Onlad karga

Onlad saray karga

Sioparay Napaoli?

Sioparay Napaoli?

Sioparay Napaoli?

“Agkayo mankelaw ed saya, ta onsabi oras, ya amin so saray wala ed saray lubok narengel da so boses to, et ompaway ira.”​—JUAN 5:28, 29.

1. Anton matalonggaring a panangiyabawag so nadngel nen Moises diad mandarlang a melag a kiew, tan siopa so angipanonot ed saratan a salita diad saginonor?

 WALAY nikadkaduman agawa masulok lan 3,500 taon so linmabas. Diad saman et si Moises so manpapastol na saray karnero a kayarian nen patriarkan Jetro. Diad asingger ed Palandey Horeb, nampanengneng so anghel nen Jehova ed si Moises diad mandarlang ya apoy ed pegley na melag a kiew. “Inunineng to, et nia, say melag a kiew ondaralang ed saman so apoy, balet saman so melag a kiew, agnaulam,” so insalaysay na Exodo. Insan walay boses a tinmawag ed sikato manlapud melag a kiew. “Siak so Dios nen amam,” so inyabawag na boses, “say Dios nen Abraham, say Dios nen Isaac, tan say Dios nen Jacob.” (Exodo 3:1-6) Diad saginonor, nen inmunan siglo K.P., saratan a salita so impanonot na dilin Anak na Dios, si Jesus.

2, 3. (a) Anton ilalo so aalagden di Abraham, Isaac, tan Jacob? (b) Antoran tepet so onlesa?

2 Si Jesus so mididiskusyon ed pigaran Saduceos, ya agmanisia ed kikioli. Oniay inyabawag nen Jesus: “Satan so kioli ed bilay na saray inaatey, anggan si Moises impatnag to, dia ed pasen nipaakar ed Zarza [“salaysay nipaakar ed mandarlang a melag a kiew,” NW], nen tinawag to so Katawan a Dios nen Abraham, tan Dios nen Isaac, tan Dios nen Jacob. Ta sikato aliwan Dios na saray inatey, noag ingen saray mabilay; ta manbilay so amin a nipaakar ed sikato.” (Lucas 20:27, 37, 38) Sanen imbaga to iratan a salita, pinekderan nen Jesus ya unong ed panmoria na Dios et saray abayag lan inatey a di Abraham, Isaac, tan Jacob so siansia nin mabilay ed pakanodnonotan na Dios. Singa si Job, aalagaren da so anggaan na “pibabakal” odino pipupuligesgesan da, salanti, say inyugip da ed patey. (Job 14:14) Diad balon mundo na Dios, sikara so napaoli.

3 Balet, komusta met so binilyon nin inaatey diad interon awaran na too? Nagamoran da met kasi so kikioli? Sakbay tayon naamtaan iray makapnek ya ebat ed saratan a tepet, amtaen tayo ni ed Salitay Dios no iner so lalaen na totoo sano ompatey ira.

Iner so Kawalaan na Inaatey?

4. (a) Iner so laen na totoo sano ompatey ira? (b) Anto so Sheol?

4 Iyaabawag na Biblia a saray inaatey et “agda amta so bengatla.” Diad patey, anggapo so napairap ed impiernon-apoy, anggapo so manirap a manaalagar ed Limbo, noagta basta ompawil ira ed dabok. Kanian, oniay bilin na Salitay Dios ed saray mabilay: “Anggan anto a say limam naromog to a gawaen, sikato so gawaen ed pakapanyarim; ta anggapo so gawa, no kanonotan, no pakaamta, no kakabatan, dia ed Sheol, a laen mo.” (Eclesiastes 9:5, 10; Genesis 3:19) Say “Sheol” so aliwan pamilyar a termino parad dakel a totoo. Satan so Hebreon salita a walaan na agmalinew a nanlapuan. Ibabangat na dakel a relihyon a saray inaatey so siansia nin mabilay, balet unong ed ipapabitar na apuyanan a Salita na Dios, saramay walad Sheol so inaatey, ya andian na pakaamta. Say Sheol so kaslakan a lubok na katooan.

5, 6. Diad impatey nen Jacob, iner so nila to, tan siopa so akaiba to diman?

