Atateng​—Anto so Labay Yon Pansumpalan na Ananak Yo Diad Arapen?

‘Balanglan tobonbalo a lalaki, tan birhenes, idayew da so ngaran nen Jehova.’​—SALMO 148:12, 13.

1. Antoray pampapagaan na atateng parad ananak da?

 SIOPAN atateng so agmanpaga nipaakar ed pansumpalan na ananak da diad arapen? Manlapu ni labat ed kianak na ugaw​—odino sakbay ni ingen na satan​—saray atateng so manpaga la nipaakar ed pankaabigan to. Kasin sikato et mabunigas? Kasin normal so ibaleg to? No ombabaleg la so ugaw, wala niray kaaruman a pampagaan. Diad inkalapagan, say sankaabigan so labay na atateng parad ananak da.​—1 Samuel 1:11, 27, 28; Salmo 127:3-5.

2. Akin a pipirawaten na atateng natan a nawalaan na maong a panagbilay so ananak da sano ombaleg ira?

² Balet, diad mundo natan et naiirapan iray atateng a mangitarya na sankaabigan parad ananak da. Dakel ya atateng so akaeksperiensya na mairap iran panaon​—saray guerra, gulo ed politika, kairapan ed panagbilay, makapasinagem ya epekto ed laman odino emosyon, tan arum nira. Natural labat a say masimoon a pilalek da et ag-iratan naeksperiensya na ananak da. Diad saray maaligwas a bansa, nayarin naiimano na atateng so ananak na kakaaro tan kakanayon da ya ontatalona ed saray propesyon da tan panliliketan da so ompatnag a maaligwas a panagbilay. Kanian, naoobliga ira a mansagpot a maong pian naseguro da a napanliketan met na ananak da so komportable tan maligen a panagbilay, salanti, maong a panagbilay, sano ombaleg ira.​—Eclesiastes 3:13.

Pampili ed Maong a Panagbilay

3. Anto so pinili na saray Kristiano?

³ Bilang patumbok nen Jesu-Kristo, pinili na saray Kristiano ya idedika so bilay da ed si Jehova. Impapuso da iray salita nen Jesus: “No siopaman a too, maliket ya ontumbok ed siak, iburi to so inkasikato, tan sakbaten to so krus to ya inagew-agew, tan tumboken to ak.” (Lucas 9:23; 14:27) On, say talagan lalanoren na bilay na Kristiano et say dilin-panangisakripisyo. Ingen, aliwa itan a bilay a napno na irap tan gonigon. Diad pisunian, satan so maliket tan makapnek a bilay​—say maong a panagbilay ​—lapud lalanoren na satan so panangiter, tan unong ed inkuan nen Jesus, “lalo a mapalar so mangiter nen say mangawat.”​—Gawa 20:35.

4. Anto so impaseseg nen Jesus a gegemtanen na saray patumbok to?

⁴ Saray totoo ed panaon nen Jesus so nambilay ed mair-irap a kipapasen. Nilikud ed panag-anap na pambilay, kinaukolan dan anosan so maruksan uley na saray Romano tan say panamairap na pormalistikon relihyonista ed saman a panaon. (Mateo 23:2-4) Anggaman kuan, dakel ya akadngel nipaakar ed si Jesus so maliket ya angitalirak ed personal iran gegemtan da​—pati ed saray anapan da​—pian magmaliw a papatumbok to. (Mateo 4:18-22; 9:9; Colosas 4:14) Kasin inrisga tan impeligro na saratan a babangatan so arapen da? Imanoen pa iray salita nen Jesus: “Balang sakey a tinaynan to ray kaabungan, ono agagi a lalaki, ono bibii, ono ama, ono ina, ono saray anak, ono daldalin, nisengeg ed ngaran ko, makaawat naani maminlasus, tan tawiren to naani so bilay a maando.” (Mateo 19:29) Pinaseguroan nen Jesus iray patumbok to ya amta na mangatatawen ya Ama iray pankaukolan da. Onia sirin so impaseseg to ed sikara: “Anapen yo nin unona so panarian, tan say inkatunong to; et amin iraya a bengatla niarum ira ed sikayo.”​—Mateo 6:31-33.

