Istorya na Bilay

Naamtaan Ko so Duga tan Ginawak Itan

UNONG ED SALAYSAY NEN HADYN SANDERSON

Oniay aminsan ya inkuan nen Jesus ed saray apostol to: “No amta yo so sarayan bengatla, mapalar kayo no sikaray gawaen yo.” (Juan 13:17) On, nayarin amta tayo so duga odino maptek, balet no maminsan et mairap a gawaen itan! Anggaman ontan, diad masulok lan 80 a taon ko, a 40 a taon ed satan so inusar ko ed impanlingkor ko bilang misionaryo, kombinsido ak a tua iratan a salita nen Jesus. Say panggawa ed ibabaga na Dios so peteg a mangitonton ed liket. Isalaysay ko pa ed sikayo.

NEN 1925, sanen taloy taon ko, inmatendi iray ateng ko ed sakey a paliwawa a nibase ed Biblia diad baley min Newcastle, Australia. Say paliwawan, “Millions Now Living Will Never Die,” so angombinse ed si nanay ko ya aromog to la so katuaan, kanian sikatoy regular lan inmatendi ed saray pantitipon na Kristiano. Balet, binmetel a tampol so interes nen tatay ko. Kinontra to so balon aromog nen Nanay a pananisia tan impagyaw to a sikatoy ontaynan no ag-itan itunda nen Nanay. Inad-aro nen Nanay so amak tan labay ton mankakasakey kami bilang pamilya. Bangbalet, amta to a mas importante so katutulok ed Dios, kanian sikatoy desididon manggawa na maptek ed imaton na Dios. (Mateo 10:34-39) Tinaynan kami nen tatay, tan kayari na saman et mataltalag ko lan nanengneng.

No nodnonoten ko so apalabas, pandinayewan ko so katooran na nanay ko ed Dios. Say desisyon to so nanresulta ed impakagunggonaan mi nen atsik Beulah diad espiritual a paraan. Satan so angibangat met ed sikami na importantin leksion​—sano amta tayo so duga, nepeg tayon panseetan a gawaen itan.

Saray Subok ed Pananisia

Saray Estudyante na Biblia, a datin tawag ed saray Tasi nen Jehova, so pirmin nansagpot ya ontulong  ed pamilya mi. Say baik so akiamong ed sikami tan inawat to met so katuaan na Biblia. Sikara nen Nanay so mabetbet a saniba diad panagpulong, tan rerespetoen ira na totoo lapud desentin kakikiwas da tan inkamakaaro ra.

Ontan met, siak so akaawat na nikaduman panangimano tan makanakanan panangipasal manlapud saray Kristianon agagi a mas matakken nen siak. Agnambayag et naaralan koy mangusar na testimony card pian makapitongtong ed totoo diad kaabungan da diad simplin paraan. Siak met so amaknol na akarekord iran paliwawa ed Biblia diad melag a gramophone tan akibiang ak ed panagpulong diad karsada ed baley panamegley na plakard. Mairap iya, lapud siak so matakot ed too. Balet, amtak so duga kanian determinado ak a manggawa ed satan.

Kayari na impaneskuelak, nantrabaho ak ed sakey a bangko, a kinaukolan so onla ed nanduruman sanga na bangko diad interon estado na New South Wales. Anggaman dagdaiset iray Tasi diad satan a lugar, akatulong so inkipasal ko pian mansiansian mabiskeg so pananisiak. Siak so pinawitan nen Nanay na makapaseseg iran sulat ya amabiskeg ed siak diad espiritual.

