Atateng, Itarya Yo Iray Pankaukolan na Pamilya Yo
Atateng, Itarya Yo Iray Pankaukolan na Pamilya Yo
“No wala so agmanagano ed anak to, . . . pinaandi to la so pananisia.”—1 TIMOTEO 5:8.
1, 2. (a) Akin a makapaseseg so pakanengneng ed saray pamilya ya onaatendin saniiba ed saray Makristianon pantitipon? (b) Anto so pigaran angat a nayarin kipaarapan na saray pamilya ta pian makasabi ira ed aral diad suston oras?
SANO manimano kayo ed loob na Kristianon kongregasyon sakbay ya onggapo so aral, nanengneng yo so malinis tan masimpit-impankawes ya ananak ya akayurong ed abay na kaatengan da. Agta alay dakep a nengnengen so aro a napatnagan ed saratan a pamilya—say aro ra ed si Jehova tan ed balang sakey? Balet, agtampol a nanonotan so impansagpot na sakey a pamilya pian makasabi ira ed aral diad suston oras.
2 Diad dakel iran kipapasen, saray kaatengan et sanagew ya okupado, tan diad saray labi a walay aral et lalon okupado so bilay na pamilya. Wadtan so pamparaan na pangdeman, pankimey ed abung, panggawa na asainmin. Sankabelatan so responsabilidad na atateng lapud seseguroen da ya amin et malinis, angan la, tan akaparaan la ed suston oras. Siempre, saray ugugaw so nayarin pansengegan na pakaabalaan no kapigan ya oras lay panagpikal. Nayarin napilat so karson na panguloan legan a manggagalaw. Naibung met na yugtan so kakanen to. Saray ugugaw so onggapon mansesebeg. (Uliran 22:15) Anto so resulta? Nayarin nasaew so maalwar ya implano na atateng. Ingen ta naynay lawarin onsasabi so pamilya diad Kingdom Hall sakbay ya onggapo so aral. Agaylan makapaseseg so pakanengneng ed sikara diad kada simba, diad kada taon, legan ya ombabaleg so ananak a manlingkor ed si Jehova!
3. Panon tayon naseguro a papablien a maong nen Jehova iray pamilya?
3 Anggaman mairap no maminsan so kimey yo bilang atateng, a makapabanal ni ingen, napaseguroan kayo a papablien a maong nen Jehova iray sagpot yo. Si Jehova so Manangiletneg ed uksoyan na pamilya. Kanian ibabaga na Salita To a say “ngaran” na kada pamilya, salanti, say mismon inkiletneg na satan et nanlapud si Jehova. (Efeso 3:14, 15) Kanian sano sikayoran atateng et panggunaetan yon sumpalen iray betang yo ed pamilya diad suston paraan, napagalangan yo so Soberanon Katawan ed uniberso. (1 Corinto 10:31) Agta balbaleg itan a pribilehyo? Matukoy sirin ya ikonsidera tayo so impabtang nen Jehova ed atateng. Diad sayan artikulo, konsideraen tayo so nipaakar ed panangitarya parad pamilya. Repasoen tayo so taloran pankaukolan a papaitarya na Dios ed saray atateng.
Panangitarya ed Materyal a Pankaukolan
4. Diad pamilya, antoran uksoyan so ginawa nen Jehova pian nitarya iray pankaukolan na ananak?
4 Oniay insulat nen apostol Pablo: “No wala so agmanagano ed anak to, tan lalo la ed saray kakaamong to a dili, pinaandi to la so pananisia, et sikato so lalon mauges nen say agmanisia.” (1 Timoteo 5:8) Sanen sinaglawi dia nen Pablo so “no wala,” siopa so tutukoyen to? Say ulo na pamilya, a kaslakan et say ama. Inikdan met na Dios so bii na mapagalang a betang bilang katulongan na asawa to. (Genesis 2:18) Saray bibii diad panaon na Biblia so mabetbet a tinmulong ed kaasawaan da pian taryaan so pamilya. (Uliran 31:13, 14, 16) Natan et lalon ondarakel iray pamilya a saksakey so ateng. * Maabig a tuloy so nagagawaan na dakel a mansusulon Kristianon ateng diad panlelegpet da ed sankaabungan da. Siempre, maabig parad pamilya so pakawalaan na duaran ateng, a say ama so mangidadaulo.