5. Anto so liknaan na arum ya atateng ed panamaseguro nen Jesus ya asikasoen na Dios iray lingkor to?

⁵ Mipadpara met so kipapasen natan. Amta nen Jehova iray pankaukolan tayo, tan saramay mangiyuuna na intereses na Panarian ed bilay da, nagkalalo la ed saramay walad sigpot-panaon a ministeryo, so napapaseguroan met ya asikasoen to ira. (Malaquias 3:6, 16; 1 Pedro 5:7) Balet, manduaruwa so arum ya atateng nipaakar ed satan. Diad sakey a dapag, labay dan onaligwas so ananak da diad serbisyo ed si Jehova, a nayarin onsabi panaon et onloob so ananak da diad sigpot-panaon a ministeryo. Diad biek a dapag, no nodnonoten da so kipapasen na ekonomya tan trabaho ed mundo natan, isipen da ya importantin nawalaan nin unona so ananak da na maong ya edukasyon ta pian nawalaan ira na nakaukolan iran kualipikasyon parad marakep a trabaho odino anggan panon et walan walay pansuporta ra ed inkasikara. Parad saratan ya atateng, say mabetbet a kabaliksan na maong ya edukasyon et say pakawalaan na atagtagey ya edukasyon.

Pamparaan Parad Arapen

6. Diad anton paraan ya inusar ed sayan artikulo so terminon “atagtagey ya edukasyon”?

⁶ Nanduruma so sistema na edukasyon diad kada bansa. Alimbawa, diad Estados Unidos et iyoopresi na saray mapublikon eskuelaan so 12 taon a manunan edukasyon. Kayari na satan et nayarin pilien na saray eskuela so manaral ed unibersidad odino kolehyo diad loob na apat taon odino onsulok ni, a mansumpal ed bachelor’s degree odino kagraduar da et mangala lamet ira na sananey a kurso diad medisina, abogasya, engineering, tan arum nira. Ontan so kabaliksan na edukasyon ed unibersidad sano usaren ed sayan artikulo so terminon “atagtagey ya edukasyon.” Diad biek a dapag, walaray teknikal tan vocational ya eskuelaan, a mangiyoopresi na magano iran kurso a pakawalaan na certificate odino diploma ed sakey a klase na anapan odino serbisyo.

7. Antoran desdes so kipapaarapan na saray estudyante ed haiskul?

⁷ Say nagagawa natan et ipaparaan iray walad haiskul parad atagtagey ya edukasyon. Pian nadampot itan, akasentro so maslak iran haiskul diad saray asignatura a pakaalaan na saray estudyante na atagey a marka sano man-eksamin ira sakbay a makapanaral ed unibersidad imbes a diad saray kurso ya ontulong ed sikara a makalmo na anapan. Saray estudyante ed haiskul natan so dedesdesen a maong na saray managbangat, counselor, tan saray kaeskuela ra pian makapanaral ed sankarakpan iran unibersidad, a ditan da ilaloan so pakawalaan na saray degree a mangiter ed sikara na pankanawnawan makaromog na marakep iran trabaho a walaay baleg a sueldo.

8. Antoran pampilian so kipapaarapan na saray Kristianon atateng?

⁸ Anto sirin so gawaen na saray Kristianon atateng? Siempre, labay dan ontalona so ananak da diad eskuelaan tan nawalaan na nakaukolan iran dunong pian nasuportaan day inkasikara diad arapen. (Uliran 22:29) Balet kasin abuloyan dan say ananak da et naimpluensyaan na espiritu na kompetisyon pian onaligwas tan onasenso labat ed materyal? Antoran klase na kalat so ipapaseseg dan gegemtanen na ananak da, balanglan diad salita odino alimbawa ra? Arum ya atateng so impasyan mantratrabaho tan mantitipon la na kuarta ta pian no onsabi so panaon et napanaral da so  ananak da diad unibersidad odino kolehyo. Arum so mabulos ni ingen ya onutang pian nagawaan da itan. Balet, say nisakripisyo ed ontan a desisyon so aglambengat nasukat ed kabaleg na gastosen. Anto so nisasakripisyo pian nadampot so atagtagey ya edukasyon natan?​—Lucas 14:28-33.

