Trabaho​—Pakatumangan Odino Pabelat?

“Anggapo so bengatla a magmaong nipaakar ed too nen say . . . manliket a maong ed kimey to.”​—Eclesiastes 2:24.

“MABANABANAL ak kayari sanagew a trabaho.” Diad sakey ya agano nin surbi, ontan so impaneskribe na 1 ed 3 ya empleyado ed mabetbet a nalilikna ra. Agla iya pankelawan dia ed kaliberliber a saray totoo et nadedetdetan; mantratrabaho ira ed andukey ya oras insan mantrabaho ni ra ed abung​—bangbalet sikaray mataltalag ya aapresyaen na saray amo ra.

Sanen niwala la so dakelan a produksion, liknaen na dakel a trabahador a singa labat ira engranahe ed saray ruweda na abalbaleg tan andiay-pakaliknan makina. Mabetbet a napupugeran so inka-ganado tan inkadunong. Natural labat a mangapekta itan ed saray awawey na totoo ed trabaho. Mainomay a naamper so pakawalaay personal ya interes na sakey ed trabaho. Nayarin naandi met so pilalek a mamaaligwas na dunong ed panagkimey. Saratan ya epekto so nayarin manismaya ed sakey diad trabaho to, a busolen to ni ingen so trabaho to lapud saratan.

 Usisaen so Awawey Tayo

Tua ya agtayo lawas nauman iray kipapasen tayo. Balet, agta onabobon kayo a nayarian tayon umanen so awawey tayo? No nalilikas mon sikay naiimpluensyaan la na negatibo iran awawey ed trabaho, makatulong no konsideraen mo iray panmoria tan prinsipyo na Dios ed sayan pamaakaran. (Eclesiastes 5:18) Napapaneknekan na dakel a lapud pangikokonsidera ra ed saratan, nalilikna ra so liket tan inkapnek ed trabaho ra.

Say Dios so Sankamaongan a Komikimey. Say Dios et mankikimey. Nayarin agtayo iisipen a sikatoy ontan, balet ontan so primeron impangipakabat to ed inkasikato diad Biblia. Ginmapo so salaysay na Genesis diad impamalsa nen Jehova ed katawenan tan say dalin. (Genesis 1:1) Isipen pa so nanduruman betang na Dios sanen ginapoan toy mamalsa​—managdesinyo, manangiyuksoy, enhinyero, pintor, eksperto ed materyales, managparakep na proyekto, kemiko, biologo, zoologist, manangiprograma, linguista, tan dakel ni ra.​—Uliran 8:12, 22-31.

Komustay kalidad na kimey na Dios? Ibabaga na rekord na Biblia a satan so “maong,” “maong iran tuloy.” (Genesis 1:4, 31) On, say pinalsa so ‘mangipapaliwawa ed gloria na Dios,’ tan sikatayo met so nepeg a mangidayew ed sikato!​—Salmo 19:1; 148:1.

Balet, ag-anampot so kimey na Dios diad impamalsa to ed pisikal a katawenan tan dalin tan ed inmunan paris na too. Oniay inkuan na Anak nen Jehova a si Jesu-Kristo: “Si Amak mankikimey ni angga ed natan.” (Juan 5:17) On, ag-ontutundan mankikimey si Jehova diad pangitatarya to ed pankaukolan na saray pinalsa to, panusustuni ed saratan, tan pangililiktar ed saray matoor a mandadayew ed sikato. (Nehemias 9:6; Salmo 36:6; 145:15, 16) Uusaren to ni ingen iray totoo, a “kakimeyan na Dios,” pian ontulong ed pakasumpal na pigaran kimey.​—1 Corinto 3:9.

Nayarin pakatumangan so trabaho. Agta ibabaga na Biblia a sakey a pabelat so trabaho? Ompatnag ya ibabaga na Genesis 3:17-19 a dinusa na Dios si Adan tan Eva ed impanrebelde ra diad impangipasakbat to ed sikara na ambelat a kimey. Sanen kinondena na Dios iraman ya inmunan totoo, oniay inkuan to ed si Adan: “Dia ed linget na lupam so panganan mo na tagano ya angga ed ipawil mo ed dalin.” Kasin inlanor na satan a panangondena so amin lan kimey?

Andi. Imbes, lapud agnanmatoor si Adan tan Eva, agninatnat so Edenikon Paraiso diad saman a panaon. Insamba na Dios so dalin. Say too so kaukolan a manlinget tan mansagpot pian makaromog kalamor na pambilay to manlapud dalin.​—Roma 8:20, 21.

