Panangiter a Sengeg na Panliket

SI Genival, a manaayam ed kubong-kubong diad sakey a baley ed amianen-bukig a Brazil, so manlelegpet ed asawa to tan ananak to panamegley na melag a sueldo to bilang guardia ed sakey ya ospital. Anggaman alay irap to, si Genival so matoor a mangiiter na kakaplo. “No maminsan et nanaerasay pamilyak,” so inkuan to legan ton pupuyoken so eges to, “balet labay kon iter ed Dios so sankaabigan ko, anggano nakaukolan so pansakripisyo.”

Sanen naandi so trabaho to, nantultuloy ya angiter si Genival na kakaplo. Sikatoy pinaseseg na ministro to a suboken so Dios diad pangiter na baleg a donasyon. Impaseguro na ministro a seguradon sikatoy bendisyonan na Dios. Kanian nandesisyon si Genival ya ilako so abung to tan iter ed simbaan so nanlakoan.

Aliwan si Genival labat so walaan na ontan ya inkasimoon ed panangiter. Dakel a totoon masyadoy paniirap da so matoor a mangiiter na kakaplo lapud ibabangat ed sikara na saray relihyon da a say pangiter na kakaplo et kakaukolanen na Biblia. Tua kasi itan?

Say Panangiter na Kakaplo tan say Ganggan

Say ganggan a pangiter na kakaplo et kabiangan na Ganggan ya inter nen Jehova a Dios ed 12 tribu na Israel nensaman, masulok a 3,500 a taon lay apalabas. Ingganggan na satan a say kakaplo na ani na bansa tan saray bunga tan say kakaplo ed indakel na ayayep so iter ed tribu nen Levi bilang panuporta ed saray serbisyo ra ed tabernakulo.​—Levitico 27:30, 32; Numeros 18:21, 24.

Pinaseguroan nen Jehova iray Israelita a say Ganggan so ‘aliwan mairap a tuloy ed sikara.’ (Deuteronomio 30:11) No matoor dan tuloken iray ganggan nen Jehova, pati say panangiter na kakaplo, isisipan to a nawalaan iray daakan ya ani. Tan bilang proteksion et regular ya ibibiig so kaaruman a tinaon a kakaplo, a kaslakan lan uusaren sano mandaragup so nasyon ed relihyoso iran piesta. Diad ontan et ‘say sankaili, saray ulila, tan bii a balo’ so napesel.​—Deuteronomio 14:28, 29; 28:1, 2, 11-14.

Say Ganggan so ag-angigeter na dusa sano agmakapangiter na kakaplo, balet kada Israelita so walaan na mapekder a moral ya eebatan a suportaan so tuan panagdayew ed onian paraan. Diad tua et inakusa nen Jehova iray Israelita ya amaulyan ed panangiter na kakaplo nen panaon nen Malaquias a ‘sikatoy tatakewan da ed saray kakaplo tan bagbagat.’ (Malaquias 3:8) Kasin naakusaan met na ontan iray Kristiano ya agmangiiter na kakaplo?

Bueno, konsideraen tayo pa iya. Saray ley na sakey a bansa so ag-onkana ed sananey a bansa. Alimbawa, say ganggan diad Britanya a mangoobliga ed saray manmamaneho ya ondalan ed nikawigi so ag-onaplika ed saray drayber ed Pransya. Mipadpara, say ganggan a pangiter na kakaplo et kabiangan na nikabiig a sipanan na Dios tan say nasyon na Israel. (Exodo 19:3-8; Salmo 147:19, 20) Saray Israelita lambengat so obligadon mangunor ed satan a ganggan.

Niarum ni, anggaman tua a say Dios et agbalot manguuman, saray kakaukolanen to so manguuman no maminsan. (Malaquias 3:6) Prangkan ibabaga na Biblia a say masakripisyon impatey nen Jesus nen 33 K.P., so ‘amural,’ odino ‘angibalang,’ ed Ganggan tan kabiangan ed satan so ‘ganggan a pangala ed saray kakaplo.’​—Colosas 2:13, 14; Efeso 2:13-15; Hebreos 7:5, 18.

Makristianon Panangiter

Balet, siansia nin nakaukolan iray kontribusyon pian suportaan so tuan panagdayew. Ingganggan nen Jesus iray babangatan to a magmaliw a ‘tastasi anggad kasampotan na dalin.’ (Gawa 1:8) Legan ya ondarakel so mananisia, ombabaleg met so pankaukolan ed saray Kristianon  managbangat tan manangasikaso pian ombisita tan mamabiskeg ed saray kongregasyon. Saray balo, ulila, tan arum nin mankakaukolan so nepeg ya asikasoen no maminsan. Panon a sinalipotpotan na saray inmunan-siglon Kristiano so gastos?

