Aralen tan Ibangat so Moralidad na Kristiano

“Sika a mangibangat ed arum agmo bangatan so inkasika a dili?”​—ROMA 2:21.

1, 2. Antoray rason pian kaliktanen mon aralen so Biblia?

 WALAAN ka na dakel a rason pian manaral na Salitay Dios. Maseguron labay mon naamtaan iray katuaan a lugan na satan​—nipaakar ed totoo, ebento, paspasen, tan arum niran bengatla. Kaliktan mon naamtaan so katuaan nipaakar ed saray doktrina, a midumaan ed saray lingo na relihyon, a singa say Trinidad odino impiernon-apoy. (Juan 8:32) Labayen mo met a nagkalalon nakabat si Jehova ta pian sikato so naalig mo tan makapankurang kan maptek ed arapan to.​—1 Arari 15:4, 5.

² Say misiglaotan tan importantin rason pian aralen so Salita na Dios et pian nakinlongan kan mangibangat ed arum​—saray inad-arom ed bilay, kabkabat mo, tan anggan ed saramay agmo ni kabat. Nakaukolan a gawaen itan na saray tuan Kristiano. Inkuan nen Jesus ed saray babangatan to: “Onla kayo sirin, tan manggawa kayo na saray babangatan ed amin a nasyones, . . . ya ibangat yo ran mangunor na amin a bengabengatla ya ingganggan ko ed sikayo.”​—Mateo 28:19, 20.

3, 4. Akin a mapagalang parad sika so pambangat unong ya ingganggan nen Jesus?

³ Say panaral na Biblia tekep na pilalek ya ibangat so  arum et kagalgalang tan panlapuan na magnayon ya inkapnek. Say panagbangat so abayaglan gagalangen a propesyon. Oniay kuan na Encarta Encyclopedia: “Diad limog na saray Judio, impasen na dakel a wala la’d edad a saray managbangat et giya ed kilalaban tan amaseseg ed ananak ya igalang da iray managbangat da a mas ni nen say atateng da.” Nagkalautlan mapagalang parad saray Kristiano ya ibangat da ni inkasikara diad panaral ed Biblia insan ibangat so arum.

⁴ “Dakel a totoo so mibibiang ed panagbangat nen say dinanman nin propesyon. Ngalngali 48 a milyon a lalaki tan bibii ed interon mundo so manbabangat.” (The World Book Encyclopedia) Nimatalek ed sekular a managbangat so pangibangat ed saray kalangweran tan say pakaimpluensya ni ed sikara diad loob na saray taon ya onsabi ni. Mas malaknab ni ingen so epekto sano unoren moy ganggan nen Jesus a bangatan so arum; say ibangat mo et mangapekta ed magnayon ya arapen da. Impabitar nen apostol Pablo iya sanen pinaseseg to si Timoteo: “Imatonan mo so kaabigan na laman mo tan say ibabangat mo. Mansiansia ka ed sarayan bengatla; ta no gawaen mo so saraya, nilaban mo so inkasika tan saray ondengel met ed sika.” (1 Timoteo 4:16) On, lalanoren na panagbangat mo so kilalaban.

5. Akin a say panagbangat na Kristiano et sankatalonggaringan?

⁵ Say pangibangat mo ed inkasika tan insan ed arum so inautorisaan tan ingganggan na sankatageyan a Lapuan, say Soberano ed uniberso. Satan a katuaan lambengat so manggawa ed sayan lawak na panagbangat a mas makabaliksan nen say antokaman a sekular a panagbangat, balanglan pangibangat ed saray manunan tema, saray dunong ed trabaho, odino anggan saray nikaduman dunong ed medikal. Say panagbangat na Kristiano so mankabaliksan a personal ya aralen na sakey ya iyaaralan so pangalig ed Anak na Dios, si Kristo Jesus, tan ibangat so arum a manggawa met na ontan.​—Juan 15:10.

Akin ya Ibangat Moy Inkasika?

6, 7. (a) Akin a nepeg tayon ibangat ya unona so inkasikatayon dili? (b) Diad anton paraan a sinmaew iray inmunan-siglon Judio bilang managbangat?

