Liwawa Parad Amin a Katooan
Propesiya nen Isaias—Liwawa Parad Amin a Katooan I
Katuloyan na Kapitulo Kinse
Liwawa Parad Amin a Katooan
Atunaw so Puso na Ehipto
25. Bilang kasumpalan na Isaias 19:1-11, anto so agawa ed Ehipto nensaman?
25 Say mismon kaabay a bansa na Juda diad abalaten et say Ehipto, say abayag lan kabusol na akisipan a totoo na Dios. Insalaysay na Isaias kapitulo 19 iray magulon kipapasen ed Ehipto legan na impanbilay nen Isaias. Walay guera sibil diad Ehipto, a “syudad sumpad syudad, tan nanarian sumpad nanarian.” (Isaias 19:2, 13, 14) Ipaparungtal na saray manag-awaran so paneknek na nambabansag ya impanuley na nanlalaslasan a dinastiya diad nanduruman parte na bansa. Say ipapasirayew a kakabatan na Ehipto, ontan met ed ‘saray talintao tan mangkukulam’ to, so agmangiliktar ed sikato manlapud “lima na masulit a katawan.” (Isaias 19:3, 4) Say Ehipto so nantutumbokan a kinobkob na Asirya, Babilonia, Persia, Gresya, tan Roma. Amin na sarayan ebento so manusumpal ed saray propesiya na Isaias 19:1-11.
26. Diad babaleg a kasumpalan, panon so ikiwas na saray manaayam ed modernon-agew ya “Ehipto” ed panangukom nen Jehova?
26 Balet, diad Biblia, say Ehipto so mabetbet a mangisisimbolo ed mundo nen Satanas. (Ezequiel 29:3; Joel 3:19; Apocalipsis 11:8) Kanian, kasin say “awit na [“panangiyabawag sumpad,” NW] Ehipto” nen Isaias so walaan na babaleg a kasumpalan? Peteg a wala! Saray manangilukas a salita na propesiya so nepeg a mamakiwas ed balang sakey a mangimano: “Nia, si Jehova onlugan ed masiglat a lurem, tan onla ed Ehipto: et saray taltalintao na Ehipto onggiwgiw ira ed arap to; et say puso na Ehipto natunaw dia ed pegley to.” (Isaias 19:1) Si Jehova so magano lan onkiwas sumpad organisasyon nen Satanas. Diad satan a panaon, napaneknekan ya anggapoy kakanaan na dirios na sayan sistema na bengabengatla. (Salmo 96:5; 97:7) “Say puso na Ehipto natunaw” ed takot. Impasakbay nen Jesus itan a panaon: “Wala naani . . . irap na saray nasyon, dia ed katanagel ed ungol na dayat tan saray daluyon. Saray totoo napunaw ira nisengeg ed takot, tan egagel da ed saray bengatlan onsabi ed mundo.”—Lucas 21:25, 26.
27. Antoran inkaapag-apag ed loob na “Ehipto” so impasakbay, tan panon iyan nasusumpal natan?
27 Nipaakar ed panaon antis ton ipaakseb so panangukom to, si Jehova so mapropetikon angikuan: “Bangonen ko so saray Ehipsio a sumpa ed saray Ehipsio: et mankakabilan ira a balang sakey sumpa ed agi to, tan balang sakey sumpa ed kaabay to; syudad sumpa ed syudad, tan nanarian sumpa ed nanarian.” (Isaias 19:2) Manlapu la’d inkiletneg na Panarian na Dios nen 1914, ‘say tanda ed isabi’ nen Jesus so apatnagan diad intalindeg na nasyon sumpa ed nasyon tan panarian sumpa ed panarian. Say palanit a panagpatey ed saray tribu, say madala tan malaknab a panamatey, tan say tatawagen a palaspas iran panagpatey ed etniko so anigway na minilyon iran bilay legan na sarayan kaunoran ya agew. Sarayan “kairapan” so onloor ni legan a manasingger so anggaan.—Mateo 24:3, 7, 8.
