“Manaral Kayo’d Siak”

“Ala yoy pakok ed sikayo, tan manaral kayo’d siak; ta mauyamo ak tan mapaabeba ak a puso; et naromog yoy inawa nipaakar ed saray kamarerwa yo.”​—MATEO 11:29.

1. Akin a maabig tan makapayaman so pakaaral ed si Jesus?

 SI Jesu-Kristo so lawas nanisip, angibangat, tan kinmiwas ed matukoy a paraan. Antiktikey so panaon to diad dalin, balet ta nanggayagaan to so makapatumang tan makapnek a karera, tan sikatoy nansiansian maliket. Tinugyop toray babangatan tan imbangat tora no panon so pandayew ed Dios, pangaro ed sankatooan, tan panaeg ed mundo. (Juan 16:33) Pinano to na ilalo so kapusoan da tan “intarok to so [liwawa ed] bilay tan say ag-ipapatey lapu ed inkipasen na ebanghelyo.” (2 Timoteo 1:10) No sakey kayo ed saray babangatan to, anto so isipen yon kabaliksan na pagmaliw a babangatan? Diad pangonsidera ed imbaga nen Jesus nipaakar ed saray babangatan, naaralan tayo no panon tayon pabulaslasen so kabibilay tayo. Lalanoren na satan so pangawat ed punto de bista to tan pangiyaplika ed pigaran manunan prinsipyo.​—Mateo 10:24, 25; Lucas 14:26, 27; Juan 8:31, 32; 13:35; 15:8.

2, 3. (a) Anto so sakey a babangatan nen Jesus? (b) Akin ya importante a tepetan tayo so inkasikatayo, ‘Siopa so akanbabangatan ed siak?’

² Diad Kristianon Griegon Kasulatan, say salitan nipatalos a “babangatan” so manunan mankabaliksan na sakey ya iteteen toy kanonotan to ed sakey a bengatla, odino sakey a manaaral. Naimano so misiglaotan a salita diad teksto na tema tayo, Mateo 11:29: “Ala yoy pakok ed sikayo, tan manaral kayo’d siak; ta mauyamo ak tan mapaabeba ak a puso; et naromog yoy inawa nipaakar ed saray kamarerwa yo.” On, say babangatan et sakey a manaaral. Kaslakan ya iyaaplika na Ebanghelyo so salitan “babangatan” ed maapit iran patumbok nen Jesus, a nambaroy a kaiba to legan a sikatoy nampulong tan sikara so binangatan to. Arum a totoo so nayarin angawat lambengat ed saray bangat nen Jesus, a ginawa ra itan a maamot ni ingen. (Lucas 6:17; Juan 19:38) Tinukoy met na saray managsulat na Ebanghelyo iray “babangatan nen Juan [a Managbautismo]  tan saray Fariseos.” (Marcos 2:18) Lapud pinasakbayan nen Jesus iray patumbok to a “paliisan da so . . . bangat na saray Fariseos tan Saduceos,” nayarin oniay itepet tayo ed inkasikatayo, ‘Siopa so akanbabangatan ed siak?’​—Mateo 16:12.

³ No babangatan itayo nen Jesus tan no manaaral itayo ed sikato, nepeg sirin a nalikna na arum a narerepreskoan ira ed espiritual no kalimog da itayo. Kaukolan a natebek da a mas mauyamo tan mapaabeba itayo ed puso. No walaan itayo na responsabilidad na panangipakurang diad trabaho tayo, no atateng itayo, odino walaan itayo na saray obligasyon a manpastol ed Kristianon kongregasyon, kasin liknaen na saramay walad panangasikaso tayo a tratratoen tayo ira a singa impantrato nen Jesus ed saramay walad panangasikaso to?

No Panon so Impantrato nen Jesus ed Totoo

4, 5. (a) Akin ya agmairap ya aralen no panon so impantrato nen Jesus ed saray totoo a walaan na saray problema? (b) Anto so naeksperiensya nen Jesus sanen sikato so naimbitaan a mangan ed abung na Fariseo?

⁴ Nakaukolan a naamtaan tayo no panon so impideneng nen Jesus ed totoo, nagkalalo la ed saramay walaan na seryoson problema. Satan so aliwan mairap a naaralan; lugan na Biblia so dakel iran report nipaakar ed impakapideneng nen Jesus ed arum, ya arum ed sikara so agonigon. Imanoen tayo met so paraan na impideneng na saray relihyoson lider, nagkalautla ed saray Fariseo, diad totoo a walaan  na miparan problema. Makaibangat so pandumaan.

