Saray Pabitar ed Libro na Exodo
Say Salita nen Jehova et Mabilay
Saray Pabitar ed Libro na Exodo
SAYA so peteg ya istorya nipaakar ed inkiliktar na saramay ‘inaripen a sankaletan.’ (Exodo 1:13) Satan so makapasagyat met a salaysay nipaakar ed inkaporma na sakey a nasyon. Saray makapakelkelaw a milagro, alay abig iran ley, tan say inkipaalagey na tabernakulo so kabiangan ed saray makapasagyat ya aspekto na satan. Manuna et ontan so lugan na libro na Biblia ya Exodo.
Say Exodo et insulat na Hebreon propeta a si Moises tan idadalatdat na satan iray naeksperiensya na saray Israelita ed loob na masulok a 145 a taon—manlapud impatey nen Jose nen 1657 K.K.P. anggad inkasumpal na tabernakulo nen 1512 K.K.P. Ingen, say salaysay et aliwa lambengat a nipaakar ed awaran. Kabiangan itan ed salita, odino mensahe na Dios, ed katooan. Kanian, satan so “mabilay tan mabiskeg.” (Hebreos 4:12) Say Exodo sirin et makabkabaliksan ed sikatayo natan.
‘NADNGEL NA DIOS SO PANSIBSIBEK DA’
Maples a dinmakel so kapolian nen Jacob diad Ehipto kanian ingganggan na ari a sikara so pairapen bilang ariripen. Ingganggan ni ingen nen Faraon a pateyen so amin ya ugugaw a lalakin Israelita. Akaliktar ed satan so taloy-bulan lan ugaw, a si Moises, a tinagibi na marikit nen Faraon. Anggaman sikato so binmaleg ed maarin sankaabungan, diad edad a 40 et dinmapag si Moises ed saray kanasyonan to tan apatey to so sakey ya Ehipsio. (Gawa 7:23, 24) Lapud apaskar ya ontaynan, sikato so linma ed Midian. Diman so akaasawaan to tan sikatoy nambilay bilang managpastol. Diad mamilagron mandarlang a kiew, ingganggan nen Jehova si Moises ya ompawil ed Ehipto pian ibulos iray Israelita manlapud inkaaripen. Say agi ton si Aaron so aturon magmaliw a pinagkasangiyan to.
Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:
3:1—Anton klase na saserdote si Jetro? Diad panaon na saray patriarka, say ulo na pamilya so manlilingkor bilang saserdote na pamilya to. Mapatnag a si Jetro et patriarkan ulo na sakey a tribu na saray Midianita. Lapud saray Midianita et kapolian nen Abraham panamegley nen Ketura, nayarin walaan ira na pikakabat nipaakar ed panagdayew ed si Jehova.—Genesis 25:1, 2.
4:11—Diad anton pantalos a si Jehova et ‘nanggawa ed emel, telek, tan bulag’? Anggaman no maminsan et si Jehova so nansengegan na impakabulag tan impakaemel, agmanlalapu ed sikato so amin a klase na ontan iran beblay. (Genesis 19:11; Lucas 1:20-22, 62-64) Saratan so epekto na atawir a kasalanan. (Job 14:4; Roma 5:12) Balet, lapud inabuloyan na Dios iyan nagawa, nayarian ton ibaga a ‘ginawa’ to so emel, telek, tan bulag.
4:16—Panon a si Moises et “singa Dios” nen Aaron? Si Moises et manangilaman ed Dios. Kanian, si Moises et nagmaliw a “singa Dios” ed si Aaron, ya inmakto bilang pinagkasangiyan nen Moises.
Saray Leksion Parad Sikatayo:
1:7, 14. Tinulongan nen Jehova so totoo to sanen sikara so napapairap ed Ehipto. Ontan met so panutulong to ed saray modernon Tasi to, anggaman nidudunget ira ed pirmin panamasegsegang.
1:17-21. Nodnonoten itayo nen Jehova “nipaakar ed maong.”—Nehemias 13:31.
3:7-10. Si Jehova so onkikiwas no oney-ey ed sikato iray totoo to.
3:14. Ag-onsasaew si Jehova a manumpal ed saray gagala to. Makapanmatalek itayo sirin a sumpalen to iray nibase ed Biblia ya iilaloan tayo.
