Makagunggona Iray Maong a Kakaabay

“Maong so kaaro ya asingger nen say agi ya arawi.”​—Uliran 27:10.

SAKEY ya iskolar nen inmunan siglo K.P. so tinmepet ed si Jesus: “Siopa so kaparak a too?” Bilang ebat et ag-imbaga nen Jesus ed sikato no siopa so kapara ton too, noagta no anto so pakabidbiran ed peteg a kaparan too. Nayarin pamilyar kayo ed ilustrasyon nen Jesus. Kabat itan na dakel bilang say parabolo nipaakar ed makaaron Samaritano a nikurit diad Ebanghelyo nen Lucas. Onia so impangisalaysay nen Jesus:

“Sakey a too linmasur nanlapu ed Jerusalem ya onla ed Jerico; et naplag ed saray tulisan a sikato so namparpara a sinamsam tan kinabil da, tan tinmaynan ira, a sikatoy pinaulyan da a manpapanabos. Et nibana so sakey a saserdote a linmasur ed saman a dalan: et nen sikato so anengneng to, linmabas ed sananey a gilig. Et ontan met so sakey a Levita, nen akasabi ed saman a pasen, et anengneng to, linmabas ed sananey a gilig. Balet sakey a Samaritano, nen manaakar, sinmabi ed kawalaan to; et nen sikato so anengneng to, atenyeg so panangabagey to, et dinmago ed sikato, tan binerber to so saray suga’to, a kinalboan to ra na larak tan alak; et sikatoy impakabayo to ed dili a sinakayan to, et inakar to ed darawesan, et sikatoy pinagaan to. Et diad ontumbok ya agew angipaway na duaran denario, et initer to ed akan-abung, et inkuan to ed sikato, Sikatoy pagaan mo; et ganagana ni gastosen mo,  et no ompawil ak lamet, bayaran ko ed sika. Siopa ed sarayan talo, so isipen mo ya angipatnag na kaparan too [ed] naplag ed saray tulisan?”​—Lucas 10:29-36.

Mapatnag ya atalosan na iskolar so kabaliksan na parabolo. Apugta ton tampol no siopa so kaparan too na samay asugatan a too: “Say nanagamil na panangasi ed sikato.” Diad ontan et inkuan nen Jesus ed sikato: “Laka, tan gawam so ontan.” (Lucas 10:37) Agaylan mapuersan ilustrasyon nipaakar ed kabaliksan na pagmaliw a peteg a kaparan too! Say parabolo nen Jesus so mamakiwas ni ingen ed sikatayon tepetan so inkasikatayo: ‘Anto ak kasin klase a kaabay? Kasin say rasa odino nasyonalidad ko so mangiimpluensya ed siak diad panetermina no sioparay kaabay ko? Kasin saratan a sengegan so mamupuger ed obligasyon ko pian tulongay siopaman a kaabay ko a naiimanok a walad kapeligroan? Kasin gagawaen koy anggaay nayarian ko pian magmaliw ak a maong a kaabay?’

Iner so Pangigapoan?

No isipen tayon kaukolan tayoy onaligwas ed sayan pamaakaran, nepeg itayon onggapo ed awawey na kanonotan tayo. Nepeg a manunan pampagaan tayo so pagmaliw a maong a kaabay. Makatulong met iya ed pakawalaan tayo na maong a kaabay. Ngalngalin duan libon taon lay apalabas, si Jesus so angidanet ed satan ya importantin prinsipyo nipaakar ed saray relasyon na too diad bantog a Sermon to ed Palandey. Inkuanto: “Amin a bengatla sirin a labay yo a gawaen na totoo ed sikayo, ontan so gawaen yo met ed sikara.” (Mateo 7:12) Say pantratom ed arum tekep na respeto, dignidad, tan kaabigan so mamaseseg ed sikaran mantrato met ed sika diad parehon paraan.

