“Sakey a Masimbolikon Drama” a Walaan na Kablian ed Sikatayo

AGAYLAN irap a natebek so sigpot a kabaliksan na pigaran teksto ed Kasulatan no ag-iratan ipaliwawa ed sikatayo na arum a kabiangan na Biblia! Saray maawaran a salaysay diad Salita na Dios et nayarin ipasen labat ya istorya nipaakar ed saray totoo tan ebento. Balet arum ed saratan so mangipaparungtal na impormasyon ya agnapatnagan a tampol diad gapo. Sakey ya alimbawa et say salaysay nipaakar ed duaran bibii diad sankaabungan na patriarkan si Abraham. Tinukoy itan nen apostol Pablo bilang “sakey a masimbolikon drama.”—Galacia 4:24, NW.

Nepeg tayon paninteresan iyan drama lapud importantin tuloy iray katuaan ya inrepresenta na satan parad amin a manpilalek a makaawat ed panamendisyon nen Jehova a Dios. Antis tayon usisaen no akin ya importante itan, konsideraen tayo ni iray sirkumstansya ya amakiwas ed si Pablo a mangiparungtal ed kabaliksan na satan a drama.

Wala so problema a linmesa diad limog na saray Kristiano ed Galacia nen inmunan-siglo. Arum ed sikara so mapegpeget a ‘manngingilin ed saray agew, tan saray bulan, tan saray panaon, tan saray taon’—a saratan so nidatak diad Mosaikon Ganggan. Minoria na sarayan indibidual a saray mananisia so nakaukolan ya ontulok ed Ganggan pian nagamoran da so panangabobon na Dios. (Galacia 4:10; 5:2, 3) Balet, amta nen Pablo a saratan a panagngilin et agla kakaukolanen ed saray Kristiano. Pian paneknekan itan, tinukoy to so sakey a salaysay a kabkabisado na anggan siopa a Judio.

Impanonot nen Pablo ed saray taga-Galacia a si Abraham, ya ama na Judion nasyon, so angilalak ed si Ismael tan Isaac. Say primero et inyanak na biin aripen a si Agar, tan say komadua et inyanak na biin bulos a si Sara. Seguradon kabisado na saramay taga-Galacia a mangiyaalibansa na katutulok ed Mosaikon Ganggan so salaysay nipaakar ed si Sara a diad gapo et lepes tan initer to so aripen ton si Agar ed si Abraham pian manlukon parad sikato. Kabat da a kayarin innginew  nen Agar si Ismael, minudmora to si Sara ya amo to. Balet, unong ed sipan na Dios, si Sara so angiyanak a siansia ed si Isaac anggaman akulaw la. Diad saginonor, pinataynan nen Abraham si Agar tan si Ismael lapud minudmora nen Ismael si Isaac.—Genesis 16:1-4; 17:15-17; 21:1-14; Galacia 4:22, 23.

Duaran Bibii, Duaran Sipan

Impaliwawa nen Pablo iray kabiangan na sayan “masimbolikon drama.” Oniay insulat to: “Sarayan bibii sikara so duaran sipan; say sakey dia ed palandey na Sinai, ya angiyanak na aripen, a sikato si Agar. . . . Sikato so ontupak ed Jerusalem natan; ta wala ed inkaaripen a pati saray anak to.” (Galacia 4:24, 25) Inrepresenta nen Agar so literal ya Israel, a say kabisera na satan et Jerusalem. Say Judion nasyon so obligadon ontulok ed si Jehova lapu ed Ganggan a sipanan a nampaknaan da diad Palandey Sinai. Diad panamegley na Ganggan a sipanan, saray Israelita so naynay a napapanonotan a sikaray naaripen ed kasalanan tan nakaukolan ira a dondonen.—Jeremias 31:31, 32; Roma 7:14-24.

Balet siopa so irerepresenta na “bii a bulos” a si Sara tan say anak ton si Isaac? Impabitar nen Pablo a si Sara, say biin “lepes,” so angisimbolo ed pinagka-asawa na Dios, say mangatatawen a kabiangan na organisasyon to. Sayan mangatatawen a bii et lepes lapud anggapo so alanaan na espiritun ‘ananak’ to diad dalin sakbay a sinmabi si Jesus. (Galacia 4:27; Isaias 54:1-6) Balet, nen Pentecostes 33 K.P., nikalbo so masanton espiritu diad sakey a grupo na lalaki tan bibii, a sikaray nianak lamet bilang ananak na sayan mangatatawen a bii. Saray nagmaliw ya ananak na satan ya organisasyon so tinagibi na Dios bilang ananak to tan nagmaliw a kakaiba nen Jesu-Kristo a mananawir unong ed balon sipanan. (Roma 8:15-17) Oniay nisulat nen Pablo bilang sakey ed saratan ya ananak: “Saman so Jerusalem a wala ed tagey sikatoy bulos, a sikatoy ina mi a lapag.”—Galacia 4:26.

