Onlad karga

Onlad saray karga

Maapit a Panangusisa ed Pigaran Mito Nipaakar ed Ipapatey

Maapit a Panangusisa ed Pigaran Mito Nipaakar ed Ipapatey

Maapit a Panangusisa ed Pigaran Mito Nipaakar ed Ipapatey

DIAD interon awaran et nawewetwet tan natatakot so too ed makapaermen ya ilalon ipapatey. Niarum ed satan et linmoor so takot ed ipapatey lapud pankakames na relihyoso iran ideya, popular iran kustombre, tan personal a sisisiaen a pirmin nilamut. Lapud takot ed ipapatey et nalilimitaan so abilidad na sakey pian panggayagaan so bilay tan mamapakapuy ed kompiyansa na sakey a say bilay so walaan na kabaliksan.

Say relihyon ed inkalapagan so manunan natetel ed pangiyaalibansa na dakel a popular a mito nipaakar ed ipapatey. Diad pangusisa na pigara ed saraya diad tulong na katuaan ed Biblia, imanoen no kasin nalinewan iray personal a pantalos mo nipaakar ed ipapatey.

Mito 1: Say patey so kasiporan ya anggaan na bilay.

“Say patey . . . so manunan kabiangan na bilay tayo,” so inkuan na libron Death​—The Final Stage of Growth. Say onian komento so pakapatnagan ed sisiaen a normal so ipapatey, say kasiporan ya anggaan na amin a mabilay ya organismo. Bilang nansumpalan et pinawala na satan a sisiaen ed dakel so pilosopyan nipaakar ed nihilismo (doktrinan mangibuburi ed katuaan) tan say awawey a manganamot.

Balet peteg kasin say patey so kasiporan lan anggaan na bilay? Aliwan amin a managsukimat so manisia ya ontan. Singa bilang, si Calvin Harley, sakey a biologo ya inaral toy nipaakar ed itatakken na too, so angikuan diad sakey ya interbio ya agto manisian say totoo so “denisinyo ya ompatey.” Onia so komento na immunologist a si William Clark: “Say ipapatey so agbalot nisiglaot ed kabaliksan na bilay.” Tan imbaga nen Seymour Benzer, na California Institute of Technology, a say “itatakken so mas matukoy a nadeskribe, ya aliwan singa sakey a panag-orasan noagta sakey a senaryo ya ilaloan tayon nauman.”

Saray sientista so awetwet sanen inaral da so inkadesinyo na totoo. Apaneknekan dan sikatayoy naikdan na saray pakayari tan abilidad a papalumbasan na satan iray pankaukolan tayo diad loob na 70 ya anggad 80 a taon a panat na bilay tayo. Alimbawa, asukayan na saray sientista a say utek na too so walaan na malaknab a kapasidad na memorya. Akalkula na sakey a managsukimat a say utek tayo so makapangisimpen na impormasyon a “mankargay manga beinte milyon a tomo, a singa kinarakel na sankabalegan iran librarya na mundo.” Panisiaan na arum a neuroscientist a legan na promedyon karukey na bilay, say sakey a too so manguusar lambengat na 1/100 ed 1 porsiento (.0001) na potensyal a kapasidad na utek to. Kanian matukoy ya itepet, ‘Akin a walaan itayo na abalbaleg a kapasidad na utek anta melmelanting labat a kabiangan na satan so uusaren tayo diad promedyon karukey na bilay?’

Konsideraen met so agaylan nikaduman reaksion na totoo ed ipapatey! Parad karaklan, say ipatey na asawan bii, asawan laki, odino anak so sankasakitan a naeksperiensya legay bilay. Mabetbet a say intiramintin liknaan na totoo so nagonigon diad loob na andukey a panaon kayari ipatey na sakey ya inad-aro. Anggan saramay mangibabagan say ipapatey so kasiporan la’d totoo et makakamorian mairap ya awaten so ideyan say mismon ipapatey da et mankabaliksay anggaan la na amin a bengatla. Sinaglawi na British Medical Journal so nipaakar ed “inkalapagan a padesir na eksperto a balang sakey so mankaliktan a manbilay na andukey anggad posibli.”