5 Diad Biblia, primeron nipatnag so salitan “Sheol” ed Genesis 37:35. Kayarin abaloan nen patriarkan Jacob ya inatey la so pinabpabli ton ilalak a si Jose, agto labay so paligliwa, ya inkuan to: “Onlasor ak naani ed Sheol ed kinen ana’ko.” Lapud anisiaan ton inatey lay anak to, nilabay la nen Jacob so ompatey tan onla ed Sheol. Diad saginonor, siamera ed saray mas panguloan ya anak nen Jacob so malabay a mangawit ed sankayugtanan ya anak to, si Benjamin, dia ed Ehipto pian mananap na natagano ed panaon na eras. Balet, ag-inmabuloy si Jacob, a kuanto: “Say laki ya ana’ko agnaani mila ed sikayo; ta si agi to inatey, et sikato labat la so atilak: no wala so kaatapan ya onsabi ed sikato ed dalan a laen yo, ilasor yo naani ed satan so ubauban ko a maermen ed Sheol.” (Genesis 42:36, 38) Sayan duaran impanukoy so misiglaotan ed ipapatey diad Sheol, aliwan diad biek a bilay.

6 Ipaparungtal na salaysay na Genesis a si Jose so nagmaliw a manangimaton ed suplay na tagano diad Ehipto. Kanian, si Jacob so akapambaroy diman tan magayagan akapinengneng lamet ed si Jose. Kayari na satan, si Jacob so nanayam ed satan a dalin anggad impatey to diad matakken lan edad a 147. Unong ed saray pirawat to sakbay na ipatey to, iyalis na saray ilalak to so bangkay to tan iponpon da ed ungib na Macpela diad dalin na Canaan. (Genesis 47:28; 49:29-31; 50:12, 13) Kanian, si Jacob so imponpon ed abay nen Isaac, ya ama to, tan say laki ton si Abraham.

‘Nitipon ed Kakanayon Da’

7, 8. (a) Iner so nila nen Abraham sanen sikatoy inatey? Ipaliwawa. (b) Anto so mangipatnag a saray arum so linmoob met ed Sheol sanen inatey ira?

7 Diad akadkauna, sanen pinekderan nen Jehova so impisipanan To ed si Abraham tan insipan To ya ondakel so bini to, impabitar To so nagawa ed si Abraham. “Et sika,” so inkuan nen Jehova, “wala ka naani ed saray atateng mo; niponpon ka naani ed inkamasiken mo lan tuloy.” (Genesis 15:15) Tan ontan so eksakton agawa. Oniay ibabaga na Genesis 25:8: “Insan inyawat nen Abraham ed tagey so kamarerwa to, et inatey ed maganggana a taon na inkamasiken, masiken la a napnek na taotaon, et sikato so nitipon ed saray kakanayon to.” Siopa irayan totoo? Indatak na Genesis 11:10-26 iray inmuunan atateng to anggad say ilalak nen Noe a si Sem. Kanian diad sarayan nanaugip la ed Sheol so akitiponan nen Abraham ed patey.

8 Say balikas a “nitipon ed saray kakanayon to” so mabetbet a pinmatnag ed Hebreon Kasulatan. Kanian, makatunongan sirin ya ibaga a say ilalak nen Abraham a si Ismael tan say agi nen Moises a si Aaron, so parehon linma ed Sheol sanen inatey ira, a manaalagar ira diman na kikioli. (Genesis 25:17; Numeros 20:23-29) Si Moises met sirin so linma ed Sheol, anggaman anggapoy makaamta no iner so lubok to. (Numeros 27:13; Deuteronomio 34:5, 6) Mipadpara, si Josue, a sinmalat ed si Moises bilang lider na Israel, a kaiba so interon kapolian na totoo so linmasor met ed Sheol diad ipapatey.​—Uko-ukom 2:8-10.

9. (a) Panon ya ipapabitar na Biblia a say Hebreon salita a “Sheol” tan say Griegon salitan “Hades” so manutukoy ed parehon pasen? (b) Anto so ilalo na saramay walad Sheol, odino Hades?

