Natan la so Panaon Parad Desididon Ikiwas
Natan la so Panaon Parad Desididon Ikiwas
‘Panon so kabayag yo a manpawilpawil ed saray nankadua a kanonotan?’—1 ARARI 18:21.
1. Anto so pidumaan na panaon tayo ed panaon nensaman?
KASIN panisiaan mo a si Jehova so alenleneg a tuan Dios? Kasin panisiaan mo met a saray propesiya na Biblia so mangipapabitar ed panaon tayo bilang “saray kaunoran ya agew” na marelmeng a sistema nen Satanas? (2 Timoteo 3:1) No ontan, maseguron mipakna ka a diad amin a panaon et natan la so panaon parad desididon ikiwas. Diad interon awaran na too et diad sayan panaon a napepeligro so dakerakel a bilay.
2. Anto so agawa ed samploran-tribu a panarian na Israel legan na uley nen Arin Acab?
2 Nen koma-samplo a siglo K.K.P., say nasyon na Israel so kinaukolan a manggawa na seryoson desisyon. Siopa so panlingkoran da? Si Arin Acab, a naimpluensyaan na paganon asawa ton si Jezabel, so angiyalibansa na panagdayew ed si Baal diad samploran-tribu a panarian na Israel. Si Baal et dios na inkamabuna ya ipapasen a mangiiter na uran tan mabunga iran panag-ani. Dakel a managdayew ed si Baal so mangimamari na iyangob da odino ondadakmomo ira ed talintao na dios da. Pian nasagyat da si Baal a mamendisyon ed saray tanem da tan saray ayayep da, saray managdayew ed sikato so akibiang ed mabanday iran agamil ed sekso ed saray balangkantis ed templo. Wala met so kustombre ra a panagsalger ed laman da pian onagus so dala.—1 Arari 18:28.
3. Anto so epekto na panagdayew ed Baal diad totoo na Dios?
3 Walay akeraan a manga 7,000 ya Israelita ya ag-akibiang ed sayan idolatroso, imoral, tan marawal a nengneng na panagdayew. (1 Arari 19:18) Sikara so matoor ya anumpal ed impisipanan da ed si Jehova a Dios, tan apasegsegang ira lapud satan. Alimbawa, impapatey nen Jezabel so dakel iran propeta nen Jehova. (1 Arari 18:4, 13) Lapud saratan a makapasubok a kipapasen, karaklan ed saray Israelita so angagamil na pansasamok na pananisia, a panggugunaetan dan paliketen si Jehova tan si Baal. Balet panag-apostata parad sakey ya Israelita so ibeneg ed si Jehova tan pandayew ed palson dios. Insipan nen Jehova a bendisyonan to iray Israelita no sikato so aroen da tan unoren da iray ganggan to. Balet, pinasakbayan to ra a no agda isaklang ed sikato so “nikabkabiig a debosyon,” sikara so napagit.—Deuteronomio 5:6-10; 28:15, 63, NW.
4. Anto so impasakbay nen Jesus tan saray apostol to a nagawa ed limog na saray Kristiano, tan panon itan ya asumpal?
4 Ontan met so nagagawa ed Kakristianoan natan. Saray membro na simbaan so mangibabagan Kristiano ira, balet misumlangan ed saray bangat na Biblia iray selebrasyon, awawey, tan sisiaen da. Singa si Jezabel, idadaulo na saray klero na Kakristianoan so panamasegsegang ed saray Tasi nen Jehova. Saray klero na Kakristianoan so kabkabat met ed awaran ya anuporta ed saray bakal kanian walay eebatan da ed impatey na minilyon iran membro na simbaan. Say ontan a panusuporta na relihyon ed minumundo iran gobierno so imparungtal na Biblia bilang espiritual a pilalawanan. (Apocalipsis 18:2, 3) Niarum ni, say Kakristianoan so lalon magmamaliw a makonsenti ed literal a pilalawanan, anggan diad limog na saray klero to. Sayan baleg a panag-apostasya so impasakbay nen Jesu-Kristo tan saray apostol to. (Mateo 13:36-43; Gawa 20:29, 30; 2 Pedro 2:1, 2) Anto so unor a pansumpalan na masulok a sakey bilyon a membro na Kakristianoan? Tan anto so responsabilidad na saray tuan managdayew nen Jehova ed saratan tan ed arum nira ya apalikdo na palson relihyon? Walaan itayo na malinew ya ebat ed saratan a tepet diad panusisa ed saray makapasagyat ya ebento a nansumpal ed ‘inkabagbag nen Baal diad Israel.’—2 Arari 10:28.
