pablo: “Pateyen yo sirin so kabiangan yo a wadia ed tapew na dalin; panaglawan, inkarutak, kaalakan, mauges a getma, tan agum, say panagdayew ed talintao.”​—Colosas 3:5.

18. Antoran paraan so nepeg tayon gawaen nipaakar ed saray agmanepeg a kanonotan?

¹⁸ Say agmanepeg a pilalek so manlalapu ed maamot a parte na kanonotan tayo. Say pannonot ed satan so kaslakan a mangililiing na makapuy a pilalek, a mangiimpluensya ed puso. “No say kaibegan na laman so nanlukon la yanak to so kasalanan.” (Santiago 1:14, 15) Aksobien na karaklan a satan so pansengegan na agmanepeg a panangabuso ed dilin laman (masturbasyon). Agaylan importante a panoen tayo so kanonotan tayo na saray maespiritual a bengatla! (Filipos 4:8) Tan no onsebang ed kanonotan so makapuy a bengatla, nepeg tayon iwaklit itan.

‘Manlingkor ed si Jehova Tekep na Nagnap a Puso’

19, 20. Panon itayon ontalona diad panlingkor ed si Jehova tekep na interon puso?

¹⁹ Diad inkatakken to la, oniay kuan nen Arin David ed anak to: “Solomon ya ana’ko, amtaen mo so Dios na amam, tan manlingkor ka ed sikato ed ayadyari a puso tan ed maunor a kanonotan; ta si Jehova usisaen to so saray amin a puso, tan natalosan to so saray amin a panisip na saray nonot.” (1 Awaran 28:9) Impikasi a mismo nen Solomon a sikatoy nawalaan na “maunor a puso.” (1 Arari 3:9, NW) Anggaman ontan, inarap to so angat ed impanmantini ed ontan a puso diad interon bilay to.

²⁰ Ta pian ontalona itayo ed satan a pamaakaran, kaukolan ya agtayo lambengat nawalaan na puso a makapalikliket ed si Jehova noagta alwaran tayo itan. Pian nagawaan iya, nepeg tayon pabpablien ed puso tayo iray panonot na Salitay Dios​—‘diad utel na satan.’ (Uliran 4:20-22) Kaukolan met ya usisaen tayon naynay so puso tayo, a masimoon a morekdeken so ipaparungtal na saray salita tan kiwakiwas tayo. Anto so kakanaan na satan a panagmorekdek no agtayo masimoon a kerewen so tulong nen Jehova pian nipetek so antokaman a kaleteyan a nalikas tayo? Tan agaylan importante a bantayan no anto so aawaten tayo panamegley na saray pakalikna tayo! Diad panggawa ed satan, napaseguroan itayo a “say deen na Dios, a talonaan ton amin a pakatalos, bantayan to so kapusoan [tayo] tan saray nonot [tayo] ed Kristo Jesus.” (Filipos 4:6, 7) On, komon ta magmaliw itayon determinado a nagkalalon alwaran so puso tayo nen say antokaman a nepeg a bantayan tan manlingkor ed si Jehova diad interon puso tayo.

Kasin Nanonotan Yo?

• Akin ya importante ya alwaran so puso?

• Panon a say panusisa ed ibabaga tayo so makatulong ed sikatayo pian naalwaran so puso tayo?

• Akin a kaukolan tayon pansiansiaen a “simpli” so mata tayo?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Saray litrato ed pahina 23]

Anto so bunga na sangi tayo sano wala itayo’d lawak na kimeyan, diad saray miting, tan diad abung?

[Saray litrato ed pahina 25]

Say mata a simpli so agnagirogiro