‘Sumpaen so Diablo’

“Onsumpa kayo ed Diablo, et sikato so onarawi ed sikayo.”​—SANTIAGO 4:7.

1. Panon tayon deskribien so kaplesan a mundo, tan akin a nakaukolan ya akabantay iray alanaan tan saray kaiba ra?

 “NAANDI la so Dios, balet mansiasiansia ni so Diablo.” Saratan a salita na autor a Pranses a si André Malraux so matukoy ya onaplika ed mundon pambibilayan tayo. Saray gawa na totoo so maseguron mangipatnag ed saray kasiliban na Diablo nen say linawa na Dios. Ibabalang nen Satanas iray totoo panamegley na ‘amin a pakayari tan saray tanda tan saray pamapakelaw a tila tan pati amin a panagsaol na andi kaptekan ed saray natawtaw.’ (2 Tesalonica 2:9, 10) Balet, diad sarayan ‘kaunoran ya agew,’ ipapaarap nen Satanas iray sagpot to ed saray dedikadon lingkor na Dios, a pibabakalan toray alanaan a Kristiano, a “manguunor ed ganggan na Dios, tan wala ed sikara so impantasi nen Jesus.” (2 Timoteo 3:1; Apocalipsis 12:9, 17) Nakaukolan ya akabantay irayan alanaan a lingkor na Dios tan saray kaiba ra a walaay mangaraldalin ya ilalo.

2. Panon so impanukso nen Satanas ed si Eva, tan anton katatakot so imbalikas nen apostol Pablo?

² Si Satanas so lawas a mamapalikdo. Diad masilib ya impangusar to ed uleg, pinalikdo toy Eva a manisip a naromog to so liket diad isian ed Dios. (Genesis 3:1-6) Kayari na manga apatiran libon taon, imbalikas nen apostol Pablo so katatakot to ompano nabiktima iray alanaan a Kristiano ed saray kasiliban nen Satanas. Oniay insulat nen Pablo: “Antakot ak, ompan lamang no, singa say uleg a tinilaan to si Eva ed kasiliban to, saray kanonotan yo naderal ira manlapu ed kalinewan tan kasimpitan a mamapaarap ed Kristo.” (2 Corinto 11:3) Iimpluensyaan nen Satanas so nonot na totoo tan pipikeweten toray panag-isip da. Singa ed impanukso to ed si Eva, nayarian ton pankatunongen iray Kristiano ed lingon paraan tan panisipen to ira ya akadepende so liket da ed bengatlan ag-aabobonan nen Jehova tan say Anak to.

3. Anton proteksion sumpad Diablo so itatarya nen Jehova?

³ Niyaliling si Satanas ed sakey a manag-erel na manok a mangipapaleg na patit pian naerel iray mangamangan biktima. Pian napaliisan iray patit nen Satanas, nakaukolan a ‘manayam itayo ed maamot a pasen na Sankatageyan,’ sakey a piguratibon pasen na proteksion ya itatarya nen Jehova parad saramay mamibidbir ed sankatalbaan ya inkasoberano to diad amin a gagawaen da. (Salmo 91:1-3) Amin tayo so mankaukolan na proteksion ya itatarya na Dios panamegley na Salita to, say  masanton espiritu to, tan say organisasyon to ta pian ‘makatalindeg itayon onsumpa ed saray kalot na Diablo.’ (Efeso 6:11) Say Griegon salita parad ‘kalot’ so nipatalos met a “masilib iran gawa,” odino “panagsaol.” Anggapoy duaruwa ya uusaren na Diablo so dakel iran panagsaol tan masilib iran gawa diad saray sagpot to pian napatitan iray lingkor nen Jehova.

Saray Patit nen Satanas ed Saray Inmunan Kristiano

4. Anton nengneng na kaliberliber so nambilayan na saray inmunan Kristiano?

⁴ Saray Kristiano nen inmuna tan komaduan siglo K.P. so nambilay ed panaon a walad kapantokan na pakayari so Romanon Empiryo. Inmaligwas so komersyo lapud Pax Romana (Kareenan ed Roma). Makasengeg ed sayan inkaaligwas, dakel so panaon a panrelaks na saray walad pakayari, tan sineguro ra a panliketan na totoo so dakel a panligliwaan ta pian ag-iraya manrebeldi. Legan na pigaran panaon, saray piesta opisyal parad publiko so singa la karakel na agew na trabaho. Inusar na saray lider iray pundo na publiko pian taryaan so totoo na tinapay tan sirkos, a pinesel da ira tan imbalang da iray kanonotan da.