9 Kayari na pigaran siglo et si David so nagmaliw ya ari na 12 tribu na Israel. Diad impatey to, sikato so “akiugip ed saray atateng to.” (1 Arari 2:10) Kasin sikato so linma met ed Sheol? Makapainteres ta nen agew na Pentecostes 33 K.P., tinukoy nen apostol Pedro so impatey nen David tan inaon to so Salmo 16:10: “Agmo itilak so kamarerwak ed Sheol.” Kayari ton sinalambit a si David so wala nin siansia ed lubok to, inyaplika nen Pedro iratan a salita ed si Jesus tan impabitar to a si David et “apatnag to so saya, sinalita to so nipaakar ed kioli ed bilay nen Kristo, ya agnapaulyan ed Hades, nisay laman to met agto nanengneng so kabulok. Sayan Jesus pinaoli Dios ed bilay, a sikato so natasian mi ya amin.” (Gawa 2:29-32) Inusar dia nen Pedro so salitan “Hades,” say Griegon pisimbangan na Hebreon salitan “Sheol.” Kanian, saramay nibaga a walad Hades et wala met ed mipadparan kipapasen a singa saramay walad Sheol. Sikara so nanaugip, a manaalagar na kikioli.

Kasin Walaray Agmatunong a Walad Sheol?

10, 11. Akin a nibaga tayo a walaray agmatunong a linma ed Sheol, odino Hades, sanen inatey ira?

10 Kayarin impaway nen Moises so nasyon na Israel manlapud Ehipto, walay agawan rebelyon diad kalawakan. Imbaga nen Moises ed totoo ya isian day inkasikara manlapud saray manangigaulo​—si Kore, Datan, tan Abiram. Sikara so ompatey ed marawal a paraan. Oniay impaliwawa nen Moises: “No saraya a totoo et ompatey ira komon ed loob na saray abung-abung da ed nikaraklan a pateyan na totoo, odino nasukayan ira a singa say pakasukayan na amin a totoo; dia ed satan si Jehova agto ak imbaki. Balet ta no si Jehova gawaen to so sakey a balo a pamaakaran et onsangi’ dalin, et akmonen to ra a pati saray amin a kaykayarian da, et mabilay ni ra a nakaruskos ed Sheol, natalosan yo la ed satan sirin a sarayan lalaki minudmora ra si Jehova.” (Numeros 16:29, 30) Kanian balanglan inakmon ira na dalin odino inulam na apoy a singa agawa ed si Kore tan ed 250 a Levitas a dinmapag ed sikato, amin na sarayan rebelde so linma ed Sheol, odino Hades.​—Numeros 26:10.

11 Si Shimei, ya angayew ed si Arin David, so anagmak na kadudusa diad lima nen Solomon, a sinmalat ed si David. Oniay ingganggan nen David: “Sikato so agmo ibilang ya andi-kasalanan, ta sika so makabat a laki, et naamtaan mo so nepeg mo a gawaen ed sikato, tan ilasor mo so ubanan ya ulo to ed Sheol a kadadala.” Impaipaakseb nen Solomon ed si Benaiah so sentensia. (1 Arari 2:8, 9, 44-46) Say sakey nin apatey nen Benaiah et say datin hepe na armada na Israel a si Joab. Saray ubanan ya ulo to so ‘agmareen a linmasor ed Sheol.’ (1 Arari 2:5, 6, 28-34) Paneknekan na sayan duaran alimbawa so inkamatua na apuyanan a kanta nen David: “Saray bagel nipaarap ira ed Sheol, tan amin so saray nasyon a mangilingwan ed Dios.”​—Salmo 9:17.

12. Siopa si Ahitofel, tan iner so nila to sanen sikatoy inatey?

12 Si Ahitofel so personal a managsimbawa nen David. Say simbawa to so papablien tan ipapasen a nanlapu ed si Jehova a mismo. (2 Samuel 16:23) Makapaermen, sayan napanmatalkan a lingkor so nantraidor tan akiulop ed panagrebelde ya indauloan na anak nen David a si Absalom. Mapatnag ya impasagilig nen David iyan impangitapat ed sikato sanen oniay insulat to: “Aliwa nensaman a sakey a kabusol so nambalaw ed siak; ta sikato so nitepel ko komon ed satan: nisay nanggula ed siak a pinabalbaleg to so inkasikato, a sumpa ed siak; ta isanib ko komon so inkasiak ed sikato ed satan.” Intuloy nen David: “Singkaten pa ra na ipapatey a tampol, tan mangaglos ira ed dalem na Sheol: ta say kabaglan wala ed panag-ayaman da tan diman ed nanleleetan da.” (Salmo 55:12-15) Diad impatey di Ahitofel tan saray kakaiba to, sikara so linma ed Sheol.

