Panggunaetan a Nengnengen so Arum Unong ed Pakanengneng nen Jehova ed Sikara

“Si Jehova onnengneng ya aliwa a singa say too.”​—1 SAMUEL 16:7.

1, 2. Panon a midumaan so pakanengneng nen Jehova ed pakanengneng nen Samuel ed si Eliab, tan anto so naaralan tayo ed satan?

 NEN koma-11 a siglo K.K.P. et imbaki nen Jehova si propetan Samuel parad sakey a sekreton misyon. Ingganggan to so propeta ya onla ed abung na sakey a toon manngaray Jesse pian lanaan to so sakey ed saray ilalak nen Jesse a magmaliw ya ari na Israel. Sanen anengneng nen Samuel so panguloan ya ilalak nen Jesse, a si Eliab, sikato so maseguro ya aromog to la so pinili na Dios. Balet oniay inkuan nen Jehova: “Agmo nengnengen so lupa to, no say kaatagey na kabalgan to; ta sikato so pinaulyan ko; ta si Jehova onnengneng ya aliwa a singa say too ya onnengneng; ta say too onnengneng ed mapaway a nengneng, balet si Jehova onnengneng ed puso.” (1 Samuel 16:6, 7) Agninengneng nen Samuel si Eliab unong ed impakanengneng nen Jehova ed sikato. *

² Agaylan inomay a nalingo so totoo diad pakadisir da ed arum! Diad sakey a dapag, nayarin napalikdo itayo ed saray indibidual a makapasagyat so itsura ra balet ta andian ira na saray prinsipyo ed moral. Diad sananey a dapag, nayarin anawet so puso tayo tan mapeget itayo ed panmoria tayo ed saray masimoon ya indibidual a walaan na saray walna a makapaingongot ed sikatayo.

3, 4. (a) No onlesa so problema ed baetan na duaran Kristiano, anto so nepeg a determinadon gawaen na balang sakey? (b) Antoray nepeg ya itepet tayo ed inkasikatayo sano walay pibabalingaan tayo ed sakey a kapananisiaan?

³ Onlesa iray problema sano maples itayon manhusga ed arum​—anggan saramay kabkabat tayo ed dakel lan taon. Nayarin akapisiblangan kayo ed sakey a Kristiano a datin kakkaaro yo. Labay yo kasin napapawil so maabig a relasyon yo? Anto so makatulong ed sikayo pian nagawaan itan?

⁴ Akin ya agyo nengnengen itan a Kristianon agi yo diad maabig, aralem, tan positibon paraan? Tan gawaen itan unong ed sarayan salita nen Jesus: “Anggapo so too a makadago ed siak, likud no say Ama ya angibaki ed siak sikato so yasingger to.” (Juan 6:44) Insan tepetan yoy inkasikayo: ‘Akin ya inyasingger nen Jehova iyan too diad Anak To? Antoray maabig a kalidad na sayan indibidual? Kasin ibabaliwalak odino leleglemewen ko iratan a walna? Akin ya akapankaaro kami ed gapo? Anto so amaapit ed siak ed satan a too?’ Diad primero et nayarin agyo naisip no anto iray maong a kalidad to, nagkalautla no  maniimbel kayoy sakit na linawa ed sikato diad abayaglan panaon. Balet, saya so importantin kundang pian napapawil so aderal ya impankaaro yo. Diad pangiyilustra ed no panon itan a nagawaan, imanoen tayo iray positibon ugali na duaran lalaki ya aminsan a ninengneng unong ed saray impakalingoan da. Si propeta Jonas tan si apostol Pedro.

Matuan Panmoria ed si Jonas

5. Anto so niganggan ed si Jonas, tan panon so inkiwas to?

⁵ Nanlingkor si Jonas bilang propeta ed mamaamianen a panarian na Israel diad saray agew nen Arin Jeroboam II, ya anak nen Joas. (2 Arari 14:23-25) Sakey ya agew, ingganggan nen Jehova si Jonas a taynan toy Israel tan manbiahe ed Ninive, say kabisera na mabiskeg ya Empiryo na Asirya. Say asainmin to? Pasakbayan iray manaayam diman a naderal so baleg a syudad da. (Jonas 1:1, 2) Imbes ya unoren to so ingganggan na Dios, binmatik si Jonas! Sikatoy linmugan ed bapor a paarap ed Tarsis, ya arawrawi ed Ninive.​—Jonas 1:3.

