Istorya ed Bilay

‘Anto Kasi so Manepeg Ya Ibales Ko ed si Jehova?’

UNONG ED SALAYSAY NEN MARIA KERASINIS

Diad edad a 18, siak so pirmin imbaing na atateng ko, ya impungitpungit ak na pamilyak, tan inelek-elekan ak ed baryo mi. Nikana iray panangombinse, panamaskar, tan panamagyaw pian buyaken so integridad ko ed Dios​—balet ta ag-iratan tinmalona. Matalek ak a say matoor a pansiansiak ed katuaan na Biblia so pakagamoran ko na saray bendisyon na Dios. No nodnonoten ko so apalabas a masulok a 50 taon na impanlingkor ko ed si Jehova, mipara so liknaan ko ed saray salita na salmista: “Anto kasi manepeg ya ibales ko ed Jehova?”​—Salmo 116:12.

NIANAK ak nen 1930, diad Aggelokastro, sakey a baryo a ngalngali 20 kilometro manlapud daongan na Cenchreae, diad nibukig na Isthmus ed Corinto, ya inkiletnegan na sakey a kongregasyon na saray tuan Kristiano nen inmunan siglo.​—Gawa 18:18; Roma 16:1.

Mareen so bilay na pamilyak. Si Tatay so pangulo ed baryo mi tan respetadon maong. Siak so komatlo ed limaran ananak da. Sikami so pinabaleg na atateng mi bilang debosyonadon membro na Greek Orthodox Church. Sinimba ak a mimimisa. Nantalimukor ak ed arap na saray imahen, nanselsel na saray kandila ed saray kapilya, tan nan-ayuno. Naynay kon ninonot so pagmaliw a madre. Asabi panaon et siak so sankaunaan ed pamilya mi ya anismaya ed atateng ko.

Naninteres Ak ed Katuaan na Biblia

Sanen mantaon ak na manga 18, naamtaan ko a si Katina, ya agi na sakey ed saray bayaw ko, a manaayam ed kabangibang a baryo, so manbabasa na saray publikasyon na saray Tasi nen Jehova, tan agto la mimimisa. Agonigon ak a  maong ed satan, kanian denesidik a sikatoy tulongan ko pian ompawil ed impasen kon dugan dalan. Kanian sanen sikatoy dinmalaw ed siak, sikatoy intagar kon ompasyar, diad getman onsamar kami ed abung na pari. Pirmin binalaw na pari iray Tasi nen Jehova, a tinawag to ira ya erehes ya amalikdo ed si Katina. Nantultuloy so diskusyon ed taloran nantutumbokan a labi. Sinuppiat nen Katina so amin ya akusasyon na pari panamegley na imparaan a maong iran argumento ed Biblia. Diad kaunoran, inkuan na pari ed sikato a nepeg to nin panggayagaan so inkatobonbalo to lapud sikatoy maganggana tan mautek a marikit, insan to la paninteresan so nipaakar ed Dios sano sikatoy matatken la.

Insekretok ed atateng ko iman a diskusyon, balet diad tinmumbok a Simba et agak la aki-misa. Diad kapegleyan na agew et dinmiretso so pari ed puesto mi. Nambaraan ak a kinaukolan ko so mansiansia ed puesto mi pian tulongan ko si Tatay.

“Talaga kasin satan so makasengeg, odino naimpluensyaan ka la na saman a bii?” so intepet ed siak na pari.

Oniay prangkaan kon imbaga: “Sarayan totoo so walaan na magmaong iran sisiaen nen say sikatayo.”

Oniay inkuan na pari ed si tatay ko: “Mr. Economos, pataynan mon tampol iyan kapamilyam; sikato so mameligro ed sankaabungan mo.”

Siak so Sinumpa na Pamilyak

Agawa iya ed pansamposampot lay dekada na 1940 sanen peles a nagagawa ed Gresya so maramsak a guerra sibil. Lapud natatakot si Tatay ompan siak so samsamen na saray guerilla, pinaalis to ak manlapud baryo mi tan pinaonla to ak ed abung nen atsik diad baryo a panaayaman nen Katina. Diad loob na duay bulan ya impansiansiak diman, atalosan ko so ibabaga na Biblia nipaakar ed pigaran isyu. Adismaya ak sanen naamtaan ko ya agmakasulatan so dakel a doktrina na Orthodox Church. Amoriak ya ag-aabobonan na Dios so panagdayew panamegley na saray imahen, ya aliwan Makristianon bangat so nanduruman relihyoson tradisyon​—a singa say panagdakmomo ed krus, tan kaukolan a dayewen na sakey so Dios “dia ed espiritu tan katuaan” pian sikatoy napaliket. (Juan 4:23; Exodo 20:4, 5) Manuna ed amin, naaralan ko ya iyoopresi na Biblia so masnag ya ilalon andi-anggaan a bilay diad dalin! Saratan a mablin katuaan na Biblia so kabiangan ed inmuna iran akagunggonaan kon mismo manlapud si Jehova.