5, 6. (a) Akin ya agmatukoy parad saray Kristiano iray kaslakan a teatro na Romano? (b) Anton panamalikdo so inusar nen Satanas, tan panon itan a napaliisan na saray Kristiano?

⁵ Kasin sayan situasyon so angipaarap na kapeligroan ed saray inmunan Kristiano? No determinaen unong ed saray pasakbay ya insulat na saray managsulat a nambilay kayarin tuloy na saray apostol, a singa si Tertullian, maslak ed saray panligliwaan ed saman a panaon so pakapeligroan a tuloy ed espiritual tan moral parad saray tuan Kristiano. Sakey lan bengatla et ginawa so maslak ed saray piesta tan pagalaw ed publiko bilang panamagalang ed paganon dirios. (2 Corinto 6:14-18) Diad saray teatro, anggan say dakel ed saray klasikal a palabas so balanglan imoral a tuloy odino marawal a napnoy panagpaagus na dala. Diad inlabas na panaon, tinmabang lay panlabay na publiko ed saray klasikal a palabas, tan sinalatan iratan na mabanday iran pantomina (pantomime). Diad libro ton Daily Life in Ancient Rome, oniay inkuan na manag-awaran a si Jérôme Carcopino: “Diad sarayan palabas, saray artistan bibii so inabuloyan a manlabos-lakseb . . . Impaagus so dakel a dala. . . . [Say pantomina] so pirmin angusar ed agmanepeg iran agamil ya angontrol ed dakel a totoo diad kabisera. Agda dinimla iratan a mauge-uges a palabas lapud abayaglan pinaawet na makapataktakot iran karamsakan ed teatro so liknaan da tan pinikewet na satan so nisipor lan ugali ra.”​—Mateo 5:27, 28.

⁶ Diad saray teatro, nampapateyan iray gladiator, odino akilaban ira ed masesebeg ya ayayep, balanglan napatey da iratan odino sikara so napatey na saratan. Saray kinondenan kriminal tan, diad saginonor et dakel a Kristiano so imbuntok ed masesebeg iran ayayep. Anggan diad saraman a panaon, say pamapalikdo nen Satanas et say pangepel ed liknaan na totoo a manggula ed imoralidad tan karawalan anggad nagmaliw labat iratan ya ordinaryo tan anap-anapen na totoo. Say alenleneg a paraan pian napaliisan itan a patit nen Satanas et say ag-iyakar ed saray teatro tan amphitheater.​—1 Corinto 15:32, 33.

7, 8. (a) Akin ya agmakabat ed sakey a Kristiano so onla ed saray lumba na karwahe? (b) Panon ya inusar nen Satanas iray amesan na Romano pian patitan iray Kristiano?

 ⁷ Maseguron makapasagyat iray lumba na karwahe a ginawa ed maawang tan pandukey ya arena a tinawag a sirkos, balet saratan so agmanepeg ed saray Kristiano lapud maramsak a naynay iray manbabantay. Inreport na sakey a managsulat nen komatlon-siglo a pigara ed saray manbabantay so nanpoponitian, tan inkuan nen Carcopino a “saray astrologo tan balangkantis so walaan na puesto na negosyo” diad silong na saray pasilyo ya onloob ed arena. Mabitar, say sirkos na Romano so aliwan matukoy parad saray Kristiano.​—1 Corinto 6:9, 10.

⁸ Komusta met so bantog iran amesan na Romano? Seguradon agmauges so panames pian mansiansian malinis. Balet dakel ed saray amesan na Romano et angkakabaleg a pasilidad a mangilaktip ed saray kuarton panmasahian, gymnasium, sugalan, tan pananganan tan inuman. Anggaman kaslakan et walay niganan oras parad lalaki tan bibii a mangusar na amesan, mabetbet a naabuloyan so manbabansag a panames. Oniay insulat nen Clement na Alexandria: “Saray amesan so lukas ed amin a lalaki tan bibii; tan labos-lakseb ira diman parad mabanbanday a kaalakan.” Kanian, say ontan a naabobonan a pampublikon establisemento so mainomay a pamatitan nen Satanas ed saray Kristiano. Pinaliisan itan na saray makabat.