⁵ Nen taon 31 K.P., sanen si Jesus so manbabaroy pian manpulong ed Galilea, ‘kinerew na sakey a Fariseo a mikan komon ed sikato [si Jesus].’ Mabulos si Jesus ya angawat ed imbitasyon. “Et linmoob ed abung na Fariseo, et dinmungo ed pananganan. Et nia, so sakey a biin makasalanan a wala ed syudad; et nen akabatan to a dinmungo ed pananganan dia ed abung na Fariseo, angiyakar na sakey ya alabastro a napno na unguento. Et nen inmalagey ed beneg ed saray sali to, a mannangnangis, ginapoan to a sinalog ed saray lua to so saray sali to, tan pinunasan to’ra ed buek na ulo to, tan inaangoban to so saray sali to, tan pinuyokan to’ra na unguento.”​—Lucas 7:36-38.

6. Akin ya akaloob so bii a “managkasalanan” diad ayaman na Fariseo?

⁶ Kasin nailitrato yo itan ed kanonotan yo? Oniay kuan na sakey a reperensya: “Inanamot na bii (ber. 37) iray kustombre ed sosyedad a naabuloyan iray mankakaukolan a totoo ya ombisita ed ontan a ponsia pian makakerew na arum ed saray akeran tagano.” Satan so nayarin mangipaliwawa no panon a makaloob so sakey a too ya ag-imbitado. Nayarin walaray arum a maniilalon makapantipon kayari na panangan. Balet, nikadkaduma so walna na sayan bii. Agto nantanyareg ed gilig-gilig, ya inalagar ton nasumpal so panangan. Makapuy so reputasyon to, a kabkabat bilang “managkasalanan,” kanian imbaga nen Jesus ya amta to ‘iray kasalanan to, a sikara so dakel.’​—Lucas 7:47.

7, 8. (a) Panon so nayarin ikiwas tayo ed saray sirkumstansya a singa samay nikurit ed Lucas 7:36-38? (b) Panon a kinmiwas si Simon?

⁷ Isipen yo pan nambilay kayo ed saman a panaon tan wala kayo ed kipapasen nen Jesus. Panon so inkiwas yo? Kasin nasisikig kayo sanen inmasingger ed sikayo iyan bii? Panon kayon naapektaan ed ontan a kipapasen? (Lucas 7:45) Kasin nadidimla kayo?

⁸ No sakey kayo ed saray bisita, kasin singa mipadpara so panag-isip yo ed si Simon a Fariseo? “Bangnen anengneng na Fariseo ya anawag ed [si Jesus], nansalita ed dalem to, a kuan to, Saya a too, no propeta komon, naimano to no siopa tan no anto a nengneng na bii so saya a manidiwit ed sikato, ta sikato so sakey a makasalanan.” (Lucas 7:39) Midumaan, si Jesus so maabagey a tuloy a too. Atalosan to so makapasinagem a kipapasen na bii tan atebek to so paneermen to. Agnibaga ed sikatayo no panon so inkigalet to ed makasalanan a bilay. No sikato so peteg a balangkantis, saray lalaki ed baley da, a debosyonadon Judios, so mapatnag ya agtinmulong ed sikato.

9. Panon so inyebat nen Jesus, tan anto so posiblin resulta?

⁹ Balet kaliktan nen Jesus a tulongan so bii. Inkuanto ed bii: “Say kasalanan mo napaandi ra.” Insan inyarum to: “Say pananisiam inlaban to ka; laka la ed kareenan.” (Lucas 7:48-50) Dia manampot so salaysay. Nayarin walay manuppiat ta onman labat so ginawa nen Jesus parad sikato. Manuna, sikato so imbaki to la tekep na panangabobon to. Kasin isipen yo a nayarin sikato so pinmawil ed mauges a dalan na panagbilay to? Anggaman agtayo naseguro, imanoen no anto so ontumbok ya imbaga nen Lucas. Insalaysay to a si Jesus so nambaroy “ed saray syudades tan aldeas, a nampupulong tan angiyakar na saray maong a balita na panarian.” Inreport met nen Lucas ya “arum a bibii” so kaiba nen Jesus tan saray babangatan to, ‘a nanlingkor ed sikara panamegley na saray kayamanan [na bibii].’ Wala so posibilidad a sayan magbabawi tan misalsalamat a bii so kaiba la ed sikara, a ginmapo la ed maridios a dalan na panagbilay tekep na malinis a konsiensia, apasimbalon gagala, tan araldalem a tuloy ya aro ed Dios.​—Lucas 8:1-3.