Say Nisakripisyo No Gegemtanen so Atagtagey ya Edukasyon

9. Anto so nibaga nipaakar ed nagastos ed atagtagey ya edukasyon natan?

⁹ Sano iisipen tayo iray nisakripisyo, say kaslakan a nononoten tayo et say nagastos. Diad arum a bansa, say atagtagey ya edukasyon so suportado na gobierno tan agla nakaukolan a manbayar na matrikula iray kualipikadon estudyante. Balet, diad maslak a pasen et magastos so pangalay atagtagey ya edukasyon tan lalon ombibili. Oniay nikuan ed artikulo diad Op-Ed na New York Times: “Say atagtagey ya edukasyon so datin ipapasen a manangilukas na pankanawnawa. Natan et ipapabitar la na satan so arawin pandumaan na saray mayaman tan agtanton mayaman.” Diad arum a salita, say de-kalidad ya atagtagey ya edukasyon so maples a pangisesentroan la na saray mayaman tan maimpluensya, a pangaalaen da na ontan so ananak da ta pian naseguro ra a magmaliw met ira a mayaman tan maimpluensya ed sayan sosyedad. Nepeg kasin pilien na Kristianon atateng so ontan a kalat parad ananak da?​—Filipos 3:7, 8; Santiago 4:4.

10. Panon a misiglaotan so atagtagey ya edukasyon ed panamaaligwas ed sayan kaplesan a sistema na bengabengatla?

¹⁰ Anggano diad lugar a libre so atagtagey ya edukasyon, wala niran siansia so agnaiimanon obligasyon. Alimbawa, inreport na The Wall Street Journal a diad sakey a bansa ed Abalaten-bukig na Asia et pakukurangen na gobierno so “singa-pyramid a sistema na eskuelaan pian dagdagen iray sankamaongan ya estudyante a mandampot ed sankatageyan.” Say pakadampot ed “sankatageyan” et mankabaliksan na pakaloob ed sankabantogan iran unibersidad ed mundo, a singa say Oxford tan Cambridge ed Inglatera, saray eskuelaan na Ivy League ed Estados Unidos, tan arum nira. Akin ya itatarya na gobierno so ontan a programa a mabayag a dampoten? “Pian paaligwasen so ekonomya na bansa,” so kuan na report. Nayarin libre so edukasyon, balet ta say sagmaken na saray estudyante et sakey a klase na bilay a nisentro ed panamaaligwas ed sayan kaplesan a sistema na bengabengatla. Anggaman pampipirawatan ed mundo so ontan a klase na kabibilay, ontan kasi so labay na Kristianon atateng parad saray ananak da?​—Juan 15:19; 1 Juan 2:15-17.

11. Anto so ipapabitar na saray report nipaakar ed panangabuso ed alak tan seksual ya imoralidad diad limog na saray estudyante ed unibersidad?

¹¹ Say sakey nin ikonsidera et say kaliberliber. Diad loob na saray unibersidad tan kolehyo et kabkabat a nagagawa iray mauges a bengatla, salanti, say panangabuso ed druga tan de-alkohol ya iinumen, imoralidad, panagsakal no eksamin, hazing, tan arum nira. Nodnonoten pa so panangabuso ed de-alkohol ya iinumen. Oniay inreport na magasin a New Scientist nipaakar ed sobsobran paniinuman, salanti, say paniinuman anggad nabuanges: “Manga 44 porsiento [na saray estudyante diad unibersidad ed Estados Unidos] so alablabas a maniinuman a maminsan ed loob na kada duay-simba.” Ontan met a problema so nagagawa ed limog na saray kalangweran diad Australia, Britanya, Russia, tan ed arum nin pasen. No nipaakar ed seksual ya imoralidad, say pantotongtongan na saray estudyante natan et say nipaakar ed tatawagen ed Ingles a “hooking up,” ya unong ed inreport na Newsweek et “manedeskribe ed maminsan a pirelasyonan ed sekso​—amin lan  bengatla manlapud panangoban anggad panakdol​—na saray sankakabat ya andian met na planon mantongtong ni kayari na satan.” Ipapabitar na saray impanaral a manlapud 60 anggad 80 porsiento ed saray estudyante so manggagawa na ontan a klase na aktibidad. “No sakey kan ‘normal’ ya estudyante ed kolehyo,” so inkuan na sakey a managsukimat, “gawaen mo itan.”​—1 Corinto 5:11; 6:9, 10.