Nen manga 55 K.P. et walay apelo ed saray aliwan Judion Kristiano diad Europa tan Asia Minor parad mairap a kongregasyon ed Judea. Diad saray sulat nen Pablo ed kongregasyon ed Corinto, indeskribe to no panon ya inuksoy iyan “osos lapu ed saray sasantos.” (1 Corinto 16:1) Nayarin nasurprisa ka ed no anto so ipapatnag na saray salita nen Pablo nipaakar ed Makristianon panangiter.

Agpinaskar nen apostol Pablo iray kaparan mananisia a mangiter. Diad tua et saray Kristiano ed Macedonia a walad “dakel a pakanengnengan na ermen” tan “aralem ya inkaduruka” et ‘impikasi ra ya inulit-ulit ed sikato so saraya a grasya [“pribilehyo a pangiter, NW] tan say pinabang ed saray panlingkor ed sasanto.’​—2 Corinto 8:1-4.

Tua, pinaseseg nen Pablo ya aligen na saray mayaman a taga-Corinto iray mabunlok ya agagi ra ed Macedonia. Balet, inkuan na sakey a reperensya a sikatoy ‘ag-angiganggan, noagta mas kinaliktan to so onkerew, mangisuheri, mamaseseg, odino mikasi. Nayarin naandi so inkaboluntaryo tan inkaligsa diad panangiter na saray taga-Corinto no sikaray pinilit.’ Amta nen Pablo a “say Dios aroen to so sililiket a mangiter” aliwan say sakey a mangiter “dia ed kaermenan odino dia ed pasootan.”​—2 Corinto 9:7.

Say mabiskeg a pananisia tan kakabatan tekep na tuan panangaro ed saray kaparan Kristiano so amakiwas ed saray taga-Corinto a mabulos a mangiter.​—2 Corinto 8:7, 8.

‘Unong ed Ginetma To ed Puso To’

Imbes a mangibaga na espesipikon kantidad odino porsiento, insuheri labat nen Pablo a “diad kada unonan agew na sinimbasimba, balang sakey . . . so nepeg a mangibiig na kantidad na kuarta unong ed nalmoan to.” (Kien mi so italiko; 1 Corinto 16:2, NIV) Panamegley na regular a panangiplano tan pangibiig na kantidad, saray taga-Corinto so agnapasootan odino nabigla a mangiter sano onsabi si Pablo. Parad balang Kristiano, say desisyon no kaunongan so iter et sakey a pribadon pamaakaran, bengatlan “ginetma to ed puso to.”​—2 Corinto 9:5, 7.

Pian manani na daakan, saray taga-Corinto so kaukolan a mantanem na daakan. Agbalot nipatnag ya agawa so pantalikarkar a panangiter. ‘Agko ibaga a naeletan kayo,’ so impaseguro nen Pablo ed sikara. Saray kontribusyon so “naawat . . . unong na wala ed sakey a too, aliwa ya unong na anggapo ed sikato.” (2 Corinto 8:12, 13; 9:6) Diad saginonor a sulat et impasakbay na apostol: “No wala so agmanagano . . . ed saray kakaamong to a dili, pinaandi to la so pananisia, et sikato so lalon mauges nen say agmanisia.” (1 Timoteo 5:8) Ag-impaseseg nen Pablo so panangiter a sumlang ed sayan prinsipyo.

Napatnagan ya inasikaso nen Pablo so “osos lapu ed saray sasantos” a mankakaukolan. Anggapoy nabasa tayo ed Kasulatan nipaakar ed si  Pablo odino saray arum ya apostol ya anguksoy na saray pangolekta odino angawat na saray kakaplo pian gastosan so dilin ministeryo ra. (Gawa 3:6) Lapud sikatoy lawas misalsalamat ed naawat ton langkap ya ipapawit ed sikato na saray kongregasyon, maalwar a pinaliisan nen Pablo so pangipaskar na ‘makapabelat’ ed saray agagi to.​—1 Tesalonica 2:9; Filipos 4:15-18.

Boluntaryon Panangiter Natan

Malinew, saray patumbok nen Kristo nen inmunan siglo so boluntaryon angiter, aliwan diad panangiter ed kakaplo. Balet, nayarin nononoten mo no kasin epektibo ni iyan paraan pian gastosan so panangipulong na maong a balita tan pian naasikaso iray Kristianon mankakaukolan.

Imanoen pa so onggendan. Nen 1879, saray editor na sayan magasin so prangkan angikuan ya “ag [iran] balot mipayabol nisay mikasi ed totoo parad suporta.” Kasin inamper na satan a desisyon iray sagpot na Tastasi nen Jehova ya ikayat so katuaan a wala’d Biblia?

