Propesiya nen Isaias​—Liwawa Parad Amin a Katooan II

Kapitulo Siete

Ompawil ed Panagdayew ed si Jehova

Isaias 46:1-13

1. Anto so ngaran na duara ed saray manunan dirios na Babilonia, tan anto so impasakbay nipaakar ed saratan?

 SANO nadestiero so Israel ed Babilonia, satan so naliktob na palson panagdayew. Legan na panaon nen Isaias, saray totoo nen Jehova so wala ni ed mismon nasyon da, tan sikara so walaan na templo tan ulop na saserdote. Balet ta naplag ed idolatriya so karaklan ed dedikadon nasyon na Dios. Importante sirin a masakbay la iran niparaan ta pian ag-ira natalagnaw ed saray palson dirios na Babilonia odino natukson manlingkor ed saratan. Kanian, oniay mapropetikon inkuan nen Isaias nipaakar ed duara ed saray manunan dirios na Babilonia: “Si Bel ondakmomo, si Nebo ontuek; saray talintao a dios da wala ra ed tapew na saray ayayep, tan ed tapew na saray baka: saray bengatla ya inawit yo nagawa ra ya awit, sakey ya awit ed naksawan ya ayep.” (Isaias 46:1) Si Bel so manunan talintaon dios na saray Caldeo. Si Nebo so dadayewen bilang dios na kakabatan tan edukasyon. Napatnagan so panamagalang na karaklan ed sayan duaran dios lapud intekep da iray kangaranan na saratan ed dakel a personal a ngaran na saray taga-Babilonia​—Belsasar, Nabopolasar, Nabucodonosor, tan Nabuzardan, diad panalambit labat na pigara.

2. Panon a nidanet so agpakatulong na saray dirios na Babilonia?

² Inkuan nen Isaias a si Bel so ‘dinmakmomo’ tan si Nebo so ‘tinmuek.’ Nipaabeba irayan palson dirios. Sano ipakat la nen Jehova so panangukom to sumpad Babilonia, agnatulongan na sarayan dirios iray mandadayew ed sikara. Agda ni ingen niliktar so inkasikara! Si Bel tan Nebo so agla awiten ed apagalangan a pasen diad saray libot, a singa diad piesta na Agew na Balon Taon ed Babilonia. Imbes, saratan so ikariton a singa garegaret na saramay mandadayew ed saratan. Say dayew tan panamagalang ed saratan so magmaliw lan panagludlurey tan panagmudmora.

3. (a) Anto so manalagnaw ed saray taga-Babilonia? (b) Anto so naaralan natan ed agawa ed saray dirios na Babilonia?

³ Agaylan makapatalagnaw itan parad saray taga-Babilonia ta namoria ra a say papablien dan dirios so ambelat labat ya awit-awit na saray naksawan lan ayayep! Mipadpara natan, say dirios na mundo​—saray bengatlan panmamatalekan na totoo tan panguusaran day biskeg da pati bilay da ni ingen​—so ilusyon labat. Say kayamanan, armas, likeliket, saray manuley, say nianakan a bansa odino simbolo na saratan, tan dakel niran bengatla so dadayewen da. Niwalwal so kaapaan na saratan a dirios diad nigeter a panaon nen Jehova.​—Daniel 11:38; Mateo 6:24; Gawa 12:22; Filipos 3:19; Colosas 3:5; Apocalipsis 13:14, 15.

4. Diad anton pantalos ya “ontuek” tan “ondakmomo” iray dirios na Babilonia?

⁴ Diad nagkalalon impangipabitar ed sigpot ya isaew na saray dirios na Babilonia, oniay intuloy na propesiya: “Ontuek ira, ondakmomo ra a mantitipon; agda ayarian so pinmaliis ed awit, noag ingen sikara linma ra  lanlamang ed inkadakep.” (Isaias 46:2) Saray dirios na Babilonia so “ondakmomo” tan “ontuek” a singano asugatan ed bakal odino keretkeret la lapud inkatakken. Agda anggan napalemewan so sasakbaten odino nibulos iray pakaskasin ayayep a mangaawit ed sikara. Kanian, nepeg kasin galangen iratan na saray akisipanan a totoo nen Jehova, anggaman akautibo ira ed Babilonia? Andi! Diad mipadparan dalan, saray alanaan a lingkor nen Jehova, anggaman sanen adakep ira ed espiritual a pantalos, so ag-angigagalang ed saray palson dirios na “Babilonia a Baleg,” ya ag-akaamper ed inkaplag to nen 1919 tan agmakapangiliktar ed sikato ed desyang ya ondapo ed sikato legan na ‘baleg a kairapan.’​—Apocalipsis 18:2, 21; Mateo 24:21.