⁶ Akin a nikuan a nepeg tayon ibangat ya unona so inkasikatayo? Bueno, agtayo suston nibangat so arum no agtayo ni ibangat ya unona so inkasikatayon dili. Indanet nen Pablo iyan katuaan diad makapatenyeg-kanonotan a teksto a walaan na kabaliksan parad saray Judio nensaman ingen ta satan so walaan na importantin mensahe parad saray Kristiano natan. Intepet nen Pablo: “Sika a mangibangat ed arum agmo bangatan so inkasika a dili? Sika ya ipupulong mo so agpantakew mantakew ka ta? Sika, a kuan mo a say sakey a too agto nepeg so manggawa na pikakalugoran mikalugoran ka ta? Sika a kabusol mo so saray kinondiosdiosan  sika mantakew ka ed saray templo? Sika, a maliket ka ed ganggan lapu ed impakaluksom ed ganggan pabandayen mo so Dios?”​—Roma 2:21-23.

⁷ Diad impangusar na retorikal iran tepet, indatak nen Pablo so duaran agnepeg a gawaen a direktan sinalita na Samploran Ganggan: Agka mantatakew, tan agka mikakalugoran. (Exodo 20:14, 15) Arum a Judio ed panaon nen Pablo so mapaatagey lapud wala ed sikara so Ganggan na Dios. Sikara so ‘abangatan ed ganggan, tan matalek ira a manangirawat na saray bubulag tan silew na saray wala ed kabilungetan, managbangat na saray ugugaw.’ (Roma 2:17-20) Balet, arum so mansimpisimpitan lapud maamot dan gagawaen so panagtakew odino pikakalugoran. Satan so agpangingalngalep ed Ganggan tan say Autor na satan a walad tawen. Naimano yo a sikara so aliwan kualipikado a mangibangat ed arum; agda ni ingen ibabangat so inkasikaran dili.

8. Panon a say pigaran Judio ed panaon nen Pablo so nayarin ‘mantatakew ed saray templo’?

⁸ Sinalambit nen Pablo so panagtakew diad saray templo. Kasin literal a ginawa itan na pigaran Judio? Anto so walad kanonotan nen Pablo? Diad katuaan to, lapud limitadon impormasyon na sayan teksto, ag-itayo nayarin magmaliw a dogmatiko no panon a ‘tinakewan [na pigaran Judio] iray templo.’ Akadkauna, say managrehistro ed syudad na Efeso so angiyabawag a saray kaiba nen Pablo so aliwan ‘managtakew ed templo,’ a mangisusuheri ya inisip na arum ed totoo a saray Judio so makanepegan ed satan ya akusasyon. (Gawa 19:29-37) Kasin personal iran manguusar odino mangilalako na saray ankablin bengatla a nanlapud saray paganon templo a sinamsam na saray managkonkesta odino relihyoson panatiko? Unong ed Ganggan na Dios, say balitok tan pilak na saray talintao so nepeg a deralen, ya ag-alaen parad personal ya uusaren. (Deuteronomio 7:25) * Kanian si Pablo so nayarin manutukoy ed saray Judio ya angibaliwala ed ganggan na Dios tan angusar odino nangganansia ed saratan a bengatlan nanlapud pagano iran templo.

9. Antoray makapuy ya agamil a mangilalanor ed templo diad Jerusalem a nayarin mipara ed panagtakew ed templo?

⁹ Diad biek a dapag, insalaysay nen Josephus so sakey a kabandayan diad Roma a ginawa na apatiran Judio, a say lider et sakey a managbangat na Ganggan. Sarayan apat so angombinse ed sakey a Romanon bii, a Judion proselita, ya iter to ed sikara so balitok tan arum niran ankablin bengatla bilang kontribusyon ed templo ed Jerusalem. Sanen nala da la iratan ed sikato, inusar dan mismo iray kayamanan parad inkasikara, diad pantalos a tatakewan da so templo. * Diad sakey nin pantalos et arum so mantatakew ed templo na Dios diad pangiyaapay day depektibon bagbagat tan mangiyaalibansa ira na maagum a komersyalismo ed sular na templo, a pinagmaliw da itan ya “ungib na saray matakew.”​—Mateo 21:12, 13; Malaquias 1:12-14; 3:8, 9.

Ibangat so Moralidad na Kristiano

10. Anton punto so agtayo nepeg a saewen ed saray salita nen Pablo a nikurit ed Roma 2:21-23?

¹⁰ Antokaman iray agamil nen inmunan-siglo a manasaglawi ed panagtakew, pikakalugoran, tan panagtakew ed saray templo a tutukoyen nen Pablo, agtayo komon ibabaliwala so punto na saray komento to. Intepet to: “Sika a mangibangat ed arum agmo bangatan so inkasika a dili?” Makatantanda ta saray alimbawa a pinalesa nen Pablo et nipaakar ed moralidad. Ag-inyapasakey dia na apostol iray doktrina odino awaran na Biblia. Say pangibangat ed dili tan ed arum unong a tinukoy nen Pablo so misiglaotan ed moralidad na Kristiano.