Saraman a sulat so nipanpanaon ya akatulong ed siak. Ginmapo la ed saman so Guerra Mundial II, tan atawag ak a mansundalo. Samay manedyer na bangko et aktibon mimimisa tan sikatoy komander na lokal a militarya. Sanen impaliwawak so neutral a talindeg ko bilang Kristiano, pinampili to ak​—taynan so relihyon ko odino ontaynan ak ed bangko! Amantok iman sanen nanreport ak ed lokal a parehistroan na saray atawag a mansundalo. Wadman imay manedyer mi tan sankanengneng to ak legan kon manasingger ed lamisaan a parehistroan. Sanen agko pinirmaan iray dokumento, sinmanok a maong iray opisyal. Makapadetdet iman a bekta, balet determinado ak a gawaen so duga. Diad tulong nen Jehova, nansiansia ak a kalmado tan makpel. Sanen naamtaan ko ed saginonor a walaray managduksa a manaanap ed siak, inimpakik a tampol iray kagawaan ko tan sinambot koy makalugan ed onsublay a biahe na tren!

Kapawil ko ed Newcastle, siak so inusay ed korte a kaibak so pitora nin agagin lalaki ya ag-inmabobon a mansundalo. Senentensiaan kami na huis a nipriso a taloy bulan parad paskaran a panagtrabaho. Anggaman agmakapaliket so napriso, atumangan kami diad impanggawa na duga. Sanen nibulos kami la, siak so inopresian na sakey ed saray akaibak ed prisoan, a kaparak a Tasi a manngaran na Hilton Wilkinson, pian mantrabaho diad photo studio to. Diman ko akabat so magmaliw ya asawak, si Melody, a mantratrabaho ditan bilang receptionist. Ag-abayag, siak so abautismoan bilang simbolo na dedikasyon ko ed si Jehova.

Say Impanggegemtan Ko ed Sigpot-Panaon a Serbisyo

Kayari min nankasal nen Melody, angilukas kami na dili min photo studio diad Newcastle. Diad saginonor et dakdakel lay trabaho mi kanian naapektaan so bunigas mi tan espiritualidad mi. Nipanpanaon a si Ted Jaracz, a manlilingkor ed saman diad sangan opisina na saray Tasi nen Jehova ed Australia tan kabiangan la natan na Mananguley ya Ulop, so akitongtong ed sikami nipaakar ed saray kalat mi ed espiritual. Kayari na impantotongtong mi, denesidi mi ya ilako lay negosyo mi tan manbilay a simpli. Nen 1954, analiw kami na melag a trailer, tan inmalis kami ed syudad na Ballarat diad estado na Victoria, tan nanlingkor kami diman bilang payunir, odino sigpot-panaon ya ebanghelisador.

Legan kamin manlilingkor diad melag a kongregasyon ed Ballarat, benendisyonan nen Jehova iray sagpot mi. Diad loob na 18 a bulan, dinmakel iray onaatendi, manlapud 17 a nagmaliw a 70. Insan akaawat kami na imbitasyon a manlingkor bilang manangasikaso na sirkito diad estado na Abalaten ya Australia. Diad tinmumbok a taloy taon,  nanggayagaan mi so imbisita ed saray kongregasyon diad syudad na Adelaide tan diad saray rehyon a gawaay alak tan tanemay citrus ya asingger ed Ilog Murray. Anguman a tuloy so panagbilay mi ed saman! Malikeliket kamin nanlingkor a kaiba iray maaron agagi a lalaki tan bibii. Agaylan atumangan so impanggawa mi ed amta mi a duga!

Nanlingkor Kami Bilang Misionaryo

Nen 1958, nansulat kami ed sangan opisina ed Australia a labay mi so onatendi ed “Divine Will” ya Internasyonal ya Asamblea diad New York City diad pansampot na satan a taon. Binales day sulat mi a walay akalaktip iran application form parad saray misionaryo a manaral ed Gilead diad Estados Unidos. Lapud masulok lan 30 so edad mi, inisip mi a matakken kami la pian manaral ed Gilead. Anggaman ontan, impawit mi so aplikasyon mi tan naimbitaan kami parad koma-32 a klase. Diad kapegleyan na kurso, naawat mi so asainmin mi bilang misionaryo​—diad India! Anggaman masuyat kami diad gapo, labay min gawaen so duga kanian maliket kamin angawat ed asainmin mi.