Say Panangaro na Dios ed Saray Matungangan Totoo To
5. Panon ya impatnag nen Jehova so maaron panangiyansakit to ed matungangan totoo to?
5 Agpanliketan nen Jehova a Dios so panusa ed saramay agnanmatoor ed sikato. Bilang maaron Ama, pilalek ton magbabawi iray marelmeng tan ompawil ira ed sikato. (Ezequiel 18:32; 2 Pedro 3:9) Bilang ebidensya na satan, angusar si Jehova na dakel a propeta diad panaon nen Acab tan Jezabel pian pasakbayan so totoo To nipaakar ed saray pansumpalan na panagdayew ed si Baal. Sakey ed saratan a propeta et si Elias. Kayari na makapadesyang a kelang, ya abayag lan impasakbay, imbaga nen Elias ed si Arin Acab a pandaragupen to iray Israelita tan saray propeta nen Baal diad Palandey Carmelo.—1 Arari 18:1, 19.
6, 7. (a) Panon ya inwalwal nen Elias so manunan sengegan na impan-apostata na Israel? (b) Anto so ginawa na saray propeta nen Baal? (c) Anto so ginawa nen Elias?
6 Agawa so impandaragup diad pasen ya ‘angigebaan’ ed altar nen Jehova, a nayarin ginetma a mamaliket ed si Jezabel. (1 Arari 18:30) Makapaermen, manduaruwa iray akidagup ya Israelita no siopa so peteg a makapangitarya na kakkaukolan dan uran—si Jehova odino si Baal. Si Baal so inrepresenta na 450 a propeta, bangta si Elias so alenleneg a propeta ya angirepresenta ed si Jehova. Diad impangiparungtal to ed sengegan na problema ra, oniay intepet nen Elias ed saray totoo: ‘Panon so kabayag yo a manpawilpawil ed nankadua a kanonotan?’ Insan diad simplin panangibaga, impabitar to so isyu ed sikara: ‘No si Jehova so tuan Dios, ontumbok kayo ed sikato, balet no si Baal, ontumbok kayo ed sikato.’ Pian napakiwas iray manduaruwan Israelita a mangisaklang na nikabkabiig a debosyon ed si Jehova, improponi nen Elias so sakey a panubokan no siopa so tuan Dios. Duaran baka so partien bilang bagat, sakey a baka parad si Jehova tan say sakey et parad si Baal. Say tuan Dios so mamool ed ibagat ed sikato. Imparaan na saray propeta nen Baal so bagat da, insan pigaran oras ira a kinmelyaw: “O Baal, denglen mo kami.” Sanen ginapoan nen Elias a ludlureyen ira, sinugatsugat day inkasikara anggad inmagus so dala, tan kinmelyaw ira a maong. Balet anggapo so ebat.—1 Arari 18:21, 26-29.
7 Sinmublay ed saman si Elias. Unona, inapiger to so altar nen Jehova tan intapew to ditan iray tinegteg iran kilaw a baka. Insan impakalboan to so bagat na apatiran angkakabaleg a buyog na danum. Amitlon danay dan ginawa itan anggad napnoy danum so banawang ya akapaliber ed altar. Insan nampikasi si Elias: “O Jehova, a Dios nen Abraham, nen Isaac, tan Dios na Israel, ipakabat mo ed saya ya agew a sika so Dios dia ed Israel, tan siak so aripen mo, tan ginawak so saraya ya amin a bengatla lapu ed salitam. Denglen mo ak, O Jehova, denglen mo ak pian saya a baley nakabatan to a sika, Jehova, sika so Dios, tan impanpataolim so puso ra.”—1 Arari 18:30-37.
8. Panon so inkiwas na Dios ed pikakasi nen Elias, tan anto so ginawa na sayan propeta?
8 Kinmiwas so tuan Dios diad impangupot to ed bagat tan ed altar panamegley na apoy a nanlapud tawen. Satan ya apoy so angupot ni ingen ed say danum diad banawang ya akapaliber ed altar! Isipen pa so epekto na satan ed saray Israelita. “Indakmomo ra so saray lupa ra: et inkuan da, Si Jehova, sikato so [tuan] Dios; si Jehova, sikato so [tuan] Dios.” Si Elias so desididon nanggawa na kaaruman a kiwas, ya oniay ingganggan to ed saray Israelita: ‘Alaen yo iray pomaparles nen Baal; agyo aabuloyan a walay makataynan ya anggan sakey ed sikara!’ Amin a 450 a propeta nen Baal so pinatey ed saman diad leksab na Palandey Carmelo.—1 Arari 18:38-40.
