Atateng​—Magmaliw Kayon Maabig ya Ehemplo ed Ananak Yo

“SARAY sikolohista so nayari lan ontunda ed sakey-siglo lan panaanap da na sankaabigan a paraan parad pamabaleg na maong ya anak—aliwan lapud aromog da la itan noagta lapud anggapo itan.” Ontan so inkuan na Time a magasin a nanrepaso ed libron nipaakar ed panamabaleg ed anak. Inkatunongan na libro a saray ugugaw so manunan naiimpluensyaan na saray kalimog da, imbes a saray atateng da.

Andi-duaruwa a talagan mabiskeg a puersa so pananesdes na kalimog. (Uliran 13:20; 1 Corinto 15:33) Oniay inkomento na kolumnista a si William Brown: “No wala man so bengatlan manodomina ed bilay na saray tin-edyer, satan et say pagmaliw a kapareho na arum. . . . Parad saray tin-edyer, magmaong ni so ompatey nen say magmaliw a duma.” Sano agnagawaan na atateng a makapaliket tan makapagayaga so bilay na pamilya odino no kulang so panaon dan milimog ed ananak da—a kaslakan lan ontan so kipapasen ed sayan okupadon mundo—singa da la aabuloyan iray kalimog na ananak da a mangimpluensya na mauges ed sikara.

Niarum ni, legan na sarayan “kaunoran ya agew,” naaapektoan so uksoyan na pamilya lapud, unong ya impasakbay na Biblia, say bilay na totoo et niyapasakey la ed kuarta, likeliket, tan ed inkasikaran dili. Kanian pankelawan tayo ni kasi a saray ananak et magmamaliw a ‘matulay ed kaatengan da, malamang, aliwa ran masimpit, tan anggapo so aro ra a niyanakan’?—2 Timoteo 3:1-3.

Say terminon ‘aro a niyanakan,’ unong a nausar diad Biblia, so manideskribe ed panangaro ed kapamilya. Sayan panangaro et niyanakan odino nisipor lan siglaotan a mamapakiwas ed atateng a mangasikaso ed ananak da tan mamapakiwas ed ananak ya onapit ed atateng da. Balet no andian na nisipor a panangaro iray atateng, saray anak da so mananap na emosyonal a suporta ed arum ya agda kapamilya—a kaslakan et diad saray kalimog da, a walaan na saray estandarte tan awawey a nayarin naalig da. Ingen, mabetbet a napaliisan iyan situasyon no abuloyan na atateng a saray prinsipyo na Biblia so mangigiya ed bilay na pamilya ra.—Uliran 3:5, 6.

Pamilya—Sakey ya Uksoyan na Dios

Kayarin impankasakey na Dios si Adan tan Eva bilang sanasawa, oniay imbilin to ed sikara: “Manbunga kayo, tan ondakel kayo, tan makmakan yo so dalin.” Kayari na satan, say pamilya—ama, ina, tan ananak—so atibukel. (Genesis 1:28; 5:3, 4; Efeso 3:14, 15) Pian natulongan so atateng a mamabaleg ed ananak da, si Jehova so angisipor na pigaran manunan aspekto na pagmaliw ya ateng. Balet, aliwan singa saray ayep, saray totoo so mankaukolan na kaaruman a tulong, kanian intarya nen Jehova ed sikara iray nisulat a giya. Kabiangan ed satan a giya iray totontonen nipaakar ed moral tan espiritual a pamaakaran tan ed manepeg a panagdisiplina ed ananak.—Uliran 4:1-4.