5, 6. (a) Anto so pigara ed saray angat ya aarapen na saramay mangitatarya ed materyal a pankaukolan na pamilya ra? (b) Anton panmoria ed sekular a trabaho so pansiasiansiaen na saray Kristianon managlegpet pian makapanseet ira?
5 Diad 1 Timoteo 5:8, anton klase na panangitarya so tutukoyen nen Pablo? Isusuheri na konteksto a direktan tutukoyen to so panangitarya ed saray materyal a pankaukolan na pamilya. Diad mundo natan, dakel so babeng ya aarapen na ulo na pamilya ta pian nitarya to so materyal iran pankaukolan. Kasmak ed sankamundoan so kairapan na bilay, panagbawas na empleyado, dakerakel ya andian na trabaho, tan ibibili na sasaliwen. Anto so makatulong ed sakey a managlegpet pian makapanseet anggaman ed ontan iran problema?
6 Nepeg a tandaan na sakey a manlelegpet a say susumpalen to et impabtang nen Jehova. Ipapabitar na saray apuyanan a sulat nen Pablo a say too a sarag ton unoren iyan ganggan balet ta agto gawaen et mipadpara ed samay toon angitalirak odino ‘amaandi ed pananisia.’ Pambanikelan na sakey a Kristiano a paliisan so ontan a talindeg diad imaton na Dios. Balet ta makapaermen lapud dakel a totoo ed mundo natan so ‘andian na aro a nianakan.’ (2 Timoteo 3:1, 3) On, dakerakel a kaamaan so mamapaulyan ed responsabilidad da, a tataynanan da so pamilya ra ya andiay suporta. Saray Kristianon kaasawaan a lalaki so andian na ontan ya inmawet-puso tan asagapet a panmoria nipaakar ed panaglegpet ed dilin pamilya ra. Aliwan singa ed dakel a katrabahoan da, ipapasen na saray Kristianon managlegpet so anggan say sankaabebaan a klase na trabaho bilang mapagalang tan importante, a makapaliket ed si Jehova a Dios, lapud ontutulong itan ed sikara pian nalegpet da iray inad-aro ra ed bilay.
7. Akin a matukoy a morekdeken na saray atateng so ehemplo nen Jesus?
7 Nayarin moriaen met na saray ulo na pamilya a makatulong so panmorekdek ed naspot ya ehemplo nen Jesus. Tandaan, si Jesus so mapropetikon tinukoy na Biblia bilang say “Andi-anggaan ya Ama.” (Isaias 9:6, 7) Bilang say “unor ya Adan,” epektibon sinalatan nen Jesus so “inmunan too, si Adan” bilang say ama na katooan a mangaagamil na pananisia. (1 Corinto 15:45) Aliwan singa si Adan, a nagmaliw a masiblet ya ama, tan walaay awawey a binubukor, si Jesus so sankaabigan ya ama. Oniay inkuan na Biblia nipaakar ed Sikato: “Dia ed saya abidbir tayo so aro, ta sikato inter to so bilay to nisesengeg ed sikatayo.” (1 Juan 3:16) On, mabulos ya inyapay nen Jesus so mismon bilay to parad arum. Ontan met, inyuna to iray inagew-agew a pankaukolan na arum anggan diad angkelag iran paraan. Makagunggona ed sikayon atateng so pangalig ed ontan ya espiritu na dilin-panagsakripisyo.
8, 9. (a) Anto so naaralan na atateng ed mabulos a panagtagano na saray manok ed saray sibong da? (b) Panon a nipapatnag na dakel a Kristianon atateng so espiritu na dilin-panangisakripisyo?
