Nantultuloy Iran Nankurang ed Katuaan

“Anggapo so babaleg a liket ko nen say saya, salanti say pakadngel ko a saray ana’ko manaakar ira ed katuaan.”​—3 JUAN 4.

1. Anto so pangiyaapasakeyan na “katuaan na ebanghelyo”?

 AABOBONAN lambengat nen Jehova iramay mandadayew ed sikato dia “ed espiritu tan katuaan.” (Juan 4:24) Uunoren da so katuaan, aawaten da so interon tugyop na saray Kristianon bangat a nibase ed Salitay Dios. Sayan “katuaan na ebanghelyo” so niyapasakey ed si Jesu-Kristo tan say kiyalangon na inkasoberano nen Jehova panamegley na Panarian. (Galacia 2:14) Inabuloyan na Dios so “gawa na lingo” ya onsabi ed saramay mamili ed katilaan, balet say kilalaban so akadepende ed pakawalaan na pananisia ed maong a balita tan pankurang ed katuaan.​—2 Tesalonica 2:9-12; Efeso 1:13, 14.

2. Anto so nagkalalon pisalsalamatan nen apostol Juan, tan anto so nengneng na siglaotan to ed si Gaio?

² Saray manangiyabawag na Panarian so ‘mankatambayan ed katuaan.’ Singa si apostol Juan tan say kaaro ton si Gaio, sikara so mapekder a nansiansia ed katuaan tan nankurang ira ed satan. Sinononot ed si Gaio, oniay insulat nen Juan: “Anggapo so babaleg a liket ko nen say saya, salanti say pakadngel ko a saray ana’ko manaakar ira ed katuaan.” (3 Juan 3-8) Anggaman si Gaio et ag-imbangat a mismo nen masiken lan Juan, say inkamasiken na apostol, inkatakken to bilang Kristiano, tan say panangaro to bilang ama so nagmaliw a matukoy kanian sayan ompatnag a kalangweran nin laki so minoria bilang sakey ed espiritual ya ananak nen Juan.

Say Katuaan tan say Panagdayew Bilang Kristiano

3. Anto so gagala tan gunggona na saray pantitipon na saray akadkaunan Kristiano?

³ Pian naaralan da so katuaan, nandaragup iray akadkaunan Kristiano bilang kongregasyon, a mabetbet et diad pribadon ayaman. (Roma 16:3-5) Bilang resulta et apaseseg ira tan sinagyat da so balang sakey diad aro tan maabig iran gawa. (Hebreos 10:24, 25) Nipaakar ed saray mankuan a Kristiano ed sinmaginonor iran panaon, oniay insulat nen Tertullian (manga 155 anggad kayari 220 K.P.): “Mantitipon kami pian basaen iray libro na Dios . . . Panamegley na saratan a masanton salita et napapabiskeg mi so pananisia mi, napapaputel mi so ilalo mi, napepekderan mi so kompiyansa mi.”​—Apology, kapitulo 39.

4. Say panagkanta so walaan na anton betang ed saray pantitipon na Kristiano?

⁴ Say panagkanta so maseguron kabiangan ed inmuuna iran pantitipon na Kristiano. (Efeso 5:19; Colosas 3:16) Insulat nen Propesor Henry Chadwick a nalmoan nen komaduan-siglon kritiko a Celsus a saray ompatnag a marakep a kanta  ya inusar na saray mankuan a Kristiano so “alay dakep kanian sikato so diad tua et atenyeg ed epekto na saratan.” Inyarum ni nen Chadwick: “Si Clement na Alexandria so inmuna-unan Kristianon managsulat ya aningbat ed klase na musika a matukoy ya usaren na Kristiano. Ingganggan to a satan so nepeg ya ag-isiglaot ed erotiko iran musika ed pansasayaw.” (The Early Church, pahina 274-5) No panon a saray inmuunan Kristiano so mapatnag a nankanta sanen nantitipon ira, saray Tastasi nen Jehova so mabetbet met a mankansion na nibase’d-Biblia iran kanta a mangilaktip ed mapuersa iran himno a mangidadayew ed Dios tan say Panarian.