4:10, 13. Impatnag nen Moises so pirmin kakulangan toy kompiyansa ed abilidad ton mansalita kanian anggano sikato so apaseguroan la ed pananulong na Dios, kinerew to ni ed Dios a mangibaki na sananey a misalita ed si Faraon. Balet inusar ni nen Jehova si Moises tan sikatoy inikdan To na kakabatan tan biskeg pian nasumpal to so asainmin to. Imbes a say piimano tayo et saray kakulangan tayo, manmatalek itayo ed si Jehova tan matoor tayon sumpalen so niganggan ed sikatayo a manpulong tan manbangat.—Mateo 24:14; 28:19, 20.
SARAY MAKAPAKELKELAW A MILAGRO SO MANGITAROK NA KILILIKTAR
Inmarap si Moises tan si Aaron ed Faraon, a kinerew da ya abuloyan to iray Israelita a manselebra na piesta parad si Jehova diad kalawakan. Mapangayan ag-inmabobon so manuley na Ehipto. Inusar nen Jehova si Moises pian mangitarok ed nantutumbokan a mabiskeg a bakbak. Kayari lambengat na koma-samplon salot insan imbulos nen Faraon iray Israelita. Balet, agnambayag et sikato tan say puersa militar to so inmusil ed sikara. Balet ta binelsay nen Jehova so Ambalangan Dayat tan inliktar to so totoo to. Nalner iray onuusil ya Ehipsio sanen sikaray inlereg na dayat.
Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:
6:3—Diad anton dalan a say ngaran na Dios et agnipakabat ed si Abraham, Isaac, tan Jacob? Sarayan patriarka so angusar ed madibinon ngaran tan naawat da iray sipan a nanlapud si Jehova. Ingen, agda naamtaan odino agda naimatonan so impanumpal nen Jehova ed saratan a sipan.—Genesis 12:1, 2; 15:7, 13-16; 26:24; 28:10-15.
7:1—Panon a si Moises et nagmaliw a ‘pinagka-dios nen Faraon’? Naikdan si Moises na madibinon pakayari tan pakauley ed si Faraon. Kanian, agnakaukolan a takotan itan ya ari.
7:22—Iner so angalaan na saray Ehipsion saserdote ed danum ya agnagmaliw a dala? Nayarin say inusar dan danum et samay inasol da ed Ilog Nilo sakbay na sayan salot. Nayari met a say nainum a danum so mapatnag a tinipon diad impangotkot ed saray bobon diad ambasan dalin ya asingger ed Ilog Nilo.—Exodo 7:24.
8:26, 27—Akin ya imbaga nen Moises a saray bagat na Israelita et ‘makapagulgula ed saray Ehipsio’? Dakerakel a klase na ayep so dadayewen ed Ehipto. Say inkasalambit na saray bagat so angarum ed puersa tan panangguyor ed mapilit a kerew nen Moises ya ibulos la so Israel pian makapangisaklang ira na bagat ed si Jehova.
12:29—Siopa so nibilang a panguloan? Saray panguloan et mangilanor lambengat ed saray lalaki. (Numeros 3:40-51) Say Faraon a mismo et panguloan, balet ta ag-atigway. Sikato so walaan lay pamilya. Aliwan say ulo na pamilya noagta say panguloan ya anak a laki na sankaabungan so inatey bilang resulta na koma-samplon salot.
12:40—Kaunongan kabayag so impanayam na saray Israelita diad dalin na Ehipto? Say 430 a taon ya asalambit dia so mangilaktip ed panaon ya inusar na saray ilalak na Israel dia “ed dalin na Ehipto tan ed dalin na Canaan.” (New World Translation Reference Bible, paimano’d-leksab) Say pitomplo tan limay años a si Abraham so binmeltang ed Ilog Eufrates nen 1943 K.K.P. sanen sikatoy amaarap ed Canaan. (Genesis 12:4) Manlapu la’d saman anggad panaon a linmoob so 130-ãnos lan Jacob diad Ehipto et 215 a taon. (Genesis 21:5; 25:26; 47:9) Kabaliksan na satan a saray Israelita so nanayam ni na kaaruman a 215 a taon diad Ehipto.