11. Akin a nepeg mon imanoen so moralidad na Kristiano legan mon aaralen so Salitay Dios?

¹¹ Pian niyaplika tayo so leksion na Roma 2:21-23, kaukolan tayon aralen so nipaakar ed moralidad na Kristiano a manlalapud Salitay Dios, ya onkiwas unong ed naaralan tayo, tan insan bangatan so arum a manggawa met na ontan. Kanian, legan mon aaralen so Biblia, magmaliw ya alerto ed saray pakapatnagan na saray estandarte nen Jehova, ya angibasiyan ed moralidad na  Kristiano. Dalepdepen so simbawa tan saray leksion a naromog mo ed Biblia. Insan makpel mon iyaplika iray naaralan mo. Tan say panggawa ed satan so mankaukolan na tepel ya atekepan na determinasyon. Mainomay parad ag-ayadyarin totoo so manbaraan, mankatunongan no akin ya inyabuloy so sakey a situasyon odino diad sakey a kipapasen et nakaukolan ni ingen so pangibaliwala ed moralidad na Kristiano. Nayarin saray Judio a sinaglawi nen Pablo so eksperiensyado ed satan a masilib a panagkatunongan a ginetman mangikatunongan odino mamalikdo ed arum. Balet, ipapabitar na saray salita nen Pablo a say moralidad na Kristiano so agnepeg a leglemewen odino ibaliwala diad personal a panagdesisyon.

12. Panon a say maabig odino makapuy a kondukta so mangipatnag ed si Jehova a Dios, tan akin a makatulong so pannodnonot ed sayan katuaan?

¹² Impabitar na apostol so manunan rason ed panaral insan pangiyaplika ed moralidad a naromog mo ed Biblia. Say makapuy a kondukta na saray Judio so angiter na makapuy ya impresyon ed si Jehova: “Sika, a maliket ka ed ganggan lapu ed impakaluksom ed ganggan pabandayen mo so Dios? Ta say ngaran na Dios naayew lapu ed sikayo dia ed utel na saray Gentiles, unong na nisulat.” (Roma 2:23, 24) Tua met itan natan a no ibaliwala tayo so moralidad na Kristiano, napabanday tayo so Lapuan na satan. Diad biek a dapag, no mansiansia itayo ed saray estandarte na Dios, satan so maabig a mangipatnag na satan nipaakar ed sikato, a kigalangan to. (Isaias 52:5; Ezequiel 36:20) Say pikabisadom ed saya so mamabiskeg ed determinasyon mo no nipaarap ka ed saray tukso odino situasyon a nayarin main-inomay odino kombenientin tuloy so pangibaliwala ed moralidad na Kristiano. Niarum ni, wala ni so ibangat ed sikatayo na saray salita nen Pablo. Nilikud ed pikabisadom a mismo a say konduktam et mangipapatnag ed Dios, tulongan so arum a makatebek a say pangiyaplika ra ed saray moral ya estandarte so mangipatnag ed si Jehova, legan na pangibabangat mo ed sikara. Aglambengat iyaalibansa na moralidad na Kristiano so inkakontento tan manasalimbeng ed bunigas na sakey. Iwawandag met na satan imay Sakey ya angitarya tan mangipupurek ed satan a moralidad.​—Salmo 74:10; Santiago 3:17.

13. (a) Panon a makatulong ed sikatayo so Biblia no nipaakar ed moralidad? (b) Iter so segek na simbawa ed 1 Tesalonica 4:3-7?

¹³ Apektaen na moralidad so arum met a totoo. Naimano yo itan ed saray alimbawan walad Salitay Dios a mangiyilustra ed kablian na pangiyaplika ed moral iran estandarte na Dios tan saray resulta na pangibaliwala ed saratan. (Genesis 39:1-9, 21; Josue 7:1-25) Naromog yo met so simbawan nipabitar nipaakar ed moralidad a singa say: “Sikatoya so linaway Dios, salanti kisantos yo, a paliisan yo so lawan; a balang sakey ed sikayo kabaten to no panon so panagbemben to ed laman ton dili ed loob na kasantosan tan kagalangan, aliwa a dia ed kairapan na panibeg, a salanti singa saray Gentiles ya agda kabat so Dios; ya anggapo komon so mansaol [“manderal,” NW], tan manlames [ed kanepegan] na agi to ed pamaakaran. . . . Ta say Dios agto itayo tinawag ed karumsisan, noag dia ed kasantosan.”​—1 Tesalonica 4:3-7.