5. (a) Panon a nitarya so espiritual a panangidirehi ed saray inmuunan Kristianon kongregasyon? (b) Panon ya inyaplika na saray tuan Kristiano iray salita nen Jesus a nikurit ed Mateo 23:8, 9?

⁵ Diad asasakbay iran Kristianon kongregasyon, saray katuaan so imbangat na saray manangasikaso, tan tinulongan na saray ministeryal a lingkor iray kapananisiaan diad nanduruman dalan. (Filipos 1:1) Say mananguley ya ulop a nanmatalek ed Salitay Dios tan masanton espiritu so angitarya na espiritual a panangigiya. (Gawa 15:6, 23-31) Agda inusar iray relihyoson titulo lapud ingganggan nen Jesus iray babangatan to: “Agkayo komon patatawag na Rabbi; ta sakey so managbangat ed sikayo, et sikayo ya amin sanaagi kayo. Tan anggapoy tawagen yo na ama ed dalin; ta sakey so Ama yo, a sikatoy wala ed tawen.” (Mateo 23:8, 9) Nipaakar ed saraya tan dakel niran aspekto, walaray pamparpara na saray inmuunan Kristiano tan saray Tastasi nen Jehova.

Apasegsegang Lapud Pangipupulong na Katuaan

6, 7. Anggaman iyaabawag da so mareen a mensahe, panon so inkatrato na saray tuan Kristiano?

⁶ Anggaman inyabawag da so mareen a mensahe nipaakar ed Panarian, apasegsegang iray akadkaunan Kristiano, a singa ed asagmak nen Jesus. (Juan 15:20; 17:14) Tinawag nen John L. von Mosheim iray inmunan-siglon Kristiano bilang “sakey a grupo na totoo a walaay agmakapasakit tan agmakaopendin tuloy ya awawey, ya agbalot nan-imbel ed kalakal da na sakey a pirawat odino kanonotan a sumpa ed pankaabigan na estado.” Indalatdat nen Dr. Mosheim a say “amaingongot ed saray Romano sumpad saray Kristiano, et say inkasimpli na panagdayew da, ya agmiulibay ed saray sagradon ritual na arum a totoo.” Inyarum to ni: “Anggapo iray panagbagat, templo, imahen, orakulo, odino makasaserdoten uksoyan da; tan magenap la itan pian sikara so pabpabandayen na andiay-pikakabat a totoo, a nanisip ya ag-onkurang so relihyon no anggapo iratan. Kanian sikara so binalaw bilang sakey a klase na saray  ateista; tan, diad saray ley na Romano, saramay naakusaan na ateismo so niyabawag a salot ed sosyedad na totoo.”

⁷ Saray saserdote, onsianon komikimey, tan arum nira a panaanapan day idolatriya so anagyat ed saray totoo ya onsumpad saray Kristianon agmangaagamil na idolatriya. (Gawa 19:23-40; 1 Corinto 10:14) Insulat nen Tertullian: “Panisiaan da a saray Kristiano so sengegan na amin a desyang ed Estado, ed amin a sinagem ya onsabi ed totoo. No liposen na Tiber iray bakor, no ag-onleppuay Nilo pian mamaranum ed kaumaan, no ag-onuran odino no onyegyeg, no walay eras, no walay salot, ikelyaw dan tampol: ‘Ibuntok iray Kristiano ed leon!’” Antokaman iray pansumpalan, saray tuan Kristiano so ‘onaarawi ed saray kinondiosdiosan.’​—1 Juan 5:21.

