Iner la so Aarapen na Mundo?

PANKAKASAKEY ED MUNDO. Ompatnag a makapasagyat a maong itan. Agta ontan so labay na amin a totoo? On, dakdakel lay impantotongtong nipaakar ed pankakasakey. Mabetbet a saray miting na saray lider na mundo so akasentro ed satan a pamaakaran. Nen Agosto 2000, masulok a 1,000 a lider na relihyon so nantitipon diad Nasyones Unidas ed New York parad Millenium World Peace Summit. Siningbat da iray solusyon ed saray kaguloan ed mundo. Balet, saman a mismon komperensya so pakapatnagan na onloloor iran gotgotan ed mundo. Say mufti (sakey a propesyonal a hurado a mangipapatalos ed ganggan na Muslim) ed Jerusalem so ag-inmatendi lapud wala so inmatendi a Judion rabbi. Arum so adismaya lapud ag-inimbitaan so Dalai Lama ed primeron duaran agew lapud paga ra a kontraen to so Tsina.

Nen Oktubre 2003, saray isyu nipaakar ed kaligenan ed mundo et siningbat na saray lider na saray bansan akapaliber ed Pasipiko diad komperensyan Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) a ginawa ed Thailand. Insipan na 21 a bansan inmatendi a buyaken da iray grupo na terorista tan akipakna ed saray paraan a pamaaligwas ed sankamundoan a kaligenan. Ingen, legan na komperensya et nanreklamo so pigaran representanti makasengeg ed inkomento na  sakey a primo ministro, ya impasen a napnoy-gula ya akusasyon ed saray Judio.

Akin ya Anggapoy Pankakasakey?

Anggaman dakdakel so pantotongtong ed no panon a napankakasakey so mundo, dagdaiset so nanenengneng tayo a peteg iran resulta. Anggaman masimoon so pansasagpot na dakel, akin a siansia nin agnadampot na katooan so pankakasakey ed mundo anggad sayan koma-21 a siglo?

Say kabiangan na ebat ed satan et pinmatnag ed saray komento na sakey a primo ministro ya inmatendi ed komperensyan APEC. Inkuan ton, “Wala so bengatlan tatawagen ya inkamapaatagey na nasyon.” On, nigalet la ed nasyonalismo so sosyedad na too. Kada nasyon tan etnikon grupo so papakiwasen na pilalek a mandesidi parad inkasikaton dili. Say kanepegan na nasyon a manuley ya atekepan na espiritu na pilalaslasan tan agum so mamapawala na magulon kipapasen. Diad dakel a kaso, sano agmantunosan iray pankaabigan na nasyon ed saray pankaabigan na mundo, mas iimanoen iray pankaabigan na nasyon.

Say nasyonalismo so matukotukoy ya adeskribe ed balikas na salmista a “makarungol a sakit.” (Salmo 91:3) Singa salot itan ed katooan a manreresulta ed dakel a kairapan. Say nasyonalismo tan panggula ed arum a totoo a resulta na satan so napapatnagan la ed loob na dakel a siglo. Natan et mantutultuloy so ilalaknab na inkaapag-apag lapud nasyonalismo, tan ag-itan napatunda na totoon manuley.

Bibidbiren na dakel ya autoridad a say nasyonalismo tan say pannononot labat ed dilin-pankaabigan so sengegan na saray problema ed mundo. Alimbawa, oniay imbaga na datin Sekretaryo-Heneral na Nasyones Unidas a si U Thant: “Say dakerakel a probleman aarapen tayo natan et makasengeg, odino resulta na, mauges iran awawey . . . Kabiangan ed saraya so ideyan sinisiblet a nasyonalismo​—‘say bansak, duga man odino aliwa.’” Siansia ni, saray bansa natan, a say pinonot da et say dilin-pankaabigan da, so nagkalalon manpirawat ni na atagey a pakapanyari. Saramay walaan na babaleg a pakapanyari so agmalabay a mangipalugar ed anggan samet labat na satan. Alimbawa, oniay inkomento na International Herald Tribune nipaakar ed European Union: “Say panlalaslasan tan agpanagmatalek et mansiasiansia a manunan totontonen na politika ed Europa. Parad maslak a bansan membro na  EU, siansia nin agda naawat so pakagamor na kamembroan da na babaleg ya impluensya tan panangidaulo.”

Say Salita na Dios, say Biblia, so suston aneskribe ed resulta na amin ya uley na too, a kuan na satan: “[Say] too walaan na pakayari ed sananey pian kaugsan to.” (Eclesiastes 8:9) Diad pamubuyak da ed saray nasyon ed mundo pian magmaliw a dilin sakop da, naeeksperiensya na saray grupo na totoo tan saray indibidual so kasumpalan na sayan prinsipyo na Biblia: “Say onsian anapen to so dili a pilalek to, tan misangsangan sumpa ed amin ya aralem a kakabatan.”​—Uliran 18:1.

Agbalot ginagala na Manamalsa tayo, a makaamta na sankaabigan parad sikatayo, a saray totoo so mangiletneg na dili ran gobierno pian uleyan so inkasikara. Lapud ontan so gagawaen na totoo, ibabaliwala ra so gagala na Dios tan say katuaan ya amin a bengatla et kayarian to. Oniay ibabaga na Salmo 95:3-5: “Si Jehova sikato so sake’ya abalbaleg a Dios, tan sake’ya abalbaleg ya Ari ed tagey na saray amin a kinondiosdios. Saray aralem ira a paspasen na dalin wala ra ed lima to: say elet na saray pukpukdol kien to met. Say dayat kien to, tan sikato so ginawa to; tan saray lima to ginawa ra so saray amaga a dalin.” Say Dios so manepeg a Soberano a kaukolan a bidbiren na amin bilang manuley da. Lapud gegemtanen na saray nasyon so dili ran kanepegan a manuley, sikaray mankukurang a sumpad linawa na Dios.​—Salmo 2:2.