12. Antoran pakadetdetan so kipapaarapan na saray estudyante diad kolehyo?

¹² Nilikud ni ed mauges a kaliberliber, wadtan met so pakakadetdetan lapud saray kimey ed eskuelaan tan eksamin. Natural labat a nakaukolan a manaral iray estudyante tan gawaen da iray asainmin da pian makapasa ed saray eksamin. Arum so nayarin nakaukolan nin mantrabaho na part-time legan a manaaral. Amin na satan so mankaukolan na dakel a panaon tan biskeg. No ontan, wala ni kasi so panaon a nakeraan parad saray espiritual ya aktibidad? Sano onloor iray pakadetdetan, anto la so unaen ed saratan? Kasin unaen da ni so intereses na Panarian, odino ibaliwala la itan? (Mateo 6:33) Oniay ipapaseseg na Biblia ed saray Kristiano: “Nengneng yo sirin a tinekepan na panlikas no panon so panakar yo, aliwan singa andi kalakal, noag ingen singa makalakal; ya anamoten yo so panaon, ta saray agew sikara so mauges.” (Efeso 5:15, 16) Agaylan makapaermen ta arum so angitalirak ed pananisia lapud naobliga iran mangusar na dakel a panaon  tan biskeg da odino lapud alanor ira ed agmakasulatan a kondukta diad kolehyo!

13. Antoran tepet so nepeg a motekteken na Kristianon atateng?

¹³ Siempre, say imoralidad, mauges a kagagawa, tan saray pakadesdesan so aglambengat nagagawa ed loob na kolehyo odino unibersidad. Balet, ipapasen na dakel a tobonbalo ed mundo a kabiangan labat iratan ed edukasyon, tan normal labat iratan parad sikara. Nepeg kasin gagalaen na Kristianon atateng ya ipaarap so ananak da ed ontan a klase na kaliberliber diad loob na apatiran taon odino onsulok ni? (Uliran 22:3; 2 Timoteo 2:22) Kasin say nagunggona na saray kalangweran et makanan tuloy pian ikatunongan iray kapeligroan na saratan? Tan say sankaimportantian, anto so nanaaralan na saray kalangweran a nepeg dan unaen ed bilay da? * (Filipos 1:10; 1 Tesalonica 5:21) Saratan a tepet so nepeg a motekteken na saray atateng tekep na pikakasi, pati say kapeligroan sano panaralen day ananak da ed eskuelaan a walad arum a syudad odino bansa.

Anto Iray Pampilian?

14, 15. (a) Anggaman ed ibabaga na karaklan, anton simbawa ed Biblia so onaaplika natan? (b) Antoray nayarin itepet na saray kalangweran ed inkasikaran dili?

¹⁴ Natan, say ibabaga na karaklan et onaligwas iray kalangweran no makapanaral ira ed unibersidad. Balet, imbes a tumboken na saray Kristiano so ibabaga na karaklan, gagawaen da so isisimbawa na Salitay Dios: “Agkayo miaabobon unong ed sayan mundo: noag ingen manguman kayo lapu ed kapasimbalo na kanonotan yo, pian nasali yo no anto so maong, tan makapaliket, tan nasnaspot a linawa na Dios.” (Roma 12:2) Anto so linawa na Dios parad totoo to, kalangweran man odino wala la’d edad, diad sayan unor lan kabiangan na panaon na anggaan? Oniay impaseseg nen Pablo ed si Timoteo: “Manpaga ka ed saray ami-amin a bengatla, mantepel ka ed saray irirap, gawam so gawa na ebanghelista, sumpal mo so ministeryom.” Saratan a salita so seguradon onaplika ed sikatayon amin natan.​—2 Timoteo 4:5.

¹⁵ Imbes a nigalet ed materyalistikon espiritu na mundo, amin tayo so nakaukolan a “manpaga” odino manimano ed direksion tayo ed espiritual. No kalangweran kayo ni, tepetan yoy inkasikayo: ‘Kasin gagawaen ko so sankaabigan ko pian “sumpalen so ministeryok,” pian magmaliw a kualipikadon ministro na Salitay Dios? Antoray planok pian sigpot kon nasumpal so ministeryok? Kasin ninonot ko la so onloob ed sigpot-panaon a serbisyo bilang say karerak?’ Mairap iratan a tepet, nagkalalo la no nanengneng yo iray arum a tobonbalo a manadampot ed saray ambisyon da, ya ‘aanapen da iray baleg a bengatla’ ya iisipen dan mangitonton ed sikara diad marakep ya arapen. (Jeremias 45:5) Kanian, makabat ya itatarya na Kristianon atateng so dugan klase na maespiritual a kaliberliber tan panangipasal parad ananak da manlapu la’d kaugawan da ni.​—Uliran 22:6; Eclesiastes 12:1; 2 Timoteo 3:14, 15.