6. Akin a pinili nen Jehova si Jonas ya onla ed Ninive?

⁶ Anto so onsebang ed nonot yo sano isipen yo si Jonas? Kasin sikatoy ipasen yon matungangan propeta? Ontan so nayarin ikuan na sakey no agto moriaen a maong so nipaakar ed si Jonas. Balet kasin tinuro na Dios si Jonas bilang propeta lapud sikato so matunganga? Siempre andi! Si Jonas so maseguron walaan na pigaran maabig a kalidad. Konsideraen so rekord to bilang propeta.

7. Diad antoran sirkumstansya a nanlingkor si Jonas ed si Jehova diad Israel, tan panon a say pikabat ed satan so mangapekta ed panmoria yo ed sikato?

⁷ Dia tua et matoor a nansagpot si Jonas diad Israel, sakey ya agmananginenen a bansa. Si propeta Amos, a nambilay met ed panaon nen Jonas, so aneskribe ed saray Israelita nensaman bilang materyalistiko tan mapaglet ed liket. * Mauges so nagagawa ed satan a bansa, balet saratan so sigpot ya imbaliwala na saray Israelita. (Amos  3:13-15; 4:4; 6:4-6) Ingen ta matoor a sinumpal nen Jonas so misyon to a pulongan ira. No sakey kayon manangiyabawag na maong a balita, amta yo no panon kairap so pitongtong ed totoo a matalek la’d pambibilay da tan agmangim-imano. Kanian sirin, bangta bibidbiren tayo so kaleteyan nen Jonas, agtayo ibabaliwala iray kalidad ton inkamatoor tan panagsungdo legan ton pupulongan iray Israelita ya andiay pananisia.

8. Antoran angat so kidungetan na Israelitan propeta diad Ninive?

⁸ Wala ni so mairap ya angat ed asainmin ya onla ed Ninive. Pian nasabi itan a syudad, kaukolan ya akaren nen Jonas so ngalngali 800 a kilometro, sakey a mairap a biahe a sabien toy ngalngali sakey bulan. No akasabi la diman, kaukolan a pulongan na propeta iray Asiryano, a kabkabat lapud inkaruksa ra. Say inaayep a panagpairap so kaslakan ya aspekto na pibabakal da. Impangta da ni ingen so inkaruksa ra. Agpankelawan no akin a tinawag so Ninive bilang say “syudad a marala”!​—Nahum 3:1, 7.

9. Sanen napepeligro laray marino ed maksil a bagyo, antoran kalidad so impatnag nen Jonas?

⁹ Lapud masuyat ya ontulok ed ganggan nen Jehova, si Jonas so linmugan ed bapor a mangiyarawi ed sikato manlapud satan ya asainmin to. Anggaman kuan, agnaandi so kompiyansa nen Jehova ed sayan propeta to nisay sinalatan to na sananey. Imbes, kinmiwas si Jehova pian ipamoria to ed si Jonas so inkaseryoso na asainmin to. Pinawala na Dios so maksil a bagyo diad dayat. Say bapor ya akaluganan nen Jonas so imbanbansiwet na saray daluyon. Ngalngali la natawtaw iray inosentin totoo makasengeg ed si Jonas! (Jonas 1:4) Panon so ikiwas nen Jonas? Lapud agto labay ya ompatey iray marino a walad bapor makasengeg ed sikato, oniay inkuan nen Jonas ed sikara: “Alaen yo ak tan ibantak yo ak ed dayat; dia ed ontan say dayat ondeen naani ed sikayo.” (Jonas 1:12) Agto la inisip a sano sikatoy ibuntok na saray marino, sikatoy isalba ni nen Jehova diad dayat. (Jonas 1:15) Balet, si Jonas so mabulos ya ompatey pian agnatawtaw iray marino. Agtayo kasi naimano ed saya iray kalidad ya inkakpel, inkamapaabeba, tan aro?

10. Anto so agawa sanen pinasimbalo nen Jehova so asainmin nen Jonas?

¹⁰ Diad kaunoran et si Jonas so inliktar nen Jehova. Kasin saray inmunan kiwas nen Jonas so sengeg na agto la pakakualipikaan ed panserbi lamet ed Dios bilang propeta? Andi, si Jehova so mapangasi tan maaron amasimbalo ed niganggan ed propeta a pulongan to iray taga-Ninive. Sanen sinmabi si Jonas ed Ninive, sikato so makpel ya angibaga ed saray manaayam diman ya akasabi la ed Dios so pirmin inkauges da tan say syudad da so naderal ed loob na 40 ya agew. (Jonas 1:2; 3:4) Kayari ran nadngel so diretsaan a mensahe nen Jonas, nagbabawi iray taga-Ninive, tan ag-aderal so syudad da.

