Istorya na Bilay

Nankasakey a Siansia so Pamilya Mi!

UNONG ED SALAYSAY NEN SUMIKO HIRANO

Aromog ko la so sankaabigan a dalan na bilay, tan labay kon naromog met itan na masiken ko. Aromog to itan kayari na apataplon taon ni.

SIKAMI nen asawak so nankasal nen 1951, sanen 21 años ko. Diad loob na apat taon, awalaan kami na duaran anak a lalaki, tan ompatnag a malikeliket so bilay mi ed amin a paraan.

Sakey ya agew nen 1957, imbaga ed siak nen atsik a walay sakey a misionaryo na saray Tasi nen Jehova ya ombibisita ed sikato. Anggaman sakey a Buddhista, say atsik so impaiyaralan na Biblia ed misionaryo tan pinaseseg to ak a paiyaralan met na Biblia. Inmabobon ak. Mimimisa ak nensaman diad simbaan na Protestanti, kanian inisip ko nensaman a nayarian kon ipanengneng ed saray Tasi nen Jehova iray lingo ed bangabangat da.

Agnambayag et amoriak a dagdaiset manaya so amtak ed Biblia. Oniay kinaukolan kon itepet ed misionaryo, “Siopa si Jehova?” Agko nin balot nadngel itan a ngaran diad simbaan mi. Say misionaryo, si Daphne Cooke (diad saginonor et Pettitt), so angibasa ed siak na Isaias 42:8, a mangipapabitar a say ngaran na Makapanyarin-amin a Dios et Jehova. Inebatan nen Daphne so amin a tepet ko diad impangusar to na Biblia.

Saratan so intepet ko met ed ministro mi. Oniay imbaga to ed siak: “Kasalanan so mantepet. Basta panisiaan mo labat so imbaga ed sika.” Anggaman agko inisip a makapuy so mantepet, diad loob na anem bulan et kinabuasan ak ya akimisa ed kada Simba tan diad ngarem et inmatendi ak ed aral na saray Tasi nen Jehova.

Say Epekto ed Panamaley Ko

Panliketan ko so nanaaralan ko ed Biblia, tan innabang ko itan ed masiken ko, si Kazuhiko.  Kayari na pangiyaral ed siak tan iyatendik ed pantitipon, ibabagak ed sikato so nanaaralan ko. Say resulta et binmetel so pidedeneng to ed siak. Agto labay a magmaliw ak a Tasi nen Jehova. Balet, makapalikliket so panaral na Biblia kanian intuloy ko so panaral tan pilimog ed saray Tasi.

Sakbay ak ya onalis ed abung pian miaral no labi, ilulutoan ko la si Kazuhiko na paborito to iran kanen, balet ta sikato so mamangan la ed restawran. Sano kasempet ko manlapud aral, aliwan marakep so pidedeneng to ed siak tan agto ak labay a katongtongen. Kayari na duara odino taloran agew, maabig la so pidedeneng to, balet panaon lamet parad ontumbok ya aral.

Diad saman a panaon et siak so nansakit na TB, sakey a sakit ya inateyan na pigaran membro na pamilya nen masiken ko. Naaburidon maong si Kazuhiko tan imbaga to ed siak a nagawaan ko lay amin a labay ko sano onabig ak. Say inkerew ko labat ed sikato et agto ak sesebelan ed sinimban pipiaral ko. Sikato so inmesel.

Inmabig ak kayari na anem bulan, tan diad saman a panaon et nanaral ak a maong na Biblia. Inanap ko iray lingo ed saray bangat na saray Tasi, ya iisipen kon ontunda ak ed panaral ko no walay anggan sakey a naromog ko. Balet, anggapo so aromog kon lingo. Imbes, nagmaliw a mabitabitar iray lingo na Iglesia na Protestanti. Naamtaan ko so panangaro tan inkahustisya nen Jehova tan amoriak so gunggona na pambilay unong ed saray ganggan to.