Pandumaan nen Jesus tan Saray Fariseo

10. Akin a makagunggona so pangonsidera ed salaysay a nipaakar ed si Jesus tan ed bii diad abung nen Simon?

¹⁰ Anto so naaralan tayo ed sayan malinew a salaysay? Agta natenyeg iray liknaan tayo? Isipen yo pa a wadman kayo ed abung nen Simon. Panon so nalikna yo? Kasin onkiwas kayo a singa si Jesus, odino manisip kayo a singano say Fariseo ya anangkaili ed sikato? Si Jesus et Anak na Dios, kanian agmipara ed sikato so pakalikna tan ikiwas tayo. Diad biek a dapag, nayarin agtayo labay ya isipen a singa itayo si Simon, say Fariseo. Pigpigara so mangikinon ed pagmaliw a Fariseo.

11. Akin ya agtayo kaliktanen so napibilang ed saray Fariseo?

 ¹¹ Diad impanaral ed Bibliko tan sekular ya ebidensya, nibaga tayon atagey so nengneng na saray Fariseo ed inkasikaran dili bilang manangidepensa ed pankaabigan na karaklan tan ed nasyon. Agda panliketan a say Ganggan na Dios et malinlinew tan mainomay lan natalosan. No bilang ta ompatnag ya ag-espesipiko so Ganggan ed sikara, panggunaetan day mangiyarum na espesipikon aplikasyon pian naandi so antokaman a pankaukolan na konsiensia. Sinali na sarayan relihyoson pangulo so manggawa na totontonen pian kontrolen so estandarte ed amin a pamaakaran, anggan diad saray ankekelag a bengatla. *

12. Anto so panmoria na saray Fariseo ed inkasikaran dili?

¹² Say inmunan-siglon Judion manag-awaran a si Josephus so angipabitar ya impasen na saray Fariseo so inkasikara bilang mapangasi, matamoy, agmangilalabi, tan makapanepegan a tuloy ed kimey da. Maseguro, arum ed sikara so mipadpara ed satan. Nayarin nanonotan yo si Nicodemus. (Juan 3:1, 2; 7:50, 51) Sinmabi so panaon, arum ed sikara so anayakup ed dalan na Kristiano. (Gawa 15:5) Nansulat so Kristianon apostol Pablo nipaakar ed arum iran Judio, a singa saray Fariseo: “Wala so seseg da ed Dios, bangbalet aliwa ya unong ed [suston] kakabatan.” (Roma 10:2) Anggaman ontan, say Ebanghelyo so angiparungtal ed sikara a singa met ed panmoria na saray kabanyakan a totoo​—mapaatagey, mapangta, mantunongtunongan, maanap na lingo, makondena, tan mabanday.

Panmoria nen Jesus

13. Anto so imbaga nen Jesus nipaakar ed saray Fariseo?

¹³ Kinondena nen Jesus iray eskriba tan Fariseo bilang mansimpisimpitan. “Mamerber ira na ambebelat  ya awiawit tan makapairap ya awiten, tan sikaray ipasakbat da ed abala na saray totoo; balet sikara lanlamang agda ra labay a galawen ed tamuro ra.” On, ambelat so awit, tan alay belat so pako ya impasakbat da ed totoo. Si Jesus so anawag ed saray eskriba tan Fariseo bilang “andi-kalakal.” Say andi-kalakal et sesga ed komunidad. Tinawag met nen Jesus iray eskriba tan Fariseo bilang “bulag” tan pinekderan to a sikara so ‘amaulyan ya ag-anumpal ed saray ambelbelat a pamaakaran na katunongan, salanti, kaalasan tan panangasi tan pananisia.’ Siopa so malabay a sikatoy ipasen nen Jesus bilang Fariseo? ​—Mateo 23:1-4, 16, 17, 23.

14, 15. (a) Say impantrato nen Jesus ed si Mateo Levi so mangipatnag na anto nipaakar ed saray dalan na Fariseo? (b) Antoray importantin naaralan tayo manlapud sayan salaysay?

¹⁴ Amin lawarin manbabasa ed saray salaysay ed Ebanghelyo so makakaimano ed makritikon awawey na maslak a Fariseos. Sanen inimbitaan nen Jesus si Mateo Levi, say managsingil na buis, pian magmaliw a babangatan, si Levi so angitarya na baleg a ponsia parad sikato. Oniay kuan na salaysay: “Et saray Fariseos tan saray eskriba ra nantalabutob ira sumpa ed saray babangatan to, a kuan da, Akin a mikan tan miinum kayo ed saray publikanos tan saray makasalanan? Et nen inmebat si Jesus inkuan to ed sikara . . . Agak linma dia a manawag ed saray matunong noag ingen ed saray managkasalanan pian magbabawi ra.”​—Lucas 5:27-32.