Say Katuaan tan Saray Relihyoson Selebrasyon

8. Akin a say Krismas so agseselebraan na saramay mankukurang ed katuaan?

⁸ Saramay mankukurang ed katuaan so ompapaliis ed agmakasulatan iran selebrasyon lapud ‘anggapoy pipiulop na liwawa ed kabilungetan.’ (2 Corinto 6:14-18) Singa bilang, agda seselebraan so Krismas, a gagawaen ed Disyembre 25. “Anggapoy makaamta ed eksakton petsa na inkianak nen Kristo,” so inaksobi na The World Book Encyclopedia. Indalatdat na Encyclopedia Americana (1956 ya Edisyon): “Say Saturnalia, sakey a piesta na Romano a sinelebraan ed kapegleyan na Disyembre, so angaligan na dakel nipaakar ed saray maingal a kustombre ed Krismas.” Inkuan na Cyclopædia nen M’Clintock tan Strong: “Say panagselebra ed Krismas so ag-ingganggan na Dios, nisay nanlapu itan ed B[alon] S[ipan].” Tan inkuan na libron Daily Life in the Time of Jesus: “Saray pulok . . . so akapukok anggad inlabas na panaon na ambetel; tan diad sayan katuaan labat et naimano lan aliwan susto so tradisyonal a petsa parad Krismas, diad ambetel, lapud ibabaga na Ebanghelyo a walad kaumaan iray managpastol.”​—Lucas 2:8-11.

9. Akin a say Easter so agsinelebraan na saray inmuna tan kaplesan a lingkor nen Jehova?

⁹ Say Easter so ipapasen bilang say pannodnonot ed inkioli nen Kristo, balet satan so isisiglaot na napanmatalkan iran reperensya ed palson panagdayew. Ibabaga na The Westminster Dictionary of the Bible a say Easter so “diad orihinal et piesta ed primabera a panamagalang ed Teutonikon diosa na liwawa tan primabera a kabkabat ed Anglo-Saxon bilang Eastre,” odino Eostre. Antokaman so kipapasen, oniay ibabaga na Encyclopædia Britannica (koma-11 ya Edisyon): “Agnapatnagan ed Balon Sipan so panagselebra ed piesta na Easter.” Say Easter so agsinelebraan na saray akadkaunan Kristiano tan agseselebraan na totoo nen Jehova natan.

10. Anton selebrasyon so inletneg nen Jesus, tan siopa so manseselebra ed satan diad suston paraan?

¹⁰ Ag-ingganggan nen Jesus iray patumbok to a selebraan da so inkianak to odino inkioli to, balet say inletneg to et say Memoryal na masakripisyon impatey to. (Roma 5:8) On, saya lambengat so ebenton ingganggan to a selebraan na saray babangatan to. (Lucas 22:19, 20) Tinawag met itan a Pangdem na Katawan, a sayan tinaon ya ebento so siansian seselebraan na saray Tastasi nen Jehova.​—1 Corinto 11:20-26.

Say Katuaan so Niyaabawag ed Sankadalinan

11, 12. Panon a susuportaan na saramay mankukurang ed katuaan so panagpulong a kimey da?

¹¹ Ipapasen na saramay makaamta ed katuaan a pribilehyo so pangusar ed panaon, biskeg, tan arum niran kaykayarian da diad kimey a panangipulong na maong a balita. (Marcos 13:10) Say akadkaunan panagpulong na saray Kristiano so sinuportaan na saray boluntaryon donasyon. (2 Corinto 8:12; 9:7) Oniay insulat nen Tertullian: “Anggaman walay kargaan na kuarta, ag-itan kinolekta bilang bayar pian makaloob, a singano negosyo so relihyon. Binulan a mangitatarok so kada too na melag a kantidad na kuarta​—odino kapiganman a labay to tan no labay to labat, tan no nayarian to; lapud anggapo so pipiliten; satan so boluntaryon panangiyapay.”​—Apology, kapitulo 39.

¹² Say sankagloboan a panagpulong a kimey na saray Tastasi nen Jehova nipaakar ed Panarian et susuportaan met na saray boluntaryon donasyon. Nilikud ed saray Tastasi, ipapasen na saray maliket ya interesado a pribilehyo so panuporta  ed sayan kimey panamegley na saray kontribusyon da. Wala met dia so pamparpara na saray inmunan Kristiano tan saray Tastasi nen Jehova.