8 Baleg so naaralan na atateng nipaakar ed agsinisiblet ya aro diad imbaga nen Jesus ed matungangan totoo na Dios: “Nilabay ko komon a tinipon ya impandaragup iray anak mo, a singa sakey a nganak ya tiponen to’ray siwsiw to ed silong na saray payak to, et agmo nilabay!” (Mateo 23:37) Imbalikas dia nen Jesus so malinew a panangilitrato ed sakey a nganak a manasalimbeng ed saray siwsiw to panamegley na payapayak to. On, nayarin dakel so naaralan na atateng ed nisipor a panangiyagel na sakey a nganak, ya akaparaan ton irisga so inkasikato pian iyawa iray siwsiw to. Balet, say inagew-agew a gagawaen na saray billit odino siwit so alay abig a nengnengen. Naynay iran ontetekkiab pian mananap na tagano. Anggano naknaksawan la ra, susuboan da na tagano so akasangi iran sibong da, a mangakmon ed satan tan mananap ni. Dakel ed saray pinalsa nen Jehova so “mapalalo a makabat” diad paraan na panangasikaso ra ed pankaukolan na saray anak da.—Uliran 30:24.
9 Diad mipadparan paraan, ipapatnag na Kristianon atateng ed interon mundo so makapadinayew ya espiritu na dilin-panangisakripisyo. Mas labay yon sikayo lay manirap nen say abuloyan yo so antokaman a mauges a nagawa ed ananak yo. Niarum ni, mabulos kayon mansasakripisyo ed inagew-agew ta pian legpeten so pamilya yo. Dakel ed sikayo so masakbay ya ombabangon pian onloob ed makapabanal odino mairap iran trabaho. Mansasagpot kayo pian walay masustansian niparungo yo ed pamilya yo. Manbabanikel kayo pian naseguro a walay malinis a kawesen, matukoy ya ayaman, tan magenap ya edukasyon parad ananak yo. Tan gagawaen yo itan ed inagew-agew, diad tinaon. Seguradon makapaliket ed si Jehova so ontan a panagsakripisyo tan panag-anos! (Hebreos 13:16) Anggaman ontan, tandaan yo a walaray mas importantin paraan pian nataryaan yo so dilin pamilya yo.
Panangitarya ed Espiritual a Pankaukolan
10, 11. Anto so sankaimportantian ed saray pankaukolan na too, tan anto so nepeg a gawaen nin unona na Kristianon atateng ta pian napenek da iyan pankaukolan na ananak da?
10 Lalon importante ni nen say pangitarya na tagano et say pangitarya na espiritual a pankaukolan. Oniay inkuan nen Jesus: “Aliwa a say tinapay labat so napambilay na too noag say amin a salitan ombesngaw ed sangi’ Dios.” (Mateo 4:4; 5:3) Anto so nagawaan na atateng pian nitarya ra so espiritual a pankaukolan na pamilya ra?
11 Nipaakar ed sayan tema, nayarin say mabetbet ya aonen a teksto ed Kasulatan et say Deuteronomio 6:5-7. Ipangasi yo pan bukayen itan diad Biblia yo tan basaen iratan a bersikulo. Imanoen pa a saray atateng et niganggan nin unona a bayuboan da so mismon espiritualidad da, a paeleten da so aro ra ed si Jehova tan ipapuso da iray salita to. On, nakaukolan a seryosoen yo so panagaral ed Salitay Dios, regular a basaen so Biblia tan dalepdepen itan ta pian nabayuboan yo so peteg a pakatalos tan panangaro ed saray dalan, prinsipyo, tan ganggan nen Jehova. Bilang resulta, say puso yo so napano na makapasagyat iran katuaan na Biblia, a mamakiwas ed sikayon manliket, mangigalang, tan mangaro ed si Jehova. Insan daakan so nainabang yo ed ananak yo.—Lucas 6:45.