Nambiahe kami panamegley na barko, tan akasabi ed Bombay (natan et Mumbai) diad sakey a palbangon nen 1959. Nilasus a trabahador so nauugip diad daongan. Wala so duman angob ya inmalingasew. Sanen binmutay lay agew, amta mi la so nailaloan mi a naeksperiensya. Agkami nin balot akaeksperiensya na onman kapetang ya agew! Inabet kami na sanasawan misionaryo, a si Lynton tan Jenny Dower, a kaiba mi nensaman a nampayunir diad Ballarat. Inawit da kami ed sangan opisina ed India, diad tagey na aseksek ya apartment, ya asingger ed sentro na syudad. Anemira lambengat a boluntaryo so manaayam ed Bethel. Si Brother Edwin Skinner, a manlilingkor bilang misionaryo ed India manlapu la nen 1926, so amilin ed sikami a manaliw kami na duaran abel a bag, a pankargaan na saray kagawaan mi, sakbay kamin onla ed asainmin mi. Saratan a bag so mabetbet lan nanengneng diad saray tren ed India tan mausa-usar iratan ed sikami diad saginonor iran impanbiahe mi.

Kayari na duay-agew ya impanbiahe mi panamegley na tren, akasabi kami ed teritoryan akaasainan mi diad Tiruchchirappalli, sakey a syudad diad abalaten ya estado na Madras (natan et Tamil Nadu). Akaiba mi diman so taloran espisyal payunir ya Indian a manpupulong ed 250,000 a populasyon. Simpli labat so panagbilay diman. Aminsan et kulang lan $4 (U.S.) so akeran kuarta mi. Balet sanen agastos mi la itan, agkami pinaulyanan nen Jehova. Sikami so pinabayes na sakey a lakin iyaaralan na Biblia pian makapan-abang kami na abung a matukoy a pantitiponan. Sanen ngalngalin anggapo lay naakan mi, walay kaabay mi a mapangasin angiter ed sikami na inluto ton curry. Labalabay ko itan, balet ta anagasang a maong kanian mansinek ak!

Diad Lawak na Kimeyan

Anggaman arum a totoo ed Tiruchchirappalli so mansasalita na Ingles, say karaklan et mansasalita na Tamil. Kanian, nansagpot kamin manaral na simplin presentasyon ed satan a lenguahe legan na kapapaway. Lapud satan et nirespeto kami na dakel a totoo diman.

Nanggayagaan min tuloy so panagkabkaabungan a ministeryo. Saray Indian et sipor lan maparawes, tan maslak ed sikara so manpapamerienda ed sikami. Lapud mabetbet ya agmanguuman so temperatura a 40 degrees Celsius, pisalsalamatan mi so inkamaparawes da. Aliwan mauges so pitongtong ed sikara nipaakar ed personal iran bengatla sakbay min ipresenta so mensahe mi. Sikamin sanasawa so mabetbet a tetepetan na saray unabung: “Taga iner kayo? Walay anak yo? Akin ya anggapo?” Sano naamtaan dan anggapoy anak mi, kaslakan et mangisusuheri ira na maong a doktor! Anggaman kuan, diad saraman a pantotongtong et pankanawnawa min ipakabat so inkasikami tan ipaliwawa so kaimportantian na kimey tayo a nibase ed Biblia.

Maslak a napupulongan mi et kabiangan ed relihyon a Hindu​—sakey a sistema na saray sisisiaen a nidumaduma ed Inkakristiano. Imbes a pandebatian iray komplikadon pilosopiya na Hindu, sikami labat lay mangipulong ed maong a balita na Panarian na Dios​—tan maabig iray resulta. Diad loob na anem bulan, ngalngalin 20 a totoo so ginmapo lan onatendi ed saray pantitipon a gagawaen mi diad ayaman na misionaryo. Sakey ed sikara et si Nallathambi, a sakey ya enhinyero. Diad saginonor et sikato tan say balolaki ton si Vijayalayan so tinmulong ed manga 50 a totoo a magmaliw  a lingkor nen Jehova. Asali met nen Vijayalayan so nanlingkor diad sangan opisina ed India.

