Siopa so Dios?

“DIOS so kaslakan ya itatawag ed sankatagyan a lapuan tan pakayari ed uniberso tan say pangipapaarapan na relihyoson debosyon,” so kuan na The Encyclopedia Americana. Uukeran na sakey a diksionaryo so terminon “Dios” bilang “say supremo odino sankatagyan a kapetegan.” Anto so inkapersona na satan a makapakelkelaw a kapetegan?

Kasin say Dios et sakey labat a puersa odino peteg a persona? Kasin wala so ngaran to? Kasin sikatoy titibukelen na taloran kabiangan, sakey a Trinidad, a singa papanisiaan na dakel? Panon tayon napikabatan so Dios? Say Biblia so mangitatarya na matua tan makapenek iran ebat ed sarayan tepet. Diad tua, satan so mamapaseseg ed sikatayon anapen so Dios, a kuanto: “[Sikato so] wala ed ag-arawi ed sinansakey ed sikatayo.”​—Gawa 17:27.

Sakey Labat Kasin Puersa Odino Peteg a Persona?

Momoriaen na dakel a manisia ed Dios a sikatoy sakey a puersa, aliwan sakey a persona. Alimbawa, diad pigaran kultura, saray dirios et insiglaot ed saray puersa na palsa. Arum ya angusisa ed ebidensian atipon diad sientipikon impansukimat ed inkasangal na uniberso tan ed inkapalsa na bilay diad dalin so angikuan a talagan wala so Manunan Sengegan. Anggaman kuan et masuyat iran mangisiglaot na personalidad ed sayan Sengegan.

Ingen, agta say inkakomplikado na palsa so pakapatnagan a say Manunan Sengegan et walaan na matalonggaring ya intelihensia? Say intelihensia so mankaukolan na isip. Say matalonggaring ya isip a responsable ed amin a palsa so kabiangan ed persona na Dios. On, wala so laman na Dios, aliwan pisikal a singa ed sikatayo, noagta espiritual a laman. “No wala so pisikal a laman,” so kuan Biblia, “wala met so espiritual.” (1 Corinto 15:44, NW) Diad pangipapaliwawa ed inkapersona na Dios, oniay malinew ya ibabaga na Biblia: “Say Dios sikatoy sakey ya Espiritu.” (Juan 4:24) Say espiritu et walaay nengneng na bilay a midumaan a tuloy ed sikatayo tan satan so agnanengneng na too. (Juan 1:18) Wala met iray agnanengneng ya espiritun pinalsa. Saratan so anghel​—“saray anak a lalaki na [tuan] Dios.”​—Job 1:6; 2:1.

Lapud sakey ya agpinalsan persona so Dios a walaay espiritual a laman, makatunongan labat a wala so panaayaman to. Diad panutukoy ed espiritun ayaman, ibabaga ed sikatayo na Biblia a say katawenan so “pasen ya ayaman” na Dios. (1 Arari 8:43) Ontan met, ikuan na managsulat na Biblia a si Pablo: ‘Linmoob si Kristo diman ed tawen  a dili, pian ompatnag natan ed arap na Dios lapu ed sikatayo.’​—Hebreos 9:24.

Say salitan “espiritu” so inusar met diad Biblia diad sananey a pantalos. Oniay inkuan na salmista ed Dios diad pikakasi to: “Sika ibakim so espiritum, et napalsa ra.” (Salmo 104:30) Sayan espiritu et aliwan say Dios a mismo noagta sakey a puersa ya ibabaki, odino uusaren, na Dios pian nasumpal so antokaman a panlabayan to. Satan so inusar na Dios diad impamalsa to ed pisikal a katawenan, ed dalin, tan amin a mabilay a bengatla. (Genesis 1:2; Salmo 33:6) Say espiritu to et tatawagen a masanton espiritu. Inusar met na Dios so masanton espiritu to pian puyanan iray lalaki ya angisulat ed Biblia. (2 Pedro 1:20, 21) Kanian, say masanton espiritu et say agnanengneng ya aktibon puersa ya uusaren na Dios pian sumpalen iray gagala to.

Say Dios so Walaan na Nikadkaduman Ngaran

Nantepet so managsulat na Biblia a si Agur: “Siopa so anipon ed dagem ed saray akop to? Siopa so ananggal ed saray danum ed kawes to? Siopa so angiletneg ed saray amin a sampot na dalin? Anto so ngaran to, tan anto so ngaran na anak to?” (Uliran 30:4) Diad saya et singa itetepet nen Agur: ‘Amtam ta so ngaran odino linya na pamilya na anggan siopan too a nanggawa ed sarayan bengatla?’ Say Dios lambengat so makayarin mangontrol ed natural iran puersa. Anggaman say palsa so mabiskeg a paneknek a wala so Dios, ag-ipaparungtal na satan so ngaran na Dios. Diad tua et agtayon balot nakabatan so ngaran na Dios likud labat no iparungtal itan na Dios a mismo ed sikatayo. Tan satan so ginawa to. “Siak si Jehova,” kuan na Manamalsa, “satan so ngaran ko.”​—Isaias 42:8.