12. Panon a naalig na atateng so ehemplo nen Jesus nipaakar ed panangipurek ed katuaan na Biblia ed saray ananak da?
12 Saray atateng a mabiskeg ed espiritual so akaparaan a mangiyaplika ed simbawa na Deuteronomio 6:7, ya “ibangat a sankakulian” odino ipurek iray salita nen Jehova ed ilalak da diad amin a pankanawnawa. Say ‘pangibangat a sankakulian’ so mankabaliksan na pangibangat tan pangipaslep diad pangulit-ulit. Amta nen Jehova ya amin tayo—nagkalautla ed ananak—et mankaukolan na pangulit-ulit pian makaaral. Kanian, inusar nen Jesus so panangulit diad ministeryo to. Alimbawa, sanen imbangat to iray babangatan to a magmaliw a mapaabeba imbes a manpaatagey tan mankokompetensiaan, nanduruman paraan so inusar to ta pian nipurek itan a prinsipyo. Sikato so nambangat diad panamegley na panagkatunongan, ilustrasyon, tan diad ehemplo ton mismo. (Mateo 18:1-4; 20:25-27; Juan 13:12-15) Balet, makatantanda ta agbalot naningongot si Jesus. Mipadpara, nakaukolan a mananap met iray atateng na paraan pian nibangat ed ananak iray manunan katuaan, a maanos dan ulit-uliten iray prinsipyo nen Jehova ya anggad natalosan tan niyaplika itan na ananak da.
13, 14. Antoray arum a pankanawnawa a nipurek na atateng so katuaan na Biblia ed ananak da, ya usaren iray anton katulongan?
13 Saray sesyon na panagaral na pamilya so maabig a pankanawnawa parad ontan a panangibangat. On, say regular, makapabiskeg, tan maliket a panagaral na Biblia bilang sankapamilyaan so manunan makatulong ed espiritualidad na pamilya. Diad interon mundo et panliliketan na saray Kristianon pamilya so ontan a panagaral, ya uusaren da so literatura ya intarya panamegley na organisasyon nen Jehova tan itutukoy da so aaralen da diad saray pankaukolan na ananak. Say libron Manaral Manlapud Sankamaongan a Managbangat so alay abig a langkap nipaakar ed saya, a singa met say libron Questions Young People Ask—Answers That Work. * Balet, aliwa lambengat a say panagaral na pamilya so panaon na pangibangat ed ananak.
14 Unong ed ipapabitar na Deuteronomio 6:7, sikayo ran atateng so walaan na dakel a pankanawnawa pian nibangat ed ananak yo so espiritual iran bengatla. Balanglan sankakaiba kayon manbiahe, mankimey, odino manrelaks, makaromog kayo na saray pankanawnawa pian nitarya so espiritual iran pankaukolan na ananak yo. Siempre, agnakaukolan a naynay yon “sermonan” so ananak yo nipaakar ed saray katuaan na Biblia. Imbes, panggunaetan yon gawaen a makapabiskeg tan maespiritual so pantotongtong na pamilya yo. Alimbawa, lugan na magasin ya Awake! so dakel iran artikulo a walaan na nanduruman tema. Saratan ya artikulo so nayarin mangilukas ed saray pantotongtong nipaakar ed saray ayayep a pinalsa nen Jehova, saray lugar a walaan na natural a karakpan diad interon mundo, tan say alay abig a pandurumaan na kultura tan paraan na panagbilay na too. Saratan a pantotongtong so nayarin mamakiwas ed saray kalangweran a lalon manbasa na literatura ya intarya na matoor tan makabat ya aripen a klase.—Mateo 24:45-47.
15. Panon a natulongan na atateng so ananak da a mangipasen ed Makristianon ministeryo bilang makapainteres tan makapatumang?