Sanen inmabig ak la, tinoor nen masiken ko so insipan to tan agto ak la sinebelan ed pipiaral ko. Siak so binmulaslas ed espiritual tan nen Mayo 1958 et siak so abautismoan bilang Tasi nen Jehova. Pirawrawat ko so piulop ed siak na pamilyak diad panagdayew ed tuan Dios.

Tinulongan Ko so Ananak Ko Diad Espiritual a Paraan

Naynay kon kaiba iray ananak ko diad aral tan diad panagpulong, balet walaray inkagawa ya akanengnengan ko na ibubulaslas da ed pikakabat ed Biblia. Sakey ya agew, si Masahiko, say anem taon ya ana’ko, so manggagalaw diad paway na abung mi. Akadngel ak na maksil ya ungol tan walay oneeyag. Batik so kaabay mi ed abung mi, ya ikekelyaw ton adumpi na kotsi so ana’ko. Kasin sikatoy inatey? Pinilit ko so magmaliw a kalmado sanen batik ak ed paway. Ginmiwgiw ak sanen anengneng ko so aluplupyak a bisikleta to, balet ta dinmago ed siak so ana’ko, ya agtanton asakitan. Oniay imbaga to ed siak sanen nilakap to ak, “Mama, tinulongan to ak nen Jehova, awa?” Akanangis ak sanen sikatoy anengneng kon mabilay tan nadngel iratan ya alay abig a salita to.

Sakey nin agew sanen wala kami ed ministeryo, nabet mi so sakey a masiken ya oniay inyeyag to: “Anto so gagawaen mo ed sayan melag nin ugaw, ya itatagar mo ed panaakar-akar mo? Kaskasian iyan ugaw.” Sakbay ak a makaebat ed sikato, oniay inkuan na waloy taon a Tomoyoshi: “Laki, agak pinasoot nen nanay ko a manpulong. Manpupulong ak lapud labay koy manlingkor ed si Jehova.” Akamugakgak so masiken tan agla akasel.

Diad espiritual a paraan et anggapoy ama na ananak ko. Akadepende ed siak so pangibangat ed sikara na katuaan na Biblia, anggaman kinaukolan ko ni so manaral a maong. Pinaaligwas ko  so mismon panangarok, pananisiak, tan seseg ko tan nanggunaetan koy mangipatnag na maong ya alimbawa. Inagew-agew ak a misasalamat ed si Jehova diad arapan na ananak ko. Iistoryaen ko ed sikara iray eksperiensyak diad panagpulong kanian apaseseg ira ed satan. Diad saginonor, sanen tinepetan ira no akin a nagmaliw iran regular payunir, odino sigpot-panaon a ministro na saray Tasi nen Jehova, oniay inyebat da: “Anengneng mi so ina mi a malikeliket a manpapayunir, tan labay mi met so magmaliw a maliket.”

Nanalwar ak ya agak makapansalita na makapasakit ed ama ra odino ed siopaman diad kongregasyon. Amtak a say negatibon panagsalita so walaan na makaderal ya epekto ed ananak ko. Nayarin naandi so respeto ra ed toon pantotongtongan ontan met ed samay mansasalita na negatibo.

Say Impanalonak ed Saray Babeng ed Iyaaligwas

Lapud trabaho nen asawak, sikamin sankapamilyaan so kinaukolan ya onalis ed Taiwan. Imbaga to ed siak a no manpulong ak diad komunidad na saray Hapones diman, siak so pansengegan na problema. Sikami so pasempeten ed Hapon, tan manproblema so kompanya to. Labay to kamin iyarawi ed saray Tasi.

Diad Taiwan, a lenguahen Chinese so uusaren ed amin a pantitipon, sikami so ampetang ya inabrasa na saray Tasi. Denesidik so manaral na Chinese ta pian napulongan ko iray totoo diman imbes a saray Hapones. Diad ontan a paraan, napaliisan ko iray probleman imbaga nen masiken ko.

Apabiskeg kami lapud pikakaaro mi ed saray Tasi ed Taiwan. Sikami so tinulongan a maong na sakey a misionaryon sanasawa, si Harvey tan Kathy Logan. Si Brother Logan so nagmaliw a singa ama na saray anak ko diad espiritual a paraan. Impanengneng to ed sikara a say panaglingkor ed si Jehova et aliwan makaalipanes tan mapegpeget a panagbilay. Kombinsido ak a nandesidi iray anak ko a manlingkor ed si Jehova sanen wala kami ed Taiwan.