 Oniay imbilin na Dios nagkalautla ed saray kaamaan: “Saraya a salita ya iganggan ko ed sika ed sayan agew, nepeg da so ontatak ed pusom; tan nepeg mo ya ibangat a sankakulian ed saray anak mo, tan nepeg mo ra a tongtongen kapag no manyurong ka ed abung mo, tan kapag no manakar ka ed dalan, tan kapag no mandukdukol ka tan kapag no ombangon ka.” (Deuteronomio 6:6, 7; Uliran 1:8, 9) Imanoen a nepeg ya ipurek nin unona na atateng ed kapusoan da so ganggan na Dios. Akin ya importante itan? Lapud say klase na panangibangat a peteg a mamakiwas ed arum et agmanlalapu ed sangi noagta manlalapu ed puso. Nasabi lambengat na atateng so kapusoan na ananak da no manbangat ira manlapud puso. Saratan ya atateng et magmaliw met a maabig ya ehemplo ed ananak da, a mainomay a makatebek na ag-inkasimoon.—Roma 2:21.

Binilin iray Kristianon atateng ya ibangat da ed ananak da manlapud inkaugaw so nipaakar ed “panagdisiplina tan panamilin na Katawan.” (Efeso 6:4, Maung a Balita; 2 Timoteo 3:15) Manlapud inkaugaw? On! “No maminsan, sikatayo ran atateng et kulang na kompiyansa ed ananak tayo,” so insulat na sakey ya ina. “Leleglemewen tayo iray abilidad da anta wala so nagawaan da. Nepeg tayon anamoten itan.” On, maliket a makaaral so ananak, tan sano ibabangat ira na maridios ya atateng, naaralan da met so mangaro. Nalikna na saratan ya ananak a sikaray protektado tan maligen ed saray totontonen ya igegetar ed sikara na atateng da. Kanian, saray matalonan atateng so manggunaet a magmaliw a maaron kaulop, maong a mitalosan, tan maanos tan mapekder a managbangat, a mangitarya ira ed ananak da na maabig a kaliberliber parad ibubulaslas da. *

Salimbengan so Ananak Yo

Oniay insulat na sakey a prinsipal ed Alemanya diad saray atateng: “Pinabli mi ran atateng, labay mi kayon pasesegen a panseetan yo so pamapabaleg ed ananak yo, tan agyo ra papaulyanan ed arap na telebisyon odino diad karsada, ta diad tua et [responsabilidad yo] so iyaaligwas na inkatoo ra.”

No paulyanan yoy ananak yo diad arap na telebisyon odino diad karsada, singa yo la aabuloyan so espiritu na mundo a manmoldi ed ibabaleg da. (Efeso 2:1, 2) Say espiritu na mundo et misumlangan ed espiritu na Dios, a singa itan maksil a dagem a mangaawit ed saray bukel na “dinaralin, inaayep, diniriablo” a kanonotan tan bulobulos a mangitatanem ed isip tan puso na saray andian na kakabatan tan makulangkulang. (Santiago 3:15) Diad kaunoran, sarayan makaderal a kaisipan, a singa dikarika, so ontubo met ed kapusoan. Inyilustra nen Jesus so epekto na bengatlan nitatanem ed puso, a kuan to: “Say maong a too ipaway to so maabig dia ed maong a kayamanan na puso to; et say mauges a too ipaway to so kaugsan dia ed mauges a kayamanan; ta dia ed inkadaakan na puso say sangi to mansalita.” (Lucas 6:45) Kanian oniay isisimbawa ed sikatayo na Biblia: “Yatol mo so pusom ed amin a seet; ta manlapu ed sikato so saray agus na bilay.”—Uliran 4:23.

Siempre, saray ugugaw et talagan ugugaw, tan arum ed sikara so walaan na tendensian onsumlang, a benger ni ingen. (Genesis 8:21) Anto so nayarin gawaen na atateng? “Say inkaatiw nisinger ed puso na ugaw; balet say panaklay na panangibangat [“lewet a pametek,” MB] mangyarawi ed sikato,” so kuan na Biblia. (Uliran 22:15) Ipapasen iya na arum bilang maruksan pidedeneng tan agla matukoy natan. Diad tua et ag-aabuloyan na  Biblia so karawalan, balanglan diad panagsalita odino kagagawa. Balet say “lewet,” anggaman no maminsan et literal, so mangirerepresenta ed autoridad na atateng, ya aagamilen a mapekder balet ta diad maaro tan matukoy a paraan parad magnayon a pankaabigan na ananak.—Hebreos 12:7-11.