Kaleganan na satan, siak so naimano nen atsik tan say masiken to ya agak la mankukuros legan na panangan, nisay mandadasal ed arap na saray imahen. Sakey a labi et siak so pinekpek da. Diad tinmumbok ya agew et denesidik so ontaynan ed abung da, tan linma ak ed abung nen panginaen ko. Say bayaw ko so nandalem ed si tatay ko. Kayarin tuloy na satan, makakaakis si Tatay a sinmabi tan sinali to ak a kombinsien. Tinmalimukor ed arap ko so bayaw ko, a mepeperdonaan ed siak, tan pinerdonak met. Pian nasolbar so problema, kinerew da ed siak ya ompawil ak la ed simbaan, balet ta tinmalindeg ak a malet.

Kapawil ko ed baryo di Tatay, nantultuloy ni so pananesdes. Agak la makapitalosan ed si Katina, tan anggapo so basaen kon literatura, anggan say Biblia. Malikeliket ak sanen tinulongan ak na sakey ed saray kapinsan ko. Sanen sikatoy linma ed Corinto, sikatoy akaromog na Tasi tan inawitan to ak na libron “Let God Be True” tan sakey a kopya na Kristianon Griegon Kasulatan, a ginapoan kon binasa a maamot.

Agnailaloan ya Anguman so Bilay Ko

Nantultuloy so maramsak ya isusumpa ed loob na taloy taon. Agak makapitalosan ed saray Tasi, nisay makaawat na literatura. Balet, agko nailaloan a wala manaya iray baleg a pananguman ed bilay ko.

Imbaga ed siak nen Tatay a kinaukolan koy onla ed pangamaen ko ed Tesalonica. Sakbay ak ya onla ed Tesalonica, linma ak ed sakey a puesto na modesta diad Corinto pian manpadait na amerikana. Asurprisa ak a tuloy sanen naamtaan ko a diman so pantratrabahoan nen Katina! Malikeliket kamin akapannengnengan lamet kayari na abayag a panaon. Sanen ompaway kami la ed puesto, akabat mi so sakey a matartarakin balolaki ya akabisikleta, a pasempet met la manlapud trabaho. Say ngaran to et Charalambos. Sanen  akapankabat kami lan maong, denesidi mi so mankasal. Diad saman met a panaon, Enero 9, 1952, ya insimbolok so dedikasyon ko ed si Jehova diad impanpabautismok.

Mas akaunan abautismoan si Charalambos. Sikato so sinumpa met na pamilya to. Maseseg a tuloy si Charalambos. Sikato so nanlingkor bilang katambayan a congregation servant tan dakel so inyaralan to na Biblia. Agnambayag, say katuaan so inawat na saray kuya to, tan natan et maslak a membro na saray pamilya ra so manlilingkor met la ed si Jehova.

Labalabay nen tatay ko si Charalambos, kanian sikatoy inmabuloy ed pankasal mi, balet si Nanay et agtampol akombinse. Anggaman ed satan ya amin, sikami nen Charalambos so nankasal nen Marso 29, 1952. Say panguloan labat a kuyak tan sakey ed saray kapinsan ko so akibansal. Agko ni amoria ed saman so agaylan agnikomparan bendisyon​—sakey a peteg a langkap nen Jehova​—si Charalambos! Bilang kaiba to, nisentrok so bilay ko ed panaglingkor ed si Jehova.

Pinabiskeg Mi Iray Agagi Tayo

Nen 1953, denesidi mi nen Charalambos so onalis ed Atenas. Lapud labay min palaknaben so panagpulong mi, inmekal si Charalambos ed negosyo na pamilya to tan nananap na part-time a trabaho. Inusar mi iray ngarem ed Makristianon ministeryo tan angikondukta kami na dakel a panangiyaral na Biblia.