16. Panon a makabat a nitarya na Kristianon atateng so dugan klase na maespiritual a kaliberliber parad ananak da?

¹⁶ “Iimanoen a maong nen Nanay so pililimogan mi,” so nanonotan na sankapanguloan ed taloran ananak a lalaki a binmaleg ed pamilya a say ina ra et sakey a sigpot-panaon a ministro ed dakel lan taon. “Agkami mililimog ed saray kaeskuelaan mi noagta dia lambengat ed saramay walad kongregasyon a maong so ugali ra ed espiritual. Mabetbet met ya iimbitaan nen nanay diad abung mi iramay walad sigpot-panaon a serbisyo pian napilimogan mi ra, salanti, saray misionaryo, manbiabiahen manangasikaso, walad Bethel, tan payunir. Diad pakakadngel mi ed saray eksperiensya ra tan pakakaimano mi ed liket da, nipaslep ed kapusoan mi so pilalek ya onloob ed sigpot-panaon a serbisyo.” Makapalikliket natan ta saratan a taloran sanaagi et walad sigpot-panaon a ministeryo​—samay sakey et manlilingkor ed Bethel, say sakey et nanaral ed Ministerial Training School, tan samay sakey ni et manpapayunir!

17. Panon a nigiya na atateng so ananak da sano manpipili ira na saray asignatura ed eskuelaan tan labay dan napananapan? (Nengnengen so kahon ed pahina 29.)

¹⁷ Niarum ni ed pangitarya na makapabiskeg ed espiritual a kaliberliber, nepeg met ya itarya la na atateng so suston giya no manpili so ananak da na saray asignatura ed eskuelaan tan panangipasal  parad sakey ya anapan, a masakbay la no posible. Oniay inkuan na sakey a kalangweran a wala la’d Bethel natan: “Saray atateng ko et nampayunir la sakbay tan kayari na kasal da tan ginawa day anggaay nayarian da pian ipurek so espiritu na panagpayunir diad interon pamilya mi. No manpipili kami na saray asignatura ed eskuelaan odino manggagawa na saray desisyon a mangapekta ed arapen mi, lawas dan ipapaseseg ed sikami a pilien so kurson makapangiter na sankaabigan a pankanawnawa pian makapantrabaho kami na part-time tan makapanpayunir.” Imbes a pilien iray asignatura ed eskuelaan a denesinyon pakadampotan na edukasyon ed unibersidad, saray atateng tan ananak so nakaukolan a mangikonsidera ed saray kurso a mausar ed panggegemtan da ed sakey a teokratikon karera. *

18. Antoran napananapan so nayarin ikonsidera na saray kalangweran?

¹⁸ Ipapabitar na saray impanaral a diad dakel a bansa et wala so pirmin pankaukolan ed totoon walaay dunong ed sakey ya anapan odino serbisyo, aliwan saray graduado ed unibersidad. Inreport na USA Today a “70% ed saray empleyado diad onsabi iran dekada et agla mankaukolan na apat-taon a degree ed kolehyo, noagta associate degree labat diad sakey a kolehyo ed komunidad odino sakey labat a klase na certificate ed teknikal a kurso.” Dakel ed saratan ya institusyon so mangiyoopresi na magano iran kurso nipaakar ed pankimey ed opisina, panag-mekaniko, panag-apiger na kompyuter, tubero, panag-ayos na buek, tan dakel niran napananapan. Marakep kasi iratan a trabaho? Siempre! Nayarin agtanton makapasagyat iratan unong ed pakanengneng na arum, balet ta diad saratan a trabaho et nayarian a pilien so karakel na trabaho tan say panaon ya usaren, a nakaukolan na saramay totoon walaan na petepeteg a karera, salanti, say panlingkor ed si Jehova.​—2 Tesalonica 3:8.

19. Anto so sankaseguradoan a dalan a mansumpal ed maliket tan makapnek a bilay?

¹⁹ “Tobonbalo a lalaki, tan birhenes,” so impaseseg na Biblia, “idayew da so ngaran nen Jehova; ta say ngaran to labat so masuri; say gloria to wala ed tagey na dalin tan katawenan.” (Salmo 148:12, 13) No ikompara ed saray posisyon tan tumang ya iyoopresi na mundo, say karera a sigpot-panaon a serbisyo ed si Jehova so sankaseguradoan a dalan a mansumpal ed maliket tan makapnek a bilay. Ipapuso yo so panamaseguro na Biblia: “Say bendisyon nen Jehova makapayaman; tan agmangarum na ermen.”​—Uliran 10:22.