5. Panon a napaliisan na saray Kristiano natan so pakaulit ed saray lingo na saray taga-Babilonia a mandadayew ed talintao?

⁵ Saray Kristiano natan so ag-ondadakmomo ed antokaman a klase na idolo. (1 Juan 5:21) Saray kurus, rosaryo, tan saray imahen na sasantos so agmangiyasingger ed Manamalsa. Ag-ira nayarin magmaliw a manamegley ed biang tayo. Nen inmunan siglo, imbangat nen Jesus ed saray babangatan to so dugan paraan na panagdayew ed Dios sanen inkuanto: “Siak so dalan, tan say katuaan, tan say bilay. Anggapo so ondateng ed Ama, noag dia ed panamegley ko. No onkerew kayo na antokaman ed ngaran ko, satan so gawaen ko.”​—Juan 14:6, 14.

“Naawit Ira a Nanlapu ed Eges”

6. Panon a midumaan si Jehova ed saray dirios na nasyones?

⁶ Lapud niwalwal so kaapaan na panagdayew ed saray talintaon dirios na Babilonia, oniay inkuan nen Jehova ed totoo to: “Dengel kayo ed siak, O abung nen Jacob, tan amin ya atilak ed abung nen Israel, ya inawit lapu ed panamegley ko a nanlapu ed inkianak da, a naawit ira a nanlapu ed eges.” (Isaias 46:3) Agaylay pidumaan nen Jehova ed saray imbolik a talintao na Babilonia! Anggapoy nagawaan na saray dirios na Babilonia ed saray mandadayew ed sikara. No sikara so iyalis, nakaukolan a sikaray awiten na ayep a para sakbat. Diad pidumaan, aawiten nen Jehova so totoo to. Sikara so sinustuni to la ‘manlapu ed eges,’ nanlapu la’d inkaporma na nasyon. Saray makatantandan pakanodnonotan ed impangawit nen Jehova ed sikara so nepeg a mamaseseg ed saray Judio ya arawian so panagdayew ed talintao tan manmatalek ira ed sikato bilang say Ama tan Kaaro ra.

7. Panon a palumbasan na matamoy a panangiyansakit nen Jehova so panangasikaso na toon atateng ed saray ananak da?

⁷ Si Jehova so walaan na kaaruman niran matamoy a salita parad totoo to: “Angga ni ed inkamasiken Siak iman, tan angga ni ed panuban awiten ta kayo: ginawak la, tan awiten ko naani; on, awiten ko naani, tan yawak.” (Isaias 46:4) Palumbasan na panangiyansakit nen Jehova ed totoo to so sankaasikasoan lan toon ateng. Diad ibabaleg na ananak, nayarin liknaen na atateng ya onlelemew so responsabilidad da ed sikara. Sano ontakken laray atateng, mabetbet a saray anak so mangasikaso ed sikara. Aliwan ontan si Jehova. Agton balot ontundan mangasikaso ed totoon ananak to​—anggaman matakken la ra. Saray mandadayew ed Dios natan so manmamatalek tan mangaaro ed Manamalsa ra tan naliligliwa iran maong ed sarayan salita na propesiya nen Isaias. Agnakaukolan a pampagaan da so nakekeraan iran agew odino taon da ed sayan sistema na bengabengatla. Insipan nen Jehova ya “awiten” to iramay matakken la, ya ikdan to ira na nakaukolan a biskeg pian makapansungdo tan makapanmatoor ira. Awiten to ira, pabiskegen to ira, tan iliktar to ira.​—Hebreos 6:10.

Manalwar edSaray Modernon-Agew ya Idolo

8. Anton agnibaraan a kasalanan so ginawa na arum ed saray kanasyonan nen Isaias?

⁸ Isipen pa so inkadismaya na saray taga-Babilonia a nanmatalek ed saray talintao, ya apaneknekan  lan anggapoy kakanaan a balot! Kasin panisiaan na Israel a mipadpara iratan a dirios ed si Jehova? Andin balot. Matukotukoy, oniay intepet nen Jehova: “Siopa so pangiparaan yo ed siak, tan pangiparengan yo ed siak, tan pangiyalilingan yo ed siak, pian nayarian tayo so mipara?” (Isaias 46:5) Agaylan agnibaraan so imbaling na arum ed saray kanasyonan nen Isaias diad panagdayew ed saray estatuan agmakasalita, andiay-bilay, tan anggapoy nagawaan! Parad nasyon a mikabat ed si Jehova, talagan makulangkulang so panmatalek ed saray ginaway-toon imahen ya andiay-bilay tan agmakadepensa.