Diad artikulon “Loving Thy Neighborhood,” a naromogan diad magasin a The Nation Since 1865, et sinalambit na dyurnalista tan autor a si Lise Funderburg so pigaran simplin bengatla a nagawaan pian nisagyat so panangaro ed kakaabay. Insulat to: “Kaliktan ko . . . a nipatnag so personal a pisisiglaotan diad dakel ya ankelag a nengneng na kaabigan a gagawaen na sankakaabay ed sakey tan sakey​—singa say pangiyawat na saray peryodiko, pambantay ed ugugaw, panaliw na antokaman a bengatla diad garita. Kaliktan ko so onian pansisiglaotan diad pirmin agmakaaron mundo, a ditan et saray komunidad so napapagyaw ed takot tan krimen.” Insan inkuan to ni: “Kaukolan ya igapo itan ed anggan iner a pasen. Tan nayari met a diad kaabay yon mismo.”

Say magasin a Canadian Geographic et amawala met na punton makatulong ed sankakaabay pian nabayuboan so maabig ya awawey ed sakey tan sakey. Oniay naimano na managsulat a si Marni Jackson: “Singa ed pamilya, agmo lawas pipilien no siopay magmaliw a kakaabay mo. Saray siglaotan so mankakaukolay taktika, inkamapagalang tan simpatya.”

Maong a Kakaabay​—Mabulos a Mangiter

Tua, dakel ed sikatayo so nasisikig ya onasingger ed kakaabay. Singano mas mainomay laingen so agpituyaw tan pangiyarawi ed inkasikatayo. Balet, ibabaga na Biblia a “lalo a mapalar so mangiter nen say mangawat.” (Gawa 20:35) Sirin, say maong a kaabay so manbanikel a manggaway paraan pian nakabat to so totoon walad kaliberliber to. Anggaman agkapilitan a kaliktanen so pamayubo ed maapit iran pikakaaro, panseetan to so maliket a pakapitongtong a panapanaon, a nayarin nigapo itan panamegley lambengat na makaaron imis odino andawes.

Unong ya asalambit ed tagey, say “dakel ya ankelag a nengneng na kaabigan” a gagawaen na sankakaabay ed balang sakey so talagan makana pian niletneg tan napansiansia so maabig iran siglaotan na sankakaabay. Kanian makagunggona so pannonot la na ankelag iran gawa na kaabigan a nipanengneng ed kaabay, lapud saya so mabetbet a mamawalay espiritu na pantutulongan tan respeto ed sakey tan sakey. Sakey ni, diad panggawa ed satan et natulok tayo so simbawa na Biblia: “Agmo abalaen so maong ed saray kanepegan to, sano wala ed pakayari na limam so panggawa.”​—Uliran 3:27; Santiago 2:14-17.

Maong a Kakaabay​—Maapresyan Mangawat

Maabig no nibaga tayon balang sakey so maapresyan mangawat na tulong tan saray langkap. Makapaermen ta aliwan ontan a naynay. Dakel ya iyoopresin tulong tan makabkabaliksan a langkap so agmaapresyan aawaten kanian naisip  la na masimoon a mangiiter a, ‘Satan so sampot lan panggawak ed satan!’ No maminsan et amin a pansasagpot yo tekep na makaaro iran panangibano tan ikaway ed kakaabay yo so nayarin balesan na napipilitan a tanger.

Anggaman kuan, diad dakel a kaso et say toon ibabano so peteg ya aliwan agmaapresya, anggaman sikatoy ompatnag ya ontan diad akinpaway. Nayarin say abenegan ton kultura so sengegay inkamasuyat to odino inkamabaing to tan singano aliwan interesado, agmakaaro. Diad biek a dapag, diad sayan agmaapresyan mundo, ipasen na arum a totoo ya aliwan kaslakan so pagmamaliw yon makaaro, odino paninapan da ni ingen iray motibo yo. Nayarin kaukolanen da ni iray panamaseguro. Kanian, say pangiletneg na makaaro iran siglaotan so mankaukolay panaon tan anos. Balet, saray kakaabay a makakaaral ed maong a panangiter tan maapresyan panangawat so makatulong pian niwala so mareen tan maliket ya atmospera ed kaliberliber.