15:8—Kasin say “nan-ungib” odino kinmigtel a danudanum na Ambalangan Dayat so talagan inmawet a danudanum? Say Hebreon verb ya impatalos a “nan-ungib” so mankabaliksan na onkebet odino onkapal. Diad Job 10:10, say balikas et nausar a nipaakar ed panagpapalet na gatas. Kanian say kinmigtel a danudanum so agmet mankabaliksan a nagmaliw la itan a yelo. No say “maksil a dagem ed bukig” ya asalambit ed Exodo 14:21 et ambetel lan tuloy a mamakigtel ed saray danum, maseguron tinukoy na arum a reperensya so pirmin betel. Lapud anggapo so nanengneng a mangaamper ed danudanum, saratan so walaan na nengneng a kinmigtel, inmawet, odino kinmapal.
Saray Leksion Parad Sikatayo:
7:14–12:30. Say Samploran Bakbak et aliwa lambengat a nibanbana. Saratan so impasakbay tan agawa ed panaon ya inggeter a kagawa na saratan. Mabitar so ipaparungtal na saratan a say Manamalsa et walaan na panangontrol ed danum, sinag na agew, saray insekto, ayayep, tan totoo! Ipapabitar met na saratan a bakbak ya idapo labat na Dios so desyang ed saray kakabusol to bangta salimbengan to iray mandadayew ed sikato.
11:2; 12:36. Bebendisyonan nen Jehova so totoo to. Mapatnag a sineguro to a saray Israelita so natumangan ed impansagpot da ed Ehipto. Sikara so linmoob ed dalin bilang bulos a totoo, aliwan kautibo ed bakal a nepeg ya aripenen.
14:30. Makapanmatalek itayo ya iliktar nen Jehova iray mandadayew ed sikato diad onsabin “baleg ya irap.”—Mateo 24:20-22; Apocalipsis 7:9, 14.
INORGANISA NEN JEHOVA SO SAKEY A TEOKRATIKON NASYON
Diad komatlon bulan kayari na inkibulos da ed Ehipto, nankampamento iray Israelita diad leksab na Palandey Sinai. Ditan da naawat so Samploran Ganggan tan arum niran ganggan, linmoob ira ed pisisipanan ed si Jehova, tan nagmaliw ira a teokratikon nasyon. Si Moises so nanayam ed palandey diad loob na 40 ya agew, ya inawat to iray bilin nipaakar ed tuan panagdayew tan say panagpaalagey ed tabernakulo nen Jehova, say niyalis-alis a templo. Kaleganan na satan, saray Israelita so nanggawa tan nandayew ed sakey a binalitokan a kilaw a baka. Kaleksab nen Moises ed palandey, satan so anengneng to kanian sikatoy sinmanok tan imbasig to so duaran tapyas a bato ya inter ed sikato na Dios. Kayari na inkadusa na saray managgaway-mauges, sikato so sinmegep lamet ed palandey tan inawat to so sananey a duaran tapyas a bato. Diad impawil nen Moises, ginmapo so panagpaalagey ed tabernakulo. Sanen mansampot la so unonan taon na inkibulos na Israel, sayan alay abig a tabernakulo tan amin a kabiangan na satan so akompleto tan nipaalagey. Insan pinano nen Jehova na gloria to so tabernakulo.
Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:
20:5—Panon ya intarok nen Jehova so “inkauges na saray atateng ed saray anak” ed arapen iran kailalakan? Sano wala la’d edad so kada sakey a too, sikato so walaan lay eebatan nipaakar ed dilin kondukta tan awawey to. Balet sanen inagamil na nasyon na Israel so idolatriya, sinagmak na tinmumbok iran kailalakan so epekto na satan. Anggan saray matoor ya Israelita so akaeksperiensya ed saray epekto na satan kanian lapud relihyoson depekto na nasyon, nairapan ira a mamasiansia ed integridad da.