Indeskribe na Biblia a say trabaho odino kimey et pakatumangan a nepeg a pablien, imbes a pabelat. Unong a nipaimano ed tagey, say Dios a mismo et makulin mankikimey. Sanen pinalsa nen Jehova so totoo unong ed indengan to, inikdan to ra na abilidad tan autoridad a mangasikaso ed mangaraldalin a palsa to. (Genesis 1:26, 28; 2:15) Niiter itan a kimey antis ya inyabawag na Dios iray salitan nikurit diad Genesis 3:19. No say kimey et pabelat tan pankaugsan, agbalot komon pinaseseg nen Jehova so totoo a mankimey. Dakdakel so kimey a gawaen nen Noe tan say pamilya to sakbay tan kayari na Delap. Diad panaon na Kristiano, saray babangatan nen Jesus so pinaseseg met a mankimey.​—1 Tesalonica 4:11.

Balet, amta tayon amin a nayarin magmaliw a pabelat so trabaho ed sarayan panaon. Say pakadedetdetan, saray kapeligroan, pakakaalipanes, pakakadismaya, panlalaslasan, panagpalikdo, tan ag-inkahustisya so pigara labat ed saray ‘sabit tan sisanyas’ natan a nisiglaot ed trabaho. Balet aliwan pabelat so trabaho a mismo. Diad Eclesiastes 3:13, tinukoy na Biblia so trabaho tan saray bunga na satan bilang langkap na Dios.​—Nengnengen so kahon a “Pangarap ed Pakadedetdetan a Makasengeg ed Trabaho.”

Nigloriam so Dios panamegley na kimey mo. Naynay ya irarayew so kalidad tan kamaongan diad sekular a trabaho. Say kalidad so ipapasen na Biblia a sakey ed saray importantin aspekto na trabaho. Say Dios a mismo so manggagawa ed kimey to tekep na kamaongan. Inikdan to itayo na saray  talento tan abilidad, tan kaliktan ton ikana tayo iratan ed maabig a gagala. Alimbawa, legan ya ipapaalagey so tabernakulo ed kadaanan ya Israel, pinano nen Jehova iray totoo a singa si Bezalel tan Oholiab na kakabatan, pakatalos, tan pikakabat pian nasumpal da so espisipiko iran kimey diad marakep tan praktikal a paraan. (Exodo 31:1-11) Ipapatnag na satan ya interesadon tuloy so Dios ed betang, dunong ed panagkimey, desinyo, tan arum niran kabiangan na kimey da.

Importantin tuloy iratan pian natebek tayo iray abilidad tan ugali tayon mismo ed trabaho. Natulongan itayon namoria a saratan et palangkap na Dios, ya agnepeg a leglemewen. Kanian, nasisimbawa iray Kristiano a gawaen day kimey da a singano say Dios a mismo so manusisa ed satan: “Dinanman a gawaen yo, gawaen yon mabulos, a singa nipaakar ed Katawan, et aliwan dia ed saray totoo.” (Colosas 3:23) Bibilinen iray lingkor na Dios a manggawa na maabig a kimey, diad ontan  et magmaliw a lalon makapasagyat so Makristianon mensahe ed saray katrabahoan da tan ed arum a totoo.​—Nengnengen so kahon ya “Iyaplika ed Pantratrabahoan Iray Prinsipyo ed Biblia.”

Base ed akonsidera tayo, nepeg tayon tepetan so inkasikatayo no kasin gagawaen tayoy kimey tayo a sankaabigan tekep na inkakuli. Kasin naliliketan so Dios ed kimey tayo? Kasin sigpot itayon napepenek ed paraan na panusumpal tayo ed kimey ya impabtang ed sikatayo? No andi, wala ni so papaaligwasen tayo.​—Uliran 10:4; 22:29.

Balansien so trabaho panamegley na espiritualidad. Anggaman nakomendaan so maseet a panagkimey, wala so sananey nin importantin bengatla pian nalikna tayo so inkapnek ed trabaho tan ed bilay, salanti, say espiritualidad. Si Arin Solomon, a nansagpot a tuloy tan nanggayagaan toy amin a kayamanan tan mainawan panagbilay, so awalaan na onian konklusyon: “Takotan mo so Dios, tan unoren mo so saray ganggan to; ta saya sikato so katiponan na kanepegan na too.”​—Eclesiastes 12:13.

Sirin, nepeg tayon ikonsidera so linawa na Dios diad antokaman a gawaen tayo. Kasin mitunosan ed linawa to so gagawaen tayo, odino misumlangan? Kasin panbabanikelan tayon paliketen so Dios, odino say inkasikatayon dili labat so paliliketen tayo? No agtayo gawaen so linawa na Dios,  diad kaunoran et sagmaken tayo so ot-ot na inkaandi-ilalo, kaermenan, tan inkaandi-kakanaan.