11. Anto so mangipabitar ya akaaral si Jonas na makanakanan leksion?

¹¹ Siansia nin aliwan susto so panmoria nen Jonas. Balet, diad panamegley na praktikal ya alimbawa, si Jonas so maanos a tinulongan nen Jehova pian naaralan to ya aglambengat nenengnengen nen Jehova so itsura. Uusisaen To so puso. (Jonas 4:5-11) Say impakaaral nen Jonas ed makanakanan leksion so napatnagan ed matuan salaysay ya inkurit ton mismo. Say inkamabulos ton mangisalaysay ed saray kakulangan to diad makapabaing a detalye so kaaruman nin paneknek ed inkamapaabeba to. Mankaukolan itan na panagpakpel so pangaksobi na lingo!

12. (a) Panon tayon naseguro a mipara so panmoria nen Jesus ed panmoria nen Jehova nipaakar ed totoo? (b) Napapaseseg itayon pansiansiaen so anton panmoria ed totoo a pangipupulongan tayo na maong a balita? (Nengnengen so kahon ed pahina 18.)

¹² Kayari na pigaran siglo, positibon nankomento si Jesu-Kristo nipaakar ed agawa ed bilay nen Jonas. Inkuanto: “Unong a si Jonas nanayam a taloy agew tan taloy labi ed eges na balyina [“baleg a sira,” NW]; ontan met na Anak na too  manayam naani a taloy agew tan taloy labi ed puso na dalin.” (Mateo 12:40) Diad kioli nen Jonas, naamtaan to ya inyaliling nen Jesus so mismon panaon To ed lubok diad satan a mauddiem a panaon na bilay na propeta. Agtayo kasi panliketan so panlingkor ed sakey a Dios ya agmangipupulisay ed saray lingkor to sano makagawa iray lingo? Oniay insulat na salmista: “Unong a say sake’ya ama abageyen to so saray anak to, ontan met nen Jehova abageyen to so saray ontakot ed sikato. Ta sikato kabat to so inkagawa tayo; sikato nanodnonotan to a sapok itayo.” (Salmo 103:13, 14) On, baleg so nagawaan na sayan “sapok”​—pati saray ag-ayadyarin totoo natan​—diad tulong na masanton espiritu na Dios!

Asimbang a Panmoria ed si Pedro

13. Antoran ugali nen Pedro so nayarin nanonotan yo, balet akin a sikatoy pinili nen Jesus bilang apostol?

¹³ Konsideraen tayon magano so komaduan alimbawa, salanti, si apostol Pedro. No nakerew ed sikayo ya ideskribe si Pedro, kasin naisip yon tampol iray ugalin sugba-sugba, bengatbengat, a mapalakbat ni ingen? Saratan a walna so tunggal paminsan ya impatnag nen Pedro. Balet, kasin si Pedro so pilien nen Jesus bilang sakey ed saray 12 ya apostol to no sikatoy talagan sugba-sugba, bengatbengat, odino mapalakbat a too? (Lucas 6:12-14) Siempre andi! Mabitar ya ag-inimano nen Jesus iratan a kakapuyan tan atebek to iray maabig a kalidad nen Pedro.

14. (a) Anto so nayarin mangipaliwawa ed ompatnag ya inkaprangka nen Pedro? (b) Akin a misalamat itayo ed mabetbet ya impantepet nen Pedro?

¹⁴ Walaray pankanawnawa ya inmakto si Pedro a pinagkasangiyan na arum nin apostoles. Satan so moriaen na arum a pakapatnagan na kakulangay kapaabebaan. Balet talaga kasin ontan? Ibabaga na arum a si Pedro so mas panguloan nen say arum niran apostoles​—a nayarin mas matakken nen si Jesus a mismo. No susto itan, nayarin satan so makapangipaliwawa no akin a si Pedro so mabetbet ya unonan mansalita. (Mateo 16:22) Balet, wala ni so sananey a punton konsideraen. Si Pedro et maespiritual a too. Sikato so matepet lapud pampipilalek ton nawalaay pikakabat. Satan so akagunggonaan tayo. Walaray makanakanan imbalikas nen Jesus ya ebat ed saray tepet nen Pedro, tan saratan so nipreserba ed Biblia. Alimbawa, say impanaglawi nen Jesus ed ‘matoor a katambayan’ et makasengeg ed inyebat to ed si Pedro. (Lucas 12:41-44) Tan konsideraen pa so tepet nen Pedro: “Nia, sikami tinaynan mi ya amin, tan tinumbok mi ka; anto sirin so wala naani ed sikami?” Satan so angitonton ed makapabiskeg a sipan nen Jesus: “Balang sakey a tinaynan to ray kaabungan, ono agagi a lalaki, ono bibii, ono ama, ono ina, ono saray anak, ono daldalin, nisengeg ed ngaran ko, makaawat naani maminlasus, tan tawiren to naani so bilay a maando.”​—Mateo 15:15; 18:21, 22; 19:27-29.