9. Antoran patit so kinaukolan a paliisan na saray inmunan Kristiano?

⁹ Say sugal et paboriton palabasan na oras na totoo sanen walad kapantokan na pakayari so Romanon Empiryo. Napaliisan na inmuunan Kristiano so panpupustaan diad saray lumba na karwahe diad iyarawi ed saray sirkos. Saray ankelag a sugal so sebel a gagawaen met ed maamot iran kuarto na saray parawesan. Saray gumagalaw so ompupusta unong ed numero na saray dalakirik odino buklong na pukepukel a sankabembenan na arum a gumagalaw, balanglan satan so naapag ed sanderwa (even) odino andi (odd). Say sugal so angarum na liket ed bilay na totoo, lapud inyopresi na satan so ilalon mainomay a pakakuartaan. (Efeso 5:5) Niarum ni, maslak et balangkantis iray serbidora diad saratan ya inuman, a sakey nin kapeligroan ed seksual ya imoralidad. Saratan so arum ed saray impatit nen Satanas ed saray Kristianon nambilay ed saray syudad na Romanon Empiryo. Kasin miduma lan maong iratan natan?

 Saray Patit nen Satanas Natan

10. Panon a miulibay so situasyon natan ed saray kipapasen a tinmalona ed Romanon Empiryo?

¹⁰ Diad inkalapagan, agni anguman iray panamalikdo nen Satanas diad inlabas na saray siglo. Ta pian ‘agnadaeg nen Satanas’ iray Kristianos a manaayam ed imoral a syudad na Corinto, angiter si apostol Pablo na mapuersan simbawa. Oniay inkuanto: “Aliwa itayon mangamanga ed saray kasiliban [nen Satanas].” (2 Corinto 2:11, NW) Diad dakel a maaligwas a bansa, mipadpara so kipapasen natan ed samay ontatalonan kipapasen sanen walad kapantokan na pakayari so Romanon Empiryo. Mas dakdakel ni so panaon na maslak a totoo parad panliliket. Saray loterya na gobierno so angiter ni ingen na ilalo ed saray mairap-bilay. Wala so dakel a mamuran panligliwaan a walad kanonotan na totoo. Apusek iray istadyum a pagalawan, mansusugal iray totoo, saray totoo so marawal no maminsan, tan manggugulon naynay iray gumagalaw. Saray mabanday a musika so dedengelen na totoo, tan mauges iray ipapalabas diad saray teatro ontan met diad sine tan telebisyon. Diad arum a bansa et popular iray laok a panames diad saray sauna tan hot spring, pati say panames a labos-lakseb ed arum a baybay. Singa ed inmuunan siglo na Inkakristiano, panggugunaetan nen Satanas a sagyaten iray lingkor na Dios panamegley na minumundo iran panligliwaan.

11. Antoran patit so manatalaran ed pilalek a makapanrelaks?

¹¹ Diad mundon kaslakan lay pakababanalan, normal labat so pankaukolan a manrelaks. Anggaman ontan, no panon a saray amesan na Romano so angilaktip ed saray posiblin pakapeligroan na inmuuna iran Kristiano, arum a pasilidad tan resort a panagbakasyonan so magmamaliw met a patit ya uusaren nen Satanas pian itonton iray Kristiano natan ed imoralidad odino panagbuanges. Oniay insulat nen Pablo ed saray Kristiano ed Corinto: “Agkayo patitilaan: saray mauges a kaulop deralen da so saray maong ya ugugali. Bangon kayo unong ed katunongan, tan agkayo mankakasalanan; lapu ed saray arum agda kabat so Dios.”​—1 Corinto 15:33, 34.

12. Antoray pigaran panamalikdo ya uusaren nen Satanas pian napatitan iray lingkor nen Jehova natan?

¹² Naimatonan tayo ed kipapasen nen Eva no panon ya inusar nen Satanas so kasiliban pian deralen so kanonotan to. (2 Corinto 11:3) Natan, sakey ed saray patit na Diablo et paniisipen to iray Kristiano a natangguyor da so arum ya onkamang ed Makristianon katuaan no ipatnag da met so minumundon paraan a mangipabidbir ya agmiduma iray Tastasi nen Jehova. No maminsan et singa lara agmananisia, tan alodloor ni so nagawa ed satan. (Aggeo 2:12-14) Sakey ni ed saray panamalikdo nen Satanas et say panagyat ed saray dedikadon Kristiano, kalangweran man odino wala la’d edad, a manbilay a walaay doblin estandarte tan ‘paermenen so masanton espiritu na Dios.’ (Efeso 4:30) Arum so naplag ed sayan patit diad alablabas a panangusar na Internet.

13. Anton agmaparungtal a patit so sakey ed saray masilib a paraan na Diablo, tan anton simbawa ed Uliran so matukoy ed satan?

