Makapabiskeg so Pantotongtong Nipaakar ed Espiritual

“Anggapo komon so salita a mabanday ya ompaway ed sangi yo, noag say maabig lawas a nipaakar ed pakapansimpit unong na nakaukolan, pian mangiter na gayaga ed saray ondengel.”​—EFESO 4:29.

1, 2. (a) Panon kaimportante so pakasarag na too a mansalita? (b) Anto so labay na saray lingkor nen Jehova a pangusaran ed dila ra?

 “SAY pakasarag na too a mansalita et sakey a misteryo; satan so langkap na Dios, sakey a milagro.” Ontan so insulat nen leksikograpon Ludwig Koehler. Nayarin nibabaliwala tayo iyan mablin langkap na Dios. (Santiago 1:17) Balet nonoten pa no panon kabaleg so nabalang a kayamanan sano naistrok so sakey ya inadaro a sengegan lay agto pakasalitay malinew. “Walaan kami na alay abig a komunikasyon,” so insalaysay nen Joan, ya agano nin na-istrok so masiken to. “Il-iliwen ko so pakapantongtong mi!”

² Say pantotongtong so mamaelet na pankakaaro, mangareglo ed agpantatalosan, mamaseseg ed naeermenan, mamabiskeg na pananisia, tan mamaaligwas na kabibilay​—balet aliwan automatiko itan a nagawa. Oniay kuan nen Arin Solomon: “Wala so mansalita a botaktak a singa saray kisaksak na kampilan; balet say dila na makabat sikato so kasil.” (Uliran 12:18) Bilang lingkor nen Jehova, labay tayon say pantotongtong tayo et mamaabig tan makapabiskeg imbes a mamasakit tan makaderal. Labay tayo met ya usaren so dila tayo a mangidayew ed si Jehova, diad mapublikon ministeryo tan diad pribadon pantotongtong tayo. Oniay inkanta na salmista: “Ipangta mi Dios a sanagew, tan misalamat kami ed ngaran mo lawas.”​—Salmo 44:8.

3, 4. (a) Anton problema so kipapaarapan tayon amin nipaakar ed panagsalita tayo? (b) Akin ya importante so pananalita tayo?

³ Impasakbay nen babangatan a Santiago a, ‘say dila et agnayarian a paamoen na dinanman a too.” Oniay impanonot to ed sikatayo: “Nagapol itayo ya amin. No say siopaman a too et agnagapol ed salita, sayan too ayadyari, tan nayarian to met a pegetan so amin a laman.” (Santiago 3:2, 8) Anggapo ed sikatayo so ayadyari. Kanian, anggano sankaabigan iray getma tayo, say panagsalita tayo so aglawas mamabiskeg ed arum odino aglawas mangitarok na dayew ed Manamalsa tayo. Nepeg tayo sirin ya aralen so panimanon maong ed ibabaga tayo. Niarum ni, inkuan nen Jesus: “Amin a salita ya andi kakanaan a salitaen naani na saray totoo, sikato naani ebatan da dia ed agew na panangukom. Ta lapu ed saray salitam so pamatunongan ed sika naani, tan lapu ed saray salitam so panusaan ed sika naani.” (Mateo 12:36, 37) On, say tuan Dios so mikuentaan ed sikatayo lapud saray sasalitaen tayo.

⁴ Sakey ed sankaabigan iran paraan pian napaliisan tayo so makapasakit a panagsalita et say pangipasal tayon mibiang a maparanay ed maespiritual a pantotongtong. Konsideraen na sayan artikulo no panon tayon nagawaan itan, antoran tema so napantongtongan tayo, tan antoray nagunggona tayo ed makapabiskeg a panagsalita.

Imanoen so Puso

5. Panon a say puso so walaan na importantin betang diad pangiyalibansa na makapabiskeg iran pantotongtong?

⁵ Diad pangipasal tayon mibiang a maparanay ed makapabiskeg iran pantotongtong, nepeg tayo nin bidbiren ya ipapatnag na panagsalita tayo so walad puso tayo. Inkuan nen Jesus: “Dia ed inkadaakan  na puso say sangi mansalita.” (Mateo 12:34) Diad simplin panangibaga, labay tayon pantongtongan iray bengatlan importante ed sikatayo. Nakaukolan tayo sirin a tepetan so inkasikatayo: ‘Anto so ipapatnag na totongtongen ko nipaakar ed kipapasen na pusok? Sano kaibak so pamilyak odino saray kapananisiaan ko, kasin say totongtongen ko et nipaakar ed saray espiritual a bengatla odino niyapasakey itan ed saray isport, kawes, pelikula, kakanen, sankabaloan iran asaliw ko, odino arum niran ag-importantin bengatla?’ Nayarin agtayo naliklikas ya akasentro lay kabibilay tan kanonotan tayo ed saray agtanton importantin bengatla. Say panguman tayo ed saray prayuridad tayo so mamaaligwas ed pantotongtong tayo ontan met ed kabibilay tayo.​—Filipos 1:10.