9. Panon a lalon asubok iray tuan managdayew?
9 Diad saman met a makatantandan agew et pinauran nen Jehova diad dalin, a saman so primeron uran diad loob na talora tan kapalduan taon! (Santiago 5:17, 18) Nibaga yo no anto so pantotongtongan na saray Israelita sanen pasempet la ra; inyalangon nen Jehova so inka-Dios to. Balet, agsinmuko iray managdayew ed si Baal. Intultuloy nen Jezabel so kampanya ton pasegsegangen iray lingkor nen Jehova. (1 Arari 19:1, 2; 21:11-16) Kanian asubok lamet so katooran na totoo na Dios. Kasin intultuloy dan insaklang so nikabkabiig a debosyon ed si Jehova sanen sinmabi so agew na impangukom to ed saray managdayew ed si Baal?
Desidido lan Onkiwas Natan
10. (a) Diad modernon panaon, anto so gagawaen na saray alanaan a Kristiano? (b) Anto so kabaliksan na pangunor ed ganggan a nabasa diad Apocalipsis 18:4?
10 Diad modernon panaon, wala met so kimey na saray alanaan a Kristiano a mipadpara ed si Elias. Diad personal a pitotongtong da tan diad panamegley na saray publikasyon, papasakbayan da iray totoo na amin a nasyon diad loob tan paway na Kakristianoan nipaakar ed kapeligroan ya onsabi ed palson relihyon. Bilang resulta, minilyon so desidido lan kinmiwas pian pakseten so pimemembro ra ed palson relihyon. Indedika ra so bilay da ed si Jehova tan nagmaliw ira a bautismadon babangatan nen Jesu-Kristo. On, dinengel da so maganat a ganggan na Dios nipaakar ed palson relihyon: “Ompaway kayo ed sikato, baley ko, pian agkayo nalanor ed saray kasalanan to, tan agkayo manlikna ed saray bakbak to.”—Apocalipsis 18:4.
11. Anto so nakaukolan pian nagamoran so panangabobon nen Jehova?
11 Wala niray minilyon a totoo, ya anggaman interesado ira ed nibase’d-Biblia a mensahe ya ipapasabi na saray Tasi nen Jehova, sikaray manduaruwa nin siansia nipaakar ed nepeg dan gawaen. Arum ed sikara so sagpaminsan ya onaatendi ed Makristiano iran pantitipon, a singa diad selebrasyon na Pangdem na Katawan odino ed pigara ed saray paliwawa ed distriton kombension. Pasesegen mi iratan ya indibidual a nonoten da lan maong iray salita nen Elias: “Kaunongan nin kabayag so panyudyurong yo ed alar?” (1 Arari 18:21, New English Bible) Imbes a manpaleen, nakaukolan a desidido la ran onkiwas natan tan maseseg dan pankimeyan so kalat a magmaliw a dedikado tan bautismadon managdayew ed si Jehova. Napepeligro so ilalo ra nipaakar ed andi-anggaan a bilay!—2 Tesalonica 1:6-9.
12. Anton mapeligron kipapasen so inkidungetan na arum a bautismadon Kristiano, tan anto so nepeg dan gawaen?
12 Makapaermen ta arum a bautismadon Kristiano so nagmaliw ya aliwan regular odino aktibo ed panagdayew da. (Hebreos 10:23-25; 13:15, 16) Tinmayer la so seseg na arum lapud ataktakot ira ed panamasegsegang, saray kapagaan ed panag-anap na pambilay, saray sagpot ya onyaman, odino ed pangegemtan na sinisiblet iran liket. Impasakbay nen Jesus a saratan a bengatla so mangigapol, mangamper, tan mamatit ed arum ed saray patumbok to. (Mateo 10:28-33; 13:20-22; Lucas 12:22-31; 21:34-36) Imbes a ‘mankadua so kanonotan da,’ saratan so nepeg a ‘manseet tan magbabawi’ diad desidido lan ikiwas da pian sumpalen so dedikasyon da ed Dios.—Apocalipsis 3:15-19.