14. Antoray nayarin itepet mo ed inkasika nipaakar ed simbawa ed 1 Tesalonica 4:3-7?

¹⁴ Amin lawari so makatebek ed sayan teksto a say seksual ya imoralidad so manumlang ed moralidad na Kristiano. Ingen, nayarian mo nin palaknaben so pakatalos mo ed satan. Walaray tekston mangitatarya na saray paraan parad malaem a panagaral tan panagdalepdep, a manresulta ed aralem a pakatalos. Singa bilang, nayarin molimolien mo no anto so labay ya ibaga nen Pablo sanen inkuanto a say pangagamil na pilalawanan so mangitarok ed sakey diad punton ‘makaderal, tan manlames la ed kanepegan na agi to ed sayan pamaakaran.’ Antoran kanepegan so nilaktip, tan panon a say magmaong a pakatalos ed saya so mangitarya ed sika na kaaruman a gunggona pian mantinien ni so moralidad na Kristiano? Panon a saray resulta na satan a panangusisa so lalon manginlong ed sika pian bangatan so arum tan tulongan ira a mangigalang ed Dios?

Manaral Pian Makapanbangat

15. Antoran kagawaan so nausar mo pian nibangat mo so inkasika diad personal a panagaral?

¹⁵ Saray Tastasi nen Jehova so walaan na saray uusaren pian mansukimat ed saray tepet odino isyu ya onlesa legan ya aaralen da so pangibangat ed inkasikara odino ed arum. Say sakey lan uusaren a walad dakel a lenguahe et say Watch Tower  Publications Index. No walaan ka na satan, nausar mo itan pian anapen so impormasyon diad nibase ed Biblia iran publikasyon na saray Tastasi nen Jehova. Nayarian moy manusisa panamegley na tema odino ed saray akalistan bersikulo na Biblia. Say sananey nin uusaren na saray Tastasi nen Jehova ed dakel a manunan lenguahe et say Watchtower Library. Sayan programa ed kompyuter a walad CD-ROM so mankarga na dakel a koleksion na saray publikasyon ed elektroniko. Say programa na satan so ontulong ed sakey a manusisa ed saray tema tan saray impaningbat ed saray teksto. No wala man iratan ed sika, naynay ya usaren iratan legan mon aaralen so Salitay Dios ta pian nibangat mo so arum.

16, 17. (a) Iner so pakaromogan mo na saray komento a mangipaliwawa nipaakar ed saray kanepegan a sinalambit na 1 Tesalonica 4:6? (b) Diad antoran dalan a naderal na pilalawanan iray kanepegan na arum?

¹⁶ Alaen tayon alimbawa so walad tagey, say 1 Tesalonica 4:3-7. Linmesa so tepet nipaakar ed saray kanepegan. Kanepegan na siopa? Tan panon a saratan a kanepegan so nalames? Diad saray asalambit ya uusaren ed panagaral, nayarin naromog mo so pigaran komento a mangipaliwawa ed sarayan bersikulo, anggan ed saray kanepegan a sinalambit nen Pablo. Nabasa yo iratan a komento ed Insight on the Scriptures, Tomo 1, pahina 863-4; True Peace and Security​—How Can You Find It?, pahina 145; The Watchtower, Nobyembre 15, 1989, pahina 31.

¹⁷ Diad pantultuloy yo ed panagaral, natebek yon ipapanengneng na saratan a publikasyon so inkapeteg na saray salita nen Pablo. Say managlawan so mankakasalanan ed Dios tan ipapaarap toy inkasikato ed saray sakit. (1 Corinto 6:18, 19; Hebreos 13:4) Say lakin milalawanan so manderal ed nanduruman kanepegan na biin nankasalananan to. Dederalen to so malinis a talindeg ed moral tan maong a konsiensia na bii. No walad kasuloan so bii, say laki so manderal ed kanepegan to a miasawa bilang birhen tan ed kanepegan na piasawaan to a maniilalon sikatoy birhen. Sasakitan toy atateng na bii tan say masiken to no sikatoy akiasawa la. Deralen na imoral a laki so mismon kanepegan na pamilya to a malinis so ngaran da nipaakar ed moral. No sikatoy membro na Kristianon kongregasyon, sikato so mangitarok na kabandayan ed satan, a deralen toy reputasyon na satan.​—1 Corinto 5:1.