9. Deskribien so makulangkulang a panagkatunongan na arum ed saray managdayew ed talintao.

⁹ Konsideraen so makulangkulang a panagkatunongan na saray managdayew ed talintao. Oniay intuloy na propesiya: “Saray mandarak na balitok ya ipaway da ed supot, tan simbangen da so pilak ed simbangan, sikara mangupa ra ed sakey a panday na balitok, et sikato so gawaen to a sakey a dios; sikara ontikleb ira, on, mangigalang ira.” (Isaias 46:6) Lapud singano mas makapanyari so ankablin talintao nen samay gawa ed kiew, baleg so gagastosen na saray managdayew pian naporma so dios da. Balet, anggan panon lay pansagpot da odino panon lan kamabli iray materyales, say andiay-bilay a talintao so mansiansian andiay-bilay, ontan ira lambengat.

10. Panon ya adeskribe so sigpot a kaapaan na panagdayew ed talintao?

¹⁰ Diad lalon impangipabitar ed kaatiwan na panagdayew ed talintao, oniay katuloyan na propesiya: “Sikato so sakbaten da ed abala, sikato so awiten da, tan sikato so ipasen da ed pasen to, tan sikato so onalagey; agnaani onalis ed pasen to: on nayarian na too so ontawag ed sikato, anggan ontan agmakaebat odino makapangilaban ed sikato ed kairapan to.” (Isaias 46:7) Agaylan mabanbanday so pampikasi ed imahen ya agmakadngel odino agmakagalaw! Dugarugay impaneskribe na salmista ed inkaandi-kakanaan na saratan ya uusaren ed panagdayew: “Saray taltalintao a pikakasian da, pilak tan balitok ira, sikara so gawa na limalima na totoo. Wala so sangisangi ra, balet ag-ira mansalita; wala so matamata ra, balet ag-ira makanengneng; wala so layalayag da, balet ag-ira makadngel; wala so eleeleng da, balet ag-ira makasingob; wala so limalima ra balet ag-ira makaegna; wala so salisali ra, balet ag-ira makaakar: nisay mansalita ra ed kulokulong da. Saray manggagawa ed saraya a taltalintao mipadpara ra ed sikara; on, balang sakey a manmatalek ed saray taltalintao mipara ed saray talintao.”​—Salmo 115:4-8.

“Manpakpel”

11. Anto so ontulong ed saramay mankikibangkibang pian “manpakpel”?

¹¹ Diad impangipatnag to ed kaapaan na panagdayew ed talintao, inter nen Jehova ed totoo to iray rason no akin a sikatoy nepeg dan panlingkoran: “Nonoten yo so saya, tan ipatnag yo so inkalaki yo [“manpakpel,” NW]; ipanonot yo lamet, O sikayo a mananumlang. Nonoten yo so saray inmuna a bengatla nen abayag la: ta siak so Dios, et anggapo la so sananey; Dios ak, et anggapo so mipara ed siak.” (Isaias 46:8, 9) Nepeg a nodnonoten na saramay mankibangkibang ed baetan na tuan panagdayew tan idolatriya iray apalabas ya agawa. Nepeg dan tandaan iray ginawa nen Jehova. Saya so makatulong ed sikara a makapanpakpel tan makagawa na maptek a bengatla. Satan so ontulong ed sikara ya ompawil ed panagdayew ed si Jehova.

12, 13. Antoran pipupuligesgesan so kidudungetan na saray Kristiano, tan panon iran manbiktorya?

¹² Sayan panamaseseg so siansia nin nakaukolan natan. Singa saray Israelita, saray masimoon a Kristiano so nakaukolan a mibakal sumpad saray tukso tan say agda inkayadyari. (Roma 7:21-24) Niarum ni, sikara so nidudunget ed espiritual a pibabakal ed agnanengneng balet mabisbiskeg a kabusol. Inkuan nen apostol Pablo: “Ag-itayo mitulot ed laman tan dala, noag ingen onsumpa itayo ed saray  manunaan, onsumpa ed saray pakayari, onsumpa ed saray manuley ed mundo na sayan kabilungetan, sumpa ed saray mauges ya espiritu ed pasen a mangatatawen.”​—Efeso 6:12.