¹³ Sakey ni ed saray patit nen Satanas et say agmaparungtal ya okultismo. Anggapo so tuan Kristiano a sigagagalan manali ed Satanismo odino espiritismo. Ingen, arum so agmaalwar no nipaakar ed panagbantay na saray pelikula, serye ed telebisyon, video games, tan anggan saray libro tan komiks a parad ugugaw a mangipapabitar na karawalan odino misteryoso iran agamil. Antokaman a pakapatnagan na okultismo so nakaukolan a paliisan. Oniay inkuan na makabat a proverbio: “Saray sabit tan saray kalot walara ed dalan na saray masulit: say mangawalo ed kamarerwa to onarawi ed sikara.” (Uliran 22:5) Lapud si Satanas so “dios na sayan panaon,” antokaman a lalon popular et posiblin mangiyamot ed sakey ed saray patit to.​—2 Corinto 4:4; 1 Juan 2:15, 16.

Sinumpa nen Jesus so Diablo

14. Panon a niresistian nen Jesus so primeron impanukso na Diablo?

¹⁴ Intarya nen Jesus so maabig ya ehemplo nipaakar ed isusumpa ed Diablo tan say impamataynan ed sikato. Kayari na inkabautismoan to tan say impanayunal to ed loob na 40 ya agew, si Jesus so tinukso nen Satanas. (Mateo 4:1-11) Say primeron tukso so anganamot ed inkaerasan nen Jesus lapud impanayunal to. Sinagyat nen Satanas si Jesus a manggawa na primeron milagro pian peneken so pisikal a pankaukolan to. Diad impangaon to ed Deuteronomio 8:3, agginawa nen Jesus so sinisiblet a panangusar ed saray pakayari to tan inyuna to ni so espiritual a tagano imbes a say pisikal a tagano.

15. (a) Anton natural a pilalek so inusar nen Satanas pian tuksoen to si Jesus? (b) Anto so sakey ed saray manunan masilib a gawa na Diablo sumpa ed saray lingkor na Dios natan, balet panon tayon sumpaen so Diablo?

 ¹⁵ Sakey a makapainteres a punto nipaakar ed sayan impanukso et agnanggunaetan na Diablo a pankasalananen si Jesus diad seksual a paraan. Say eras, a natural a mangiliing na pampirawat ed tagano, so ompatnag a sankabiskegan a pilalek ed pisikal a nausar pian tuksoen si Jesus ed sayan pamaakaran. Antoran tukso so uusaren na Diablo pian nasagyat so totoo na Dios natan? Dakel tan nankakapiga, balet uusaren to iray seksual a pananukso bilang sakey ed saray masilib a gawa to pian nabuyak so integridad na totoo nen Jehova. Diad pangalig ed si Jesus, nasumpa tayo so Diablo tan naresistian tayo iray tukso. No panon ya inamper nen Jesus iray pangaayat nen Satanas diad impannonot To ed saray matukoy a teksto, nayarian tayo met a nonoten iray teksto a singa say Genesis 39:9 tan 1 Corinto 6:18 sano natutukso itayo.

16. (a) Panon so impanukso nen Satanas ed si Jesus diad mikaduan pankanawnawa? (b) Diad antoran paraan a nayarin tuksoen itayo nen Satanas a manubok ed si Jehova?

¹⁶ Ontumbok et si Jesus so inangat na Diablo ya ontaboy manlapud bakor na templo tan suboken to so abilidad na Dios a manalimbeng ed sikato panamegley na saray anghel To. Diad impangaon to ed Deuteronomio 6:16, ag-inyan nen Jesus so Ama to ed subok. Nayarin ag-itayo tuksoen nen Satanas ya ontaboy manlapud bakor na templo, balet nayarin tuksoen to itayon manubok ed si Jehova. Kasin natutukso itayon manisip no panon tayon naalig iray uso ed mundo nipaakar ed panangawes tan panag-ayos tayo ya agla nasimbawa? Kasin natutukso itayo ed pamaakaran na kuestionable iran panligliwaan? Nayarin susuboken tayo la si Jehova. No ontan iray inklinasyon tayo, imbes ya onarawi ed sikatayo si Satanas, sikato so mansiansia ed sikatayo, a magunaet to itayon sagyaten ya ondapag ed sikato.

17. (a) Panon so impanukso na Diablo ed si Jesus diad mikatlon pankanawnawa? (b) Panon a napaneknekan a tua ed sikatayo so Santiago 4:7?