¹⁵ Atalosan a mismo nen Levi so sakey a bengatlan imbaga nen Jesus ed satan ya okasyon: “Onla kayo ingen tan aralen yo no antoy kabaliksan to nia, Say panangasi so pirawat ko, ya aliwan say bagat.” (Mateo 9:13) Anggaman ibabaga na saray Fariseo a panisiaan day sulsulat na saray Hebreon propeta, agda sinisia itan a balikas ya inaon ed Oseas 6:6. No makasumlang ira, seguroen da a mas natulok ni so tradisyon. Nayarin oniay itepet tayo ed inkasikatayo, ‘Kasin walaan itayo na reputasyon a mangipipilit ed pigaran totontonen, a singa ed saramay pakapatnagan na personal ya opinyon odino iisipen a paraan ed sakey a pamaakaran? Odino kasin ipapasen ak na arum bilang manuna ed amin et mapangasi tan maong?’

16. Anto so paraan na Fariseo, tan panon tayon napaliisan so pagmaliw a singa sikara?

¹⁶ Mankritiko, mankritiko, mankritiko. Ontan so paraan na saray Fariseo. Say piimano na saray Fariseo et say lingo​—aktual odino inisip labat. Naynay dan sisitaen so totoo tan papanonotan nipaakar ed saray kakulangan da. Ilalangsot na saray Fariseo so pangiiter day kakaplo angga ed sankamelagan a dika, a singa say yerbabuena, eneldo, tan kumino. Ipaparayag da so inkadeboto ra diad panangawes da tan sasalien dan idirehi so nasyon. Maseguro, no mitunosan ed si Jesus iray kiwas tayo, nepeg tayon paliisan so tendensia a lawas imanoen tan pabitaren iray kakulangan na arum.

Panon so Impangarap nen Jesus ed Saray Problema

17-19. (a) Ipaliwawa no panon ya akidenengan nen Jesus so sakey a situasyon a nayarin walaan na seryoson tuloy iran nansumpalan. (b) Anto so nanggawan makapadesdes tan agmarakep ed kipapasen? (c) No wadman kayo sanen inmasingger so bii ed si Jesus, panon so ikiwas yo?

¹⁷ Say paraan na pangaarap nen Jesus ed saray problema so miduman tuloy ed saray Fariseo. Konsideraen no panon so impideneng nen Jesus ed sakey a kipapasen a seryoson tuloy. Saglawien na satan so sakey a biin manpaparala ed loob na 12 lan taon. Nabasa yo so salaysay diad Lucas 8:42-48.

¹⁸ Ibabaga na salaysay nen Marcos a say bii so “natatakot tan manggiwgiw.” (Marcos 5:33) Akin? Lapud maseguron amta to ya asumlang to so Ganggan na Dios. Unong ed Levitico 15:25-28, say bii a walaan na nikaduman pampaparala so agmalinis angga ed itunda na satan, insan mamalabas ni na sakey a simba. Amin a diwiten to tan kada too a pidenengan to so magmaliw a marutak. Pian makaasingger ed si Jesus, sayan bii so nakaukolan a miseksekan ed dakel a too. Sano pawilen tayo so salaysay 2,000 a taon lay linmabas, naabagey tayo so agkomportablin kipapasen to.

 ¹⁹ No wadman kayo ed saman a panaon, panon yon moriaen so kipapasen? Anto so nayarin imbaga yo? Imanoen ya intrato nen Jesus iyan bii diad mapangasi, maaro, tan makonsideran paraan, ya agto ni ingen sinalambit so antokaman iran problema a nayarin agawa to.​—Marcos 5:34.

20. No say Levitico 15:25-28 so kakaukolanen natan, anton angat so arapen tayo?

²⁰ Wala kasi so naaralan tayo ed sayan ebento? Bilbilang ta sakey kayon matatken ed loob na Kristianon kongregasyon natan. Tan bilbilang et say Levitico 15:25-28 so kakaukolanen ed sakey a Kristiano natan tan asumlang na sakey a Kristianon bii itan a ganggan, a nagogonigon tan pakaskasi? Panon so ikiwas yo? Kasin pantamian yo ed arap na totoo tekep na mabalaw a pananimbawa? Nayarin ikuan yo, “Agkon balot gawaen itan! Pian natumbok ko so alimbawa nen Jesus, panggunaetan koy magmaliw a mapangasi, maaro, manonot, tan makonsidera.” Maabig! Balet say angat et say panggawa ed satan, say pangalig ed padron nen Jesus.