Lapu ed say inkalapagan a reaksion na too ed ipapatey, say makapakelaw a pakayari ton mannonot tan manaral, tan say akindalem a pampirawat to parad inkamagnayon, agta mapatnag a sikatoy ginawa pian manbilay? On, pinalsa na Dios so totoo, aliwan pian kasiporan a sabien toy ipapatey, noagta walaan na ilalon manbilay ya andi-anggaan. Imanoen so intarya na Dios ed inmunan paris a too bilang arapen da: “Manbunga kayo, tan ondakel kayo, tan makmakan yo so dalin, tan sikato so patuloken yo: tan niiter ed sikayo so pakauley ed saray sirasira na dayat, tan pakauley ed saray manok ya atap ed saray tawen, tan amin a bengatla a mabilay ya onggalaw dia ed dalin.” (Genesis 1:28) Agaylan makapakelaw tan magnayon ya arapen itan!

Mito 2: Aalaen na Dios so totoo diad ipapatey pian nakaiba to.

Sakey a 27-años ya ina a manpapanabos tan taynanan to la so taloran anak to so angikuan ed madre a Katoliko: “Agka dia oonla pian ibagan linawa na Dios iya ed siak. . . . Kabkabusol ko no walay arum a mangibaga’d siak na onia.” Ingen, ontan so ibabangat na dakel a relihyon nipaakar ipapatey​—ya aalaen na Dios so totoo pian niyasingger ed sikato.

Talaga kasin ontanlan karuksa so Manamalsa ya andi-panangasi ton ipakat so ipapatey ed sikatayo, anggaman amta ton saya so ansakit a tuloy ed sikatayo? Andi, aliwan ontan so Dios diad Biblia. Unong ed 1 Juan 4:8, “say Dios sikato so aro.” Imanoen ya ag-imbaga na satan a say Dios et walaan na aro odino a say Dios so maaro, noagta imbaga na satan a say Dios sikato so aro. Araldalem, purpuro, nasnaspot a tuloy so aro na Dios, ya agaylan isisindag na satan so personalidad tan kiwakiwas to a sikatoy manepeg a natukoy bilang say mismon mangilalaman na aro. Aliwan saya so Dios a mangaala ed totoo diad ipapatey pian niyasingger ed sikato.

Say palson relihyon so nanwetwet ed dakel a totoo nipaakar ed kawalaan tan kipapasen na inaatey. Tawen, impierno, purgatoryo, Limbo​—saraya tan say arum niran destinasyon et agnatatalosan ya anggad satan la so makapataktakot a tuloy. Diad biek a dapag, ibabaga ed sikatayo na Biblia a say inaatey et anggapo lay amta ra; sikaray wala’d kipapasen a miparan tuloy ed kipapasen na nanaugip. (Eclesiastes 9:5, 10; Juan 11:11-14) Kanian, agtayo kaukolan a pampagaan no anto so nagawa ed sikatayo kayari ipatey, no panon met ya ag-itayo manpaga sano nanengneng tayoy sakey a toon maitlep a naugip. Sinaglawi nen Jesus so panaon sano ‘amin iray wala’d [pakanodnonotan a] lubok’ so “ompaway” ed apasimbalon bilay diad paraison dalin.​—Juan 5:28, 29; Lucas 23:43.

Mito 3: Aalaen na Dios iray ankekelag ya ugugaw pian magmaliw iran anghel.

Si Elisabeth Kübler-Ross, ya inaral toy nipaakar ed saray indibidual a walaay makapatey a sakit, so anukoy ed sananey nin kaslakan ya ideya diad limog na relihyoson totoo. Diad impaneskribe ed peteg ya insidente, inkuan to ya “aliwan makabat ya ibaga ed melag ya ugaw ya inatey so agi to a say Dios et inararo ton maong iray ankelag ya ugugaw kanian inala toy agim a Johnny diman ed tawen.” Say ontan a balikas so mangiiter na lingon impresyon ed Dios tan ag-isisindag na satan so personalidad tan awawey to. Oniay intuloy nen Dra. Kübler-Ross: “Sanen tinmakken la iyan melag ya ugaw, agbalot naandi so sanok to ed Dios, a nanresulta ed depresyon sanen inatey so mismon anak ton laki talomplon taon ed saginonor.”