28. Diad agew na panangukom, anto so nagawaan na palson relihyon pian iliktar iyan sistema na bengabengatla?
28 “Say espiritu na Ehipto onkulang naani ed pegley to; et bagbagen ko so pananimbawa to: et ompanon ira naani ed saray talintao, tan ed saray mangkukulam tan ed saray walaan na kaibiba ya espiritu, tan ed saray pomaparles.” (Isaias 19:3) Sanen akiarap si Moises ed si Faraon, saray saserdote na Ehipto so abaingan, lapud agda naparaan so pakapanyari nen Jehova. (Exodo 8:18, 19; Gawa 13:8; 2 Timoteo 3:8) Mipadpara ed satan, diad agew na panangukom et agnayarian na palson relihyon ya iliktar iyan abulok a sistema. (Ikompara so Isaias 47:1, 11-13.) Diad kaunoran, say Ehipto so nisilong ed “masulit a katawan,” say Asirya. (Isaias 19:4) Ililitrato na saya so mauddiem ya arapen na sayan sistema na bengabengatla.
29. Sano onsabi so agew nen Jehova, anto ni so kakanaan na saray politiko?
29 Balet, komusta iray lider ed politika? Kasin makatulong ira? “Saray prinsipe na Soan sikara so sigpot a maatiw; say simbawa na saray sankakabatan a mananimbawa nen Faraon magmaliw ira a mureng.” (Basaen so Isaias 19:5-11.) Agaylan agmakatunongan so panilalo a walay nagawaan na totoon mananimbawa diad agew na panangukom! Anggano walad sikara so amin a pikakabat na mundo, andian ira na maridios a kakabatan. (1 Corinto 3:19) Impulisay da si Jehova tan tinmupleg ira ed tatawagen a siensia, pilosopiya, kuarta, panliliket, tan arum a kasandin dirios. Bilang resulta, anggapoy amta ra ed saray gagala na Dios. Sikaray napapalikdo tan nawewetwet. Saray kimey da so andi-kakanaan. (Basaen so Isaias 19:12-15.) “Saray makabat a lalaki nibabaing ira, sikara so napunaw tan naala ra: nia, inwaklit da so salita nen Jehova; et anton nengneng na kakabatan so wala ed sikara?”—Jeremias 8:9.
Sakey a Tanda tan Tasi ed si Jehova
30. Diad anton dalan a ‘say dalin na Juda so magmaliw a lapuan na pantugingging na Ehipto’?
30 Balet, anggaman saray papangulo na “Ehipto” so makapuy, a ‘singa bibii,’ wala nin siansia iray indibidual a manaanap na maridios a kakabatan. Saray nilanaan nen Jehova tan saray kaiba ra so ‘mangibebelyaw ed karlangan na Dios.’ (Isaias 19:16; 1 Pedro 2:9) Gagawaen day anggaay nayarian da pian pasakbayan so totoo ed onsasabin pangangga na organisasyon nen Satanas. Diad inenengneng ed arapen na sayan situasyon, oniay inkuan nen Isaias: “Say dalin na Juda magmaliw naani a makapataktakot [“lapuan na pantugingging,” NW] ed Ehipto: balang sakey a manongtong ed sikato nataktakot, nisengeg ed getma nen Jehova na saray ehersito, a ninonot to sumpa ed sikato.” (Isaias 19:17) Saray matoor a mensahero nen Jehova so mangiwawakawak na katuaan ed saray totoo—pati say panangipakabat na saray bakbak ya impasakbay nen Jehova. (Apocalipsis 8:7-12; 16:2-12) Saya so makapaaburido ed relihyoson papangulo na mundo.
31. Panon ya agawan say “salita na Canaan” so uusaren diad saray syudad na Ehipto (a) nensaman? (b) natan?
31 Anto so makapasurprisan resulta na sayan panangiyabawag a kimey? “Dia ed satan ya agew wala naani limaran syudad ed dalin na Ehipto a mansalita ed salita na Canaan, tan mansamba ra ed Jehova na saray ehersito; say sakey natawag naani a Say Syudad na Kabagbag.” (Isaias 19:18) Sayan propesiya so mapatnag ya asumpal nensaman sanen say Hebreon lenguahe so inusar na saray Judion binmatik diad saray syudad na Ehipto. (Jeremias 24:1, 8-10; 41:1-3; 42:9–43:7; 44:1) Natan, walaray totoo ed teritorya na modernon-agew ya “Ehipto” a nanaaralan da so mansalita na “puron lenguahe” na katuaan na Biblia. (Sofonias 3:9, NW) Sakey ed saray limaran piguratibon syudad et tatawagen a “Say Syudad na Kabagbag,” a mangisusuherin say kabiangan na “puron lenguahe” et misiglaotan ed kiwalwal tan “kabagbag” na organisasyon nen Satanas.
32. (a) Anton “altar” so wala ed pegley na dalin na Ehipto? (b) Panon a saray alanaan so singa “lusek” diad abay na ketegan na Ehipto?
