Lawas Gagawaen nen Jehova so Maptek

“Si Jehova matunong ed saray amin a walwalna to.”​—SALMO 145:17.

1. Anto so reaksion mo sano walay manisip na negatibo ed sika, tan anton leksion so naaralan tayo ed ontan ya eksperiensya?

 WALA ta so nanisip na negatibo ed sika, a nayarin susuppiaten to iray kiwas mo odino motibom, balet ta agto amta so interon detalye? No ontan, nayarin nasakitan ka​—tan natalosan itan. Manlapud saya et naaralan tayo so importantin leksion: Makabat so agpanisip a tampol sano agtayo amta so amin a detalye.

2, 3. Anto so reaksion na arum ed saray salaysay na Biblia a kulang na detalye pian makapangebat ed kada tepet, ingen ta anto so ibabaga na Biblia nipaakar ed si Jehova?

² Nepeg tayon nodnonoten iyan leksion sano iisipen tayo so nipaakar ed si Jehova a Dios. Akin ya ontan? Lapud walaray salaysay ed Biblia a singa makapawetwet ed primero. Sarayan salaysay, a nayarin nipaakar ed saray inkiwas na arum ed saray mandadayew ed Dios odino ed apalabas iran impangukom na Dios, so agmanasaglawi ed amin a detalye a mangebat ed amin a tepet tayo. Makapaermen ta arum so mankrikritiko ed saratan a salaysay, a kuekuestionen da ni ingen no kasin say Dios et matunong tan makatunongan. Ingen, ibabaga ed sikatayo na Biblia a “si Jehova matunong ed saray amin a walwalna to.” (Salmo 145:17) Papaseguroan itayo met na Salita to a sikatoy ‘agmanggawa na marelmeng.’ (Job 34:12; Salmo 37:28) Isipen pa sirin so liknaan to sano arum so manisip na negatibo nipaakar ed sikato!

³ Konsideraen tayo so limaran rason no akin a nepeg tayon awaten iray impangukom nen Jehova. Insan, no sinononot itayo la ed saratan a rason, usisaen tayo so duaran salaysay na Biblia a mairap a natalosan na arum.

Akin ya Awaten Iray Panangukom nen Jehova?

4. Akin a nepeg itayon manpaabeba sano nononoten tayo iray ginawa na Dios? Iyilustra.

⁴ Unona, lapud amta nen Jehova so amin a detalye a nalalanor tan agtayo amta iratan, nepeg a mapaabeba itayo sano nononoten tayo iray ginawa To. Bilang ilustrasyon: Isipen pa so sakey a huis a walaan na alay abig a reputasyon ed pamapawala na saray asimbang a desisyon, tan angiyanunsio na sentensia to nipaakar ed sakey a kaso ed korte. Anto so isipen yo ed sakey a too a manusuppiat ed desisyon na satan a huis anta agto amta so amin a detalye odino agto peteg a natatalosan iray ley a nalalanor? Makulangkulang so sakey a too a manhusga la ed sakey a pamaakaran ya agto ni sigpot a kabisado so nipaakar ed satan. (Uliran 18:13) Agaylan nagkalalo a makulangkulang no kritikoen na totoo so “Ukom na amin a dalin”!​—Genesis 18:25.

5. Anto so nepeg tayon tandaan sano babasaen tayo iray salaysay na Biblia nipaakar ed saray impangukom na Dios ed pigaran indibidual?

⁵ Say komaduan rason no akin a nepeg ya awaten iray panangukom na Dios et lapud sarag ton basaen so kapusoan, ya aliwan singa saray totoo. (1 Samuel 16:7) Oniay inkuan na Salita to: “Siak, si Jehova, usisaen ko so isip, salien ko so puso, pian iter ko lanlamang ed balang too so unong ed saray dalan to, unong ed bunga na saray gawa to.” (Jeremias 17:10) Kanian, sano nababasa tayo iray salaysay na Biblia nipaakar ed saray impangukom na Dios ed pigaran indibidual, tandaan tayo a lapud nanenengneng to so amin, ikokonsidera to iray akindalem a kanonotan, motibo, tan intension ya agnisulat ed Salita to.​—1 Awaran 28:9.

6, 7. (a) Panon ya impatnag nen Jehova a sikato so matoor ed makatunongan tan matunong iran estandarte to anggaman baleg so isakripisyo to? (b) Anto so nepeg tayon tandaan no walay nabasa tayo ed Biblia a sengegan na panduaruwa tayo no kasin kinmiwas so Dios ed makatunongan odino maptek a paraan?

