Kapigan a Makatunongan so Pamukok na Sakit na Linawa?

DIAD Eclesiastes 7:9, oniay ibabaga na Biblia: “Inkakulang-kulang so pamukok na sakit na linawa.” (Maung a Balita) Ipapatnag na sayan bersikulo a nepeg ya agtayo masinsinti sano wala so angopendi ed sikatayo; imbes, nepeg itayon magmaliw a manamerdona.

Anggaman ontan, kasin say labay ya ibaga na Eclesiastes 7:9 et nepeg ya ag-itayo lan balot nasakitan na antokaman odino siopaman, a kaukolan tayon perdonaen so amin a kasalanan anggaman ambelabelat odino mabetbet iratan, tan anggapo la so gawaen pian naresolbi iratan? Kasin paulyanan tayo labat lan naopendi so arum diad salita odino kiwas lapud ta amta tayon kaukolan dan perdonaen so angopendi ed sikara? Aliwa ya ontan.

Si Jehova so personipikasyon na aro, panangasi, panamerdona, tan andukey a panagtepel. Ingen, aminpigan asalambit diad Biblia a sikato so asakitan. Sano say kasalanan et ambelat, sikatoy kinmiwas sumpad saray nankasalanan. Konsideraen pa so pigaran alimbawa.

Saray Impankasalanan Sumpad si Jehova

Say salaysay diad 1 Arari 15:30 so anaglawi ed saray kasalanan nen Jeroboam, a ‘ginawa to so Israel a mankasalanan tan sinagyat to si Jehova a manpasnok.’ Diad 2 Awaran 28:25, oniay imbaga na Biblia nipaakar ed si Arin Acaz na Juda: “[Sikato so] nanggawa na saray atagey a pasen a pampasoban na insenso ed saray arum a dirios, tan sinagyat to a manpasnok si Jehova, a Dios na saray atateng to.” Naromog so sananey nin alimbawa diad Uko-ukom 2:11-14: “[Say] Israel ginawa ra so mauges ed pakanengneng nen Jehova, tan nanlingkor ira ed saray Baal . . . , et sinagyat da si Jehova a manpasnok. . . . Et say sanok nen Jehova dinmalang a sumpa ed Israel, et inyawa’to ra ed saray lima na saray managsamsam.”

Wala niray arum a bengatla ya akaopendian nen Jehova tan kinaukolan na satan so mapekder ya ikiwas. Alimbawa, diad Exodo 22:18-20 oniay nabasa tayo: “Agmo ab-abuloyan a manbilay so bii a manag-anito. Say siopaman a midukol ed ayep napapatey ya andi-saew. Say mangibagat ed anggan anto a kinon-dios, ya anta dia ed Jehova labat komon, nasigpot a nadusa.”

Agla pinerdona nen Jehova so angkakabaleg a kasalanan na Israel nensaman sanen intultuloy da so nankasalanan ed sikato tan agda impatnag so tuan panagbabawi. Sanen agda impatnag so peteg a panagbabawi tan agda pinaneknekan a sikaray manpapataoli pian unoren si Jehova, inabuloyan na Dios a naderal iratan a managkasalanan. Say interon nasyon so aderal nen 607 K.K.P. diad panamegley na saray taga-Babilonia, tan aderal lamet diad panamegley na saray Romano nen 70 K.P.

On, naoopendi si Jehova ed mauges ya ibabaga tan gagawaen na totoo, tan tigwayen to ni ingen iramay agmagbabawin angopendi ed sikato a walaan na ambelat iran kasalanan. Balet kasin kabaliksan na satan ya onaplika ed sikato imay tutukoyen na Eclesiastes 7:9? Andin balot. Sikato so makatunongan a naopendi ed ambelat iran kasalanan tan lawas maptek ed panguukom to. Oniay ibabaga na Biblia nipaakar ed si Jehova: “Ayadyari so gawa to; ta kaptekan so saray amin a dalan to: Sakey a Dios a napanmatalkan tan anggapo so kaugsan, Sikato so matunong tan maptek.”​—Deuteronomio 32:4.

Ambelat Iran Impankasalanan ed Saray Indibidual

Dia ed Ganggan ya inter na Dios ed kadaanan ya Israel, walaray graben nansumpalan na ambelat iran impankasalanan ed saray indibidual. Singa bilang, no walay matakew a nilooban to  so sakey ya abung diad labi tan sikatoy apatey na akan-abung, agmankasalanan ed dala so akan-abung. Say akan-abung so inosentin biktima na baleg a krimen. Kanian, oniay nabasa tayo: “No say matakew et nasabian ya onlulubak ya onloob, et nakabil ya ipatey to, anggapo so pankasalanan ed dala a nipaakar ed [akan-abung].”​—Exodo 22:2.