Biglan Pangangga na Palson Relihyon
13. Deskribien pa so kipapasen ed Israel sanen nilanaan si Jehu bilang ari.
13 Say rason no akin a kakkaukolan la so desididon ikiwas natan na saray totoo et lapud samay agawa diad Israel, manga 18 taon kayari na impakaresolbe na isyu nipaakar ed inka-Dios diad Palandey Carmelo. Samay agew na impangukom nen Jehova ed panagdayew ed si Baal et biglaan tan agnailaloan a sinmabi legan na ministeryo nen Eliseo, say sinmalat ed si Elias. Say ilalak nen Arin Acab a si Joram so manuuley ed saman diad Israel, tan si Jezabel so mabilay ni bilang inan-reyna. Agmaparungtal ya imbaki nen Eliseo so aripen to pian lanaan so hepe na armada na Israel, a si Jehu, pian magmaliw a balon ari. Diad saman a panaon et si Jehu so walad bukig a pagpag na Jordan diad Ramot-galaad, a mangidadaulo ed bakal sumpad kakabusol na Israel. Si Arin Joram so walad Jezreel diad lawak a patar ya asingger ed Megido, a manpapaabig ed sugat to diad impibakal da.—2 Arari 8:29–9:4.
14, 15. Anto so niganggan ed si Jehu, tan panon so inkiwas to?
14 Onia so impagawa nen Jehova ed si Jehu: “Kabilen mo so abung nen Acab a katawan mo, pian nibales ko so dala na saray ariripen ko a propeta, tan say dala na saray amin ya ariripen nen Jehova, ed lima nen Jezabel. Ta say amin ya abung nen Acab natawtaw; . . . saray aso kanen da si Jezabel dia ed betang na Jezreel, tan anggapo so mangiponpon ed sikato.”—2 Arari 9:7-10.
15 Si Jehu et desididon too. Tampol a sikatoy linmugan ed karwahe to tan pinabatik ton amaarap ed Jezreel. Abidbir na managbantay ed Jezreel so panagpabatik nen Jehu tan inreport to ed si Arin Joram, a linmugan met ed karwahe to pian abeten iyan hepe na armada to. Sanen akapanabet la ra, oniay intepet nen Joram: ‘Wala ta so deen, Jehu?’ Oniay ebat nen Jehu: ‘Anto so deen ed ontan kabayag a pikakalugoran nen Jezabel ya inam tan ed dakerakel a managkulam to?’ Insan, sakbay a makabatik si Arin Joram, inala nen Jehu so bekang to tan pinatey toy Joram panamegley na pana a tinmalos ed puso to.—2 Arari 9:20-24.
16. (a) Anton kipapasen so biglan inkipaarapan na saray opisyal ed palasyo nen Jezabel? (b) Panon ya asumpal so salita nen Jehova nipaakar ed si Jezabel?
16 Agla nampaleen si Jehu kanian sikatoy linmugan ed karwahe to insan pinabatik ton amaarap ed syudad. Sanen tinmandag ed bintana so maate-ates a si Jezabel, imbano to si Jehu tekep na makapaangat a panamagyaw. Sikato so imbaliwala nen Jehu a manaanap na onsuporta ed sikato: ‘Siopa so walad dapag ko? Siopa?’ Kinaukolan la ed saman a desididon onkiwas iray aripen nen Jezabel. Duara odino taloran opisyal ed palasyo so angidunglaw ed kauloan da diad bintana. Diad saman a bekta et asubok so katooran da. “Sikato so ipelag yo!” so ingganggan nen Jehu. Si Jezabel so impelag na saray opisyal diad karsada, a diman ginatin-gatinan na saray kabayo tan atalapos ed karwahe nen Jehu. Kanian aragas ed saman so angigaulo ed panagdayew ed si Baal diad Israel, a makanepegan ed sikato. Sakbay a sikato so niponpon, kinan na saray aso so laman to, unong a nipasakbay.—2 Arari 9:30-37.