15 Say makapabiskeg a pitotongtong ed ananak yo so ontulong ed sikayo pian napenek so sakey nin espiritual a pankaukolan. Nakaukolan a naaralan na Kristianon ananak so epektibon panginabang na pananisia ra diad arum. Legan yon itotongtong so sakey a makapainteres a punto ed Say Panag-Bantayan odino Awake!, nayarin mananap kayo na saray pankanawnawa pian isiglaot itan a materyal diad ministeryo. Alimbawa, nayarin oniay itepet yo: “Agta alay abig no dakel nin totoo so makapikabat ed saya nipaakar ed si Jehova? Anto so isipen mon paninteresan na sakey a too nipaakar ed sayan tema?” Saratan a pantotongtong so nayarin mamaaralem ed interes na saray kalangweran pian inabang da ed arum so naaaralan da. Insan, sano say ananak yo et miulop ed sikayo diad ministeryo, aktual dan nanengneng no panon ya ikana iratan ya apantongtongan. Naaralan da met a say ministeryo et makapainteres tan makapaliket a kimey, a panlapuan na pirmin inkapnek tan liket.—Gawa 20:35.
16. Anto so naaralan na ananak diad pakadngel ed saray pikakasi na atateng da?
16 Nitarya met na atateng iray espiritual a pankaukolan na ananak da diad panamegley na pikakasi. Imbangat nen Jesus iray babangatan to no panon so manpikasi, tan impikasi to ira ed dakel a pankanawnawa. (Lucas 11:1-13) Isipen pa labat no panon karakel so naaralan da diad pakakadngel da ed pikakasi na mismon Anak nen Jehova! Mipadpara, dakel so naaralan na ananak yo ed saray pikakasi yo. Alimbawa, naaralan da a labay nen Jehova so maparanay tan impapuson pitotongtong ed sikato, ya iyasingger ed sikato so antokaman a problema tayo. On, saray pikakasi yo so ontulong ed ananak pian naaralan da so importantin espiritual a katuaan: Posible so pakawalaan day pisisiglaotan ed mangatatawen ya Ama ra.—1 Pedro 5:7.
Panangitarya ed Emosyonal a Pankaukolan
17, 18. (a) Panon ya imparungtal na Biblia so kaimportantian na panangipatnag na aro ed ananak? (b) Panon so nepeg a pangalig na kaamaan ed si Jehova diad pangibalikas da na aro ra ed ananak da?
17 Siempre, saray ananak et walaan met na importante iran pankaukolan ed emosyon. Ibabaga na Salitay Dios ed atateng so kaimportantian na panangitarya ed sayan pankaukolan. Alimbawa, saray malangwer a bibii so abilin ya “aroen da so saray anak da.” (Tito 2:4) Say panggawa ed satan so misiglaotan ed pangipawil ed kalakal na saray malangwer a kainaan. On, makatunongan so pangipatnag na aro ed anak. Saya so mangibangat ed sikato no panon so mangaro tan nagunggonaan ed satan a legay-bilay. Diad biek a dapag, makulangkulang so agpangipatnag na aro ed anak. Pansengegan itan na pirmin sakit na linawa tan pakapatnagan itan ya agnaalig si Jehova, a mangaaro ed sikatayo anggaman ed agtayo inkayadyari.—Salmo 103:8-14.
18 Impatnag lan unona nen Jehova so panangaro to ed mangaraldalin ya ananak to. Unong ed ibabaga na 1 Juan 4:19, sikato so “angaro ed sikatayo ya inmuna.” Sikayoran kaamaan, nepeg yon aligen so alimbawa nen Jehova, a paeleten yo lan unona so maaron relasyon yo ed ananak yo. Papasesegen na Biblia iray kaamaan ya agda papaingongoten so ananak da, ta ‘pian ag-ira naekalan na linawa.’ (Colosas 3:21) Anggapo lay mas pakaingongotan ni na ananak nen say pakalikna ra ya ag-ira aaroen odino papablien na sakey ya ateng. Nepeg a nodnonoten na saray kaamaan, a masuyat a mangipatnag ed liknaan da, so nipaakar ed alimbawa nen Jehova. Si Jehova et nansalita ni ingen manlapud tawen pian ibalikas so panangabobon tan panangaro to ed Anak to. (Mateo 3:17; 17:5) Agaylan makapaseseg itan parad si Jesus! Ontan met, saray ananak so ombiskeg tan magmaliw a makpel no matuan ibalikas na atateng da so aro tan panangabobon ed sikara.