¹³ Gawaen nen Satanas tan saray demonyo to so amin a nayarian da pian onkasipa iray Kristiano ed tuan panagdayew. Pian matalonan makapibakal, nakaukolan a tumboken na saray Kristiano so simbawa nen Jehova tan manpakpel ira. Panon? Oniay impaliwawa nen apostol Pablo: “Isulong yo so sankabukel a kinlong na Dios, pian nayarian yo so ontalindeg ya onsumpa ed saray pangalot na Diablo.” Ag-ibaki nen Jehova iray lingkor to a mibakal ya ag-akinlongan. Say espiritual a kinlong da so mangilaktip ed “kinlong na pananisia, a sikato so nayarin pangerep [da] naani ed saray amin a mandarlang a gayang na mauges.” (Efeso 6:11, 16) Saray Israelita so mananumlang lapud imbaliwala da iray espiritual a probisyon nen Jehova ed sikara. No minorekdek da komon so makapanyari iran gawa ya aminpigan impatnag nen Jehova ed biang da, ag-iran balot komon binmaling ed makapadimlan panagdayew ed talintao. Komon ta makaaral itayo ed alimbawa ra tan determinadon agbalot onkibangkibang ed pibabakal tayo ed panggawa na maptek.​—1 Corinto 10:11.

14. Anton pakayari so ipapabitar nen Jehova ta pian nipatnag a sikato so alenleneg a tuan Dios?

¹⁴ Si Jehova so ‘mangipapaliwawa ed panganggaan a manlapu ed gapo, tan nanlapu nen inmuna a panaon ipapaliwawa [to] so saray bengatla ya agni agawa; a kuanto, Say simbawak mansiansia naani, tan gawaen ko naani so amin a labay ko.’ (Isaias 46:10) Wala ni kasi arum a dios a nikompara ed si Jehova nipaakar ed saya? Say abilidad a mangipasakbay ed arapen et sakey a matalonggaring a paneknek ed inka-Dios na Manamalsa. Balet, nagkalalo ni nen say pakaamta ed arapen so nakaukolan pian naseguro so kasumpalan na saray bengatlan nipasakbay. Say inyabawag a say simbawak mansiansia naani” so mangidadanet ed agpanguman na niletneg lan gagala na Dios. Lapud anggapoy geter na pakayari nen Jehova, anggapo ed uniberso so makaamper ed sikato diad panumpal to ed linawa to. (Daniel 4:35) Kanian, makapanseguro itayo ya antokaman ed saray propesiya ya agni asumpal so petepeteg a nagawa ed nigeter a panaon na Dios.​—Isaias 55:11.

15. Anton makatantandan alimbawa na abilidad nen Jehova a mangipasakbay ed arapen so nipaimano ed sikatayo?

¹⁵ Say makapasagyat ya alimbawa na abilidad nen Jehova a mangipasakbay ed arapen iran ebento insan to sumpalen iray salita to so ontumbok a nipaimano ed propesiya nen Isaias: “Tawagen ko so sakey a manok ed tagey a manlapu ed bukig, say too na simbawak a manlapu ed arawi a dalin; on, sinalitak, gawaen ko naani ya onlabas met; ninonot ko, sikato naani met so gawaen ko.” (Isaias 46:11) Bilang say ‘manangipaliwawa ed panganggaan a manlapu ed gapo,’ imaneobra nen Jehova a Dios iray sirkumstansya diad saray pakurang na too ta pian nagawa so gagala to. Tawagen to si Ciro “manlapu ed bukig,” odino Persia ed bukig, a ditan so kawalaan na paboriton kabisera nen Ciro, say Pasargadae. Si Ciro so magmaliw a singa “sakey a manok ed tagey,” a bigla tan agnailaloan a manibar ed Babilonia.

16. Panon a pinekderan nen Jehova so inkapeteg na prediksion to nipaakar ed Babilonia?

¹⁶ Say inkapeteg na prediksion nen Jehova nipaakar ed Babilonia so apekderan ed saray salitan, “sinalitak, gawaen ko naani ya onlabas met.” Anggaman walaan na tendensia so ag-ayadyarin too a bengatbengat a mangisipan, agbalot onsaew so Manamalsa a manumpal ed insalita to. Lapud si Jehova so Dios ya ‘agmakapantila,’ makaseguro itayo a no “ninonot” to, “gawaen” to met.​—Tito 1:2, NW.