15. Akin a nibaga a si Pedro et peteg a matoor?

¹⁵ Si Pedro so walaan na sananey nin maabig a kalidad, salanti, sikato so matoor. Sanen agla tinmumbok ed si Jesus so dakel ed saray babangatan lapud agda atalosan so sakey ed saray bangat to, tampol a nansalita si Pedro diad biang na 12 apostol, ya inkuanto: “Katawan, siopa so laen mi? Wala ed sika so saray salita na maando a bilay.”  (Juan 6:66-68) Agaylan makapaligsa iratan a salita ed puso nen Jesus! Diad saginonor, sanen erelen la na sakey a pangkat so Katawan da, maslak ed saray apostol so binmabatik. Balet, tinumbok nen Pedro so ulop tan linmoob ed mismon patio na atagey a saserdote. Inkakpel, aliwan inkapayakot, so amakiwas ed sikaton onla diman. Sanen uusayen si Jesus, akitipon si Pedro ed sakey a grupo na saray Judio a mandadangdang ed marlang ya apoy. Sikato so abidbir na sakey ed saray aripen na atagey a saserdote tan sikatoy inakusa to a kaiba nen Jesus. On, imburi nen Pedro so Katawan to, balet agtayo lilingwanan ya inkamatoor tan panagpaga ed si Jesus so angidunget ed si Pedro ed satan a mapeligron situasyon, ya agginawa na maslak ed saray apostol.​—Juan 18:15-27.

16. Anto so praktikal a rason no akin a kinonsidera tayo iray maabig a kalidades nen Jonas tan Pedro?

¹⁶ Dinaeg na saray maabig a kalidad nen Pedro iray kakulangan to. Ontan met ed si Jonas. No panon ya awalaan itayo na mas positibon panmoria ed si Jonas tan Pedro, nepeg ya ipasal tayo met so inkasikatayo a magmaliw a mas positibo ed inengneng tayo ed saray kaplesan ya agagi tayo ed espiritual. Say panggawa ed satan so mangitonton ed magmaong iran relasyon ed sikara. Akin a wala so pankaukolan ed satan?

Iyaplika Natan so Leksion

17, 18. (a) Akin a nayarin onlesa so agpantatalosan ed baetan na saray tuan Kristiano? (b) Anton simbawa na Biblia so makatulong ed sikatayo pian naresolbi iray agpantatalosan na saray kapananisiaan?

¹⁷ Saray lalaki, bibii, tan ugugaw a walaan na nanduruman kipapasen ed panagbilay ontan met ed edukasyon tan rasa so nankakasakey a manlilingkor ed si Jehova natan. (Apocalipsis 7:9, 10) Agaylan nanduruman personalidad so nanengneng tayo ed Kristianon kongregasyon! Lapud maapit itayon manlilingkor ed Dios, agnapaliisan so panapanaon ya ilesa na saray pambabalingaan.​—Roma 12:10; Filipos 2:3.

¹⁸ Anggaman naiimano tayo iray kakulangan na agagi tayo, agtayo iyaapasakey so imano tayo ed saratan. Panggugunaetan tayon aligen si Jehova, a kinantaan na salmista: “No sika, Jehova, et uninengen mo so saray kasulitan, O Katawan, siopa kasi naani makaalagey?” (Salmo 130:3) Imbes ya imanoen tayon naynay iray walna a nayarin mangapag-apag ed sikatayo, “tumboken tayo so saray bengatla a manggawa na kareenan, tan saray bengatla a kipaalageyan na sakey tan sakey.” (Roma 14:19) Panggunaetan tayon nengnengen iray indibidual unong ed pakanengneng ed sikara nen Jehova, ya ibaliwala tayo iray kakulangan da tan iyapasakey tayo ed saray maong a kalidad da. Sano gawaen tayo so ontan, ontulong itan ed sikatayo a ‘mantetepelan ed sakey tan sakey.’​—Colosas 3:13.

