Say Salita nen Jehova et Mabilay

Saray Pabitar ed Libro na Genesis​—II

MANLAPUD inkapalsa na inmunan too, si Adan, anggad impatey nen Jose, ya anak nen Jacob, kobrian na Genesis so 2,369 a taon na awaran na too. Say primeron 10 kapitulo ontan met ed 9 a bersikulo na koma-11 a kapitulo, a mangilaktip ed salaysay nipaakar ed panamalsa anggad impamaalagey ed tori na Babel, so asingbat ed akadkaunan isyu na sayan magasin. * Konsideraen ed sayan artikulo iray pabitar ed nakekeraan a kabiangan na Genesis, a manutukoy ed impideneng na Dios ed si Abraham, Isaac, Jacob, tan Jose.

SI ABRAHAM SO NAGMALIW A KAARO NA DIOS

(Genesis 11:10–23:20)

Manga 350 a taon kayari na Delap, sakey a toon apaneknekan a nikadkaduma parad Dios et nianak ed linya na poli na anak nen Noe a si Sem. Say ngaran to et Abram, a diad saginonor et nagmaliw ya Abraham. Diad ganggan na Dios, tinaynan nen Abram so Ur, a syudad na Caldeo, tan sikato so nanayam ed saray tolda diad dalin ya insipan nen Jehova ya iter ed sikato tan ed saray kapolian to. Lapud pananisia tan katutulok to, si Abraham so tinawag a “kaaro na Dios.”​—Santiago 2:23.

Kinmiwas si Jehova sumpad saray marelmeng a manaayam ed Sodoma tan ed saray kabangibang a syudad, bangta inliktar To si Lot tan saray anak ton bibii. Asumpal so sakey a sipan na Dios sanen nianak so ilalak nen Abraham a si Isaac. Kayari na pigaran taon, asubok so pananisia nen Abraham sanen sikatoy ingganggan nen Jehova ya ibagat to so ilalak to. Akaparaan lay Abraham ya ontulok balet ta sikatoy inamper na anghel. Anggapoy duaruwa a si Abraham et walaan na pananisia, tan sikato so apaseguroan a diad panamegley na bini to, amin a nasyon et bendisyonan day inkasikara. Say impatey na pinabpabli ton asawa, a si Sara, so amaermen a maong ed si Abraham.

Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:

12:1-3​—Kapigan inmepekto so Abrahamikon sipanan, tan kaunongan kabayag? Mapatnag  a ginmapo so impisipanan nen Jehova ed si Abram ya ‘a dia ed sikato et napapalar ya amin a pamilya ed dalin’ sanen bineltang nen Abram so Eufrates a mamaarap ed Canaan. Saya so agawa nen Nisan 14, 1943 K.K.P.​—430 a taon sakbay a niliktar so Israel manlapud Ehipto. (Exodo 12:2, 6, 7, 40, 41) Say Abrahamikon sipanan et “maando a sipan.” Onepekto itan anggad pakabendisyonan na saray pamilya ed dalin tan pakaderal na amin a kakabusol na Dios.​—Genesis 17:7; 1 Corinto 15:23-26.

15:13​—Kapigan agawa so nipasakbay ya 400-taon a panirap na saray ilalak nen Abram? Sayan panaon na kairapan so ginmapo nen 1913 K.K.P. sanen apakso so ilalak nen Abraham a si Isaac nen ngalngali 5 taon to tan sikato so ‘niludlurey’ na 19-años ya agi to’d ama a si Ismael. (Genesis 21:8-14, NW; Galacia 4:29) Anampot itan sanen niliktar iray Israelitas manlapud panangaripen na Ehipto nen 1513 K.K.P.

16:2​—Manepeg kasi parad si Sarai so pangiter ed aripen ton bii a si Hagar bilang asawa nen Abram? Say impangiyopresi nen Sarai so mitunosan ed kustombre ed saman a panaon​—a say lepes ya asawa so obligadon mangitarya na bii parad masiken to pian makapawala na sakey a mananawir. Say poligamya so inmunan inagamil ed pamilya nen Cain. Diad saginonor, nagmaliw itan a kustombre tan inagamil itan na pigaran mandadayew ed si Jehova. (Genesis 4:17-19; 16:1-3; 29:21-28) Balet, agbalot intalirak nen Jehova so orihinal ya estandarte to nipaakar ed sakey labat ya asawa. (Genesis 2:21, 22) Naulit ed si Noe tan saray ilalak to so ganggan a ‘manbunga tan makmakan da so dalin,’ a mapatnag a gawaen da lambengat panamegley na sakey ya asawa. (Genesis 7:7; 9:1; 2 Pedro 2:5) Tan sayan estandarte nipaakar ed sakey labat ya asawa so indanet nen Jesu-Kristo.​—Mateo 19:4-8; 1 Timoteo 3:2, 12.