Panggayagaan so Panagligliwa a Kaibay Ananak Yo

Diad tua et nakaukolan na ananak so panggalaw-galaw tan dibersion ta pian maaligwas so ibaleg da. Aanamoten na makabat ya atateng iray pankanawnawa a napaelet so relasyon da ed ananak da diad panligliwa a kaibay ananak da kapiganman a posible. Kanian, aglabat nigiya na atateng so ananak da ed panagpili na dugan klase na panligliwaan noagta nipatnag da met ed ananak da a papablien dan tuloy so pakapilimog ed sikara.

Inkuan na sakey a Tasin ama a sikatoy mabetbet a migagalaw na bola ed anak ton laki kapag no onsempet manlapud trabaho. Nanonotan met na sakey ya ina a saray board game so labalabay a galawen na ananak to a sikatoy kaiba ra. Nanonotan ni na sakey a baleg la natan ya anak a bii a nanggayagaan dan sankapamilyaan so manbisikleta a saniiba. Amin irayan ananak so wala la’d edad natan, balet ta say panangaro ra ed atateng da—tan ed si Jehova—so siansia nin mabiskeg tan mantutultuloy ya ombibiskeg.

Peteg a saramay ateng a mangipapatnag na panangaro ed ananak da diad salita tan gawa tan mankaliktan a milimog ed sikara so makapapawala na positibon epekto ed ananak da a mansiasiansia ed legay bilay da. Alimbawa, insalaysay na dakel ed saray nangraduar ed sakey a klase ed Watchtower Bible School of Gilead a pinilalek dan gegemtanen so sigpot-panaon a ministeryo lapu ed ehemplo tan panamaseseg na atateng da. Agaylan abig itan a patawir parad ananak tan agaylan bendisyon parad atateng! Tua ya aliwan amin ya ananak et makapanlingkor a sigpot-panaon sano ombaleg ira, balet amin da et seguradon nagunggonaan tan makapangigalang ed matakot ed Dios ya atateng, a magmamaliw a maapit a kakaaro tan maabig ya ehemplo ra.—Uliran 22:6; Efeso 6:2, 3.

Nayarin Ontalona Iray Mansusulon Ateng

Natan et dakel so ananak ya ombabaleg ed pudir na manbukbukor ya ateng. Anggaman lalon makapaangat parad saray mansusulon ateng so pamabaleg na anak, nayarian da so ontalona. Napaseseg iray mansusulon ateng ed alimbawa na karakter ed Biblia a si Eunice, sakey a Judion Kristiano nen inmunan siglo. Lapud agmananisia so asawa to, si Eunice et maseguron agsusuportaan na asawa to nipaakar ed tuan panagdayew. Anggaman ontan, sikatoy napanuliranan ed impanbangat to ed si Timoteo. Say maabig ya impluensya to ed si Timoteo manlapud inkaugaw to, ontan met nen Loida, a bai nen Timoteo, so mas mabiskeg nen say negatibon impluensya na arum ed saray kalimog nen Timoteo.—Gawa 16:1, 2; 2 Timoteo 1:5; 3:15.

Dakel a kalangweran natan ya aliwan mananisia so atateng da odino walaan na mansusulon ateng so mangipapatnag na parehon kalidad a singa ed impatnag nen Timoteo. Alimbawa, si Ryan, a 22 años la natan tan manlilingkor a sigpot-panaon, so pinabaleg na mansusulon ateng, ontan met nen kuya tan atsi to. Say ama ra et managbuanges, tan tinaynan to so pamilya ra sanen apat  taon ni labat nen Ryan. Oniay nanonotan to: “Determinado si Nanay a mantultuloy so pamilya mi a manlingkor ed si Jehova, tan sikatoy sigpot-puson kinmiwas unong ed satan a pilalek to.”