 ⁶ Imanoen so komatlon rason pian awaten iray panangukom na Dios: Sikato so matoor ya onkikiwas unong ed matunong iran estandarte to anggaman ed baleg a panangisakripisyo to. Konsideraen so sakey ya alimbawa. Diad impangiter to ed Anak to bilang dondon pian ibulos so matulok a katooan manlapud kasalanan tan ipapatey, tinoor nen Jehova so maalas tan matunong iran estandarte to. (Roma 5:18, 19) Ingen, seguradon alikna nen Jehova so pirmin ot-ot sanen naimatonan to so impanirap tan impatey na inad-aro ton Anak diad panamairapan a kiew. Anto so ipapabitar na satan nipaakar ed Dios? Nipaakar ed “inkarondon a wala ed Kristo Jesus,” oniay ibabaga na Biblia: “Onkana [iya] a kipatnag na inkatunong [na Dios].” (Roma 3:24-26) Say sananey nin patalos na Roma 3:25 et oniay nabasa: “Saya so angipanengneng a say Dios so lawas manggagawa na maptek tan makatunongan.” (New Century Version) On, say laknab na inkamabulos nen Jehova a mangitarya na dondon so mangipapabitar a sikato so walaan na sankatageyan a panamabli ed no anto so “maptek tan makatunongan.”

⁷ No wala sirin so nabasa tayo ed Biblia a sengegan na panduaruwa na arum no kasin say Dios et kinmiwas ed makatunongan odino maptek a paraan, nepeg tayon tandaan iya: Lapud katooran to ed saray estandarte to nipaakar ed inkatunong tan inkahustisya, ag-impuera nen Jehova so dilin Anak to ed pakasagmak na makapaot-ot ya ipapatey. Ikompromiso to kasi iratan ya estandarte ed arum a pamaakaran? Say katuaan et agbalot susumlangen nen Jehova so matunong tan makatunongan iran estandarte to. Walaan itayo sirin na dakel a rason pian nakombinse a sikato so lawas manggagawa na maptek tan makatunongan.​—Job 37:23.

8. Akin a misumlangan sano isipen na saray totoo ya anggapoy inkahustisya tan inkatunong nen Jehova?

⁸ Konsideraen so komapat a rason no akin a nepeg tayon awaten iray panangukom nen Jehova: Pinalsa nen Jehova iray totoo unong ed indengan To. (Genesis 1:27) Saray totoo sirin so naikdan na saray kalidad a singa ed saray kalidad na Dios, kalaktip lay inkahustisya tan inkatunong. Magmaliw a sumlang no say liknaan tayo nipaakar ed inkahustisya tan inkatunong so sengegan na panisip tayo a saratan a kalidad et anggapo ed si Jehova. No nawewetwet itayo ed sakey a salaysay ed Biblia, nakaukolan tayon nodnonoten a lapud atawir tayon kasalanan, ag-ayadyari so liknaan tayo nipaakar ed no anto so makatunongan tan maptek. Si Jehova a Dios, ya unong ed indengan to et apalsa itayo, so naspot ed inkahustisya tan inkatunong. (Deuteronomio 32:4) Makulangkulang sirin so panisip a saray totoo so mas makatunongan tan matunong nen say Dios!​—Roma 3:4, 5; 9:14.

9, 10. Akin ya aliwan obligado si Jehova a mangipaliwawa odino mankatunongan ed saray totoo nipaakar ed saray ginawa to?

⁹ Say komaliman rason pian awaten iray panangukom nen Jehova et sikato so ‘sankatageyan a manuna ed amin a dalin.’ (Salmo 83:18) Bilang ontan, sikato so aliwan obligado a mangipaliwawa odino mankatunongan ed saray totoo nipaakar ed saray ginawa to. Sikato so Baleg a Domadamili, tan singa itayo pitek a momoldien a baseha, a gawaen to so labay to ed sikatayo. (Roma 9:19-21) Bilang say pitek a dadamilien to, siopa itayo pian suppiaten iray desisyon odino kiwas to? Sanen ag-atalosan nen patriarkan Job iray pidedeneng na Dios ed katooan, sikato so impetek nen Jehova, ya oniay intepet to: “Paandien mo ta ni kakanaan na manangukom ko? Dusaen mo ta pian napatunong ka?” Sanen amoria to a sikato so nansalita ya andian na pakatalos, si Job so nagbabawi ed saginonor. (Job 40:8; 42:6) Agtayon balot komon nalingo diad panetel ed Dios!