Say nikadkaduman ngaran na Dios, a Jehova, so naromog a ngalngalin 7,000 a danay ed orihinal a teksto na Hebreon Kasulatan lambengat. Satan a ngaran so impakabat nen Jesu-Kristo ed arum tan indayew to itan diad imaton da. (Juan 17:6, 26) Naromog itan a ngaran diad unor a libro na Biblia bilang kabiangan na balikas a “Hallelujah,” a kabaliksan toy “idayew si Jah.” Tan say “Jah” et pinatikey a porma na “Jehovah.” (Apocalipsis 19:1-6, paimano’d leksab, NW) Ingen, dakel a modernon Biblia so matalag a manguusar ed satan a ngaran. Mabetbet dan uusaren so salitan “KATAWAN” odino “DIOS,” a nisulat ed angkabaleg iran letra pian nibiig itan manlapud kaslakan iran titulo a “Katawan” tan “Dios.” Isusuheri na arum ya iskolar a say ngaran na Dios so nayarin imbalikas a Yahweh.

 Akin a manduruma so panmoria nipaakar ed ngaran na sankatalonggaringan a Persona diad uniberso? Ginmapo so problema pigaran siglo lay apalabas sanen maaniton intunda na saray Judio so pangibalikas ed ngaran na Dios tan sinasalatan da so Hebreon salita na “Soberanon Katawan” bektaman a naimano ra so madibinon ngaran legan dan babasaen so Kasulatan. Lapud nisulat so Hebreon Biblia ya andian na saray vowel, imposiblin naamtaan no panon so eksakton impangibalikas di Moises, David, tan arum ni nensaman ed saray letra a manibukel ed madibinon ngaran. Anggaman ontan, say panangibalikas ed Ingles, a “Jehovah,” so uusaren ed loob na dakel a siglo, tan say pipara na satan ed dakel a lenguahe so malaknab lan aawaten natan.​—Exodo 6:3; Isaias 26:4, King James Version.

Anggaman agnaseguro so panangibalikas ed ngaran na Dios diad kadaanan a Hebreo, say kabaliksan na satan so agsigpot a niyamot. Say ngaran to et mankabaliksay “Pagmaliwen To.” Ipapabidbir sirin nen Jehova a Dios so inkasikato bilang say Matalonggaring a Managgagala. Lawas ton pagmamaliwen a kapetegan iray gagala tan sipan to. Say tuan Dios labat, a makayarin manggawa ed saya, so makanepegan a mangakbibit ed satan a ngaran.​—Isaias 55:11.

Andi-duaruwan kinmana so ngaran a Jehova pian nibiig so Makapanyarin-amin a Dios manlapud arum a dirios. Satan so rason ya ontanlan mabetbet a pinmatnag itan a ngaran diad Biblia. Anggaman sinmaew so dakel a patalos a mangusar ed madibinon ngaran, say Salmo 83:18 so malinew a mangibabaga: “Sika, a say ngaran mo a bukbukor et JEHOVA, sankatageyan ka a manuna nen say amin a dalin.” Legan na ministeryo nen Jesu-Kristo, binangatan to so papatumbok to: “Onia sirin no mikasi kayo; Ama min wala ka ed tawen, Nagalang komon so ngaran mo.” (Mateo 6:9) Nepeg tayon usaren sirin so ngaran na Dios sano manpikasi itayo, sano sikatoy ipakabat, tan idayew tayo diad imaton na arum.

Kasin Dios si Jesus?

Malinew ya impabitar nen Jehova a Dios a mismo so pakabidbiran ed Anak to. Inkuan na salaysay ed Ebanghelyo nen Mateo a kayarin abautismoan si Jesus et walay “sakey a boses a nanlapu ed saray katawenan a kuan to, Saya so Ana’ko ya inararok; napaliket ak a maong ed sikato.” (Mateo 3:16, 17) Si Jesu-Kristo et Anak na Dios.

Balet, walaray relihyoson totoo a mangibabagan si Jesus et Dios. Arum so mangibabagan say Dios et Trinidad. Unong ed sayan bangat, “say Ama et Dios, say Anak et Dios, tan say Masanton Espiritu et Dios, et ingen aliwan talora a Dios noagta sakey a Dios.” Ipipilit dan sayan talo “et parehon magnayon tan manpapara.” (The Catholic Encyclopedia) Kasin susto iratan a panmoria?