6. Anto so betang na panagdalepdep ed saray pantotongtong tayo?

⁶ Say panagdalepdep a walaay gagala so sananey nin paraan pian napaaligwas tayo so kalidad na ibabaga tayo. No panggunaetan tayon nonoten iray maespiritual a bengatla, naimano tayon mainomay ya onggapo so pantotongtong nipaakar ed espiritual. Naimano nen Arin David itan a siglaotan. Oniay inkansion to: “Abuloyan mo so saray salitak, tan say dalepdep na pusok naako ra ed pakanengneng mo, O Jehova.” (Salmo 19:14) Tan inkuan na salmistan si Asap: “Umamengen ko so amin a kimey mo [Dios], tan mandalepdep ak ed saray gawagawam.” (Salmo 77:12) Say puso tan nonot ya akasentro ed saray katuaan na Salitay Dios so mainomay a panlapuan na makapadinayew a panagsalita. Agnapokpokan nen Jeremias so mansalita nipaakar ed saray bengatlan imbangat ed sikato nen Jehova. (Jeremias 20:9) Nagawaan tayo met itan no sikatayo so naynay a manmolimoli ed saray espiritual a pamaakaran.​—1 Timoteo 4:15.

7, 8. Antoran tema so maabig parad makapabiskeg a pantotongtong?

⁷ Say pakawalaan na maabig ya espiritual a rotina so mangitarya ed sikatayo na dakel iran tema parad makapabiskeg iran pantotongtong. (Filipos 3:16) Saray asamblea, kombension, saray miting ed kongregasyon, balo iran publikasyon, tan say inagew-agew a teksto tan saray niimprintan komento na satan so mangitarya ed sikatayo na ankabli iran espiritual a bengatla a ninabang tayo ed arum. (Mateo 13:52) Tan agaylan makapabiskeg ed espiritual iray eksperiensya diad Makristianon ministeryo tayo!

⁸ Mandinayew si Arin Solomon ed nanduruman kakiewan, ayayep, manok, tan sira a naimatonan to ed Israel. (1 Arari 4:33) Nanliketan to so pantotongtong nipaakar ed saray impamalsa na Dios. Nagawaan tayo met itan. Panggagayagaan na saray lingkor nen Jehova so pantotongtong nipaakar ed nanduruman tema, balet saray maespiritual a tema so lawas mamaparakep ed pantotongtong na saray totoon nikiling ed espiritual.​—1 Corinto 2:13.

“Mantultuloy Yon Morekdeken Irayan Bengatla”

9. Anto so insimbawa nen Pablo ed saray taga-Filipos?

⁹ Antokaman so pantotongtongan tayo, makapabiskeg iratan ed arum no mitunosan iratan ed simbawa nen apostol Pablo ed kongregasyon na Filipos. Oniay insulat to: “Antokaman iran bengatlan matua, antokaman iran bengatlan seryoson pannodnonotan, antokaman iran bengatlan matunong, antokaman iran bengatlan malinis, antokaman iran bengatlan papablien, antokaman iran bengatla a maabig a pakatongtongan, antokaman a bengatla a kasimpitan tan antokaman a bengatlan makapadinayew, mantultuloy yon morekdeken irayan bengatla.” (Filipos 4:8, NW) Saray bengatlan sinalambit nen Pablo so importantin tuloy kanian imbaga to a “mantultuloy yon morekdeken irayan bengatla.” Saratan so nepeg tayon ipaslep ed kanonotan tan kapusoan tayo. Kanian imanoen tayo no panon a makatulong diad pantotongtong tayo so panimano ed kada sakey ed waloran bengatla a sinaglawi nen Pablo.