19. Akin ya importante so panagdisiplina, tan anton inkasimbang so nepeg a panggunaetan ya agamilen na Kristianon atateng?
19 Siempre, say panangaro na atateng et aglambengat isasalita. Say aro so manunan ipapatnag ed kiwas. Say panangitarya ed materyal tan espiritual a pankaukolan so pakapatnagan na panangaroy atateng, nagkalalo la no gagawaen da itan ed paraan a nipalikna ran say aro so manunan mamapakiwas. Niarum ni, say panagdisiplina et importantin balikas na panangaro na ateng. On, “say Katawan dusaen [“disiplinaen,” NW] to so aroen to.” (Hebreos 12:6) Diad biek a dapag, say agpandisiplina so pakapatnagan ya anggapo so panangaro na atateng! (Uliran 13:24) Lawas pansiasiansiaen nen Jehova so inkasimbang, a mandidisiplina ed ‘onkanepegan’ odino ed suston paraan. (Jeremias 46:28) Satan ya inkasimbang so aglawas mainomay parad ag-ayadyarin atateng. Balet, makanakana ed kada sagpot yo so panggunaet ya agamilen so ontan ya inkasimbang. Say mapekder tan maaron disiplina so ontulong ed anak pian ombaleg tan manbilay a maliket tan produktibo. (Uliran 22:6) Agta satan so kaliktan na kada Kristianon ateng parad anak to?
20. Panon a nipagamor na atateng ed ananak da so sankaabigan lan pankanawnawa a ‘mamili ed bilay’?
20 Sikayoran atateng, sano sumpalen yo so importantin kimey ya impabtang ed sikayo nen Jehova, salanti, say pangitarya ed materyal, espiritual, tan emosyonal iran pankaukolan na ananak yo, nagamoran yo so daakan a tumang. Diad ontan et iiter yo ed ananak yo so sankaabigan lan pankanawnawa pian ‘pilien so bilay’ tan diad kaunoran et “manbilay” ira. (Deuteronomio 30:19) Saramay ananak a pilien day manlingkor ed si Jehova tan mansiansia ira ed basbas na bilay legan na itatakken da so mamapaliket a tuloy ed atateng da. (Salmo 127:3-5) Satan a liket so mansiansia lawas! Balet, panon so pakapangidayew na saray kalangweran ed si Jehova natan? Aralen itan a tema diad ontumbok ya artikulo.
[Saray paimano ed leksab]
^ par. 4 Diad sayan panagaral, say managlegpet so kaslakan a manutukoy ed laki. Balet, onaplika met iray prinsipyo ed Kristianon bibii a sikara so manunan mangitatarya.
^ par. 13 Impalapag na saray Tasi nen Jehova.
Panon Yon Ebatan?
Anto so nagawaan na atateng ta pian nitarya ra ed ananak da so
• materyal a pankaukolan?
• espiritual a pankaukolan?
• emosyonal a pankaukolan?
[Tepetepet Parad Panagaral]
[Litrato ed pahina 18]
Ag-ontutunda so dakel a manok ed sagpot dan taganoen iray sibong da
[Litrato ed pahina 20]
Nepeg a bayuboan nin unona na atateng so mismon espiritualidad da
[Saray litrato ed pahina 20, 21]
Dakel a pankanawnawa so naanamot na atateng pian nibangat so ananak da nipaakar ed Manamalsa
[Litrato ed pahina 22]
Ombiskeg tan magmaliw a makpel iray ananak lapud panangabobon na atateng