21. Anto so imbangat nen Jesus nipaakar ed Ganggan?

²¹ Manuna ed amin, saray totoo so arepreskoan, linmigsa, tan apaseseg ed si Jesus. No malinlinew so ibabaga na Ganggan na Dios, ontan a peteg so kabaliksan na satan. No ompatnag a malaknab so kabaliksan na satan, lalon nausar ed satan so konsiensia ra tan nipanengneng da so aro ra ed Dios panamegley na saray desisyon da. Say Ganggan so angiter ed sikara na pankanawnawan miadapta. (Marcos 2:27, 28) Inaro na Dios so totoo to, a lawas nankimey parad pankaabigan da, tan mabulos a magmaliw a mapangasi sano ontayer ira. Ontan met si Jesus.​—Juan 14:9.

Saray Epekto na Bangabangat nen Jesus

22. Say pakaaral ed si Jesus so akatulong ed saray babangatan to a nawalaan na anton klase na awawey?

²² Pinabli na saramay tinmalineng ed si Jesus tan nagmaliw a babangatan to so katuaan na sayan inyabawag to: “Say pakok mainomay, tan anlemew so awit ko.” (Mateo 11:30) Agdan balot alikna a sikaray nabebelatan, pinaingongot, odino atamian to. Sikara so lalon bulos, maliket, tan makompiyansa nipaakar ed siglaotan da ed Dios tan ed balang sakey. (Mateo 7:1-5; Lucas 9:49, 50) Naaralan da ed sikato a say pagmaliw ya espiritual a lider et mankaukolan na pagmaliw a makaparepresko ed arum, a mangipatnag na kaabebaan na nonot tan puso.​—1 Corinto 16:17, 18; Filipos 2:3.

23. Say impakapilimog ed si Jesus so angibangat ed saray babangatan na anton importantin leksion tan atulongan iran nawalaan na antoran konklusyon?

²³ Niarum ni, dakel so nandinayew a tuloy ed kaimportantian na pansiansian mikasakey ed si Kristo tan say pangalig ed awawey ya impatnag to. Inkuanto ed saray babangatan to: “Singa impangaro na Ama ed siak, inaro ta kayo met, mansiansia kayo ed arok. No sumpalen yo so saray ganggan ko, mansiansia kayo ed arok, salanti singa impangunor ko ed saray ganggan nen Amak, tan mansiansia ak ed aro to.” (Juan 15:9, 10) Ta pian magmaliw ira a matalona bilang ministros tan lingkor na Dios, nakaukolan a maseet dan iyaplika so naaralan da ed si Jesus, diad mapublikon panagpulong tan panagbangat nipaakar ed alay abig a maong a balita tan diad pidedeneng da ed pamilya tan kakaaro. No ombubulaslas so impanaagi ed dakel a kongregasyon, panapanaon a nakaukolan a nipanonot ed sikara a susto so paraan nen Jesus. Katuaan so imbangat to, tan say bilay a naimano dan walad sikato so peteg a klase na bilay a nepeg a dampoten.​—Juan 14:6; Efeso 4:20, 21.

24. Antoray bengatlan nepeg tayon ipapuso manlapud alimbawa nen Jesus?

²⁴ No momolimolien yo natan so arum ed saray sisingbaten tayo, kasin naimano yo no dinan iray papaaligwasen? Mipakna kayo kasi a si Jesus so lawas nanisip, angibangat, tan kinmiwas ed matukoy a paraan? Napaseseg kayo sirin. Saray makapaseseg a salita to ed sikatayo et: “No amta yo so sarayan bengatla, mapalar kayo no sikaray gawaen yo.”​—Juan 13:17.

[Paimano ed leksab]

Panon Yon Ebatan?

• Anto so kabaliksan ed sikayo na pagmaliw a babangatan nen Jesus?

• Panon so impideneng nen Jesus ed totoo?

• Anto so naaralan tayo manlapud paraan na impanbangat nen Jesus?

• Panon a mandumaan iray Fariseo tan si Jesus?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Saray litrato ed pahina 18, 19]

Agaylan miduma ed saray Fariseo so awawey nen Jesus ed totoo!