10. Panon a nitekep ed pantotongtong tayo iray bengatlan matua?

¹⁰ Say bengatlan nibagan matua so aglambengat mangilalanor ed duga tan aliwan palson impormasyon. Tutukoyen na satan so bengatlan maptek tan napanmatalkan, a singa say katuaan na Salitay Dios. Kanian, sano itongtong tayo ed arum so nipaakar ed saray katuaan na Biblia a makapasagyat ed sikatayo, saray paliwawan makapabiskeg ed sikatayo, odino Makasulatan a simbawa ya akatulong ed sikatayo, momorekdeken tayo iray bengatlan matua. Diad biek a dapag, ipupulisay tayo so ‘ningaran a pikakabat balet aliwan tua,’ ya ompapatnag lambengat a matua. (1 Timoteo 6:20) Tan agtayo itotongtong so tsismis odino isasalaysay iray kuestionablin eksperiensya ya agsegurado.

11. Antoran bengatla a seryoson pannodnonotan so nayarin ilaktip ed pantotongtong tayo?

¹¹ Saray bengatlan seryoson pannodnonotan et saray teman mapagalang tan importante, ya aliwan andi-kakanaan. Laktipen na saratan iray makanan bengatla nipaakar ed Makristianon ministeryo tayo, saray maatap a panaon a pambibilayan tayo, tan say pankaukolan tayon pansiansiaen so maabig a kondukta. Sano pantongtongan tayo iray seryoson pamaakaran, papabiskegen tayo so determinasyon tayo a mansiansian aliing ed espiritual, pansiansiaen so integridad tayo, tan mantultuloy ed panangipulong ed maong a balita. On, saray makapainteres ya eksperiensya ed ministeryo tayo tan ed kaplesan iran ebento a mangipapanonot ed sikatayo a manbibilay itayo la ed kaunoran iran agew so mangitarya na nanduruman tema parad makapasagyat iran pantotongtong.​—Gawa 14:27; 2 Timoteo 3:1-5.

12. Nipaakar ed simbawa nen Pablo a nodnonoten iray bengatlan matunong tan malinis, antoray nepeg a paliisan?

¹² Say salitan matunong so mankabaliksan na pagmaliw a maptek ed imaton na Dios​—a nakakapet iray estandarte to. Say malinis so mangipapasabi na ideya na inkadalisay ed kanonotan tan  kondukta. Say panagpauges, mabanday iran lurey, odino panangipasagilig na seksual a pamaakaran so agmanepeg ed pantotongtong tayo. (Efeso 5:3; Colosas 3:8) Diad pantratrabahoan odino diad eskuelaan, makabat a paliisan na saray Kristiano so ontan iran pantotongtong sano onggagapo la iratan.

13. Mangiter na saray alimbawa na pantotongtong ya akasentro ed saray bengatlan papablien tan maabig a pakatongtongan.

¹³ Sanen impaseseg nen Pablo a nodnonoten iray bengatlan papablien, tutukoyen toray bengatlan makapaliket tan naabobonan odino mangisasagyat na aro, imbes a saramay mangisasagyat na gulaan, sakit na linawa, odino siblangan. Saray bengatlan maabig a pakatongtongan et manutukoy ed impormasyon a kirayewan odino nababalitan maabig. Saratan a nababalitan maabig so mangilaktip ed saray istorya na bilay na saray matoor ya agagi, a regular a nipapalapag ed saray magasin a Panag-Bantayan tan Awake! Akin ta no inabang ed arum iray agustoan yo sanen binasa yo iratan a makapabiskeg-pananisian artikulo? Tan agaylan makapabiskeg so pakadngel ed maespiritual iran agawaan na arum! Say ontan a pantotongtong so mamaelet na aroan tan pankakasakey ed loob na kongregasyon.

14. (a) Anto so kakaukolanen ed sikatayo na panangipatnag na kasimpitan? (b) Panon a nilaktip ed panagsalita tayo iray makapadinayew a bengatla?

¹⁴ Sinaglawi nen Pablo so nipaakar ed “antokaman a bengatla a kasimpitan.” Say kasimpitan so manutukoy ed kamaongan odino kaabigan ed moral. Nepeg a maalwar itayo a say panagsalita tayo et nigigiya na Makasulatan iran prinsipyo tan ag-iratan onsuasuawi ed bengatlan matunong, malinis, tan masimpit. Say makapadinayew so mankabaliksan na “nakomendaan.” No walay nadngel yon marakep a paliwawa odino naimano yon matoor ya ehemplo diad loob na kongregasyon, itongtong itan​—diad samay mismon akaimanoan yo tan ed arum. Si apostol Pablo so mabetbet a mandinayew ed marakep iran kalidad na saray kapara ton managdayew. (Roma 16:12; Filipos 2:19-22; Filemon 4-7) Tan, siempre, saray bengatlan pinalsa na Manamalsa tayo et talagan makapadinayew. Naromog tayo ditan so dakerakel a tema parad makapabiskeg iran pantotongtong.​—Uliran 6:6-8; 20:12; 26:2.