18. Panon kan nagunggonaan ed panagaral na Biblia nipaakar ed moralidad na Kristiano?

¹⁸ Agta makatulong iratan a komento nipaakar ed saray kanepegan pian lalon natalosan mo so mas aralem a kabaliksan na saratan a bersikulo? Maseguron mablin tuloy so panaral ed ontan a paraan. Legan mon itutultuloy itan, ibabangat mo so inkasika. Onaligwas so pakatalos mo ed katuaan tan ed mabiskeg ya epekto na mensahe na Dios. Napabiskeg moy determinasyon mo pian mantinien so moralidad na Kristiano antokaman so onlesan tukso. Tan isipen pa no panon a kaepektibo so pagmaliw mon managbangat! Singa bilang, legan mon ibabangat so katuaan na Biblia ed arum, nipanabang mo so aralem a pakatalos nipaakar ed 1 Tesalonica 4:3-7, a napalaknab moy pakatalos tan pakatebek da ed moralidad na Kristiano. Kanian, say panaral mo so makatulong ed sika tan ed dakel ni a mangigalang ed Dios. Tan asaglawi tayo dia so sakey lambengat ya alimbawa, a nanlapud sulat nen Pablo ed saray taga-Tesalonica. Dakel niray aspekto na moralidad na Kristiano, tan mipadpara niran alimbawa tan pakasimbawaan ed Biblia, a nayarian mon aralen, iyaplika, tan ibangat.

19. Akin a makana so pansiansiam ed moralidad na Kristiano?

¹⁹ Anggapoy duaruwa nipaakar ed kakabatan diad panggawa’d satan. Ibabaga na Santiago 3:17 a “say kakabatan a wala a manlapu ed tagey,” a nanlapud si Jehova a Dios mismo et “masimpit.” Satan so malinew a mankabaliksan na pangunor ed moral iran estandarte na Dios. Diad tua, kakaukolanen nen Jehova ed saramay mangirerepresenta ed  sikato diad panagbangat na Biblia so mismon maabig iran alimbawa “ed kasimpitan.” (1 Timoteo 4:12) Saray paraan na panagbilay na saray akadkaunan babangatan a singa si Pablo tan Timoteo so mamaneknek ed satan; pinaliisan da so imoralidad, ya insulat ni ingen nen Pablo: “Say lawan, tan say amin a nengneng na karumsisan, odino say agum, agla komon nabitla ed sikayo, unong a manepeg ed saray sasantos; nisay karutakan tan anggan saray mabanday a panagsalsalita, tan saray panaglurey.”​—Efeso 5:3, 4.

20, 21. Akin a mipakna ka ed insulat nen apostol Juan, unong a nikurit ed 1 Juan 5:3?

²⁰ Anggaman mabitar tan espesipiko iray estandarte ed moral a niparungtal ed Salitay Dios, aliwa iratan a manamairap a pabelat. Saya so mapatnag ed si Juan, say apostol a sankapaotan a nambilay. Unong ed naobserbaan to ed loob na dakel a dekada na impanbilay to, amta to ya aliwan makapasakit so moralidad na Kristiano. Diad biek a dapag, apaneknekan itan a maong, makagunggona, sakey a bendisyon. Indanet iya nen Juan, sanen insulat to: “Saya so aro ed Dios: a sumpalen tayo iray ganggan to. Tan saray ganggan to et agmakapabelat ed sikatayo.”​—1 Juan 5:3, New English Translation.

²¹ Balet, imanoen ya ag-impresenta nen Juan a sankaabigan a kurang so pangunor ed Dios unong ed moralidad na Kristiano lapu lambengat ta nipaliis itayo ed saray problema tan ed mauges a pansumpalan na panggawa ed satan. Susto so impangipabitar to ed saray bengatla, a binidbir to ni a panangipatnag itan na aro tayo ed si Jehova a Dios, say mablin pankanawnawa pian nipatnag so panangaro tayo ed sikato. Tua, say pangibangat na sakey ed inkasikaton dili odino ed arum pian mangaro ed Dios so mankaukolan na pangawat tan pangiyaplika tayo ed atagey iran estandarte to. On, mankabaliksan itan na pangibangat tayo na moralidad na Kristiano ed inkasikatayon dili tan ed arum.

[Saray paimano ed leksab]

Kasin Natandaan Yo?

• Akin a nepeg tayon aralen ya ibangat so inkasikatayo sakbay ya ibangat so arum?

• Panon a say kondukta tayo so makapangipatnag ed si Jehova?

• Say managlawan so nayarin manderal ed saray kanepegan na siopa?

• Anto so determinasyon mo nipaakar ed moralidad na Kristiano?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 22]

“Saray ganggan to et agmakapabelat ed sikatayo”