“Singa bilang,” so inkuan nen Ryan, “sineguro nen Nanay a sikami ran anak to so makapilimog ed saramay walaan na maabig ya impluensya. Agto kamin balot inabuloyan a milimog ed saramay tutukoyen na Biblia a mauges a kaulop, balanglan diad paway odino loob na kongregasyon. Impurek to met ed sikami so suston panmoria ed sekular ya edukasyon.” Anggaman mabetbet ya okupado tan nababanalan so nanay nen Ryan lapud trabaho, ag-itan angamper ed sikato pian maaron naasikaso so ananak to. “Labalabay to kamin kaiba a naynay tan miiistoryaan ed sikami,” so inkuan nen Ryan. “Sikatoy maan-anos balet ta mapekder a managbangat, a gagawaen toy anggaan na nayarian to pian naseguro a regular kamin makapanaral na Biblia bilang pamilya. No nipaakar ed saray prinsipyo na Biblia, anggapo ed diksionaryo to so ‘pikokompromiso.’”

No nonodnonoten nen Ryan so impanugaw to, aksobien to a say akaimpluensya a maong ed bilay to tan ed agagi to et say mansusulon ina ra a peteg a mangaaro ed Dios tan ed ananak to. Kanian sikayoran Kristianon atateng—balanglan de-asawa odino balo, mananisia man odino andi so asawa yo—agkayo onsusuko lapu ed pakakadismaya odino ed temporaryo iran isasaew yo legan a panggugunaetan yon bangatan so ananak yo. No maminsan et saray arum a kalangweran, a singa samay managdarak ya anak, so mangibeneg ed katuaan. Balet sano namoria ra so kinaatapew na kakabatan na mundo tan say inkaruksa na satan, sikaray ompawil lanlamang. On, “say maptek a too a manakar ed inkaskey to, mapalar so saray anak to ed kayari to.”—Uliran 20:7; 23:24, 25; Lucas 15:11-24.

[Paimano ed leksab]

[Kahon/Saray litrato ed pahina 11]

Saray Ateng nen Jesus a Pinili na Dios

Sanen imbaki nen Jehova so Anak to pian nianak bilang too, pinili Ton maong iray magmaliw ya ateng nen Jesus. Makapainteres ta say pinili to et samay mapaabeba tan matakot ed Dios a sanasawa ya ag-angonsenti ed si Jesus noagta imbangat da ed sikato so Salita na Dios tan say kablian na pagmaliw a makuli tan responsable. (Uliran 29:21; Tagleey 3:27) Imbangat nen Jose si Jesus ed anapan a panagkarpentero, tan segurado a nampatulong si Jose tan Maria ed say panguloan a Jesus diad impangasikaso ed anemira nin ananak da.—Marcos 6:3.

Nilitrato yo ed kanonotan yo so pantutulongan na pamilya nen Jose diad panaon na Paskua pian manparaan parad tinaon a panagbaroy a paonla ed Jerusalem—a manga 200 kilometro a paarap tan papawil ya anggapo so modernon transportasyon. Diad katuaan to, sayan pamilya a walaan na siameran membro odino onsulok ni so kaukolan ya organisadon maong parad satan ya andukey a panagbaroy. (Lucas 2:39, 41) Anggaman walay kairapan, andi-duaruwan pinabli nen Jose tan Maria iratan a pankanawnawa tan inanamot da iratan pian nibangat ed ananak da iray apalabas ya ebento ed Biblia.

Legan a wala ni’d pudir na atateng to, si Jesus so “matulotulok” ed sikara, a lawas “binmaleg ed kakabatan tan kabalgan, tan ed pamalangkap na Dios tan saray totoo.” (Lucas 2:51, 52) On, pinaneknekan nen Jose tan Maria a makanepegan ira ed panangimatalek nen Jehova. Agaylan abig ya ehemplo parad saray atateng natan!—Salmo 127:3.