Mibiang ed Makapabiskeg Iran Pantotongtong

15. Anton Makasulatan a ganggan so mangoobliga ed saray atateng a nawalaan na makabaliksan iran pitotongtong ed saray ananak da?

¹⁵ Oniay indalatdat na Deuteronomio 6:6, 7: “Saraya a salita, ya iganggan ko ed sika ed sayan agew, nepeg da so ontatak ed pusom; tan nepeg mo ya ibangat iraya a sankakolian ed saray anak mo, tan nepeg mo ra a tongtongen kapagno manyurong ka ed abung mo, tan kapagno manaakar ka ed dalan, tan kapagno mandukdukol ka tan kapagno ombangon ka.” Mabitar a kakaukolanen na sayan ganggan a saray atateng so walaan na makabaliksan tan maespiritual iran pitotongtong ed saray anak da.

16, 17. Anto so naaralan na Kristianon atateng manlapud saray ehemplo nen Jehova tan si Abraham?

¹⁶ Nayarian tayon ilitrato ed isip tayo iray abayag ya impitongtong nen Jesus ed mangatatawen ya Ama to sanen siningbat da so nipaakar ed asainmin to diad dalin. “Say Ama ya angibaki dia ed siak, inikdan to ak na sakey a ganggan, no anto so nepeg kon ibaga, tan anto so nepeg kon salitaen,” so inkuan nen Jesus ed saray babangatan to. (Juan 12:49; Deuteronomio 18:18) Say patriarkan si Abraham so maseguron akapangusar na dakel ya oras diad impitongtong to ed ilalak ton si Isaac nipaakar ed impamendisyon nen Jehova ed sikara  tan ed saray laki ra. Saratan ya impantotongtong so seguradon akatulong ed si Jesus tan si Isaac pian mapaabeban manpasakop ed linawa na Dios.​—Genesis 22:7-9; Mateo 26:39.

¹⁷ Nakaukolan met na ananak tayo so makapabiskeg iran pantotongtong. Anggaman ed okupadon eskedyul na atateng et nepeg a mangigana ira na panaon a mitongtong ed ananak da. No posibli, akin ta no iyuksoy so pakapandurungo bilang pamilya anggan maminsan labat ed loob na sanagew? Kaleganan tan kayari na saratan a pandurungo, walaray pankanawnawa parad makapabiskeg iran pantotongtong a talagan makanakana ed espiritual a bunigas na pamilya.

18. Isalaysay so sakey ya eksperiensya a mangipanengneng ed saray gunggona na maabig a komunikasyon na saray atateng tan ananak.

¹⁸ Nanonotan na masulok lan 20 años a si Alejandro, sakey a payunir, a sikatoy awalaan na saray panduaruwa sanen 14 años to. Oniay insalaysay to: “Lapud impluensya na saray kaeskuelaan ko tan saray managbangat ed sikami, nanduaruwaan koy kiwawala na Dios tan say inka-autentiko na Biblia. Saray atateng ko so angusar na dakel ya oras diad maanos ya impikatunongan da ed siak. Sarayan pantotongtong so aglambengat akatulong ed siak a natalonaan iray panduaruwak legan na sayan mairap a panaon noagta akatulong met ed siak a manggawa na maabig iran desisyon ed bilay ko.” Tan komusta met natan? Oniay intuloy nen Alejandro: “Manaayam ak ni ed abung mi. Balet lapud okupadon eskedyul mi, mairap so pakapantongtong mi nen tatay a sikamin dua labat. Kanian sikamin dua so saniban mamangan a maminsan ed kada simba diad pantratrabahoan to. Papablien kon maong irayan pantotongtong.”

19. Akin ya amin tayo so mankaukolan na saray pantotongtong nipaakar ed espiritual?

¹⁹ Agtayo kasi papablien iray pankanawnawan makapanggayaga ed makapatumang iran pitotongtong ed saray kapananisiaan tayo nipaakar ed espiritual? Walaan itayo na ontan iran pankanawnawa diad saray miting, dia ed lawak na ministeryo, tan diad saray sosyal a pantitipon tan legan a manbiabiahe. Nampirawatan nen Pablo so pakapitongtong ed saray Kristiano diad Roma. “Pampirawatan ko so pakanengneng ko ed sikayo,” so insulat to ed sikara, “pian nipanabang ko ed sikayo so maespiritu a palangkap, pian napaletan kayo: Salanti, dia ed abay yo naligliwa ak ed sikayo, balang sakey ed sikatayo ed pananisia na sananey, say pananisia yo, tan say pananisiak.” (Roma 1:11, 12) Oniay kuan nen Johannes, sakey a Kristianon matatken: “Saray maespiritual a pitotongtong ed saray kaparan Kristiano so mamenek ed importantin pankaukolan. Makapaligsa iratan ed puso tan mamakepa iratan ed pakakabelatan. Mabetbet kon paistorya ed saray maedad la so nipaakar ed bilay da tan no anto so akatulong ed sikara a mansiansian matoor. Diad loob na dakel iran taon, dakel met laray akatongtong ko, tan kada sakey ed sikara so anginabang na kakabatan odino pakaliwawaan ya amaabig ed bilay ko.”