23:19; 34:26—Anto so kabaliksan na ganggan ya ag-ilalambong so kilaw a kanding ed gatas na ina to? Say pangilambong ed sakey a kilaw (kanding odino arum nin ayep) ed gatas na ina to so nibabagan paganon ritual ya ipapasen a mamawala na uran. Niarum ni, lapud say gatas na ina so manatagano ed kilaw to, karuksaan so pangilambong ed kilaw ed gatasen to. Ipapabitar na sayan ganggan ed totoo na Dios a sikara so nepeg a magmaliw a maabagey.
23:20-23—Siopa so anghel ya asalambit dia, tan panon a say ngaran nen Jehova et “wala ed sikato”? Sayan anghel et nayarin si Jesus sakbay na impagmaliw ton too. Sikato so nausar a mangigiya ed saray Israelita a mamaarap ed Insipan a Dalin. (1 Corinto 10:1-4) Say ngaran nen Jehova et “wala ed sikato” diad pantalos a si Jesus so manunan mangitatandoro tan mamapasantos ed ngaran na Ama to.
32:1-8, 25-35—Akin ya ag-adusa si Aaron diad impanggawa to ed binalitokan a kilaw a baka? Si Aaron so agmiaabobon ed idolatriya. Diad saginonor, sikato so mapatnag ya akiulop ed saray kapara ton Levitas diad intalindeg da ed dapag na Dios imbes a dia ed saramay onsusumpa ed si Moises. Sanen atigway la iray nankasalanan, impanonot nen Moises ed saray totoo ya ambelat so kasalanan da, a mangipabitar a say arum nilikud ed si Aaron so akagamor met na panangasi nen Jehova.
33:11, 20—Panon ya akitongtong so Dios ed si Moises a “lupalupaan”? Sayan balikas so mangipapabitar ed maapit ya impantongtong dan dua. Akitongtong si Moises ed manangilaman na Dios tan nadngelan to so bilin nen Jehova panamegley na satan a manangilaman. Balet ag-anengneng nen Moises si Jehova, lapud ‘anggapo so too a makanengneng ed Dios, tan manbilay.’ Diad tua et aliwan si Jehova so personal ya akitongtong ed si Moises. Say Ganggan so “imbilin ed leksab na saray angheles dia ed lima na sakey a manamegley,” so inkuan na Galacia 3:19.
Saray Leksion Parad Sikatayo:
15:25; 16:12. Aasikasoen nen Jehova so totoo to.
18:21. Saray lalakin pinili parad responsablin posisyon ed loob na Kristianon kongregasyon so nepeg met a makayari, matakot-ed-Dios, napanmatalkan, tan agmasiblet.
20:1–23:33. Si Jehova et supremon Manangiter-ganggan. Sanen tinulok da iratan, saray ganggan to so tinmulong ed saray Israelita a mandayew ed sikato diad mauksoy tan maliket a paraan. Si Jehova so walaan na teokratikon organisasyon natan. Say pikoopera ed satan so manresulta ed liket tan kaligenan tayo.
Peteg a Kabaliksan ed Sikatayo
Anto so ipaparungtal na libro na Exodo nipaakar ed si Jehova? Ipaparungtal na satan a sikato so maaron Manangitarya, agnaparaan a Manangiliktar, tan Mananumpal ed saray gagala to. Sikato so Dios na teokratikon organisasyon.
Legan yon gagawaen so sinimban panagbasa yo ed Biblia bilang preparasyon ed Teokratikon Eskuelaan Parad Ministeryo, maseguron napakiwas kayo ed naaralan yo ed Exodo. Sano konsideraen yo no anto so nidalatdat ed seksion a “Makasulatan Iran Tepet a Naebatan,” makagamor kayo na aragdalem a pakatalos ed pigaran teksto ed Kasulatan. Saray komento ed silong na “Saray Leksion Parad Sikatayo” so mangipatnag no panon kayon nagunggonaan ed panagbasa yo ed Biblia diad kada simba.
[Litrato ed pahina 24, 25]
Ingganggan nen Jehova so mauyamon too a si Moises a mangibulos ed saray Israelita manlapud inkaaripen
[Litrato ed pahina 25]
Impatnag na Samploran Bakbak so pakakontrol na Manamalsa ed danum, sinag na agew, saray insekto, ayayep, tan totoo
[Litrato ed pahina 26, 27]
Diad panamegley nen Moises, inorganisa nen Jehova iray Israelita ed sakey a teokratikon nasyon