Ananak na Bibii

Unong ed Biblia et pinasegsegang nen Ismael si Isaac. Mipadpara, nen inmunan siglo K.P., minudmora tan pinasegsegang na saray ananak na aripen a Jerusalem iray ananak na Jerusalem a wala ed tagey. “Singa nensaman a say nianak ed unong na laman [si Ismael], uusilan to so nianak unong ed espiritu [si Isaac], ontan met natan,” so impaliwawa nen Pablo. (Galacia 4:29) Sanen sinmabi diad dalin si Jesu-Kristo tan inyabawag to so Panarian, saray Judion papangulo na relihyon so kinmiwas a singa ed inkiwas nen  Ismael ya anak nen Agar nipaakar ed say tuan mananawir nen Abraham a si Isaac. Minudmora tan pinasegsegang da si Jesu-Kristo, a mapatnag ya impasen day inkasikara bilang lehitimon mananawir nen Abraham tan si Jesus et managsamsam.

Sakbay ni ya impapatey na saray manuley na natural ya Israel si Jesus, oniay inkuan to: “O Jerusalem, Jerusalem, a mamatey ed saray propeta, tan tupaken to ray nibaki ed sikato! Aminpigapigan nilabay ko komon a tinipon ya impandaragup iray anak mo, a singa sakey a nganak ya tiponen to’ray siwsiw to ed silong na saray payak to, et agmo nilabay! Nia say abung yo nataynan ed sikayo ya andi lugan.”—Mateo 23:37, 38.

Ipapabitar na impuyan a salaysay nipaakar ed saray ebento nen inmunan siglo a say literal a nasyon ya inrepresenta nen Agar so ag-automatikon amawala na ananak a nakaiba nen Jesus a mananawir. Saray Judio ya angipasirayew a sikaray walaan na kanepegan ed satan a tawir lapud nianak ira ed satan a nasyon so impulisay nen Jehova. Siempre, walaray indibidual a natural ya Israelita ya akaiba nen Kristo a mananawir. Balet, agamoran da itan a pribilehyo lapu ed pananisia ra ed si Jesus, aliwan lapud nianak ira ed satan a nasyon.

Nen Pentecostes 33 K.P. et linminew so pakabidbiran ed bilang na sarayan kaiba nen Kristo a mananawir. Diad inlabas na panaon, saray arum so nilanaan nen Jehova bilang ananak na Jerusalem a wala ed tagey.

Impaliwawa nen Pablo iyan “masimbolikon drama” ta pian niyilustra to a mas matalonggaring so balon sipanan nen say Ganggan a sipanan a si Moises so manamegley. Anggapo so makagamor na panangabobon na Dios panamegley na saray gawa na Mosaikon Ganggan, lapud amin a too et ag-ayadyari tan say Ganggan so lalon angipabitar a sikaray aripen na kasalanan. Ingen, unong ya impaliwawa nen Pablo, linma dia si Jesus pian “dondonen to so saray wala ed leksab na ganggan.” (Galacia 4:4, 5) Kanian, sikatayo so nabulos ed panangondena na Ganggan no agamilen tayo so pananisia ed kablian na bagat nen Kristo.—Galacia 5:1-6.

Say Kablian ed Sikatayo

Akin a nepeg tayon paninteresan so apuyanan ya eksplinasyon nen Pablo nipaakar ed sayan drama? Say sakey a rason et onaralem so pakatalos tayo ed saray kabaliksan na Kasulatan imbes a mansiansia iratan ya agnatalosan. Sayan eksplinasyon so mamabiskeg ed kompiyansa tayo ed pankakasakey tan pantutunosan na Biblia.—1 Tesalonica 2:13.

Niarum ni, saray katuaan ya insimbolo na sayan drama so makanakana parad panliket tayo ed arapen. No ag-apawala iray ‘ananak’ unong ed sipan na Dios, sikatayo so magmaliw lambengat ya aripen na kasalanan tan ipapatey. Balet, lapu ed maaron pangiwawanwan nen Kristo tan saray kaiba ton mananawir unong ed sipan na Dios ed si Abraham, “seguradon bendisyonan na amin a nasyon so inkasikara.” (Genesis 22:18, NW) Nagawa itan sano sikaray magnayon lan nibulos ed saray epekto na kasalanan, ag-inkayadyari, ermen, tan ipapatey. (Isaias 25:8, 9) Agaylan makapaliket a panaon itan!

[Litrato ed pahina 11]

Inaguraan so Ganggan a sipanan diad Palandey Sinai

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Litrato ed pahina 12]

Anto so kabaliksan na “masimbolikon drama” a sinalambit nen apostol Pablo?