Say sakey a bii a pinasoot ya akdolan et walaan na kanepegan ya onsanok a maong ed amasoot ed sikato, lapud sakey itan a baleg a krimen ed imaton na Dios. Dia ed Mosaikon Ganggan, say laki ya amasoot ed bii a miakdol ed sikato so nepeg a napapatey a “singano say laki et ontalindeg . . . ed kapara to a too, [tan] pateyen to.” (Deuteronomio 22:25, 26) Anggaman anggapo itayo la ed silong na satan a Ganggan, mangiter itan ed sikatayo na aralem a pakatalos ed no panon a momoriaen nen Jehova so graben kasalanan a panagpasoot.

Diad panaon tayo, say panagpasoot et sakey met a baleg a krimen a walaan na ambelat iran dusa. Say biktima et lawas makanepegan a mangidalem ed satan diad polisya. Diad ontan et nayarian na saray walad autoridad a dusaen so nankasalanan. Tan no say biktima et menor-de-edad, saray ateng so nayarin unonan onkiwas a mangidalem.

Angkelag Iran Kasalanan

Balet, aliwan amin a kasalanan et mankaukolan na ikiwas na saray walad autoridad. Kanian, nepeg ya ag-itayo naopendi a tampol diad angkekelag labat a pakakalingoan na arum, noagta nepeg a magmaliw itayon manamerdona.  Kaunongan kasin kabetbet a nepeg itayon mamerdona? Ontan so intepet nen apostol Pedro ed si Jesus: “Katawan maminpiga kasi a mankasalanan naani ed siak so agik, tan maminpiga a perdonaen ko? Angga ed maminpito? Si Jesus kuan to’d sikato, Agko ikuan ed sika, Angga ed maminpito; ingen, Angga ed maminpitomplo a pito.”​—Mateo 18:21, 22.

Diad biek a dapag, nakaukolan a mantultuloy tayon paaligwasen so personalidad tayo bilang Kristiano pian ag-itayo mabetbet a makaopendi ed arum. Singa bilang, sano midedeneng ka ed arum, kasin no maminsan et sikay bengatbengat, agmataktika, odino makapainsulto? Say ontan a pidedeneng et talagan makaopendi. Imbes a tetelen imay sakey lapud pakakaopendi to tan isipen ya obligasyon to so mamerdona, nakaukolan a moriaen na makakaopendi a sikato so sengegan na impakaopendi na samay too. Nakaukolan met na angopendi a kontrolen iray kiwas tan panagsalita to ta pian agmakaopendi. No pansagpotan tayon gawaen itan, agtayo mabetbet a nasakitan so liknaan na arum. Oniay ipapanonot ed sikatayo na Biblia: “Wala so mansalita a botaktak a singa saray kisaksak na kampilan; balet say dila na makabat sikato so kasil.” (Uliran 12:18) Sano naopendi tayo so arum, anggan agtayo ginagala itan, say ikerew tayo na dispensa et epektibon tuloy pian naresolbi so problema.

Ipapatnag na Salitay Dios a nepeg tayon ‘tumboken iray bengatla a manggawa na kareenan, tan saray bengatla a kipaalageyan na sakey tan sakey ed sikatayo.’ (Roma 14:19) Sano mataktika tan mapangasi itayo, iyaaplika tayo iyan proverbio: “Say salita a makana so kisalita to sikato so singa saray mansanas a balitok ed iket a pilak.” (Uliran 25:11) Agaylan abig tan makapaliket so epekto na satan! Say mabanayar tan mataktikan panagsalita so makapanguman ni ingen ed saramay agmalabay a mikareenan: “Say malambot a dila buyaken to so pukel.”​—Uliran 25:15.

Kanian, oniay isisimbawa ed sikatayo na Salitay Dios: “Say salita yo komon natekepan lawas na liga, alaokan na asin, pian nakabatan yo no panon so nepeg yo a ‘yebat ed balang sakey.” (Colosas 4:6) Say “alaokan na asin” et mankabaliksan a gawaen tayon makapaliket ed arum so panagsalita tayo, diad ontan et napaliisan so posiblin pakaopendi ed arum. Diad salita tan gawa, pambabanikelan na saray Kristiano ya iyaplika iyan simbawa na Biblia: “Anapen [yo] so kareenan tan tumboken [yo].”​—1 Pedro 3:11.

Mabitabitar sirin a say kabaliksan na Eclesiastes 7:9 et nepeg tayon paliisan so pamukok na sakit na linawa odino kaopendi ed angkekelag labat a kasalanan na arum. Sarayan angkelag a kasalanan et resulta na ag-inkayadyari na too odino anggaman nayarin ginagala et aliwa met iratan ya ambelat. Balet sano sakey itan a baleg a kasalanan, natalosan a nayarin naopendi so nankasalananan tan nayarian toy manggawa na matukoy a kiwas.​—Mateo 18:15-17.

[Litrato ed pahina 14]

Inabuloyan nen Jehova a naderal so agmagbabawin Israel panamegley na saray Romano nen 70 K.P.

[Litrato ed pahina 15]

“Say salita a makana so kisalita to sikato so singa saray mansanas a balitok”