Say Katuaan tan Personal a Kondukta

13. Nipaakar ed kondukta ra, anton simbawa nen Pedro so inunor na saray Tastasi nen Jehova?

¹³ Bilang mankukurang ed katuaan, inunor na saray akadkaunan Kristiano so simbawa nen apostol Pedro: “Masimpit komon so tongtongan yo ed utel na saray bugkalot, pian dia ed panalabutob da ed sikayo a singa managgawa na mauges nitandoro ra so Dios ed agew na idalaw to, lapu ed saray maong a ginawgawa yo a naimatonan da.” (1 Pedro 2:12) Saratan a salita so ipapapuso na saray Tastasi nen Jehova.

14. Anto so panmoria na Kristiano ed imoral a panliliket?

¹⁴ Anggan sanen akaloob lay apostasya, pinaliisan na saray mankuan a Kristiano iray imoral ya agamil. Oniay insulat nen W. D. Killen, a propesor na eklesiastikon awaran: “Diad komadua tan komatlon siglo et pakakasagyatan a maong so teatro diad kada angkabaleg a baley; tan anggaman saray artista et kaslakan a walaan na imoral a kondukta, say panag-arte ra so agmanundan manasagyat ed mabanday a pilpilalek ed saman a panaon. . . . Say teatro so minoria na amin a tuan Kristiano bilang kagulgula. . . . Papaliisan da so kabandayan na satan; tan say naynay ya iyaapelo na satan ed dirios tan saray diosa na paganismo so manusumlang ed relihyoson kombiksion da.” (The Ancient Church, pahina 318-19) Saray tuan patumbok nen Jesus natan so ompapaliis met ed mabanday tan makapabaing ed moral iran nengneng na panliliket.​—Efeso 5:3-5.

Say Katuaan tan “Saray Superyor ya Autoridad”

15, 16. Siopa iray “superyor ya autoridad,” tan panon iran impasen na saramay mankukurang ed katuaan?

¹⁵ Anggaman ed maabig a kondukta na saray akadkaunan Kristiano, maslak ed saray Romanon emperador so lingon manhuhusga ed sikara. Inkuan nen manag-awaran a si E. G. Hardy a sikara so minoria na saray emperador bilang “singano makapagulgula iran panatiko.” Saray sulat ed baetan di Gobernador Pliny the Younger na Bitinia tan Emperador Trajan so mangipapanengneng a saray manuuley a klase so kaslakan ya agmikabat ed tuan nengneng na Inkakristiano. Panon a momoriaen na saray Kristiano so Estado?

¹⁶ Singa ed saray akadkaunan patumbok nen Jesus, relatibo so pampapasakop na saray Tastasi nen Jehova ed “saray superyor ya autoridad” na gobierno. (Roma 13:1-7, NW) No wala so pansumlangan na ganggan na too tan say linawa na Dios, ontalindeg ira: “Nakaukolan ya unoren mi so Dios, nen saray totoo.” (Gawa 5:29) Inkuan na libron After Jesus​—The Triumph of Christianity: “Anggaman agmibibiang iray Kristiano ed panagdayew ed emperador, aliwa iran managgaway-gulo, tan say relihyon da, anggaman midumaan tan no maminsan et makaopendi ed paganon punto de bista, so agmangiiter na peteg a kapeligroan ed empiryo.”

17. (a) Saray akadkaunan Kristiano so manangiyalibansa na anton gobierno? (b) Panon ya inyaplika na saray tuan patumbok nen Kristo iray salita ed Isaias 2:4 diad kabibilay da?