Akin ta et alaen na Dios so ugaw pian makala na sananey ya anghel​—a singano mas kakkaukolan na Dios so ugaw nen saray ateng to? No bilang tua ya aalaen na Dios so ugugaw, ag-itan kasi mangipatnag a sikato so agmaaro tan masiblet a Manamalsa? Misunian ed satan ya ideya, oniay ibabaga na Biblia: “Say aro kien na Dios.” (1 Juan 4:7) Kasin say Dios na aro so pansengegan na ipapatey anta anggan say totoon walaay samet a kalakal et agmangonsinti ed satan?

Akin sirin et ompapatey so ugugaw? Nikurit so kabiangay ebat na Biblia diad Eclesiastes 9:11 ed New World Translation: “Say panaon tan ag-iilaloan a nagawa onsabi ed sikara ya amin.” Tan ibabaga ed sikatayo na Salmo 51:5 ya amin tayo et ag-ayadyari, makasalanan, nanlapu la nen innginew itayo, tan say pansumpalan na amin a totoo natan et patey manlapud nanduruman sengegan. No maminsan et onsasabi ipapatey sakbay na kianak, a manreresulta ed pakaekalan. Diad arum iran kaso, saray ugugaw so ompapatey lapud makapasinagem iran kipapasen odino naaaksidente tan ompapatey. Aliwan responsable so Dios ed saratan a nagagawa.

Mito 4: Arum a totoo so papairapen kayari na ipapatey.

Ibabangat na dakel a relihyon ya onla so mauges ed mangapuy-apoy ya impierno tan magnayon a napairap. Kasin sayan bangat et makatunongan tan Makasulatan? Say panat na bilay na too so nalilimitaan ed 70 odino 80 a taon. Anggano say sakey et makasalanan lapud pirmin karelmengan diad interon bilay to, kasin say magnayon a pamairap so makatunongan a dusa? Andi. Peteg ya agmakatunongan a pairapen so too ya andi-angga parad ginawa ton kasalanan diad loob na antikey a panaon na bilay to.

Say Dios lambengat so makapangiparungtal no anto so nagawa kayarin ompatey so totoo, tan imparungtal to itan diad nisulat a Salita to, say Biblia. Oniay ibabaga na Biblia: “Singa say [ayep] ompatey, ontan met ompatey so [too]; on, walaan ira ya amin na sakey a panlinawa . . . Amin onla ed sakey a pasen; amin nanlapu ed dabok, tan amin ompawil ed dabok lamet.” (Eclesiastes 3:19, 20) Anggapoy asalambit dia a mangapuy-apoy ya impierno. Ompawil so totoo diad dabok, diad anggapoy kiwawala, sano ompatey ira.

Ta pian napairap, kaukolan a say too et walaan na pakalikna. Kasin makalikna so inaatey? Oneebat lamet so Biblia: “Saray mabilay amta ra a sikara ompatey ira: balet saray inaatey agda amta so bengatla, ag-ira met nawalaan la na tumang; ta say pakanonot ed sikara alingwanan.” (Eclesiastes 9:5) Imposiblin nalikna na inaatey, ya “agda amta so bengatla,” so ot-ot ed inerman a pasen.

Mito 5: Say patey et mankabaliksay permanentin anggaan na kiwawala tayo.

Ontunda la so kiwawala tayo sano ompatey itayo, balet agkabaliksan na saya ya angangga la so amin a bengatla. Amta na matoor a toon si Job a sikatoy onla ed lubok, Sheol, sano sikatoy ompatey. Balet talinengen so pikakasi to ed Dios: “O komon ta yamot moak dia ed Sheol, pian niyagel moak a maamo-amot, angga ed say sanok mo onlabas, pian turoen mo ed siak so sakey a tinandaan a panaon, tan nonoten moak! No say sakey a too ompatey, ombilay ta lamet? . . . Ontawag ka, et onebat ak ed sika.”​—Job 14:13-15.