¹⁰ Malinew a walaan itayo na makatunongan iran rason pian manisia a si Jehova so lawas manggagawa na maptek. Tekep na sayan pundasyon ed pakatalos ed saray paraan nen Jehova, usisaen tayo so duaran salaysay na Biblia a nayarin pakawewetwetan na arum. Say unona et makalanor ed inkiwas na sakey ed saray managdayew ed Dios, tan say sakey et say impangipaakseb na Dios a mismo ed panangukom to.

 Akin ya Inyopresi nen Lot Iray Mamarikit To ed Maunganget a Grupo?

11, 12. (a) Isalaysay no anto so agawa sanen imbaki na Dios so duaran nankinon-too ya anghel diad Sodoma. (b) Sayan salaysay so amalesa na antoran tepet ed kanonotan na pigaran totoo?

¹¹ Diad Genesis kapitulo 19, naromog tayo so salaysay nipaakar ed agawa sanen imbaki na Dios ed Sodoma so duaran anghel to a nankinon-too. Impilit nen Lot a saray bisita et mansiansia ed ayaman to. Balet, diad saman a labi et walay grupo na lalaki a nanlapud syudad a pinaliberan day abung to tan papaipaway da ed sikato iray bisita to parad imoral iran gagala. Akikasi si Lot ed satan a grupo na totoo, balet ta anggapoy agawaan to. Pian naprotektaan iray bisita to, oniay imbaga nen Lot: “Pikasik ed sikayo, agagi, agkayo manggagawa na ontan la a kabaglan. Nia natan, wala so duaran bibii ya ana’ko ya agda nin balot naamtaan so laki; abuloyan yo ak, pikasik ed sikayo, ta ipaway ko ra dia ed sikayo, et gawaen yo ed sikara so maong ed saray matamata yo; daput anggapo so gawaen yo a balot komon ed sarayan totoo labat; lapu ed linma ra dia ed silong na atep na abung ko.” Sikara so agdinmengel tan ngalngali da la gaygayen so puerta. Kanian saray bisitan anghel so amulag ed naaambagel lan grupo.​—Genesis 19:1-11.

¹² On, sayan salaysay so amalesa na pigaran tepet ed nonot na arum. Oniay uumamengen da: ‘Panon a naprotektaan nen Lot iray bisita to diad pangiyopresi ed mamarikit to ed grupo na imoral a lalaki? Agta aliwa so inkiwas to, a pinmayakot ni? Diad sayan salaysay, akin a pinuyanan na Dios si Pedro a manawag ed si Lot a ‘matunong a too’? Kasin inabobonan na Dios so ginawa nen Lot? (2 Pedro 2:7, 8) Amtaen tayo so rason ed sayan pamaakaran ta pian susto so konklusyon tayo.

13, 14. (a) Anto so nepeg ya imanoen ed salaysay na Biblia nipaakar ed inkiwas nen Lot? (b) Anto so mangipabitar ya aliwan payakot si Lot?

¹³ Unona, nepeg ya imanoen ya imbes a konsintien odino kondenaen so inkiwas nen Lot, insalaysay labat na Biblia no anto so agawa. Agmet ibabaga ed sikatayo na Biblia no anto so inisip nen Lot odino no anto so amakiwas ed sikato a manggawa na onman. Sano sikato so ombilay diad ‘kioli na saray matunong,’ nayarin iparungtal to iray detalye.​—Gawa 24:15.

¹⁴ Si Lot et aliwan payakot. Sikato so nidunget ed mairap a kipapasen. Diad impangikuan to a ‘linma ed silong na abung’ to iray bisita to, impabitar nen Lot a sikato so obligado a manprotekta ed sikara. Balet aliwa itan a mainomay. Inreport na Judion manag-awaran a si Josephus a saray taga-Sodoma et “agmakatunongan ed totoo, tan anggapoy panamagalang da ed Dios . . . Kabusol da iray estranghero, tan inabuso ray inkasikara panamegley na saray agamil ed Sodoma.” Ingen, agtinmakot si Lot ed mapayunget a grupo. Diad pisunian, sikato so pinmaway tan  akikatunongan ed saratan a maunganget a totoo. ‘Inkapot to ni ingen so pinto a pinawayan to.’​—Genesis 19:6.