Sioparay Walad Gehenna?

13. Akin a si Judas et tinawag a ‘say anak na kadederal’?

13 Ikompara pa so kipapasen nen David ed samay naeksperiensya na Babaleg a David, si Jesus. Sakey ed saray 12 apostol nen Kristo, si Judas Iscariote, so nantraidor a singa si Ahitofel. Mas ambelat so manamalikdon kiwas nen Judas nen say si Ahitofel. Si Judas so sinmumpa ed bogbogtong ya Anak na Dios. Diad pikakasi to ed pansamposampot lay mangaraldalin a ministeryo to, oniay inkuan na Anak na Dios nipaakar ed saray patumbok to: “Leleg na inkiwalak ed sikara, tinalimak ira ed ngaran mo so saray initer mo ed siak; tan inyagel ko ra tan anggapo so sakey ya atawtaw ed sikara, noag say anak na kaderalan, pian nasumpal so sulat.” (Juan 17:12) Diad impanukoy nen Jesus ed si Judas bilang ‘say anak na kadederal,’ impabitar to a sanen inatey si Judas, anggapo lay ilalo ton onoli. Sikato so agnansiansia ed pakanodnonotan na Dios. Diad Gehenna so nila to, aliwan diad Sheol. Anto sirin so Gehenna?

14. Anto so irerepresenta na Gehenna?

14 Kinondena nen Jesus iray relihyoson lider ed panaon to lapud kada sakey ed saray babangatan da so “indunget [da] ed Gehenna.” (Mateo 23:15, NW) Diad saman a panaon, saray totoo so mikabisado ed Lawak na Hinnom, sakey a lugar a panagbantakan na saray bangkay na pinatey a kriminal, ya agmakanepegan na mauksoy a panangiponpon. Diad akadkauna, si Jesus a mismo so analambit ed Gehenna diad Sermon to ed Palandey. (Mateo 5:29, 30, NW) Say simbolikon kabaliksan na satan so malinlinew ed saray onderengel ed sikato. Say Gehenna et mangirerepresenta ed sigpot a kadederal ya andian na ilalo ya onoli. Nilikud ni ed si Judas Iscariote a nambilay ed panaon nen Jesus, wala nira kasi so linma ed Gehenna imbes a diad Sheol, odino Hades, sanen inatey ira?

15, 16. Sioparay inaatey a linma ed Gehenna, tan akin a linma ira diman?

15 Say primeron totoo, si Adan tan si Eva, so apalsan ayadyari. Ginagala ra so impankasalanan da. Say napanpilian da nensaman et andi-anggaan a bilay odino ipapatey. Tinmunganga ira ed Dios tan dinmapag ira ed si Satanas. Sanen inatey ira et anggapo lay ilalo ra a nagunggonaan ed dondon bagat nen Kristo. Imbes, sikara so linma ed Gehenna.

16 Say panguloan ya anak nen Adan, si Cain, so amatey ed agi ton si Abel tan kayari na saman et sikato lay nambilay bilang takas. Si Cain so deneskribe nen apostol Juan bilang sakey a ‘betang na maramsak a sakey.’ (1 Juan 3:12) Makatunongan ya isipen a sanen sikatoy inatey et sikato so linma ed Gehenna, a singa say atateng to. (Mateo 23:33, 35) Agaylay pandumaan na saya ed kipapasen nen matunong ya Abel! “Lapu ed pananisia si Abel angisaklang ed Dios na bagat a marakdakep nen si Cain, et lapu ed inkaagamil to niiter ed sikato so tasi a sikato so matunong, a tinasian na Dios so nipaakar ed saray baga’to,” so insalaysay nen Pablo tan inyarum to, “tan lapu ed sikato bangta inatey la mansalita ni.” (Hebreos 11:4) On, si Abel so wala natan ed Sheol a manaalagar na kikioli.