19. Idaladat iray praktikal a kundang a nayarin gawaen na sakey a Kristiano pian naresolbi iray seryoson agpantatalosan.

¹⁹ Panon to no nagogonigon itayo ed agawan ag-impakapantalosan? (Salmo 4:4) Wala kasi so ontan ya agawa ed sikayon mankapananisiaan? Akin ta no solbaren la itan? (Genesis 32:13-15) Unona, onasingger ed si Jehova diad pikakasi, ya onkerew na panangigiya to. Insan asinggeran so too tekep na “kauyamoan na kakabatan,” a sinononot ed saray maabig ya ugali to. (Santiago 3:13) Ibaga ed sikato a labay yoy mikareenan. Nodnonoten iyan apuyanan a simbawa: “Masiglat komon ya ondengel, mapalna ed pansalita, mairap a manpasnok.” (Santiago 1:19) Say bilin a magmaliw a “mairap a manpasnok” et mangipapasagilig a nayarin mamasanok ed sikayo so ikiwas odino ibaga na agi yo. No ontan so nagawa, onkerew na tulong ed si Jehova pian napansiansia yo so panagdangka yo. (Galacia 5:22, 23) Paibesngaw ed agi yo iray nalilikna to, tan ontalineng kayon maong. Agkayo onsasalet no  mansasalita, anggano agka mipakna ed ibabaga to. Nayarin aliwa so panmoria to, balet ontan a talaga so iisipen tan nalilikna to ed satan a bekta. Panggunaetan a tebeken so problema unong ed punto de bista to. Satan so mangilaktip ed panmoria ed inkasikayon dili unong ed punto de bista na agim.​—Uliran 18:17.

20. Sano reresolbien iray agpantatalosan, antoran kaaruman a kundang so nayarin manresulta ed pakapipulangan?

²⁰ Sano onsublay kayo lan mansalita, mitongtong diad maabig a paraan. (Colosas 4:6) Ibaga yo ed agi yo no anto so aapresyaen yo ed sikato. Onkerew na dispensa ed antokaman ya agawa yo a sengegay agyo impakapantalosan. No manresulta ed pakapanpulangan iray mapaabeban sagpot yo, misalamat ed si Jehova. No andi, mantultuloy a paigiya ed si Jehova legan yon aanapen so arum niran pankanawnawa a mikareenan.​—Roma 12:18.

21. Panon ya akatulong ed sikayo iyan impaningbat pian nengnengen so arum unong ed pakanengneng nen Jehova ed sikara?

²¹ Aaroen nen Jehova so amin a manlilingkor ed sikato. Sikato so naliliketan a mangusar ed sikatayon amin diad serbisyo ed sikato anggano agtayo ayadyari. No lalo tayon naaralan so panmoria to ed arum, ombulaslas so aro tayo ed saray agagi tayo. No binmetel lay aro tayo ed kaparan Kristiano, napabilay lamet itan. Agaylan panamendisyon so nagamoran tayo no determinado itayon mangipatnag na positibon panmoria ed arum​—on, sikara so nengnengen unong ed pakanengneng nen Jehova ed sikara!

[Saray paimano ed leksab]

Panon Yon Ebatan?

• Panon so panmoria nen Jehova ed saray kakulangan na matoor iran lingkor to?

• Antoran maabig a kalidad nen Jonas tan Pedro so nibinsabinsa yo?

• Anton panmoria nipaakar ed Kristianon agagi yo so determinado yon pansiansiaen?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Kahon sa pahina 18]

Isipen No Panon so Panmoria na Dios ed Arum

Legan yon dadalepdepen so salaysay na Biblia nipaakar ed si Jonas, natebek yo kasi so pankaukolan a pasimbaloen so panmoria yo ed saray totoon naynay yon pangipupulongan na maong a balita? Nayarin ompatnag a matalek ira’d panagbilay da odino ag-ira manginennenen, a singa saray Israelita, odino nayarin onsusumpa ni ira ed mensahe na Dios. Anggaman kuan, panon so panmoria nen Jehova a Dios ed sikara? Onsabi so panaon et si Jehova so nayarin anapen na pigaran prominentin indibidual ed sayan sistema na bengabengatla, a singa say ari na Ninive a nagbabawi lapud impanpulong nen Jonas.​—Jonas 3:6, 7.

[Litrato ed pahina 15]

Nenengnengen yo kasi so arum unong ed pakanengneng nen Jehova ed sikara?

[Litrato ed pahina 16, 17]

Walay positibon imbaga nen Jesus nipaakar ed sinagmak nen Jonas