15. Akin a nibaga a si Lot so kinmiwas tekep na pananisia?

¹⁵ Nayarin itepet na arum ya, ‘akin ya inyopresi nen Lot ed satan a grupo iray mamarikit to?’ Imbes ya ipasen a mauges iray motibo to, akin ta no ikonsidera so pigaran posibilidad? Unona, kinmiwas si Lot tekep na pananisia. Panon ya ontan? Maseguron amta nen Lot no panon a sinalimbengan nen Jehova si Sara, say asawa nen Abraham, a pangamaen nen Lot. Nodnonoten pa a lapud maganggana si Sara, inkerew nen Abraham ed sikato a manpakabat ira bilang sanagi, lapud takot ya ompano sikato so pateyen da ta pian naala ra so asawa to. * Diad saginonor, si Sara so inawit ed sankaabungan nen Faraon. Balet, si Jehova so sinmalet tan inamper to si Faraon a mamasoot ed si Sara. (Genesis 12:11-20) Posible a walaan si Lot na ontan a pananisia a saray mamarikit to so nasalimbengan met. Makatantanda, diad panamegley na saray anghel et si Jehova so talagan sinmalet, tan ag-agalaw iray mamarikit.

16, 17. (a) Diad anton paraan a sinali nen Lot a biglaen odino wetweten so lalaki na Sodoma? (b) Antokaman so rason nen Lot, anto so naseguro tayo?

¹⁶ Konsideraen pa so sananey nin posibilidad. Nayarin sasalien nen Lot a biglaen odino wetweten iraman a totoo. Nayarin inisip to a saray mamarikit to so agpantindekan na saman a grupo na lalaki lapud homoseksual a kagletan na saratan a taga-Sodoma. (Judas 7) Niarum ni, say mamarikit so akapisipanan la ed lalakin taga-syudad, kanian nayarin kaiba ed satan a grupo iray kakanayon, kakaaro, odino kanegosyo na saray mamanugangen nen Lot. (Genesis 19:14) Nayarin inisip nen Lot a lapud ontan iran pisiglaotan, arum a lalaki ed grupo so mangiyagel ed mamarikit to. Diad ontan, say sakey a grupo a naapag so agla tanto mapeligro. *

¹⁷ Antokaman so rason tan motibo nen Lot, makapanseguro itayo ed saya: Lapud lawas gagawaen nen Jehova so maptek, seguradon walay maong a rason to no akin minoria to si Lot bilang ‘matunong a too.’ Tan no konsideraen tayo iray kiwas na naambagel lan grupo na saray taga-Sodoma, wala ni kasi so panduaruwaan a si Jehova et sigpot a makatunongan diad impangipaakseb to na panangukom to ed saray manaayam ed saman a marelmeng a syudad?​—Genesis 19:23-25.

Akin a Tinigway nen Jehova si Uza?

18. (a) Anto so agawa sanen ginetma nen David ya iyakar so Kaban diad Jerusalem? (b) Anton tepet so palesaen na sayan salaysay?

¹⁸ Say sananey nin salaysay a nayarin makawetwet ed arum so mangilalanor ed getma nen David ya iyakar so kaban na sipanan diad Jerusalem. Say Kaban so inlugan ed kariton, ya indauloan nen Uza tan say agi to. Oniay inkuan na Biblia: “Sanen sinmabi ra ed silwagan nen Nacon, si Uza inyuna’to so lima to ed kaban na Dios, tan sikato so inegnaan to; ta saray baka nigapol ira. Et say sanok nen Jehova dinmalang sumpa ed Uza; et sikato so kinabil na Dios diman lapu ed lingo to: et inatey diman ed abay na kaban na Dios.” Kayari na pigaran bulan, tinmalona so komaduan getma ya iyalis so Kaban diad paraan ya inabobonan na Dios, a sakbaten itan na saray Kohatitan Levita. (2 Samuel 6:6, 7; Numeros 4:15; 7:9; 1 Awaran 15:1-14) Onia so nayarin itepet na arum: ‘Akin ya alablabas so ginawa nen Jehova? Sasalien labat nen Uza a sampaten so Kaban.’ Ta pian ag-itayo manisip na makapuy, nepeg tayon imanoen so pigaran makatulong a detalye.

19. Akin ya agbalot onkiwas si Jehova ed agmakatunongan a paraan?

¹⁹ Nakaukolan tayon nodnonoten ya agbalot onkiwas si Jehova ed agmakatunongan a paraan. (Job 34:10) Sikato so agmaaro no gawaen to itan, tan amta tayo ed panaaral tayo na Biblia a diad interamenti et ‘say Dios so aro.’ (1 Juan 4:8) Niarum ni, ibabaga ed sikatayo na Kasulatan a say “kaptekan tan say inkaalas sikara so palpaletneg na trono [na Dios].” (Salmo 89:14) Kanian, onkiwas kasi si Jehova ed agmakatunongan a paraan? No ontan so gawaen to, leleglemewen to so mismon pundasyon na inkasoberano to.