19:8​—Kasin makapuy ed biang nen Lot so pangiter ed saray mamarikit to ed saray taga-Sodoma? Unong ed say akaugalian ed Bukig, responsabilidad na manasankaili a salimbengan iray bisita to, ya iyagel to ira anggad ipapatey no kapilitan. Akaparaan si Lot a manggawa ed satan. Makpel ton inarap so grupo na totoo, ya insara to so puerta to tan sikaton bukor so inmarap ed sikara. Sanen iiter to iramay mamarikit to, maseguron amoria nen Lot a saray bisita to et imbaki na Dios, tan nayarin inkatunongan to a protektaan na Dios iray mamarikit to a singa impanalimbeng To ed panginaen ton si Sara diad Ehipto. (Genesis 12:17-20) On, bilang resulta et anggapoy agawan mauges ed si Lot tan saray mamarikit to.

19:30-38​—Kasin kinonsenti nen Jehova so impakabuek nen Lot tan impagmaliw ton ama na saray ilalak na duaran mamarikit to? Agkokonsentien nen Jehova so panasawa na mankapamilyaan nisay panagbuanges. (Levitico 18:6, 7, 29; 1 Corinto 6:9, 10) Diad tua et nanermenan nen Lot iray ‘mangaruksan kagagawa’ na saray manaayam ed Sodoma. (2 Pedro 2:6-8) Say mismon katuaan a sikatoy binuek na saray mamarikit to so mangisusuheri ya amoria ra ya agto onabobon ed seksual a pirelasyonan ed sikara no limpio so kanonotan to. Balet lapud sankaili ira ed saman a dalin, inisip na saray mamarikit to a satan lambengat so paraan pian naamper so pakaupot na pamilya nen Lot. Say salaysay et walad Biblia pian niparungtal so siglaotan na saray Moabita (panamegley nen Moab) tan saray Amonita (panamegley nen Ben-ami) ed saray kapolian nen Abraham, saray Israelita.

Saray Leksion Parad Sikatayo:

13:8, 9. Agaylan abig ya alimbawa so impatnag nen Abraham diad impangareglo ed saray agpantatalosan! Agtayon balot komon isasakripisyo so mareen a pisisiglaotan nisesengeg ed pinansyal a gunggona, personal iran panlabayan, odino inkakinon.

15:5, 6. Sanen minmasiken lay Abraham tan anggapo ni so ilalak to, intongtong to ed Dios to so nipaakar ed satan. Diad ontan et sikato so pinaseguroan nen Jehova. Say resulta? Si Abraham so ‘anisia ed si Jehova.’ No ibesngaw tayo ed si Jehova so walad kapusoan tayo panamegley na pikakasi, awaten iray panamaseguro to manlapud Biblia, tan sikatoy unoren tayo, ombiskeg so pananisia tayo.

15:16. Ag-impaakseb nen Jehova so panangukom to ed saray Amoreo (odino, Canaanita) ed  apatiran kailalakan. Akin? Lapud sikato so maanos a Dios. Sikato so nananos anggad anggapo lan talaga so pangumanan da. Nakaukolan met a magmaliw itayon maanos, a singa si Jehova.

18:23-33. Aliwan palanit so paneral nen Jehova ed totoo. Salimbengan to iray matunong.

19:16. Si Lot so ‘akameneng,’ tan saray anghel so kinaukolan lawarin mangigayugoy ed sikato tan say pamilya to ed paway na syudad na Sodoma. Makabat so pamasiansia tayo ed pankaganatan tayo legan na panaalagar tayo ed anggaan na marelmeng a mundo.

19:26. Agaylan makulangkulang so paisuawi odino pampirawat ed saray inkaindan tayo la ed mundo!