Diad kaplesan, saray Tastasi so mangibubunog na saray Biblia, Makristianon libro, tan arum niran publikasyon diad 235 a bansa. Say Panag-Bantayan, a makaibangat ed Biblia a magasin, so diad primero et binulan a 6,000 a kopya so nibubunog diad sakey a lenguahe. Satan so nagmaliw a mamidua ed sakey bulan a magasin a walaan na niyiimprinta a masulok a 24,000,000 a kopya diad 146 iran lenguahe. Pian naorganisa iyan interon globo a kimey na Tastasi nipaakar ed panagbangat na Biblia, sikaray angipaalagey odino amawala na administratibo iran sanga diad 110 iran bansa. Niarum ni, sikaray angipaalagey na nilibon pasen a pantitiponan ontan met ed angkakabaleg iran assembly hall pian naabrasa iray interesadon mangawat na kaaruman niran instruksion ed Biblia.

Anggaman manunaan so pangasikaso ed espiritual a pankaukolan na totoo, saray Tastasi nen Jehova so agmamapaulyan ed materyal iran pankaukolan na saray kapara ran mananisia. Sano maniirap iray agagi ra lapu ed saray bakal, yegyeg, eras, tan bagyo, sikaray akaparaan a mangitarya  na tambal, tagano, kawesen, tan arum niran pankaukolan. Gagastosan iraya panamegley na saray donasyon na kada Kristiano tan panamegley na saray kongregasyon.

Likud ed inka-epektibo na satan, say boluntaryon panagkontribusyon so pakakainawaan na saray mairap, a singa si Genival, ya abitla ed gapo. Maong labat ta antis ton nilako so abung to, si Genival so binisita nen Maria, sakey a sigpot-panaon a ministro na saray Tastasi nen Jehova. “Satan ya impitongtong so angisalba ed pirmin panirap komon na pamilyak,” so inkuan nen Genival.

Naamtaan nen Genival a say kimey na Katawan so ag-akadepende ed panangiter na kakaplo. Diad tua, say panangiter na kakaplo et agla kakaukolanen diad Kasulatan. Naaralan to a saray Kristiano so nabebendisyonan sano mabunlok iran mangiiter balet ag-ira obligado a mangiter ed agda nayarian.

Say pangiter a boluntaryo so sengeg na tuan liket nen Genival. Oniay impangibalikas to ed satan: “Nayarin niiter ko odino andi so 10 porsiento, balet maliket ak ed niiiter ko, tan segurado ak a naliliketan met si Jehova.”

[Kahon/Saray litrato ed pahina 6]

Kasin Imbangat na Saray Ama na Iglesia Nensaman so Pangiter na Kakaplo?

“Saray mayaman ed limog tayo so ontutulong ed saray mankakaukolan . . . Saramay walaan da, tan mabulos, so mangiiter ed iisipen dan matukoy.”​—The First Apology, Justin Martyr, c. 150 K.P.

“Peteg ya indedika na saray Judio so kakaplo na saray kayarian da ed Sikato, balet saramay agsakop na satan so angibiig na amin a kayarian da parad saray gagala na Katawan, . . . a singa samay ginawa na pobrin balo ya angipelag ed amin a pambilay to ed kaban na Dios.”​—Against Heresies, Irenaeus, c. 180 K.P.

“Anggaman walay kaban a panangipelagan, aliwa itan a kuartan-pangaliw, a singa walaan na presyo so relihyon. Binulan, no kaliktan to, balang sakey so mangipelag na melag a donasyon; balet satan so no bunek to lambengat, tan no sarag to: lapud anggapoy panangipilit; amin et boluntaryo.”​—Apology, Tertullian, c. 197 K.P.

“Legan ya onlalaknab so Iglesia tan onlelesa iray nanduruman institusyon, kinaukolan so panggawa na saray ganggan a maneguro ed matukoy tan permanentin panuporta ed klero. Inadapta so pambayar na saray kakaplo ed Daan a Ganggan . . . Ompatnag a say sankaunaan a pihon ley ed sayan tema so lugan na sulat na saray obispo a nantitipon diad Tours nen 567 tan [saray canon] na Counsel of Macon nen 585.”​—The Catholic Encyclopedia.

[Credit Line]

Sinsilyo, tagey a kawigi: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Litrato ed pahina 4, 5]

Say boluntaryon panangiter so sengeg na panliket

[Saray litrato ed pahina 7]

Gagastosan na saray boluntaryon kontribusyon so panagpulong, itutulong no walaray emerhensia, tan say panagpaalagey ed saray pasen a pantitiponan