Insuheri nen Steven Berglas a saray ehekutibo a naaposan la ed trabaho et ‘mananap na bengatlan pakasagyatan da tan gawaen da itan a kabiangan na bilay da.’ Anggapo la so bengatlan mas makagunggona nen say panlingkor ed samay angiter ed sikatayo na saray dunong tan abilidad a manggawa na makabaliksan a kimey. Say panggawa ed kimey a makapaliket ed Manamalsa tayo so peteg a mamenek ed sikatayo. Parad si Jesus, say kimey ya impagawa nen Jehova ed sikato et singa tagano a makapabunigas, makapenek, tan makaparepresko. (Juan 4:34; 5:36) Nonoten met a say Dios, a Sankamaongan a Komikimey, so mangiimbita ed sikatayon magmaliw a ‘kakimeyan to.’​—1 Corinto 3:9.

Say pandayew ed Dios tan pamaaligwas ed espiritualidad so manginlong ed sikatayo parad makapatumang a kimey tan responsabilidad. Lapud say pasen na trabaho so mabetbet a napno na pakadesdesan, kolkolan, tan kakaukolanen, say mabiskeg a pananisia tan espiritualidad tayo so makapangiter ed sikatayo na kakkaukolan a biskeg legan tayon pambabanikelan so magmaliw a maong ya empleyado odino amo. Diad biek a dapag, saray peteg a nagagawa ed bilay diad sayan agmaridios a mundo so mangipanonot ed sikatayo no dinan iray aspekto a nepeg tayon pabiskegen so pananisia tayo.​—1 Corinto 16:13, 14.

Sano Magmaliw lan Makapatumang so Trabaho

Saramay pirmin mansasagpot natan a manlingkor ed Dios so makapanilalo ed panaon sano ipawil to lay Paraiso tan napano la na makagunggonan trabaho so interon dalin. Oniay impasakbay na propeta nen Jehova a si Isaias nipaakar ed pagmaliwan na bilay: “Sikara ipaalagey da naani so saray abung, tan manayam ira naani; et mantanem ira naani na saray ubas, tan mangan ira naani ed saray bunga ra. Sikara ag-ira naani mangipaalagey, et sananey so manayam; ag-ira naani mantanem et sananey naani mangan. . . . Saray pinilik manliket ira naani a maando ed saray gawa na saray lima ra.”​—Isaias 65:21-23.

Agaylan makapatumang la so kimey ed satan! Diad pakaaral mo ed linawa na Dios parad sika tan pankimey a mitunosan ed satan, sakey ka komon ed saramay bendisyonan nen Jehova pian lawas kan ‘manliket ed amin a kimey mo.’​—Eclesiastes 3:13.

[Blurb ed pahina 8]

Say Dios so Sankamaongan a Komikimey: Genesis 1:1, 4, 31; Juan 5:17

[Blurb ed pahina 8]

Nayarin pakatumangan so trabaho: Genesis 1:28; 2:15; 1 Tesalonica 4:11

[Blurb ed pahina 8]

Nigloriam so Dios panamegley na kimey mo: Exodo 31:1-11; Colosas 3:23

[Blurb ed pahina 8]

Balansien so trabaho panamegley na espiritualidad: Eclesiastes 12:13; 1 Corinto 3:9

[Kahon/Litrato ed pahina 6]

PANGARAP ED PAKADEDETDETAN A MAKASENGEG ED TRABAHO

Say pakadedetdetan (stress) ed trabaho so ipapasen na saray propesyonal ed medisina a peligro ed anapan. Nayarin pansengegan itan na ulser tan depresyon, tan manresulta ni ingen ed pambikkel. Tatawagen itan na saray Hapones bilang karoshi, “ipatey lapud sobran panagtrabaho.”

Nayarin makapadetdet met so nanduruman pamaakaran a nisisiglaot ed trabaho. Kabiangan ed saratan so panguman-uman na oras odino kipapasen na trabaho, pisisiblangan ed saray amo, panguuman na saray responsabilidad odino klase na trabaho, panretiro, tan pakaekal ed trabaho. Pian naarap itan a pakadedetdetan, panggugunaetan na arum a takasan itan diad pananap day sananey a trabaho odino pasen a pantrabahoan. Manggugunaet so arum a resistian itan a pakadedetdetan, balet ta ompapatnag itan a mismo ed arum ya aspekto na bilay da, a kaslakan et diad pamilya. Naapektoan ni ingen so emosyon na arum a totoo, a makakalikna ira na depresyon tan inkaandi na ilalo.

Saray Kristiano so nakikinlongan a tuloy a mangarap ed saray pakadedetdetan a makasengeg ed trabaho. Itatarya na Biblia so dakel a manunan prinsipyo ya ontulong ed sikatayon makapansungdo ed mairap a panaon tan mamawala na positibon epekto ed espiritual tan emosyonal a kipapasen tayo. Alimbawa, oniay inkuan nen Jesus: “Agkayo sirin mapaga nipaakar ed agew ya onsabi; ta say agew ya onsabi manpaga nipaakar ed sikaton dili. Masarag la ed agew so uges a walad sikato.” Say ipapaseseg dia et iyapasakey so imano ed saray problema natan, aliwan diad saray problema ed arapen. Diad ontan et agla ingen ombaleg so problema tayo, a lalon pakadetdetan tayo labat.​—Mateo 6:25-34.