Lanang Kamin Ombiabiahe

Kulang ya anem bulan mi ni labat ed India sanen naimbitaan ak a manlingkor bilang say sankaunaan a permanentin manangasikaso na distrito ed satan a bansa. Kabiangan ed satan so pambaroy ed interon India, pangorganisa na saray asamblea tan pikimey ed siameran grupo na lenguahe. Mairap tan makapakesaw itan a kimey. Inimpaki mi iray kawes tan kagawaan mi parad anem bulan diad taloran latan kaban tan diad mausa-usar a bag mi ya abel, insan sinmipot kami ed syudad na Madras (natan et Chennai) panamegley na tren. Say kaawang na distrito et manga 6,500 kilometro a manpaliber, kanian lanang kamin ombiabiahe. Aminsan, kayari min nan-asamblea diad abalaten a syudad na Bangalore diad agew na Simba, sikami so ama-amianen diad Darjeeling, diad saray nipukpukdol a leksab na Himalayan, pian manlingkor ed sananey nin asamblea diad ontumbok a simba. Pian makasabi kami ed Darjeeling, nambiahe kami na ngalngalin 2,700 a kilometro tan aminlima kamin inmalis-alis ed tren.

Diad asasakbay iran impanbaroy mi, nanggayagaan mi so impangipalabas ed pelikulan The New World Society in Action. Diad panamegley na satan et naamtaan na totoo so kalaknab tan aktibidad na mangaraldalin ya organisasyon nen Jehova. Mabetbet a nilasus a totoo so oonlan manbantay ed sarayan palabas. Aminsan et impabantay mi itan ed sakey a grupon nantitipon diad gilig na karsada. Kaleganan na palabas, wala so atibukel a makapakapal a lurem tan maples ya amaarap ed kawalaan mi. Lapud aminsan et nanggulo iray totoo sanen biglan intunda mi so palabas, denesidik ya ituloy so palabas balet ta pinelesan ko. Maong labat ta asumpal lay pelikula sakbay a tinmedter so uran.

Diad tinmumbok iran taon, sikami nen Melody so nambaroy ed dakel iran lugar ed India. Lapud wala so nikaduma a tagano, panangawes, lenguahe, tan kaliberliber diad kada rehyon, singa kami manbabaroy ed nanduruman bansa. Agaylan makapaliket so panduruma na pinalsa nen Jehova! Tua iya nipaakar ed atap ya ayayep ed India. Aminsan, legan kamin manka-camping diad katakelan na Nepal, akanengneng kami na abalbaleg a tigre. Agaylay dakep iman ya ayep. Say impakanengneng mi ed saman so amabiskeg ed pilalek min makasabi ed Paraiso, a wala lad’man so kareenan ed baetan na totoo tan ayayep.

Saray Panamaaligwas ed Loob na Organisasyon

Legan na saraman ya asasakbay a panaon, saray agagi ed India so kinaukolan a maapit a manumbok ed saray uksoyan nen Jehova nipaakar ed organisasyon. Diad arum a kongregasyon, nambiigan so yurongan na saray lalaki tan bibii. Mataltalag ya onggapo ed suston oras iray pantitipon. Diad sakey a lugar et wala so tatangtangen a kampana pian tawagen ed pantitipon iray manangipalapag na Panarian. Diad arum a lugar, saray manangipalapag so sakey-sakey ya onsasabi sano isipen dan onggapo lay aral diad itangay da ed  posisyon na agew. Aliwan regular iray asamblea tan ibibisita na saray ombiabiahen manangasikaso. Saray agagi so mabulos a manggawa na duga, balet nakaukolan da so panangipasal.

Nen 1959, say organisasyon nen Jehova so angiletneg na Kingdom Ministry School. Sayan sankamundoan a programan panangipasal so tinmulong ed saray manangasikaso na sirkito, espisyal payunir, misionaryo, tan mamatatken ed kongregasyon pian mas epektibo ran nasumpal iray Makasulatan a responsabilidad da. Sanen ginmapo iyan eskuelaan diad India nen Disyembre 1961, nanlingkor ak bilang instruktor ed klase. Kalkalna ya agunggonaan iray kongregasyon ed interon bansa, tan maples iran inmaligwas bilang resulta na sayan panangipasal. Sanen naamtaan la na saray agagi no anto so duga, pinakiwas ira na espiritu na Dios pian gawaen itan.

Apaseseg tan nankakasakey met iray agagi lapud saray angkakabaleg a kombension. Say makatantanda ed sarayan kombension et say “Everlasting Good News” ya Internasyonal ya Asamblea ya agawa ed New Delhi nen 1963. Nilibon kilometro so binaroy na saray Tasi ed nanduruman lugar ed India pian makaatendi ed satan ya asamblea, a dakel ed sikara so angigastos ed amin ya atipon da. Lapud presente met so 583 a delegado a nanlalapud 27 ya arum nin bansa, saray agagi ed lokal et primero day akapinengneng tan akapilimog ed dakdakel a sankailin agagi.

Nen 1961, sikami nen Melody so naimbitaan a magmaliw a kabiangan na pamilyan Bethel ed Bombay, a diad saginonor et nanlingkor ak diman bilang membro na Komite na Sanga. Akaawat ak met na kaaruman niran pribilehyo. Dakel a taon ya akapanlingkor ak bilang manangasikaso na sona diad nanduruman bansa ed Asia tan ed Pegley Bukig. Lapud apegetan so kimey a panagpulong diad dakel ed sarayan bansa, saray lokal a manangipalapag so kaukolan a magmaliw a maalwar odino ‘makalakal a singa saray uleg tan mauyamo a singa saray malapati.’​—Mateo 10:16.

Panamalaknab tan Saray Pananguman

Nen 1959, diad primeron insabi mi ed India, wala so 1,514 ya aktibon manangipalapag diad bansa. Natan et dinmaak la itan, a masulok lan 24,000. Pian naasikaso iyan idaraak, amidua kamin inmalis ed balon lugar na Bethel diad Bombay odino diad asingger ed satan a syudad. Insan, nen Marso 2002 et inmalis lamet so pamilyan Bethel​—a diad sayan pankanawnawa et diad balon pasilidad a nipaalagey diad asingger ed Bangalore, diad abalaten ya India. Diad kaplesan et wala so 240 a membro na Bethel a manaayam ed sayan modernon pasilidad, ya arum ed sikara so mangipapatalos na literatura ed Biblia diad 20 a lenguahe.

Anggaman magunaet min tinalaranan nen Melody so iyalis ed Bangalore, sikami so kapilitan a pinmawil ed Australia nen 1999 lapud maletey a bunigas. Manlilingkor kami natan bilang membro na pamilyan Bethel ed Sydney. Anggaman anggapo kami la ed India, mansiasiansian mabiskeg so panangaro mi ed saray pinabli min kakaaro tan saray ananak mi ed espiritual diad satan a bansa. Agaylan makapaliket so pakaawat na saray sulat da!

No nodnonoten ko so apalabas a masulok a 50 a taon ko ed sigpot-panaon a serbisyo, nibagak a daakan a bendisyon so agamoran mi nen Melody. Dati et nantrabaho kami pian ipreserba iray litrato na totoo ed saray papel, balet nagkalalon maabig so desisyon mi a mankimey pian saray totoo et mansiansian mabilay ed pakanodnonotan na Dios. Agaylan mabmabli iray naeksperiensya mi diad impandesisyon min iyuna so linawa na Dios ed bilay mi! On, say panggawa ed ibabaga na Dios a duga odino maptek et peteg a mangitonton ed liket!

[Saray mapa ed pahina 15]

(Parad aktual a format, nengnengen so publikasyon)

INDIA

New Delhi

Darjeeling

Bombay (Mumbai)

Bangalore

Madras (Chennai)

Tiruchchirappalli

[Saray litrato ed pahina 13]

Si Hadyn tan Melody nen 1942

[Litrato ed pahina 16]

Say pamilyan Bethel ed India nen 1975