20. Diad antoran rason a kabisado nen Uza iray totontonen nipaakar ed Kaban?

 ²⁰ Tandaan ya amta nen Uza so Ganggan nipaakar ed satan. Say Kaban so irerepresenta na kiwawala nen Jehova. Indatak na Ganggan ya agnepeg itan a diwiten na ag-autorisadon indibidual, a maranet a mamapasakbay a nadusa na patey iray onsumlang ed satan. (Numeros 4:18-20; 7:89) Kanian, say pangiyalis ed sagradon kaban et sakey a kimey ya agnepeg a leglemewen. Si Uza et mapatnag a sakey a Levita (aliwa balet a saserdote), kanian sikato so mikabisado ed Ganggan. Nilikud ni ed satan, pigaran taon ed asasakbay et niyalis so Kaban ed abung nen ama to pian niyatol. (1 Samuel 6:20–7:1) Nansiansia itan diman ed loob na manga 70 a taon, anggad sanen denesidi nen David ya iyalis la itan. Kanian manlapud inkaugaw to, si Uza so nayarin mikabat ed saray ganggan nipaakar ed Kaban.

21. Nipaakar ed si Uza, akin ya importantin nodnonoten a nanenengneng nen Jehova iray motibo na puso?

²¹ Unong ed asalambit la ed akadkauna, nayarian nen Jehova a basaen so kapusoan. Lapud tinukoy na Salita to so ginawa nen Uza bilang sakey a “lingo” odino agmarespeton kiwas, nayarin anengneng nen Jehova so sinisiblet a motibo ya ag-espesipikon niparungtal ed salaysay. Kasin si Uza et mapalakbat a too, a walaan na tendensian manggawa na agto la kanepegan? (Uliran 11:2) Kasin say mapublikon impangidaulo to ya awiten so Kaban, a pribadon binantayan na pamilya to, so sengegan na impakalikna to na inkamapaatagey? (Uliran 8:13) Kasin anggapoy pananisia nen Uza, ya inisip to ya agnaprotektaan nen Jehova so sagradon kaban a mangisisimbolo na kiwawala To? Antokaman so kipapasen, makapanseguro itayo a maptek so ginawa nen Jehova. Maseguron walay bengatlan anengneng To ed puso nen Uza ya amakiwas ed Sikaton mangukom a tampol.​—Uliran 21:2.

Makatunongan a Basiyan na Panagmatalek

22. Panon a napatnagan so kakabatan nen Jehova sano anggapo no maminsan so pigaran detalye diad Salita to?

²² Napatnagan so agnaparaan a kakabatan nen Jehova sano anggapo no maminsan so pigaran detalye diad Salita to. Diad ontan et mangiiter ed sikatayo si Jehova na pankanawnawa pian nipanengneng tayo so panagmatalek ed sikato. Unong ed kinonsidera tayo la, agta malinew a walaan itayo na maabig iran rason pian awaten iray panangukom nen Jehova? On, sano aralen tayo so Salitay Dios tekep na masimoon a puso tan lukas a kanonotan, dakdakel so naaralan tayo nipaakar ed si Jehova a mangombinse ed sikatayo a lawas ton gagawaen so makatunongan tan maptek. Kanian, no walaray salaysay ed Biblia a mamapalesa na tepetepet ya agtayo naromog a tampol so malinew ya ebat, sigpot itayon manmatalek a ginawa nen Jehova so maptek.

23. Anton panagmatalek so niwala ed sikatayo nipaakar ed saray gawaen nen Jehova ed arapen?

²³ Nawalaan itayo na mipadparan panagmatalek nipaakar ed saray gawaen nen Jehova diad arapen. Kanian, nayarin makapanseguro itayo a sano ipaakseb to la so panangukom ed asingger lan baleg a kairapan, agto deralen odino ‘tunawen iray bagel a pati say matunong.’ (Genesis 18:23) Say aro to ed inkatunong tan inkahustisya so agbalot mangiyabuloy ed sikaton manggawa ed satan. Nawalaan itayo met na sigpot a panagmatalek a diad onsabin balon mundo, peneken to so amin a nakaukolan tayo diad sankaabigan a paraan.​—Salmo 145:16.

[Saray paimano ed leksab]

Kasin Natandaan Yo?

• Diad antoran rason a nepeg tayon awaten iray panangukom nen Jehova?

• Anto so makatulong ed sikatayo pian napaliisan so pakawalaan na lingon konklusyon nipaakar ed impangiyopresi nen Lot ed mamarikit to diad maunganget a grupo na lalaki?

• Antoran punto so makatulong ed sikatayo pian natalosan no akin a tinigway nen Jehova si Uza?

• Anton panagmatalek so niwala ed sikatayo nipaakar ed saray gawaen nen Jehova ed arapen?

[Tepetepet Parad Panagaral]