¹⁷ Saray inmuunan Kristiano so manangiyalibansa na Panarian na Dios, a singa saray patriarkan Abraham, Isaac, tan Jacob ya angagamil na pananisia ed satan ya insipan a ‘syudad a ginawa na Dios.’ (Hebreos 11:8-10, NW) Singa say Katawan da, saray babangatan nen Jesus so ‘agkabiangan na mundo.’ (Juan 17:14-16) Tan no nipaakar ed pibabakal tan pankokolkol na too, ginegemtan da so kareenan diad ‘impamitpit da ed saray kampilan da a pinagmaliw dan dingding na lukoy.’ (Isaias 2:4) Diad impakaimano to ed makapasagyat a pamparpara, oniay inkomento nen Geoffrey F. Nuttall, sakey a managlektyur ed awaran na relihyon: “Say awawey na saray akadkaunan Kristiano nipaakar ed bakal so mipadpara ed saray Tastasi nen Jehova tan mairap tayon awaten itan a katuaan.”

18. Akin ya anggapoy rason na gobierno a takotan iray Tastasi nen Jehova?

¹⁸ Bilang neutral a totoon nampasakop ed “saray superyor ya autoridad,” saray inmunan Kristiano so aliwan sesga ed antokaman a mapolitikan pakayari, tan ontan met ed saray Tastasi nen Jehova. “Mankaukolan itan na panatiko tan mainap a panag-isip pian panisiaan a saray Tastasi nen Jehova so mamapawala na antokaman a klase na sesga ed antokaman a mapolitikan uley,” so insulat na sakey ya editorialist ed Amianen ya Amerika. “Aliwa iran sumpad gobierno tan sikaray mangaaro ed kareenan bilang relihyoson grupo.” Amta la na saray mikabat ya autoridad ya anggapo so nepeg dan takotan ed saray Tastasi nen Jehova.

19. Nipaakar ed buis, anto so nibaga ed inmuunan Kristiano tan saray Tastasi nen Jehova?

¹⁹ Sakey lan paraan a nirespeto na saray akadkaunan Kristiano so “saray superyor ya autoridad” et diad panagbayar na saray buis da. Sanen sinulat to so Romanon Emperador a si Antoninus Pius (138-161 K.P.), inkuan nen Justin Martyr a saray Kristiano so manbabayar na buis a “mas mabulos nen say amin a totoo.” (First Apology, kapitulo 17) Tan inkuan nen Tertullian ed saray Romanon manuley a saray managsingil na buis so walaan na “otang a linawa ed saray Kristiano” lapud sinononot ira ed panagbayar na buis. (Apology, kapitulo 42) Agunggonaan iray Kristiano ed Pax Romana,  odino Kareenan ed Roma, tekep na saray ley tan totontonen na satan, saray marakep a karsada, tan maligen a panagbiahe ed taew. Bilang pisasalamat da ed sosyedad, tinulok da iray salita nen Jesus: “Bayaran yo ed Cesar so bengabengatlan kien nen Cesar, tan ed Dios so saray kien na Dios.” (Marcos 12:17) Tutumboken na totoo nen Jehova natan iyan simbawa tan nakokomendaan ira lapud inkamatua ra, a singa ed panagbayar na buis.​—Hebreos 13:18.

Say Katuaan a Sengegan na Pankakasakey

20, 21. Nipaakar ed mareen ya impanaagi, anto so petepeteg nipaakar ed saray akadkaunan Kristiano tan saray kaplesan a lingkor nen Jehova?

²⁰ apud nankurang ira ed katuaan, saray inmunan Kristiano so nankakasakey diad mareen ya impanaagi, a singa saray Tastasi nen Jehova natan. (Gawa 10:34, 35) Oniay nikuan ed sakey a sulat a nipalapag ed The Moscow Times: “Kabkabat [iray Tastasi nen Jehova] bilang makaaro, mapangasi, tan maulimek a totoo a mainomay a pidenengan, ya agbalot manedesdes ed arum a totoo tan lawas manaanap na kareenan diad pisisiglaotan da ed arum . . . Anggapo iray mangaawat na pasuksok, managbuanges odino managdruga ed limog da, tan simsimpli so rason: Panggugunaetan da lambengat so paigiya ed nibase ed Biblia iran kombiksion da diad amin a gagawaen odino ibabaga ra. No amin a totoo ed mundo so anggan panon et manbilay unong ed Biblia a singa gagawaen na saray Tastasi nen Jehova, sigpot ya onduma so maruksan mundo tayo.”