Say “Unona” tan “Magmaong” a Kikioli

17. (a) Legan na sayan “panaon na kasumpalan,” siopara so onla ed Sheol? (b) Anto iray iilaloan na saramay walad Sheol tan saramay walad Gehenna?

17 Panumamengan na dakel a manbabasa ed saya so nipaakar ed kipapasen na saramay inaatey legan na sayan “panaon na kasumpalan” odino anggaan. (Daniel 8:19) Dedeskribien na Apocalipsis kapitulo 6 so inlugan na apatiran managkabayo legan na satan a panaon. Makapainteres, say unor ed saratan so inngaran a Patey, tan tinmumbok ed sikato so Hades. Kanian, dakel ed saray napipilanor ya ompatey lapu ed ginawa na saray inmuunan managkabayo so onla ed Hades, a manaalagar ira diman na kikioli diad balon mundo na Dios. (Apocalipsis 6:8) Anto sirin so iilaloan na saramay walad Sheol (Hades) tan saramay walad Gehenna? Diad simplin panangibaga, saramay walad Sheol odino Hades so maniilalo ed kikioli, balet ta saramay walad Gehenna et andi-anggaan a kadederal odino agkiwawala.

18. Anto so ilalo na saramay kaiba ed “unona a kioli”?

18 Oniay insulat nen apostol Juan: “Mapalar tan santo so walay pibiang to ed unona a kioli ed bilay: say komadua ya ipapatey anggapo so pakayari to ed saraya; noag ingen sikara so nagawa a saserdote na Dios tan si Kristo, et miari ra ed sikato ed sanlibon taon.” Saramay miuley ed si Kristo so kaiba ed “unona a kioli,” balet anto so ilalo na arum a kabiangan na katooan?​—Apocalipsis 20:6.

19. Panon a nagunggonaan so arum manlapud “magmaong a kioli ed bilay”?

19 Manlapu la’d panaon na saray lingkor na Dios a si Elias tan Eliseo, say milagro na kikioli so amabilay ed totoo. Oniay insalaysay nen Pablo: “Saray bibii inawat da so saray inaatey da lapu ed inkioli ed bilay: saray arum inaatey ira ed pekpek ya agda inawat so inkiliktar, pian makagamor ira na magmaong a kioli ed bilay.” On, nampirawatan na sarayan matoor tan manamemben-katooran so sakey a kikioli a mangiter ed sikara na ilalon andi-anggaan a bilay, ya aliwan pigpigaran taon labat insan ompatey lamet! Satan so seguradon “magmaong a kioli ed bilay.”​—Hebreos 11:35.

20. Anto so aralen ed ontumbok ya artikulo?

20 No ompatey itayon matoor sakbay a panganggaen nen Jehova iyan marelmeng a sistema, walaan itayo na seguradon ilalo a “magmaong a kioli ed bilay,” diad pantalos a walaan itayo na ilalon manbilay ya andi-anggaan. Oniay insipan nen Jesus: “Agkayo mankelaw ed saya, ta onsabi oras, ya amin so saray wala ed saray lubok narengel da so boses to, et ompaway ira.” (Juan 5:28, 29) Say ontumbok ya artikulo so nagkalalon mangikonsidera ed gagala na kikioli. Ipabitar na satan no panon a say ilalon kikioli so mamabiskeg ed sikatayon magmaliw a manamemben-katooran tan ontulong ed sikatayon mamayubo ed espiritu na dilin-panagsakripisyo.

Kasin Natandaan Yo?

• Akin ya adeskribe si Jehova bilang say Dios na “saray mabilay”?

• Anto so kipapasen na saramay walad Sheol?

• Antoray iilaloan na saramay walad Gehenna?

• Panon a nagunggonaan so arum ed “magmaong a kioli ed bilay”?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 15]

Singa si Abraham, saramay onla ed Sheol so manaalagar na kikioli

[Saray litrato ed pahina 16]

Akin a si Adan tan Eva, si Cain, tan si Judas Iscariote so linma ed Gehenna?