Importante a saray Kristiano so manmatalek ed biskeg na Dios, aliwan diad dilin biskeg da. Sano nalilikna tayo ya agtayo la nasarag, say Dios so makapangiter ed sikatayo na deen tan liket diad kapusoan tayo tan makapangitarya ed sikatayo na kakabatan pian naarap so antokaman a kairapan. “Manpabiskeg kayo diad pikakasakey yo’d Katawan tan diad tulong na mabiskeg a pakayari to.”​—Efeso 6:10, Maung a Balita; Filipos 4:7.

Kaunoran, anggan saray makapadetdet a kipapasen so mamawala na positibo iran resulta. Saray subok so mamakiwas ed sikatayon onasingger ed si Jehova, a sikatoy anapen tan panmatalekan tayo. Saratan so mamakiwas met ed sikatayo pian mantultuloy a bayuboan so Kristianon personalidad tan say abilidad a mananos anggaman nipapaarap ed desdes. Oniay isisimbawa ed sikatayo nen Pablo: “Manliket itayo ni ed saray kairapan tayo: tan amta tayo a say kairapan, mangiter na anos; tan say anos, pakapatnagan [odino, naabobonan a kipapasen]; tan say pakapatnagan, ilalo.”​—Roma 5:3, 4.

Kanian, say pakadedetdetan et nayarin pansengegan na espiritual ya ibubulaslas imbes a pakaandian na ilalo tan pakaermenan.

[Kahon/Litrato ed pahina 7]

IYAPLIKA ED PANTRATRABAHOAN IRAY PRINSIPYO ED BIBLIA

Lapud awawey tan kakikiwas na sakey a Kristiano legan a walad trabaho, magmaliw a makapasagyat so mensahe na Biblia ed saray katrabahoan to tan ed arum a totoo. Diad sulat nen Pablo ed si Tito, sinimbawa to iramay walad kipapasen a singa ed saray empleyado a “pauleyan ira ed saray [superbaysor] da a paliketen da ra ed amin, aliwa a maebat; ya ag-ira mantakew, noag ingen ipanengneng so amin a maabig a katooran; pian dia ed amin parakepen da so bangat na Dios a Manangilaban tayo.”​—Tito 2:9, 10.

Alimbawa, imanoen pa so insulat na sakey a negosyante ed hedkuarter na saray Tasi nen Jehova: “Nansulat ak pian ipatanir ed sikayo a labay kon alaen ya empleyado iray Tasi nen Jehova. Sikaray labay ko lapud segurado ak a matua, mapeleng, tan napanpiyaan ira, tan ag-ira mansaol. Saray Tasi nen Jehova lambengat so totoon peteg a panmamatalekan ko. Ipangasi yo pan tulongan yo ak.”

Si Kyle et sakey a Kristiano a mantratrabaho bilang receptionist diad sakey a pribadon eskuelaan. Bilang resulta na ag-impakapantalosan, sikatoy inayew na katrabahoan to diad imaton na pigaran estudyante. “Inalwaran ko ya agko napabanday so ngaran nen Jehova,” so nanonotan nen Kyle. Kayari na limaran agew, ninonot nen Kyle no panon ton niyaplika iray prinsipyo na Biblia. Samay nabasa diad Roma 12:18: “No nayari, dia ed anganggaan na nayarian yo, manayam kayo ed kareenan ed ganaganay totoo.” Sinulatan to imay katrabahoan to panamegley na e-mail tan kinmerew na dispensa lapud agda impakapantalosan. Sikatoy inimbitaan nen Kyle a mantongtong iran magano kasumpal na trabaho pian resolbien so problema ra. Sanen aresolbi da itan, kinmalmada imay katrabahoan nen Kyle tan binidbir to so kakabatan na inyasingger nen Kyle. Oniay inkuan to ed si Kyle, “Maseguron ginawam iya lapud relihyon mo” tan nilakalakap toy Kyle antis iran mansian. Anto kasi so nibaga nen Kyle? “Ag-itayon balot makagawa na lingo no iyaplika tayo iray prinsipyo ed Biblia.”

[Litrato ed pahina 4, 5]

Liknaen na dakel a trabahador a singa labat ira engranahe ed sakey ya andiay-pakaliknan makina

[Credit Line]

Japan Information Center, Consulate General of Japan in NY

[Picture Credit Line ed pahina 8]

Globo: NASA photo