Lapud panameget na pakauley ed ministeryo mi, kinaukolan a magmaliw kamin maabilidar. Alimbawa, angikarga kami na sakey a kopya na magasin a Watchtower diad bintana na sakey a kiosk, odino melag a lakoan mi, diad sentro na Atenas, a ditan so part-time a pantratrabahoan nen masiken ko. Imbaga ed sikami na polis a walaay atagey a rangko a sebel so magasin. Balet, sikatoy kinmerew na sakey a kopya pian tepeten diad opisina na security so nipaakar ed satan. Sanen sikatoy pinaseguroan na samay mantratrabaho ed saman ya opisina a legal so magasin tayo, sikato so pinmawil tan imbaga to itan ed sikami. Sanen nadngelan itan na arum nin agagi a walaan met na miparan lakoan, angikarga met ira na saray kopya na The Watchtower diad bintana na lakoan da. Sakey a laki ya akala na The Watchtower ed puesto mi, so nagmaliw a Tasi, tan manlilingkor la natan bilang matatken.

Panliketan mi met so impakaimaton ed panaaral na sankayugtanan ya agik a laki nipaakar ed katuaan. Sikato so linma ed Atenas pian manaral ed kolehyo parad saray negosyanten marino, tan sikato so intagar mi ed kombension. Saray kombension so maamot a ginawa ed katakelan. Agustoan to so nadngelan to, balet agnambayag et sikato so ginmapo lan nambiahe. Diad sakey ed saray biahe to, sikato so sinmabi ed daongan na Argentina. Diman et linmugan so sakey a misionaryo ed bapor pian manpulong, tan kinmerew so agik na saray magasin. Malikeliket kami sanen naawat mi so sulat to ya oniay inkuanto: “Aromog ko la so katuaan. Ipawitan yo ak a naynay na magasin.” Natan, sikato tan say pamilya to so matoor a manlilingkor ed si Jehova.

Nen 1958, naimbitaan so masiken ko a manserbi bilang managbiahen manangasikaso. Lapud sebel so kimey mi tan mairap a tuloy iray kipapasen, saray managbiahen manangasikaso so kaslakan a manlilingkor ya agkaiba so kaasawaan da. Nen Oktubre 1959, tinepet mi ed saray responsablin agagi diad sangan opisina no nayari a sikatoy ibaan ko. Sikara so inmabobon. Binisita tan pinabiskeg mi iray kongregasyon ed sentral tan mamaamianen a Gresya.

Aliwan mainomay iratan a panagbiahe. Daiset  iray sementadon karsada. Lapud anggapoy luganan mi, naynay kamin manbiahe panamegley na pampublikon luluganan odino saray pick-up a trak, a kaiba mi iray manok tan arum niran ilalako. Manbobota kami ta pian makadalan kami ed saray mapitek a dalan. Lapud walaray sundalon sibilyan ed kada baryo, kinaukolan a labi so iloob mi ed saray baryo pian napaliisan mi so panangusisa.

Sarayan imbisita mi so inapresyan maong na saray agagi tayo. Anggaman maslak ed sikara so abanalan la ed kimey da ed uma, amin da so nansagpot a makaatendi ed saray miting a gagawaen ed lablabi la diad nanduruman abung. Maparparawes met iray agagi tan inyopresi ra ed sikami so sankaabigan da, anggaman daiset labat so nasarag da. No maminsan et miuugip kami ed sakey a kuarto a kaiba so interon pamilya. Say pananisia, panagsungdo, tan seseg na saray agagi so makagunggona met a tuloy ed sikami.

Panamalaknab ed Serbisyo Mi

Nen Pebrero 1961, legan na ibibisita mi ed sangan opisina ed Atenas, sikami so atepetan no mabulos kamin manlingkor ed Bethel. Inmebat kami a singa ed saray salita nen Isaias: “Wadia ak; ibaki mo ak.” (Isaias 6:8) Kayari na duay bulan, akaawat kami na sulat a papaonlaen da kami lan tampol ed Bethel. Kanian nen Mayo 27, 1961 et ginmapo kamin nanlingkor ed Bethel.

Labalabay mi so balon asainmin mi, tan tampol kamin akaadapta. Nantrabaho so masiken ko ed saray departamento na Service tan Subscription, tan diad saginonor et walay panaon a sikatoy nanlingkor ed Branch Committee. Nanduruma so asainmin ko diad ayaman. Wala so 18 a membro na pamilya ed saman, balet diad loob na ngalngali limay taon, wala la so manga 40 a totoo lapud ikokondukta ed Bethel so eskuelaan parad saray mamatatken. Diad kabuasan, manuras ak na plato, ontulong ed kusinero, manayos na 12 a dukolan, tan mangiparaan ed saray lamisaan parad panangugto. Diad ngarem, manplansa ak tan manlinis ak na kasilyas tan kuarto. Maminsan ed sakey simba et mantratrabaho ak met ed panagpesakan. Wala so dakel a kimey, balet maliket ak lapud makakatulong ak.