32 Panamegley na panangiyabawag a kimey na totoo nen Jehova, say matalonggaring a ngaran to so seguradon nibantog ed sayan sistema na bengabengatla. “Dia ed satan ya agew wala naani sakey ya altar ed Jehova ed pegley na dalin na Ehipto, tan sakey a seklang ed ketegan to nipaakar ed Jehova.” (Isaias 19:19) Sarayan salita so ontutukoy ed betang na saray alanaan a Kristiano, ya akisipanan ed Dios. (Salmo 50:5) Bilang “sakey ya altar,” isasaklang da iray bagat da; bilang “lusek tan sakurong na katuaan,” tatasian da si Jehova. (1 Timoteo 3:15; Roma 12:1; Hebreos 13:15, 16) Sikaray wala “ed pegley na dalin,” a naromog—pati saray kaulop dan ‘arum a karnero’—diad masulok a 230 daldalin tan saray isla ed dayat. Balet sikaray “agkabiangan na mundo.” (Juan 10:16; 17:15, 16, NW) Singa ira manalalagey diad ketegan na sayan mundo tan say Panarian na Dios, ya akaparaan ya ombeltang ed satan a ketegan tan mangawat na mangatatawen a tumang da.
33. Diad anton dalan a saray alanaan so sakey a “tanda” tan “tasi” diad “Ehipto”?
33 Intuloy nen Isaias: “Sikato naani nipaakar a tanda tan nipaakar a tasi ed Jehova na saray ehersito ed dalin na Ehipto; ta ontawag ira ed Jehova nisengeg ed saray manangapos, et mangibaki ed sikara na manangilaban, tan manangiyagel, et sikara so ilaban to.” (Isaias 19:20) Bilang sakey a “tanda” tan “tasi,” say alanaan so mangidadaulo ed panagpulong a kimey tan mangitatandoro ed ngaran nen Jehova diad sayan sistema na bengabengatla. (Isaias 8:18; Hebreos 2:13) Diad interon mundo et narerengel iray ey-ey na nalalames a totoo, balet diad inkalapagan, saray gobierno na too so agmakatulong ed sikara. Balet, ibaki nen Jehova so Baleg a Manangiliktar, say Arin si Jesu-Kristo, pian ibulos so amin a mauyamo. Sano sarayan kaunoran ya agew so onsabi la’d kapantokan diad bakal ed Armagedon, itarok to so inawa tan magnayon iran bendisyon ed saray matakot ed Dios a totoo.—Salmo 72:2, 4, 7, 12-14.
34. (a) Panon a si Jehova so nakabatan na “saray Ehipsio,” tan anton bagat tan langkap so iter da ed sikato? (b) Kapigan ipaakseb nen Jehova so bakbak ed “Ehipto,” tan anton panamaabig so ontumbok?
34 Kaleganan ni, linawa na Dios ya amin a nengneng na totoo so makagamor na suston pikakabat tan niliktar. (1 Timoteo 2:4) Kanian oniay insulat nen Isaias: “Si Jehova nakabatan naani na Ehipto, et saray Ehipsio nakabatan da si Jehova ed satan ya agew; on, manpikasi ra a tekep na bagat tan patanir, tan mangisipan ira na sakey a sipan ed Jehova, tan sikato so sumpalen da. Et si Jehova bakbaken to naani so Ehipto, a mamakbak tan manambal: et manpataoli ra ed Jehova, tan sikato so nakerewan da, tan tambalen to ra.” (Isaias 19:21, 22) Saray totoo ed amin a nasyon na mundo nen Satanas, odino saray indibidual ya “Ehipsio,” so akapikabat ed si Jehova tan mangisasaklang ira ed sikato na bagat, “say bunga na saray bibil a mangiwakawak na ngaran to.” (Hebreos 13:15) Akisipan ira ed si Jehova diad impangidedika ra na inkasikara ed sikato, tan totooren da so sipan da diad pambibilay da tekep na matoor a panaglingkor. Kayari na ‘bakbak’ ya ipaakseb nen Jehova ed sayan sistema na bengabengatla diad Armagedon, usaren to so Panarian to pian paabigen so sankatooan. Legan na Milenyon Uley nen Jesus, say katooan so nipaatagey ed espiritual, mental, moral, tan pisikal ya inkayadyari—peteg a panamaabig!—Apocalipsis 22:1, 2.
‘Bendito so Baley Ko’
35, 36. Bilang kasumpalan na Isaias 19:23-25, anto so walan siglaotan nensaman na Ehipto, Asirya, tan Israel?