Nipaakar ed si Jehova et oniay ibabaga na pinuyanan a Kasulatan: “Manlapu ed andi-anggaan ya angga ed andi-anggaan, Dios ka la.” (Salmo 90:2) Sikato so “Ari ya andi angga”​—andian na gapoan odino kasampotan. (1 Timoteo 1:17) Diad biek a dapag, si Jesus so “panguloan ed amin a pinalsa,” “say sengeg na pinalsa na Dios.” (Colosas 1:13-15; Apocalipsis 3:14) Diad panutukoy ed Dios bilang Ama to, inkuan nen Jesus: “Say Ama babaleg nen say siak.” (Juan 14:28) Impalinew met nen Jesus a walay arum a bengatlan agto amta, pati saray anghel, balet say Dios labat so makaamta ed saratan. (Marcos 13:32) Niarum ni, si Jesus et nampikasi ed Ama to, a kuanto: “Aliwa a say linawak noag say linawam so nasumpal.” (Lucas 22:42) Siopa ta ni so pampipikasian to noagta diad Personan superyor nen say sikato? Tan say Dios so amaoli ed si Jesus manlapud patey, aliwan si Jesus a mismo.​—Gawa 2:32.

Ipapalinew sirin na Biblia a si Jehova so Dios a Makapanyarin-amin, tan si Jesus et Anak to. Sikaray agnampara sakbay a linma si Jesus diad dalin odino legan na mangaraldalin a bilay to; nisay nagmaliw si Jesus a kapara na Ama to kayarin pinaoli diad tawen. (1 Corinto 11:3; 15:28) Unong a naimano tayo la, say ipapasen a komatlon persona ed Trinidad, say masanton espiritu, so aliwan sakey a persona. Imbes, sakey itan a puersa ya uusaren na Dios pian sumpalen so antokaman a panlabayan to. Sirin, say Trinidad et aliwan Makasulatan a bangat. * “Si Jehova a Dios tayo sikato so sakey a Jehova,” so kuan na Biblia.​—Deuteronomio 6:4.

Kabaten so Dios a Nagkalalo

Pian naaro so Dios tan niiter ed sikato so nikabkabiig  a debosyon a kanepegan to, kaukolan tayon kabaten so peteg ya inkapersona to. Panon tayon napikabatan so Dios a nagkalalo? Onia so kuan na Biblia: “Saray bengatla ya agnanengneng a kien to, say andi anggaan a pakayari to tan inkadibino to nanengneng a manlapu ed inkapalsa’y mundo, natalosan ira unong ed saray bengatla ya agawa.” (Roma 1:20) Say sakey a paraan pian nakabat so Dios a nagkalalo et diad maapresyan pangobserba tan panmolimoli ed saray pinalsa to.

Balet, ag-ibabaga ed sikatayo na palsa so amin a kaukolan tayon naamtaan nipaakar ed Dios. Singa bilang, pian natalosan a sikatoy peteg ya espiritun Persona a walaan na nikaduman ngaran, kaukolan itayon onnengneng ed Biblia. Diad tua, say panaral na Biblia so sankaabigan a paraan pian nakabat so Dios a nagkalalo. Diad Kasulatan et mas nagkalalo so ibabaga nen Jehova ed sikatayo nipaakar ed no anto so inka-Dios to. Ipaparungtal to met ed sikatayo iray gagala to tan ibabangat to itayo ed saray dalan to. (Amos 3:7; 2 Timoteo 3:16, 17) Agayla so panliket tayo ta kaliktan na Dios a sikatayoy ‘makagamor na suston pikakabat ed katuaan’ pian minabang itayo manlapud saray maaron probisyon to! (1 Timoteo 2:4) Gawaen tayo sirin so anggaay nayarian tayo pian naaralan so amin a nipaakar ed si Jehova.

[Paimano ed Leksab]

[Saray litrato ed pahina 5]

Inusar na Dios so masanton espiritu to pian palsaen so dalin tan pian puyanan iray lalaki a mangisulat ed Biblia

[Litrato ed pahina 5]

Inkuan na boses a nanlapu ed katawenan: “Saya so Ana’ko”

[Litrato ed pahina 7]

Nampikasi si Jesus ed Dios​—say Persona a superyor nen say sikato

[Litrato ed pahina 7]

Impakabat nen Jesus ed arum so ngaran na Dios

[Saray litrato ed pahina 7]

Nayarian tayon kabaten so Dios a nagkalalo