17. Say impangukom na Dios ed si Jezabel so nepeg a mamabiskeg ed pananisia tayo ed anton ebento diad arapen?
17 Ontan met so makapatalagnaw a panganggaan na simbolikon balangkantis a manngaran na “Babilonia a Baleg.” Irerepresenta na balangkantis iray palson relihyon na mundo nen Satanas, a say sengeg na saratan et diad kadaanan a syudad na Babilonia. Kayari ton panganggaen so palson relihyon, ipaarap nen Jehova so imano to ed amin a totoo a manitibukel ed sekular iran kabiangan na mundo nen Satanas. Saratan so naderal met, a mangilukas la ed pankanawnawan niletneg so matunong a balon mundo.—Apocalipsis 17:3-6; 19:19-21; 21:1-4.
18. Kayari na impatey nen Jezabel, anto so agawa ed saray managdayew ed Baal diad Israel?
18 Kayari na impatey nen Jezabel, agla impaleen nen Arin Jehu so pangupot ed amin a poli tan manuna iran onsusuporta ed si Acab. (2 Arari 10:11) Balet dakel ya Israelitan managdayew ed si Baal so wala nin siansia ed bansa ra. Nipaakar ed satan, desididon kinmiwas si Jehu pian nipatnag to so ‘seseg to nipaakar ed si Jehova.’ (2 Arari 10:16) Si Jehu so nankuankuanan a managdayew ed si Baal, tan inorganisa to so baleg a piesta diad templo nen Baal ya impaalagey nen Acab diad Samaria. Amin a mandadayew ed si Baal diad Israel so linma ed piesta. Lapud agla ra akapaway ed templo, amin da so pinatey na saray sundalo nen Jehu. Nansampot so salaysay na Biblia ed onia iran salita: “Onia so impamagbag nen Jehu ed Baal ed Israel.”—2 Arari 10:18-28.
19. Anton alay abig ya ilalo so manatalaran ed “baleg ya ulop” na saray matoor a mandadayew ed si Jehova?
19 Sigpot a naandi so panagdayew ed si Baal manlapud Israel. Segseguradon biglaan tan makapatalagnaw met so pangangga na amin a palson relihyon ed sayan mundo. Siopa so dapagan yo legan na satan a baleg ya agew na panangukom? Desididon onkiwas la natan, tan napribilehyoan kayo a magmaliw a kabiangan na “baleg ya ulop” na saray totoon makaliktar ed ‘baleg a kairapan.’ Insan nanonotan yo itan ya agawa tekep na gayaga, tan idayew yo so Dios lapud impaakseb to so panangukom ed “baleg a balangkantis, a sikato so nanderal ed dalin lapu ed impilawan to.” Bilang maapit a kabiangan na arum niran tuan managdayew, sikayo so mipakna ed makapaliket iran salita ya ikakanta na saray boses ed tawen: “Aleluya: ta manari so Katawan tayo a Dios, a Makapanyarin-amin.”—Apocalipsis 7:9, 10, 14; 19:1, 2, 6.
Saray Tepet a Dalepdepen
• Panon a nankasalananan so Israel nensaman diad impagmaliw dan managdayew ed Baal?
• Anton malaklaknab ya apostasya so impasakbay na Biblia, tan panon a nasusumpal itan a propesiya?
• Panon a sigpot ya inekal nen Jehu so panagdayew ed Baal?
• Anto so nepeg tayon gawaen pian makaliktar ed agew na panangukom na Dios?
[Tepetepet Parad Panagaral]
[Mapa ed pahina 25]
(Parad aktual a format, nengnengen so publikasyon)
Soco
Afec
Helcat
Jocneam
Megido
Taanac
Dotan
SAMARIA
En-dor
Sunem
Ofrah
Jezreel
Ibleam (Gat-rimon)
Tirsa
Bet-semes
Betsean (Bet-san)
Jabes-galaad?
Abel-mohola
Abung nen Bet-arbel
Ramot-galaad
Saray Atorangey a Palandey
Palandey Carmelo
Palandey Tabor
More
Palandey Gilboa
[Saray Dayat]
Dayat na Mediteraneo
Dayat na Galilea
[Ilog]
Ilog Jordan
[Subol tan bobon]
Bobon ed Harod
[Credit Line]
Based on maps copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel
[Saray litrato ed pahina 26]
Say regular a pibibiang ed panangipulong ed Panarian tan iyaatendi ed Makristiano iran pantitipon so importante iran aspekto na tuan panagdayew
[Litrato ed pahina 28, 29]
Singa si Jehu, amin a malabay a makaliktar ed agew nen Jehova so nepeg a desidido lan onkiwas