35 Insan, anengneng lan inmuna na propeta so makatantandan iyaaligwas: “Dia ed satan ya agew wala naani sakey a pulong [“maawang a karsada,” NW] a manlapu ed Ehipto ya arap ed Asirya, et say Asiryo onloob ira ed Ehipto, tan say Ehipsio ed Asirya; et saray Ehipsio manpikasi [“manlingkor,” NW] ra a pati saray Asiryo. Dia ed satan ya agew say Israel sikato naani komatlo ed Ehipto tan Asirya, sakey a bendisyon ed pegley na dalin; ta si Jehova na saray ehersito benendisyonan to ra, ya inkuan to, Bendito so Ehipto a baley ko, tan say Asirya a kimey na saray limak, tan say Israel a tawir ko.” (Isaias 19:23-25) On, nasabi panaon et magmaliw a mankaaro so Ehipto tan Asirya. Panon?
36 Sanen inliktar nen Jehova so totoo to manlapud saray nasyon nensaman, inggawaan to ra na saray maawang a karsada a mamaarap ed kawayangan, a singa panangibaga. (Isaias 11:16; 35:8-10; 49:11-13; Jeremias 31:21) Asumpal so melag a kasumpalan na sayan propesiya kayari na inkatalo na Babilonia sanen saray adestiero manlapud Asirya tan Ehipto, ontan met ed Babilonia, so impawil ed Insipan a Dalin. (Isaias 11:11) Komusta balet ed modernon panaon?
37. Panon a manbibilay so minilyon natan a singa walay maawang a karsada ed baetan na “Asirya” tan “Ehipto”?
37 Natan, say nakdaan na alanaan ya espiritual iran Israelita so “sakey a bendisyon ed pegley na dalin.” Iyaalibansa ra so tuan panagdayew tan iyaabawag da so mensahe na Panarian ed totoo diad amin a nasyon. Arum ed sarayan nasyon so singa Asirya, a pirmin militaristiko. Arum a nasyon so aliwan mapeget, nayarin singa say Ehipto—a datin “ari na abalaten” diad propesiya nen Daniel. (Daniel 11:5, 8) Minilyon iran indibidual manlapud militaristiko tan aliwan mapeget iran bansa so onkukurang la ed dalan na tuan panagdayew. Kanian, saray totoo manlapud amin a nasyon so nankakasakey diad ‘panlilingkor.’ Anggapo iray nasyonalistikon inkaapag-apag ed limog na saraya. Inaro ra so balang sakey, tan peteg a nibagan ‘say Asirya onloob ed Ehipto, tan say Ehipto ed Asirya.’ Singano satan so walaay maawang a karsada manlapud sakey a mamaarap ed sananey.—1 Pedro 2:17.
38. (a) Panon a say Israel et “sikato naani komatlo ed Ehipto tan Asirya”? (b) Akin ya inkuan nen Jehova a ‘Bendito so baley ko’?
38 Balet, panon a say Israel et “sikato naani komatlo ed Ehipto tan Asirya”? Diad gapo na “panaon na anggaan,” maslak ed saramay manlilingkor ed si Jehova diad dalin so kabiangan na “Israel na Dios.” (Daniel 12:9, NW; Galacia 6:16) Manlapu la nen dekada na 1930, say baleg ya ulop na ‘arum a karnero,’ a walaan na mangaraldalin ya ilalo, so pinmatnag. (Juan 10:16a; Apocalipsis 7:9) Diad impaway da ed saray nasyon—ya inlitrato na Ehipto tan Asirya—sikaray ondadagsa ed abung a panagdayewan ed si Jehova tan iimbitaan da ray arum a miulop ed sikara. (Isaias 2:2-4) Sikaray manggagawa na parehon panagpulong a kimey a singa saray alanaan ya agagi ra, mansusungdo ed parehon subsubok, mangipapatnag na parehon inkamatoor tan integridad, tan napapakan ed parehon espiritual a dulang. Peteg a say alanaan tan ‘arum a karnero’ so “saksakey a pulok, saksakey a pastol.” (Juan 10:16b) Wala kasi siopaman a manduaruwa a si Jehova so napapaliket ed kimey da sano naiimatonan to so seseg tan panagsungdo ra? Agpankelawan no akin ya inyabawag to so panamendisyon ed sikara, ya inkuan to: ‘Bendito so baley ko’!
[Tepetepet Parad Panagaral]