Nansiansia kamin okupadon tuloy ed saray asainmin mi ed Bethel ontan met ed lawak na kimeyan. Dakel a danay ya angikondukta kami na anggad pitoran panangiyaral na Biblia. Diad saray sampot-simba, inibaan ko si Charalambos a manpaliwawa ed nanduruman kongregasyon. Sikamin naynay so mankaiba.

Inyaralan mi na Biblia so sakey a sanasawa a walaan na maapit a pisisiglaotan ed Greek Orthodox Church tan maapit ira a kaaro na sakey a klero a mangidadaulo ed ahensya na simbaan a sumpad erehes. Diad abung da et wala so sakey a kuarto a napnoy imahen, a tuloytuloy a popoolan na insenso tan sanagew ya ipapatogtog iray himno na Byzantine. Diad loob na pigaran panaon, sikara so binisita mi ed kada Huebes pian iyaralan na Biblia, tan say kleron kaaro ra so ombibisita ed sikara kada Biernes. Sakey ya agew et kinerew da a seguroen mi so onla ed ayaman da lapud walay surprisa ra ed sikami. Say primeron impanengneng da ed sikami et saman a kuarto. Inekal da lan amin so imahen tan inapiger da itan. Lalon inmaligwas iyan sanasawa tan nampabautismo. Diad ami-amin, malikeliket min naimatonan so 50 ed saray inyaralan mi na Biblia ya angidedika ed bilay da ed si Jehova tan nampabautismo.

Say impakapilimog ko ed saray alanaan ya agagi so angunggonan maong ed siak. Say imbisita na saray membro na Mananguley ya Ulop, a  singa di Brother Knorr, Franz, tan Henschel, so makapabiskeg a maong. Kayari na masulok a 40 taon, siansia nin momoriaen ko a say panaglingkor ed Bethel et baleg a kagalangan tan pribilehyo.

Impanalona ed Sakit tan Inkabalangan

Nen 1982, say masiken ko so awalaan na saray sintomas na sakit ya Alzheimer. Kasabi 1990 et kinmapuy lay bunigas to, tan diad saginonor et kinaukolan a sikatoy tuloytuloy ya asikasoen. Legan na kaunoran a waloy taon na bilay to, apukok kami ed Bethel. Dakel a pinablin agagi ed pamilyan Bethel, ontan met ed saray responsablin manangasikaso, so nanggawa na saray uksoyan pian ontulong ed sikami. Balet, anggaman ed mapangasin tulong da, kinaukolan ko so mangusar na dakel ya oras ed labi tan agew pian sikatoy asikasoen ko. No maminsan et mair-irap so kipapasen, tan dakel so labin agko pakakaugip.

Nen Hulyo 1998 et inatey so pinabpablik ya asawa. Anggaman sikatoy naiiliwan kon maong, aligliwa ak ed katuaan a sikatoy walad panangasikaso nen Jehova, tan amtak a sikatoy nodnonoten nen Jehova kaiba iray minilyon ni diad kikioli.​—Juan 5:28, 29.

Misalsalamat ed Saray Tumang nen Jehova

Anggaman naandi lay masiken ko, agko bukbukor. Walaan ak ni na pribilehyon manlingkor ed Bethel, tan panggagayagaan ko so aro tan panangasikaso na interon pamilyan Bethel. Say baleg a pamilyak so mangilaktip met ed saray agagi ed espiritual diad interon Gresya. Anggaman masulok lan 70 años ko natan, siansian sanagew ak nin mankikimey diad kusina tan diad pananganan.

Nen 1999 et agawa so pitamitam ko ed bilay ko sanen apasyar ko so sankamundoan iran hedkuarter na saray Tasi nen Jehova ed New York. Agko nadeskribe so liknaan ko. Makapabiskeg tan agko nalingwanan iman ya eksperiensyak.

No nodnonoten ko so apalabas, masimoon kon panisiaan ya inusar ko so bilay ko ed sankaabigan a paraan. Say sankaabigan a karera a niwala ed siopaman et say sigpot-panaon a panaglingkor ed si Jehova. Matalek kon nibaga a napnek ak ed amin a bengatla. Si Jehova so maaron angasikaso ed sikami nen masiken ko diad espiritual tan pisikal a paraan. Unong ed eksperiensyak a mismo, atalosan ko no akin ya oniay intepet na salmista: “Anto kasi manepeg ya ibales ko ed Jehova a nipaakar ed amin na saray panamainawa to ed siak?”​—Salmo 116:12.

[Litrato ed pahina 26]

Sankaiba kamin naynay nen Charalambos

[Litrato ed pahina 27]

Say masiken ko a walad opisina to diad sanga

[Litrato ed pahina 28]

Moriaen ko a baleg a kagalangan so panserbi diad Bethel