¹⁷ Sanen inyopresi nen Satanas ed si Jesus so amin a panarian na mundo bilang kasalat na pandayew ed sikato, sikatoy sinumpa lamet nen Jesus diad impangaon to ed Kasulatan, a tinmalindeg a malet parad nikabkabiig a panagdayew ed Ama to. (Deuteronomio 5:9; 6:13; 10:20) Nayarin ag-iyopresi nen Satanas ed sikatayo iray panarian na mundo, balet naynay to itayon susuboken diad materyalistikon pakaingganyoan, anggan say ilalo a nawalaan na singa melag tan personal a panarian. Kasin onkiwas itayon singa si Jesus, ya iter tayo so nikabkabiig a debosyon ed si Jehova? No ontan, naeksperiensya tayo so agawa ed si Jesus. Oniay nikuan ed salaysay nen Mateo: “Saman la tinaynan na Diablo.” (Mateo 4:11) Ontaynan ed sikatayo si Satanas no ontalindeg itayon malet sumpad sikato diad pannodnonot ed matukoy iran prinsipyo na Biblia tan iyaplika iratan. Oniay insulat nen babangatan a Santiago: “Onsumpa kayo ed Diablo, et sikato so onarawi ed sikayo.” (Santiago 4:7) Oniay insulat na sakey a Kristiano ed sangan opisina na saray Tastasi nen Jehova ed Pransya: “Talagan masilib si Satanas. Anggaman ed sankaabigan iran intension ko, nairapan ak a maong a mangontrol ed saray liknaan tan pilalek ko. Anggaman kuan, lapud pakpel, anos, tan manuna ed amin, diad tulong nen Jehova, ayarian kon mantinien so integridad ko tan akapansiansia ak ed katuaan.”

Sigpot ya Akinlongan ya Onsumpa ed Diablo

18. Anton espiritual a kinlong so ontulong ed sikatayo pian nasumpa so Diablo?

¹⁸ Si Jehova so angitarya ed sikatayo na kompleton espiritual a kinlong pian ontulong ed sikatayo ya “ontalindeg ya onsumpa ed saray pangalot na Diablo.” (Efeso 6:11-18) Say aro tayo ed katuaan  so manbalkes ed awak tayo, odino mangiparaan ed sikatayo, parad Makristianon kimey. Say determinasyon tayon mansiansia ed saray estandarte nen Jehova nipaakar ed inkatunong so magmaliw a singa samben ed pagew a manalimbeng ed puso tayo. No saray sali tayo et asapinan na maong a balita, sikatayo so maparanay a mibiang ed panagpulong a kimey, tan saya so mamabiskeg tan manalimbeng ed sikatayo diad espiritual a paraan. Say mabiskeg a pananisia tayo so singa baleg a samper, a manalimbeng ed sikatayo manlapud “mandarlang a gayang na mauges,” saray masilib a panangataki tan pananukso to. Say matalek ya ilalo tayo ed kasumpalan na saray sipan nen Jehova so magmaliw a singa pamulaw a manalimbeng ed saray abilidad tayon manisip tan mangiter ed sikatayo na deen na nonot. (Filipos 4:7) No magmaliw itayon onsiano ed panangusar ed Salitay Dios, magmaliw itan a singa kampilan a nausar tayo pian ontulong a mangibulos ed totoo manlapud espiritual a panangaripen nen Satanas. Nausar tayo met itan pian idepensa so inkasikatayo, a singa ed ginawa nen Jesus sanen sikatoy tutuksoen.

19. Niarum ed ‘isumpa ed Diablo,’ anto so nakaukolan?

¹⁹ Diad pangisulong ed sayan “sankabukel a kinlong na Dios” tan pantultuloy ed pikakasi, makapanmatalek itayo ed pananalimbeng nen Jehova sano atakien itayo nen Satanas. (Juan 17:15; 1 Corinto 10:13) Balet impatnag nen Santiago ya aliwan magenap so ‘isumpa ed Diablo.’ Manuna ed amin, nepeg tayo met so ‘ontulok ed Dios,’ a mangiyaansakit ed sikatayo. (Santiago 4:7, 8) Konsideraen ed ontumbok ya artikulo no panon so panggawa tayo ed saya.

Panon Yon Ebatan?

• Antoran patit nen Satanas so pinaliisan na saray inmunan Kristiano?

• Antoran masilib a gawa so uusaren nen Satanas natan pian patitan iray lingkor nen Jehova?

• Panon a sinumpa nen Jesus iray pananukso na Diablo?

• Anton espiritual a kinlong so ontulong ed sikatayon onsumpa ed Diablo?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina  8, 9]

Mapekder si Jesus a sinmumpa ed Diablo

[Saray litrato ed pahina 10]

Impulisay na saray Kristiano nen inmunan-siglo so marawal tan imoral a panligliwaan na saray Romano

[Credit Line]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck