‘Nakaukolan a Sakbaten na Balang Sakey so Dilin Awit To’
‘Nakaukolan a Sakbaten na Balang Sakey so Dilin Awit To’
“Ebatan sirin na balang sakey ed sikatayo so sikaton dili ed arap na Dios.”—ROMA 14:12, Maung a Balita.
1. Anton responsabilidad so inarap na taloran Hebreo?
SAY taloran malangwer a Hebreo a manaayam diad Babilonia so nipaarap ed desisyon a mangilalanor ed bilay tan patey. Nepeg kasi iran ondakmomo ed baleg ya imahen, lapud ontan so ganggan ed interon bansa? Odino nepeg ya ipulisay da so pandayew ed satan anggano nibuntok ira ed manliob a palbaan? Si Sidrac, Mesac, tan Abdenago so andian lay panaon pian ontupleg ni ed arum; nisay kinaukolan da nin gawaen itan. Oniay inyabawag dan tampol: “Nakabatan mo komon, O ari, ya agkami manlingkor ed saray dirios mo, agmi met igalang so balitok a talintao ya impaalagey mo.” (Daniel 3:1-18) Inako na taloran Hebreo so dilin responsabilidad da.
2. Siopa so talagan akaimpluensya ed desisyon nen Pilato nipaakar ed si Jesu-Kristo, tan anggapo la kasi so eebatan na Romanon gobernador ed satan?
2 Manga anemiran siglo ed asasakbay, nadngel na gobernador iray akusasyon sumpad sakey a too. Sanen sinuri to so kaso, sikato so akombinse ya anggapoy kasalanan na toon aakusaan. Balet ta say aakusaan et labay ya ipapatey na totoo. Anggaman sinali to lan kontraen so kerew da, impatnag ni na gobernador a sikatoy masuyat a mangako ed responsabilidad to tan sikatoy sinmuko ed pananesdes. Oniay imbaga to legan ton uurasan iray lima to: ‘Anggapo so kasalanan ko ed dala na sayan matunong a too.’ Insan to inabuloyan a nipasak so too. On, imbes ya akoen nen Poncio Pilato so responsabilidad ton mandesisyon nipaakar ed si Jesu-Kristo, inabuloyan to so arum a mandesisyon parad sikato. Anggan panon lay karakel na danum ya iyuras nen Pilato, wala nin siansia so eebatan to ed agmakatunongan ya impansentensia ed si Jesus.—Mateo 27:11-26; Lucas 23:13-25.
3. Akin ya agtayo nepeg ya abuloyan so arum a mandesisyon parad sikatayo?
3 Komusta kayo balet? Sano nakaukolan kayon mandesisyon, kasin aligen yo iray taloran Hebreo, odino abuloyan yo so arum a mandesisyon parad sikayo? Aliwan mainomay so panagdesisyon. Nakaukolan so matatken a panagnonot pian nagawaan iray dugan desisyon. Singa bilang, nakaukolan a manggawa na dugan desisyon iray atateng parad menor de edad ya ananak da. Siempre, lalon mairap so mandesisyon sano komplikado so situasyon tan nakaukolan a simbangen so nanduruman bengatla. Balet, say responsabilidad a mandesisyon so aliwan ontan lan kabelat, ya ipasen lan sakey ed saray ambelat odino makapagonigon a bengatla, a nayarin ipaawit tayo ed saramay walaan na maespiritual iran kualipikasyon. (Galacia 6:1, 2) Imbes, satan so awit ya ‘ebatan na balang sakey ed sikatayo diad arap na Dios.’ (Roma 14:12, MB) Say kuan na Biblia et ‘nakaukolan a sakbaten na balang sakey so dilin awit to.’ (Galacia 6:5, MB) Panon tayon makapanggawa sirin na makabat iran desisyon ed bilay? Unona, nepeg tayon bidbiren iray limitasyon tayo bilang totoo tan aralen tayo so nakaukolan a panalona ed saratan.
Say Importantin Kakaukolanen
4. Anton importantin leksion nipaakar ed panagdesisyon so naaralan tayo ed intunganga na inmunan sanasawan too?
4 Diad kasakbayan na awaran na too, say inmunan sanasawa so nanggawa na desisyon a nansumpal ed desyang. Denesidi ra so mangan na bunga na kiew na kakabatan nipaakar ed maong tan mauges. (Genesis 2:16, 17) Anto so angibasiyan da na desisyon da? “Anengneng na bii so kiew et maong a pantagano, tan makapaliket ed saray mata, tan anengneng to so sakey a kiew a pampirawatan,” so kuan na Biblia. Kanian sikato so “amurbor na bunga, tan angan, et angiter met ed asawa to a laki ya ib-iba to, et si asawa to angan.” (Genesis 3:6) Say desisyon nen Eva so nibase ed sinisiblet a pilalek. Say inkiwas to so angilagyat ed si Adan a minonong ed sikato. Bilang resulta, say kasalanan tan ipapatey so ‘kinmayat ed amin a katooan.’ (Roma 5:12, MB) Wala so importantin leksion a naaralan tayo ed intunganga nen Adan tan Eva nipaakar ed saray limitasyon na too: No agtumboken na too so panangigiya na Dios, sikato so naynay a nalingo ed saray desisyon to.
5. Anton panangigiya so intarya nen Jehova ed sikatayo, tan anto so nepeg tayon gawaen pian nagunggonaan ed satan?
5 Agaylay panliket tayo ta sikatayo so ididirehi nen Jehova a Dios! Oniay kuan ed sikatayo na Kasulatan: “Saray layag mo makadngel ira naani na sakey a salita ed beneg mo, a kuanto, Saya so dalan, ondalan kayo ed sikato; sano onarap kayo ed nikawanan, tan sano onarap kayo ed nikawigi.” (Isaias 30:21) Mitotongtong si Jehova ed sikatayo diad panamegley na nipuyan a Salita to, say Biblia. Nepeg tayon aralen so Kasulatan tan onggamor na kakabatan ed satan. Pian duga so pandesisyon tayo, nepeg itayon onggamor na ‘taganon anawet a kien na saray ayadyarin totoo.’ “Lapud panangagamil, saray pakalikna [tayo] apasal ed panangibiig na maong tan mauges.” (Hebreos 5:14) Nipasal tayo so “pakalikna” odino pakayari tayon manebek diad pangiyaplika ed naaaralan tayo ed Salita na Dios.
6. Anto so nakaukolan pian susto so igana na konsiensia tayo?
6 Say atawir tayon abilidad na konsiensia so makatulong a maong diad panagdesisyon. Satan so walaan na pakasarag a manhusga, tan nayarin sikatayo so “akusaen” odino “iyagel” ni ingen na satan. (Roma 2:14, 15) Anggaman ontan, ta pian susto so igana na konsiensia tayo, nepeg a nipasal itan panamegley na suston kakabatan manlapud Salitay Dios tan magmaliw a sensitibo diad pangiyaplika ed satan a Salita. Say agnipasal a konsiensia so mainomay a naimpluensyaan na saray lokal a kustombre tan ugali. Saray walad kaliberliber tayo tan saray opinyon na arum a totoo so lingon mangigiya met ed sikatayo. Anto so nagawa ed konsiensia tayo no naynay lan nibaliwala so ididikta na satan tan nasusumlang iray estandarte na Dios? Diad saginonor et satan so namarkaan la na “singa say balatyang a mandarlang,” a magmaliw a singa piglat, salanti, agla makalikna tan agla naapektoan. (1 Timoteo 4:2) Diad biek a dapag, say konsiensian nipasal ed Salita na Dios et sakey a napanmatalkan a giya.
7. Anto so importantin kakaukolanen pian makapanggawa na makabat iran desisyon?
7 Say manuna sirin a kakaukolanen pian nasakbat tayo so responsabilidad tayo ed panggawa na makabat iran desisyon et say suston kakabatan ed Kasulatan tan say pakasarag a mangiyaplika ed satan. Imbes a bengatbengat a mandesisyon, nepeg a mangusar itayo na malaem a panaon pian anapen iray maridios a prinsipyo tan usaren so abilidad tayon manisip pian iyaplika iratan. Anggan sano biglaan a mandesisyon, a singa ginawa di Sidrac, Mesac, tan Abdenago, sikatayo so akaparaan no walaan itayo na suston kakabatan ed Salitay Dios tan nipasal so konsiensia tayo ed satan. Pian natalosan tayo no panon a napaaligwas na matatken a panagnonot so pakasarag tayon mandesisyon, konsideraen tayo so duaran aspekto na bilay.
Siopa Iray Pilien Tayon Kaulop?
8, 9. (a) Antoran prinsipyo so mangipapabitar no akin a nakaukolan a paliisan iray mauges a kaulop? (b) Kasin say mauges a kaulop et manutukoy lambengat ed direktan pililimog ed saramay totoon andian na prinsipyo? Ipaliwawa.
8 “Agkayo patitilaan,” so insulat nen apostol Pablo. “Saray mauges a kaulop deralen da so saray maong ya ugugali.” (1 Corinto 15:33) Oniay imbaga nen Jesu-Kristo ed saray babangatan to: “Aliwa kayo a taga mundo.” (Juan 15:19) Sano naaralan tayo irayan prinsipyo, mainomay tayon natalosan no akin a paliisan so piulop ed saray managlawan, managkalugoran, matakew, managbuanges, tan arum nira. (1 Corinto 6:9, 10) Balet, legan itayon ombubulaslas diad pikakabat ed katuaan na Biblia, namoria tayon makaderal so pangusar na panaon a kaulop iratan ya indibidual diad pambantay ed sikara diad pelikula, telebisyon, odino ed kompyuter, odino diad pambasa ed saray libron nipaakar ed sikara. Ontan met diad pilimog ed “saray mansimpisimpitan” panamegley na saray chat room ed Internet.”—Salmo 26:4.
9 Komusta balet so maapit a pipiulop ed saramay nayarin walaay malinis a moral balet ta andian na pananisia ed tuan Dios? Oniay ibabaga na Kasulatan ed sikatayo: ‘Say sankamundoan mandukdukol ed mauges.’ (1 Juan 5:19) Natebek tayo a saray mauges a kaulop et aliwa lambengat a saramay totoon walaan na malukak odino mabanday a moralidad. Kanian, makabat itayo no say maapit a pikaaroan tayo lambengat et saramay mangaaro ed si Jehova.
10. Anto so makatulong ed sikatayo pian makapandesisyon itayo tekep na inkatatken na panagnonot nipaakar ed pililimog ed saray taga-mundo?
10 Agmet posible nisay kakaukolanen so sigpot ya iyarawi ed saramay walad mundo. (Juan 17:15) No mibiang itayo ed Makristianon ministeryo, maneskuela, tan mantrabaho, napipilimogan tayo iray taga-mundo. Say sakey a Kristianon walaay agmananisian asawa so kapilitan a milimog a naynay ed saray taga-mundo nen say arum. Balet, no nipasal so pakayari tayon manebek, natalosan tayo a mandumaan so kapilitan a pilimog ed saray taga-mundo diad limitadon paraan tan samay pamawala na maapit a relasyon ed sikara. (Santiago 4:4) Diad ontan, nayarian tayo so mandesisyon a pakapatnagan na inkatatken ed panagnonot no kasin mibiang itayo ed extracurricular iran aktibidad diad eskuelaan, a singa saray isport tan sayaw, tan onatendi ed saray party tan panangan ya inyarunsa na saray katrabahoan.
Pampili na Trabaho
11. Anto so unonan ikonsidera tayo no mandedesisyon itayo nipaakar ed trabaho?
11 Say pangiyaplika ed saray prinsipyo na Biblia tekep na inkatatken na panagnonot so makatulong ed sikatayo pian makapandesisyon ed no panon tayon sumpalen so obligasyon tayon ‘managano ed saray kaamong tayon dili.’ (1 Timoteo 5:8) Say primeron ikonsidera tayo et say klase na trabaho—no anto so kakaukolanen na satan ed sikatayo. Say pampili ed sakey a trabahon mangiyaalibansa ed direktan kokondenaen na Biblia so seguradon makapuy. Kanian ag-aawaten na saray tuan Kristiano iray trabaho a mangilalanor ed idolatriya, panagtakew, lingon panangusar na dala, odino arum niran agmakasulatan ya agamil. Ag-itayo met mantila odino mansaol, anggano pagawa itan ed sikatayo na amo tayo.—Gawa 15:29; Apocalipsis 21:8.
12, 13. Anto so pigaran bengatla ya importantin ikonsidera nilikud ed say mismon trabaho sano mandedesisyon itayo nipaakar ed satan?
12 Panon to no say trabaho et agmet espisipikon manusumlang ed antokaman a kakaukolanen na Dios? Diad ibubulaslas tayo ed pikakabat ed katuaan tan iyaaligwas tayo ed pakasarag tayon manebek, natalosan tayo so arum niran bengatla a nepeg tayon ikonsidera. Panon to no say trabaho et mangilanor ed sikatayo diad agmakasulatan iran agamil, a singa say trabahon manag-ebat na telepono diad pasugalan? Nepeg met ya ikonsidera so panlapuan na sueldo tan lugar na trabaho. Alimbawa, kasin awaten na sakey a Kristiano a managkontrata so pampinta ed sakey ed saray simbaan na Kakristianoan, a pakapibiangan la ed panangiyalibansa na palson relihyon?—2 Corinto 6:14-16.
13 Panon to no inawat na amo tayo so sakey a kontrata a mamarakep ed sakey a pasen na palson panagdayew? Diad ontan a kipapasen, nakaukolan tayon konsideraen so laknab na autoridad tayo ed satan a trabaho tan say laknab na pakapibiang tayo ed satan. Tan komusta met so nipaakar ed trabaho ya aliwan sumlang ed saray estandarte na Biblia, a singa say pangitulor na sulat ed nanduruman pasen na komunidad, pati diad saray pasen a pakakagawaan na mauges iran agamil? Agta say prinsipyon nidatak ed Mateo 5:45 so walaan na epekto ed desisyon a gawaen tayo? Agnepeg ya ibaliwala no panon a nayarin naapektoan so konsiensia tayo ed pantutultuloy tayo ed ontan a trabaho. (Hebreos 13:18) On, say panakbat tayo ed responsabilidad tayon manggawa na asimbang a desisyon nipaakar ed trabaho so mankaukolan na lawas pangusar ed pakayari tayon manebek tan pangipasal ed inter na Dios ya abilidad na konsiensia.
“Dia ed Saray Amin a Dalan Mo Sikato so Bidbiren Mo”
14. Sano mandedesisyon itayo, anto iray kaukolan tayon nodnonoten?
14 Komusta met iray desisyon tayo nipaakar ed arum niran bengatla, a singa say panggegemtan ed sekular ya edukasyon tan pangawat odino pangipulisay ed sakey a klase na panagtambal? Sano nipaarap itayo ed panggawa na antokaman a desisyon, nepeg tayon seguroen so matukoy iran prinsipyo na Biblia insan usaren tayo so abilidad tayon mankatunongan pian iyaplika iratan. “Manmatale’ka ed Jehova ed simoon a pusom, tan agka onsaral ed tapew na dili a pakatalos mo,” so inkuan nen makabat ya Arin Solomon na kadaanan ya Israel. “Dia ed saray amin a dalan mo sikato so bidbiren mo, et sikato itonton to so saray basbas mo.”—Uliran 3:5, 6.
15. Anto so naaralan tayo ed saray Kristiano nen inmunan siglo nipaakar ed panagdesisyon?
15 Saray desisyon a gagawaen tayo so mabetbet a mangaapekta ed arum, tan nakaukolan tayon ikonsidera itan. Alimbawa, saray Kristiano nen inmunan siglo et agla nisilong ed Mosaikon Ganggan nipaakar ed dakel a mapeget a totontonen ed panangan. Nayarian day mangan na pigaran tagano ya ipapasen ya agmalinis ed silong na Ganggan tan aliwa met a kuestionable ed arum a paraan. Balet, oniay insulat nen apostol Pablo nipaakar ed karne na sakey ya ayep a nayarin misiglaotan ed sakey ya idolo diad templo: “No say kanen so makalanor a katiroran na agik, agak mansira na asalian a balot anggan kapiganman, ta pian aliwan siak so sengeg na katiroran na agik.” (1 Corinto 8:11-13) Saray akadkaunan Kristiano so pinaseseg a mangikonsidera ed konsiensia na arum ta pian ag-ira makapangigapol. Saray desisyon tayo so agnepeg a ‘pansengegan na katiroran.’—1 Corinto 10:29, 32.
Anapen so Maridios a Kakabatan
16. Panon a makatulong ed sikatayo so pikakasi diad panagdesisyon?
16 Say makanakanan tulong ed panagdesisyon et say pikakasi. “No siopaman ed sikayo so makulang na kakabatan,” so kuan nen babangatan a Santiago, “pakerewen ed Dios; a mangiter na mabunlok ed amin a too, tan agto balawen; tan niiter ed sikato.” (Santiago 1:5) Tekep na kompiyansa, nayarian tayo so manpikasi ed si Jehova tan onkerew na nakaukolan a kakabatan pian makapanggawa itayo na suston desisyon. Sano itotongtong tayo ed tuan Dios so nipaakar ed saray problema tayo tan aanapen tayo so panangigiya to, say masanton espiritu to so ontulong ed sikatayo pian natalosan a maong so tekston ikokonsidera tayo tan nanonotan tayo iramay agtayo nikonsidera.
17. Panon a makatulong ed sikatayo so arum sano mandedesisyon itayo?
17 Makatulong met kasi so arum ed panggawa tayo na desisyon? On, si Jehova so angiter na saray matatken ed espiritual ya indibidual diad loob na kongregasyon. (Efeso 4:11, 12) Sikara so nayarin tuplegan, nagkalalo la no baleg so gawaen a desisyon. Nayarin nipaimano ed sikatayo na saray indibidual a walaan na aralem a pakatalos ed espiritual tan eksperiensyado la ed bilay so kaaruman iran maridios a prinsipyo a misiglaotan ed desisyon tayo tan ontulong ed sikatayon naseguro odino “abobonan so bengatla ran sankaabigan.” (Filipos 1:9, 10) Balet, walay pasakbay a nepeg a tandaan: Nepeg itayon manalwar ya ag-aabuloyan so arum a mandesisyon parad sikatayo. Responsabilidad tayon mismo so mandesisyon.
Kasin Maabig a Naynay so Resulta na Desisyon Tayo?
18. Anto so nibaga nipaakar ed pansumpalan na maong a desisyon?
18 Kasin saray desisyon a mapekder a nibase ed saray prinsipyo na Biblia tan ninonot a maong et naynay a mansumpal ed maabig? On, diad kaunoran. Balet, no maminsan et nayarin wala so agmaabig ya epekto na satan diad primero. Amta di Sidrac, Mesac, tan Abdenago a nayarin niiyan ira ed ipapatey lapud desisyon da ya agmandayew ed baleg ya imahen. (Daniel 3:16-19) Mipadpara, sanen imbaga na saray apostol ed Judion Sanhedrin a nepeg dan unoren so Dios bilang manuley nen saray totoo, sikara so sinisiplatan sakbay ya imbulos. (Gawa 5:27-29, 40) Niarum ni, say “panaon tan ag-ilaloan a nagawa” so nayarin mangapektan maong ed resulta na antokaman a desisyon. (Eclesiastes 9:11, NW) No bilang manirap itayo anggaman duga so desisyon tayo, makapanmatalek itayo a tulongan itayo nen Jehova pian makapansungdo tan sikatayoy bendisyonan to ed saginonor.—2 Corinto 4:7.
19. Panon tayon makpel a nasakbat so responsabilidad tayo diad panggawa na saray desisyon?
19 Sirin, sano mandedesisyon, nepeg tayon anapen iray Makasulatan a prinsipyo tan usaren tayo so pakayari tayon manisip pian iyaplika iratan. Agaylay pisalsalamat tayo lapud tulong nen Jehova diad panamegley na masanton espiritu to tan saray matatken ed espiritual diad loob na kongregasyon! Diad panamegley na satan a panangigiya tan probisyon, komon ta makpel tayon sakbaten so dilin responsabilidad tayo ed panggawa na makabat iran desisyon.
Anto so Naaralan Yo?
• Anto so manunan kakaukolanen ed panggawa na saray maabig a desisyon?
• Panon a say iyaaligwas tayo ed pagmaliw a matatken ed espiritual so makaapekto ed pampili tayo na saray kaulop tayo?
• Anto so pigaran importantin bengatla a nepeg tayon ikonsidera sano mandedesisyon itayo nipaakar ed trabaho?
• Anto so makatulong diad panggawa na saray desisyon?
[Tepetepet Parad Panagaral]
[Litrato ed pahina 22]
Walay importantin leksion a naaralan tayo ed intunganga nen Adan tan Eva
[Litrato ed pahina 24]
Sakbay a manggawa na importantin desisyon, amtaen ni iray maridios a prinsipyo