²¹ Ibabaga na Encyclopedia of Early Christianity: “Impasen na akadkaunan iglesia so inkasikato bilang sakey a balon rasa na totoo a no iner et say datin mankontraan a grupo, saray Judio tan Gentil, so makapambilay a nankakasakey ed kareenan.” Saray Tastasi nen Jehova met so maaro ed kareenan ya internasyonal ya impanaagi​—talagan sakey a sosyedad parad balon mundo. (Efeso 2:11-18; 1 Pedro 5:9; 2 Pedro 3:13) Sanen naimatonan na manunan opisyal na saray guardia ed Pretoria Show Grounds ed Abalaten ya Aprika no panon a marendeen a nantitipon iray Tastasi na amin a rasa bilang delegado ed kombension, oniay inkuanto: “Amin da et makalkalakal, totoon maabig so pitotongtong da ed sakey tan sakey, say awawey a nipatnag ed apalabas a pigaran agew​—so mamaneknek ya amin ed moral a kalidad na saray membro na muyongan yo, tan amin so nankakasakey a singa sakey a maliket a pamilya.”

Atumangan Lapud Pangibabangat na Katuaan

22. Anto so nagagawa lapud ipapaliwawa na saray Kristiano so katuaan?

²² Panamegley na kondukta tan panagpulong da, si Pablo tan say arum niran Kristiano so ‘angipaliwawa ed katuaan.’ (2 Corinto 4:2) Agkayo kasi miabobon ya ontan met so gagawaen na saray Tastasi nen Jehova, ya ibabangat da so katuaan ed amin a nasyon? Sasayakupen na totoo ed interon dalin so tuan panagdayew tan ondadagsa ira ed ‘palandey na abung nen Jehova’ a lawas ondarakel ed bilang. (Isaias 2:2, 3) Kada taon, nilibo so nababautismoan bilang simbolo na dedikasyon da ed Dios, a manreresulta ed katutugyop na dakerakel nin balon kongregasyon.

23. Panon yon momoriaen iramay mangibabangat na katuaan ed amin a nasyon?

²³ Anggaman nanduruma so nanlapuan da, say totoo nen Jehova so nankakasakey ed tuan panagdayew. Say aro ya ipapatnag da so mangipabidbir ed sikara bilang babangatan nen Jesus. (Juan 13:35) Kasin naiimatonan yo a ‘walad sikara so Dios’? (1 Corinto 14:25) Kasin susuportaan yo iramay mangibabangat na katuaan ed amin a nasyon? No ontan, komon ta ipanengneng yo so magnayon a pisasalamat ed katuaan tan say pribilehyon pankurang ed satan diad ando lan ando.

Panon Yon Ebatan?

• Nipaakar ed panagdayew, anton pamparpara so wala ed baetan na saray akadkaunan Kristiano tan saray Tastasi nen Jehova?

• Anto so alenleneg a relihyoson selebrasyon a gagawaen na saramay mankukurang ed katuaan?

• Siopa iray “superyor ya autoridad” tan panon so panmoria ed sikara na saray Kristiano?

• Panon a say katuaan et sengegan na pankakasakey?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 21]

Saray Makristianon pantitipon so lawas manutumang ed saramay mankukurang ed katuaan

[Saray litrato ed pahina 23]

Ingganggan nen Jesus iray patumbok to a selebraan da so Memoryal na masakripisyon impatey to

 [Litrato ed pahina 24]

Singa saray akadkaunan Kristiano, ipapatnag na Tastasi nen Jehova so respeto ed “superyor ya autoridad”