SI JACOB SO WALAAN NA 12 YA ILALAK

(Genesis 24:1–36:43)

Inyuksoy nen Abraham so pangasawa nen Isaac ed si Rebeca, sakey a biin walaan na pananisia ed si Jehova. Inyanak to so lason a si Esau tan Jacob. Minudmora nen Esau so inkapanguloan to tan inlako to itan ed si Jacob, ya angawat ed saginonor ed panamendisyon nen ama to. Si Jacob so binmatik ed Paddan-aram, ya inasawa to si Leah tan Raquel tan pinastolan to iray pulok nen ama ra diad loob na manga 20 taon sakbay a tinmaynan a kaiba so pamilya to. Panamegley nen Leah, Raquel, tan say duaran aripen dan bibii, si Jacob so awalaan na 12 ilalak tan sakey a marikit. Akibalsakan si Jacob ed sakey ya anghel tan sikatoy abendisyonan, tan say ngaran to so nagmaliw ya Israel.

Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:

28:12, 13​—Anto so kabaliksan na kugkugip nen Jacob nipaakar ed “takayan”? Sayan “takayan,” a singa atagey a balbalitang a bato, so angipabitar a wala so pitatalosan diad baetan na dalin tan tawen. Saray anghel na Dios ya onsesegep tan onlalasor ditan so angipatnag a manlilingkor iray anghel ed importantin paraan diad baetan nen Jehova tan saray totoo ya aabobonan to.​—Juan 1:51.

30:14, 15​—Akin ya ag-akiakdol si Raquel ed masiken to bilang kasalat ed pigaran madragoras? Diad saray panaon nensaman, say bunga na madragoras (mandrake) a tanaman so uusaren bilang medisina a pamakepa na sakit tan pangamper odino pamakepa ed ikelat. Panisiaan met a say bunga so makapangisagyat na seksual a pilalek tan mamaaligwas ed panag-anak odino tulong ed panaglukon. (Kanta nen Solomon 7:13) Anggaman ag-ipaparungtal na Biblia so motibo nen Raquel diad impangisalat to, nayarin inisip to a say madragoras so makatulong ed sikaton manlukon tan panganggaen so kababaingan to bilang lepes. Balet, pigaran taon ni so linmabas sakbay a ‘nilukasan nen Jehova so eges to.’​—Genesis 30:22-24.

Saray Leksion Parad Sikatayo:

25:23. Si Jehova so walaan na pakayarin mangamta ed henetikon inkagawa na agni nianak tan mangagamil ed masakbay lan pakapikabat to kanian napili to la’d gapo so usaren to ed saray gagala to. Ingen, agto igegeter so kapalaran na sinansakey.​—Oseas 12:3; Roma 9:10-12.

25:32, 33; 32:24-29. Say impampaga nen Jacob ed pakawalaan to na kanepegan na inkapanguloan tan say sanlabin impibalsakan to ed sakey ya anghel pian nabendisyonan so mangipatnag a talagan inapresya to iray sagradon bengatla. Inmatalek nen Jehova ed sikatayo so pigaran sagradon bengatla, a singa say relasyon tayo ed sikato tan say organisasyon to, say dondon, say Biblia, tan say ilalo tayo nipaakar ed Panarian. Komon ta ipatnag tayo met so panamabli ed saratan, a singa ginawa nen Jacob.

34:1, 30. Ginmapo so problema ya ‘amaingongot’ ed si Jacob lapud akikaaro si Dina ed saray totoo ya agmangaaro ed si Jehova. Nepeg a makabat tayon pilien iray kalimog tayo.

BENENDISYONAN NEN JEHOVA SI JOSE DIAD EHIPTO

(Genesis 37:1–50:26)

Lapud imon, inlako na saray ilalak nen Jacob so agi ran si Jose bilang aripen. Diad Ehipto, si Jose so nipangaw lapud sikato so matoor tan makpel a tinmumbok ed saray moral ya estandarte na Dios. Sinmabi panaon, sikato so impaway ed pangawan pian mangipatalos ed saray kugip nen Faraon, ya angipasakbay ed pitoy taon ya  inkadaakan a tumbokan na pitoy taon ya eras. Si Jose so nagmaliw a manangimaton ed tagano na Ehipto. Saray agagi to so linma ed Ehipto pian mananap na tagano lapud eras. Akapaniiba lamet so pamilya tan nanayam ira ed mabunan dalin na Goshen. Sakbay na impatey to, benendisyonan nen Jacob iray ilalak to tan imbalikas to so sakey a propesiya a mangiiter na peteg ya ilalo nipaakar ed dakel iran bendisyon ya onsabi ed arapen. Inawit so bangkay nen Jacob pian iponpon itan ed Canaan. Sanen inatey si Jose ed edad a 110, say laman to so binalsamo, a diad saginonor et inyalis ed Insipan a Dalin.​—Exodo 13:19.

Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:

43:32​—Akin a makapadimla ed saray Ehipsio so pidungo ed saray Hebreo? Nayarin makasengeg itan ed panangidumaduma ed relihyon odino kinon lapud rasa. Kagula met na saray taga-Ehipsio iray managpastol. (Genesis 46:34) Akin? Diad Ehipto, nayarin abebbeba so kipapasen na saray managpastol. Odino lapud limitado so dalin a pantaneman, kabusol na saray Ehipsio iramay manaanap na pampastolan da ed saray pulok da.

44:5​—Kasin talagan angusar si Jose na sakey a kopa pian manbasa na parles? Say pilak a kopa tan say nibaga nipaakar ed satan so mapatnag a kabiangan ed sakey a pankunkunwari odino taktika. Si Jose et matoor a managdayew ed si Jehova. Diad tua et agto angusar na kopa pian basaen iray parles, no panon a satan et agtalagan tinakew nen Benjamin.

49:10​—Anto so kabaliksan na “setro” tan say “tayukor na mananguley”? Say setro et sakey a baston a sankabembenan na sakey a mananguley bilang simbolo na maarin pananguley to. Say tayukor na mananguley et sakey ya andukey a baston a mangipapatnag na pakayari ton mangiganggan. Say impanukoy nen Jacob ed saraya so angipabitar a say importantin autoridad tan pakayari so mansiansia ed tribu na Juda anggad isabi na Siloh. Sayan poli na Juda et si Jesu-Kristo, say sakey ya angiteran nen Jehova ed mangatatawen a pananguley. Sankabembenan nen Kristo so maarin autoridad tan walaan na pakayarin mangiganggan.​—Salmo 2:8, 9; Isaias 55:4; Daniel 7:13, 14.

Saray Leksion Parad Sikatayo:

38:26. Alingo si Juda diad impideneng to ed say abalon manugang to a si Tamar. Balet, sanen sikatoy niyarap ed responsabilidad to lapud impanlukon nen Tamar, mapaabeban inawat to so impakalingo to. Nepeg met ya alisto itayon mamidbir ed saray kalilingoan tayo.

39:9. Say inkiwas nen Jose ed asawa nen Potipar so mangipatnag a say panag-isip to so mitunosan ed panag-isip na Dios nipaakar ed moral tan say konsiensia to so inggiya na maridios a prinsipyo. Agta nepeg met a panggunaetan tayo so ombulaslas ed suston pikakabat ed katuaan?

41:14-16, 39, 40. Nayarian nen Jehova ya imaneobra so pananguman na saray sirkumstansya na saramay ontakot ed sikato. Sano onsabi iray kairapan, makabat itayo no manmatalek itayo ed si Jehova tan mansiansia itayon matoor ed sikato.

Walaan Ira na Malet a Pananisia

Si Abraham, Isaac, Jacob, tan si Jose so talagan matakot ed Dios a totoo a walaan na pananisia. Say salaysay nipaakar ed impanbilay da, a lugan na libro na Genesis, so peteg a makapabiskeg-pananisia tan mangibabangat ed sikatayo na dakel a makanan leksion.

Nagunggonaan kayo ed sayan salaysay diad pambasa yo ed sinimban babasaen ed Biblia diad Teokratikon Eskuelaan Parad Ministeryo. Say pangonsidera ed saray siningbat ed tagey so ontulong ed sikatayo pian magmaliw a mabilay ed sikatayo so salaysay.

[Paimano ed leksab]

[Litrato ed pahina 26]

Si Abraham et walaan na pananisia

[Litrato ed pahina 26]

Benendisyonan nen Jehova si Jose

[Litrato ed pahina 26]

Niliktar so matunong a si Lot tan saray mamarikit to

[Litrato ed pahina 29]

Inapresya nen Jacob iray sagradon bengatla. Kasin ontan kayo met?