Sano Onsabi so Kairapan

Makagunggona so maong a kaparan totoo sano onsabi so desyang. Diad panaon na kairapan et napapatnagan so tuan kabaliksan na panangaro ed kaparan too. Dakel iray salaysay na agsinisiblet a kiwas na kaparan totoo diad saratan a panaon. Ompatnag a say kaslakan a trahedya so manadagdag ed kaparan totoo pian mabulos lan mikoopera tan mangisekar ed inkasikara nisesengeg ed sakey tan sakey. Anggan saramay mankontraan so panmoria ra et mabetbet a mankimey a saniiba.

Alimbawa, inreport na The New York Times a sanen agawa so maksil a yegyeg ed Turkey nen 1999, saramay abayag lan mankalaban so angipatnag na makaaron pankakasakey. “Sikami so nibangat a mamusol ed saray Turko diad dakel a taon,” so insulat na Griegon kolumnista a si Anna Stergiou diad sakey a peryodiko ed Atenas. “Balet agkami aliketan ed graben irap da. Atenyeg kami, akanangis kami a singa naandi la so abayag lan pambubusolan sanen anengneng mi iray ugugaw ya inaatey.” Sanen intunda laray rescue operation, saray ulop na Griegon managsalba so agsinmuko a mananap ed saray mabilay ni.

Say pibiang ed kimey a panangisalba kayarin agawa iray desyang so talagan makatantanda tan palbayani a gawa parad kaparan too. Anggaman kuan, say pangiliktar ed bilay na kaparan too diad pamasakbay ed sikato sakbay na desyang so seguradon ipasen a nagkalalon makanan gawa parad kaparan too. Makapaermen ta ipaparungtal na awaran a saramay mamapasakbay ed kapara ran totoo nipaakar ed saray onsasabin desyang so mabetbet ya ag-aawaten, lapud ta legan na pamapasakbay, say manasingger lan desyang so agkala-kalan natebek. Saramay mangipapaknol na pasakbay so mabetbet ya agpanisiaan. Nakaukolan so pirmin panseet tan dilin-panagsakripisyo diad biang na siopaman a manggugunaet ya ontulong ed saray totoo ya agmikabat ed mapeligron kipapasen da.

Say Sankatalonggaringan a Gawa Parad Kaparan Too

Natan et wala so nagkalalon importantin bengatla ya onsasabi ed katooan nen say natural a desyang. Satan imay impasakbay ya ikiwas na Makapanyarin-amin a Dios a mangekal ed krimen, karelmengan, tan saray misiglaotan a problema diad dalin. (Apocalipsis 16:16; 21:3, 4) Sayan importantin ebento et aliwan samet a posibilidad  noagta segurado! Magunaet iray Tastasi nen Jehova ya inabang ed dakel nin totoo anggad posibli so pikakabat a nakaukolan pian makaliktar ed sayan manasingger lan makapakebbiew ya ebento ed mundo. Kanian sikaray mantutultuloy a mibibiang ed kabkabat a panagpulong a kimey da diad interon mundo. (Mateo 24:14) Mabulos dan gagawaen iya, lapud panangaro ra ed Dios tan ed kapara ran too.

Sirin, ag-abuloyan so panaglabi odino syodot a mangamper ed sikayon ondengel sano ontoktok iray Tastasi ed puerta yo odino sano asinggeran da kayo ed inerman a pasen. Panggugunaetan da so magmaliw a maong a kaparan too. Kanian awaten so opresi ran mangiyaral na Biblia ed sikayo. Aralen no panon a say Salita na Dios so mangipapaseguro ed sikatayo a magano lan nagawa so maliket tan mankakaiban pambilay na saray sankakaabay. Diad satan a panaon et anggapo la so panangidumaduma ed rasa, relihyon odino klase a maneral ed maliket a siglaotan a pipirawaten na maslak ed sikatayo.

[Saray litrato ed pahina 6, 7]

Maabig so panggawa na maabig ed saray kaabay yo

[Credit Line]

Globe: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.