Saray Kapusoan ya Andiay Pananisia

17, 18. Siopara so nadeskribe bilang saramay walaan na “inmawet a puso” (a) nensaman? (b) natan?

¹⁷ Maminsan lamet, mapropetikon impaarap  nen Jehova so imano to ed saray taga-Babilonia, a kuanto: “Denglen yo ak, sikayo ya inmawet a puso, a wala kayo ya arawi ed inkatunong.” (Isaias 46:12) Say balikas ya “inmawet a puso” so manideskribe ed saramay benger tan apaneknekan lan onsusumpa ed linawa na Dios. Anggapoy duaruwa, saray taga-Babilonia so arawrawi ed Dios. Lapud pambusol da ed si Jehova tan ed totoo to, dineral da so Jerusalem tan say templo to tan indestiero da iray manaayam ed satan.

¹⁸ Natan saramay walaay negatibo tan agmananisian puso so benger ya ag-ondedengel ed mensahe na Panarian, a nipupulong ed amin ya atooan a dalin. (Mateo 24:14) Agda labay a bidbiren si Jehova bilang manepeg a Soberano. (Salmo 83:18; Apocalipsis 4:11) Lapud walaan ira na kapusoan ya “arawi ed inkatunong,” reresistian tan susumpaen da so linawa to. (2 Timoteo 3:1-5) Singa saray taga-Babilonia, agda dedengelen si Jehova.

Agmanbayag so Panangilaban na Dios

19. Anton dalan a gawaen nen Jehova so gawa na inkatunong parad Israel?

¹⁹ Saray manangisaran salita na Isaias kapitulo 46 so mangipapabitar ed saray aspekto na personalidad nen Jehova: “Yasingger ko so inkatunong ko, agnaani arawi, tan say panangilaban ko agnaani mantantan; et ipasen ko naani panangilaban diman ed Sion a nipaakar ed Israel a gayagak.” (Isaias 46:13) Say impangibulos na Dios ed Israel so gawa na inkatunong. Agto abuloyan iray totoo to a mansiansian adestiero. Say panangilaban na Sion so onsabi ed matukoy a panaon, ‘ag-itan mantantan.’ Kayari na inkibulos da manlapud impakakautibo, saray Israelita so magmaliw a nenengnengen na saray akapaliber a nasyon. Say pangiliktar nen Jehova ed nasyon to so magmaliw a paneknek ed manangiliktar a pakayari to. Say inkaandi-kakanaan na saray dirios na Babilonia a si Bel tan Nebo so niwalwal ed amin, a nipatnag so kaandiay pakayari na saratan.​—1 Arari 18:39, 40.

20. Panon a makapanseguro iray Kristiano a say “panangilaban [nen Jehova] agnaani matantan”?

²⁰ Nen 1919, imbulos nen Jehova so totoo to ed espiritual ya impakakautibo. Sikatoy agmatantan. Satan ya ebento, ontan met ed saray ebento ed kadaanan a panaon sanen naplag so Babilonia ed si Ciro, so mamaseseg ed sikatayo. Insipan nen Jehova a panganggaen to iyan marelmeng a sistema na bengabengatla, pati say palson panagdayew. (Apocalipsis 19:1, 2, 17-21) No momoriaen da iray bengatla unong ed punto de bista na too, nayarin nalikna na arum a Kristiano a mabayag ni so kilalaban da. Balet, say panaanos nen Jehova angga ed inggeter ton panaon a manumpal ed satan a sipan so peteg a gawa na inkatunong. Likud ni, ‘aglabay [nen Jehova] a wala so siopaman a natawtaw noag ingen nagegemtan na amin so panagsibkel.’ (2 Pedro 3:9) Makapanseguro itayo sirin, a singa ed panaon na Israel nensaman, “say panangilaban agnaani matantan.” On, legan a manasingger lay agew na panangilaban, si Jehova so maaron mantutultuloy a mangiimbita: “Anapen yo si Jehova natan tan naromog yo ni; ontawag kayo ed sikato natan ta asingger ni. Say marelmeng paulyan to komon so dalan to, tan say too ya aliwa a maptek so saray kanonotan to; et ompawil komon ed Jehova, et sikato naani kasian to; tan ed Dios tayo, ta sikato perdonaen to naani ed daakan.”​—Isaias 55:6, 7.

[Tepetepet Parad Panagaral]