Anto so Nakaukolan?

Say alenleneg a paraan pian makapankakasakey so mundo et diad kiwala na sakey a pakauley ed mundo a peteg a mapaga ed pankaabigan na amin a totoo. Sayan pankaukolan so bibidbiren na dakel a manonot a totoo. Anggaman ontan, sikara so mabetbet a maniilalo ed agsuston organisasyon. Alimbawa, dakel a komentarista, a pati saray lider na relihyon so mamapaseseg ed totoo a manilalo ed Nasyones Unidas parad pankakasakey ed mundo. Balet, saray organisasyon na too, anggan panon lay abig na saray ugagep da, so agbalot makasolbar ed saray problema na katooan ed sankamundoan. Imbes, maslak ed saratan ya organisasyon so pakapapatnagan lambengat na agpankakasakey na nanduruman nasyon.

Say Biblia so amasakbay sumpad panilalo ed saray institusyon na too parad solusyon sanen inkuan na satan ya: “Agyo iyan so panmatalek yo ed saray priprinsipe, nisay dia ed anak na too, a dia ed sikato anggapo so tulong.” (Salmo 146:3) No ontan, kasin anggapo lay nailaloan tayo nipaakar ed pankakasakey ed mundo? Andi met. Wala so sananey a paraan.

Dakel so agmakaamta ya inletneg la na Dios so sakey a gobierno a makayarin mamakasakey ed mundo. Oniay ibabaga na Biblia nipaakar ed si Jehova a Dios: “Anggaman impasen ko la so arik ed tapew na masantos a paludpor ko a Sion. Kerew ka ed siak, et iter ko ed sika so saray nasyon ya onkana a tawir mo, tan say kasampotan a kabiangan na dalin ya onkana a kayarian mo.” (Salmo 2:6, 8) Imanoen a tinukoy na teksto si Jehova a Dios ya ‘angipasen la ed ari to,’ a tinawag to ya “Ana’ko” diad bersikulo 7. Saya et anggapo lay arum noag say sankatalonggaringan ya espiritun Anak na Dios, si Jesu-Kristo, a sikatoy naikdan na pakauley ed amin a nasyon.

No Panon a Niwala so Pankakasakey ed Mundo

Maslak a totoo so agmamibidbir ed sayan mangatatawen ya uley ya inletneg na Dios. Saray nasyon et siansia nin maniilalo ed ipapasen dan kanepegan da a panuley. Balet, agkonsintien na Dios iraman so agmamidbir ed inkasoberano to tan ed gobiernon inletneg to. Oniay ibabaga na Salmo 2:9 nipaakar ed saramay mangipupulisay ed sayan uksoyan: “Sika [say Anak a si Jesu-Kristo] buyaken mo ra ed lewet a balatyang; sika ibalsak mo ra a mekmeken a singa pomapalba.” Balanglan amta na saray nasyon odino andi, sikaray mankukurang natan a mansumpal ed pilalaban ed Dios. Sinaglawi na unor a libro na Biblia so nipaakar ed “arari na amin a mundo,” a natiptipon “ed bakal na baleg ya agew na Dios, a Makapanyarin-amin.” (Apocalipsis 16:14) Naandi la iray nasyon pati iray sistema ra a pansesengegan na inkaapag-apag. Diad ontan et anggapo lay makasbel pian nasumpal so gawaen na gobierno na Dios.

Bilang Soberano ed Uniberso, si Jehova a Dios, diad panamegley na Anak to, so makabat a mangusar ed pakayari ton manggawa na saray pananguman a nakaukolan parad nankakasakey a mundo. Say gobierno na Dios so mangitarok na tuan pankakasakey tan mamendisyon  ed amin a mangaaro na inkatunong. Akin ta no basaen mon magano so Bibliam diad Salmo 72? Wadtan so mapropetikon panangilitrato ed no antoy gawaen na uley na Anak na Dios parad katooan. Naeksperiensya la ed satan na totoo so tuan pankakasakey ed mundo, tan naandi la so amin a problema ra​—say panamairap, karawalan, kairapay-bilay, tan arum ni ra.

Diad sayan mundo natan a naapag-apag, iisipen na dakel ya agbalot ontua itan ya iilaloan. Balet lingo so panisip na ontan. Agbalot sinmaew iray sipan na Dios nensaman, tan agbalot onsaew iratan diad arapen. (Isaias 55:10, 11) Labay mo ta’n nanengneng iyan pananguman? Nayarian mo itan. Diad tua et wala la iray totoon manpaparaan parad satan a panaon. Sikaray manlalapu ed amin a nasyon, balet imbes a manlalaban, sikara natan so nankakasakey a manpapasakop ed inkasoberano na Dios. (Isaias 2:2-4) Siopa ira? Sikaray kabkabat bilang saray Tasi nen Jehova. Akin ta no awaten mo so imbitasyon da ya ombisita ka diad saray pantitiponan da? Maseguron panggayagaan mo so makaparepreskon pililimog ed saray totoo a makatulong ed sika a manpasakop ed inkasoberano na Dios tan panggayagaan mo so agbalot manampot a pankakasakey.

[Saray litrato ed pahina 7]

Saray totoo a manlalapu ed amin a nasyon so manpaparaan la parad bilay dia ed mundon nankakasakey

[Picture Credit Line ed pahina 4]

Saeed Khan/AFP/Getty Images

[Picture Credit Lines ed pahina 5]

Bii a maniingel: Igor Dutina/AFP/Getty Images; saray manproprotesta: Said Khatib/AFP/Getty Images; saray luluganan a pangguerra: Joseph Barrak/AFP/Getty Images