Panisiaan nen Job a no sikatoy manmatoor anggad ipapatey, sikatoy nodnonoten na Dios tan nasabi panaon et sikatoy napaoli. Onia so sisiaen na amin a lingkor na Dios nensaman a panaon. Pinekderan a mismo nen Jesus iyan ilalo tan pinaneknekan ton sikatoy usaren na Dios pian paolien so inaatey. Saray dilin salita nen Kristo so mangiiter ed sikatayo na onian panamaseguro: “Onsabi oras, ya amin so saray wala ed saray lubok narengel da so boses [nen Jesus], et ompaway ira; saray nanggawa na maong, nipaakar ed kioli ed bilay; bang saray nanggawa na mauges, dia met ed kioli ed bilay ed kaukom.”​—Juan 5:28, 29.

Agla manbayag et paandien la na Dios so amin a karelmengan tan mangiletneg na sakey a balon mundo diad silong na mangatatawen a pananguley. (Salmo 37:10, 11; Daniel 2:44; Apocalipsis 16:14, 16) Say resulta et magmaliw a paraiso so interon dalin, a panayaman na saray totoon manlilingkor ed Dios. Oniay nabasa tayo ed Biblia: “Nadngel ko so sakey a baleg a boses ed tawen, a kuanto, Nia, so tabernakulo na Dios wala ed saray totoo, tan sikato so manayam naani ed sikara, tan sikara naani baley to, tan say Dios met lanlamang so wala naani ed sikara tan Dios da: tan punasen to so amin a lua ed kamataan da; tan anggapo la naani ipatey; tan anggapo la naani onnangis o dageyem, o ot-ot: ta saray una a bengatla sikara so linmabas la.”​—Apocalipsis 21:3, 4.

Agla Natatakot

Say pikakabat nipaakar ed ilalon kioli ya atekepay pikakabat ed Sakey a lapuan na satan a probisyon so makaligliwa ed sika. Insipan nen Jesus: “Nakabatan [mo] so katuaan, et say katuaan [sika] so gawaen to a bulos.” (Juan 8:32) Laktipen na satan so kaandi na katatakot tayo ed ipapatey. Si Jehova lambengat so peteg a makapanguman ed proseso na itatakken tan ipapatey tan makapangiter ed sikatayo na maandon bilay. Kasin makapanisia ka ed saray sipan na Dios? On, makapanisia ka lapud lawas a matua so Salita na Dios. (Isaias 55:11) Papasesegen mi kan manaral ni na nagkalalo nipaakar ed saray gagala na Dios parad katooan. Maliket iray Tastasi nen Jehova ya ontulong ed sika.

[Blurb ed pahina 6]

Lapud takot ed ipapatey et nalilimitaan so abilidad na sakey pian panggayagaan so bilay

[Tsart ed pahina 7]

PIGARAN KASLAKAN A MITO ANTO SO IBABAGA NA KASULATAN?

NIPAAKAR ED IPAPATEY

● Say patey so kasiporan ya Genesis 1:28; 2:17; Roma 5:12

anggaan na bilay

● Aalaen na Dios so totoo diad Job 34:15; Salmo 37:11, 29;

ipapatey pian nakaiba to 115:16

● Aalaen na Dios iray ankekelag Salmo 51:5; 104:1, 4;

ya ugugaw pian magmaliw iran anghel Hebreos 1:7, 14

● Arum a totoo so papairapen Salmo 146:4; Eclesiastes 9:5, 10;

kayari na ipapatey Roma 6:23

● Say patey et mankabaliksay Job 14:14, 15; Juan 3:16;

permanentin anggaan na kiwawala tayo 17:3; Gawa 24:15

[Litrato ed pahina 8]

Say pakaamta ed katuaan nipaakar ed ipapatey so mamaandi na takot tayo

[Picture Credit Line ed pahina 5]

Barrators​—Giampolo/The Doré Illustrations For Dante’s Divine Comedy/Dover Publications Inc.