20. Anto so gawaen tayo no walay akatongtong tayon mabaing?

²⁰ Panon to no walay ompatnag ya ag-interesado ed pangitotongtong tayo na espiritual a bengatla? Ag-ontutunda. Nayarin wala ni so mas matukoy a pankanawnawa ed saginonor. Inkuan nen Solomon: “Say salita a makana so kisalita to sikato so singa saray mansanas a balitok ed iket a pilak.” (Uliran 25:11) Talosan iramay mabaing. “Say simbawa ed puso na too sikato so singa aralem a danum; balet say too a makatalos sikato so naagwat to.” * (Uliran 20:5) Manuna ed amin, agbalot aabuloyan iray awawey na arum a mangamper ed sikayo a mangitongtong ed saray bengatlan akatenyeg ed puso yo.

Makapatumang Iray Pantotongtong Nipaakar ed Espiritual

21, 22. Antoran gunggona so nagamoran tayo diad pibibiang ed maespiritual iran pantotongtong?

²¹ Oniay insimbawa nen Pablo: “Anggapo komon so salita a mabanday ya ompaway ed sangi yo, noag say maabig lawas a nipaakar ed pakapansimpit unong na nakaukolan, pian mangiter na gayaga ed saray ondengel.” (Efeso 4:29; Roma 10:10) Nayarin mankaukolan itan na sagpot pian ipaarap so pantotongtong tayo ed manepeg a bengatla, balet dakel iray tumang. Saray maespiritual a pantotongtong so ontulong ed sikatayo a manginabang na pananisia tayo ed arum tan ed pamabiskeg ed saray agagi tayo.

²² Usaren tayo sirin so langkap na panagsalita pian pabiskegen so arum tan idayew so Dios. Saratan a pantotongtong so mamaliket ed sikatayo tan mamaseseg ed arum. Manuna ed amin, saratan so mamaliket ed puso nen Jehova lapud iimanoen to iray pantotongtong tayo tan panliketan to no usaren tayo so dila tayo ed manepeg a paraan. (Salmo 139:4; Uliran 27:11) Sano maespiritual iray pantotongtongan tayo, makapanseguro itayo ya ag-itayo lingwanan nen Jehova. Nipaakar ed saramay manlilingkor ed si Jehova diad panaon tayo, oniay kuan na Biblia: “Saman la saray tinmakot ed Jehova nansasalita ra ed sakey tan sakey; et si Jehova tinmalineng, tan dinmengel, et sakey a libro a pakanodnonotan so sinulatan ed arap to, nipaakar ed saray tinmakot ed Jehova, tan saray nannonot ed ngaran to.” (Malaquias 3:16; 4:5) Agaylan kaimportante iray pantotongtong tayo a makapabiskeg ed espiritual!

[Paimano ed Leksab]

Panon Yon Ebatan?

• Anto so ipapatnag na saray itotongtong tayo nipaakar ed sikatayo?

• Antoran makapabiskeg a bengatla so napantongtongan tayo?

• Anto so importantin betang na saray pantotongtong tayo diad loob na pamilya tan diad loob na Kristianon kongregasyon?

• Antoray nagunggona ed makapabiskeg iran pantotongtong?

 [Tepetepet Parad Panagaral]

 [Saray litrato ed pahina 12]

Saray makapabiskeg a pantotongtong so akasentro ed . . .

“antokaman iran bengatlan matua”

“antokaman iran bengatlan seryoson pannodnonotan”

“antokaman a bengatlan makapadinayew”

“antokaman iran bengatla a maabig a pakatongtongan”

[Credit Lines]

Video cover, Stalin: U.S. Army photo; Creator book cover, Eagle Nebula: J. Hester and P. Scowen (AZ State Univ.), NASA

[Litrato ed pahina 13]

Saray oras na panangan so alay abig iran pankanawnawa pian makapantotongtong nipaakar ed espiritual