[Saray paimano ed leksab]

Kasin Nipaliwawa Yo?

• Anto so panmamatalekan na saray Kristiano parad maligen ya arapen?

• Antoran angat so aarapen na Kristianon atateng nipaakar ed arapen na ananak da?

• Anto so nepeg a nodnonoten sano sisimbangen iray pankaabigan tan agpankaabigan ed panggegemtan na atagtagey ya edukasyon?

• Panon a natulongan na atateng so ananak da a manggegemtan ed sakey a karera ed panaglingkor ed si Jehova?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Kahon ed pahina 29]

Anto so Kakanaan na Atagtagey ya Edukasyon?

Maslak a totoo a manaaral ed unibersidad so maniilalon magmaliw a titulado, a mangiter ed sikara na pankanawnawan nawalaan na saray permanentin trabaho tan baleg a sueldo. Balet, ipapabitar na saray report na gobierno a 25 porsiento labat ed saramay mankokolehyo so makakasumpal na sakey a kurso ed loob na anem taon​—sakey a makapadismayan porsiento na itatalona. Anggano ontan, igagarantiya kasi na satan ya asumpal a kurso odino degree so pakawalaan na maong a trabaho? Imanoen pa so imbaga na kaplesan a pansusukimat tan panaaral.

“Say panaral ed [saray unibersidad na] Harvard odino Duke so ag-automatikon mamawala na magmaong a trabaho tan baleg a sueldo. . . . Agni makakaseguro iray kompanya ed kapasidad na saray malangwer nin aplikante ed trabaho. Nayarin makapasagyat so sakey ya atagey a kredensial (sakey a degree ed Ivy League). Balet kayari na satan, say mas importante et say nagawaan odino agnagawaan na sakey.”​—Newsweek, Nobyembre 1, 1999.

“Anggaman say kaslakan a trabaho natan et mankaukolan na atagtagey a dunong nen say diad apalabas . . . , saray dunong a nakaukolan ed sarayan trabaho et say maabig iran dunong a nagamoran la ed haiskul​—matematika, panagbasa, tan panagsulat a naaralan la ed koma-siam a grado [komatlon taon ed haiskul diad Pilipinas] . . . , aliwan saray dunong a nagamoran ed kolehyo. . . . Agla kaukolan a mankolehyo ni iray estudyante pian makaromog na maong a trabaho, balet nakaukolan dan ipasal a maong iray dunong a naaralan da la ed haiskul.”​—American Educator, Spring 2004.

“Maslak ed saray kolehyo so aliwa lan realistiko ed pangipaparaan da ed saray estudyante a magmaliw ya empleyado kayari na pankolehyo ra. Saray vocational ya eskuelaan . . . so ombabantog la. Dinmaak na 48% so nampa-entra ditan manlapud 1996 anggad 2000. . . . Kaleganan ni, saramay mabli tan manguupot na panaon iran diploma ed kolehyo so agla tanton importante natan.”​—Time, Enero 24, 2005.

“Saray iilaloan na U.S. Department of Labor a nagawa ed 2005 so mangililitrato ed makapakigtot a posibilidad a kakatlo ed amin a graduado ed apat-taon a kolehyo so agmakaromog na trabaho a misiglaotan ed asumpal dan kurso.”​—The Futurist, Hulyo/Agosto 2000.

Lapud sayan amin, ondarakel so managbangat a manduaruwa la ed kakanaan na atagtagey ya edukasyon natan. “Ibabangat tayo iray totoo parad agmanepeg iran kalat ed arapen,” so maermen ya inreport na Futurist. Diad pisunian, imanoen pa so ibabaga na Biblia nipaakar ed Dios: “Siak si Jehova a Dios mo, ya angibangat ed sika na nipaakar ed nabang mo, a mangitonton ed sika ed dalan a laen mo komon. O no komon ta dinengel mo so saray bilin ko! Dia ed ontan say deen mo singa komon sakey ya ilog, tan say inkatunong mo singa komon daluyon na dayat.”​—Isaias 48:17, 18.

[Litrato ed pahina 26]

Intalirak da iray personal a gegemtan da pian tumboken da si Jesus

[Litrato ed pahina 31]

Makabat ya itatarya na Kristianon atateng so makapabiskeg ed espiritual a kaliberliber parad ananak da manlapud kaugawan da ni