Si Tomoyoshi tan Masahiko so nanaral ed eskuelaan na Amerikano, a diman so akaaralan da na Ingles tan Chinese. Satan ya edukasyon so akatulong pian niparaan ira ed serbisyo ra ed arapen bilang ministros na tuan Dios a Jehova. Siak so misalsalamat a tuloy ed si Jehova lapud say mairap a kipapasen parad sikami et sinalatan to na sakey a kipapasen a walaay magnayon iran bendisyon. Kayari na makatantandan talora tan kapalduan taon diad Taiwan, sikamin sankapamilyaan so pinmawil la ed Hapon.

Tinedyer la ed saman iray anak ko tan labay da lay magmaliw ya independente. Dakel ya oras so inusar ko pian mikatunongan ed sikara unong ed saray prinsipyo na Kasulatan, tan sikara so tinulongan nen Jehova ed satan a mairap a panaon. Sanen asumpal si Tomoyoshi ed haiskul, sikato so nampayunir la. Apatiran too so atulongan ton mangidedika tan manpabautismo legan na  unonan pigaran taon to ed panagpayunir. Inalig nen Masahiko so alimbawa nen kuya to, tan sikato met so nampayunir lan tampol kapangraduar to ed haiskul. Apatiran kalangweran so atulongan to met a magmaliw a Tasi diad primeron apat taon na pampapayunir to.

Insan lalon benendisyonan nen Jehova so ananak ko. Inyaralan nen Tomoyoshi so asawa na sakey a biin tinulongan kon makaaral na katuaan na Biblia. Say duaran mamarikit da so nagmaliw met a Tasi. Diad saginonor, naasawa nen Tomoyoshi so panguloan a marikit, a si Nobuko, tan naasawa met nen Masahiko so yugtan, si Masako. Si Tomoyoshi tan Nobuko so manlilingkor la natan diad sankamundoan a hedkuarter na saray Tasi nen Jehova ed Brooklyn, New York. Tan si Masahiko tan Masako so manmimisionaryo diad Paraguay.

Kalkalnan Impanguman nen Masiken Ko

Singa anggapoy interes na asawak ed pananisia mi diad saraman a taon, balet walay anengneng kon panguuman to. Sanen walaray sinmumpa ed siak, indepensa to iray sisiaen ko tan agto naam-amtaan ya aktual ton pinaneknekan iray katuaan na Biblia. Tinulongan to iray Tasin mankaukolan diad materyal a paraan. Diad antikey ya impansalita to ed kasal na sakey ed saray ananak mi, oniay imbaga to: “Say sankaabigan lan kimey et say pangibangat ed totoo diad dugan paraan na panagbilay, tan satan so sankairapan. Satan a sankairapan a dalan so pinili na ananak ko tan say kaasawaan da bilang karera ra. Ipangasi yon tulongan yo ira.” Lapud saratan ya amin, inisip ko a seguradon sikatoy miulop ed sikami diad panlingkor ed si Jehova.

Inyuksoy ko diad abung mi so pakapilimog ed saray kaparak a Tasi. Inimbitaan ko si Kazuhiko ed Makristiano iran pantitipon tan asamblea ontan met ed Memoryal na impatey nen Kristo. Sanen agla tanton napepegetan na trabaho to, inatendian to iratan anggaman masuyat ni. Aminpigan inisip ko a nayarin awaten to la so panagaral na Biblia kanian inimbitaan ko iray Kristianon mamatatken diad abung mi. Balet agto labay so paiyaralan kanian pankelawan ko no akin.

Anonotan ko iray salita nen apostol Pedro: “Sikayo’ran asawan bibii, tuloken yo komon so saray dilin kaasawaan yo; pian, saray agmanisia na salita napatulok ira ya andi salita, lapud maong a panagbilay na asawa ra; no umamengen da so masimpit a panagbilay yo, a sikato so sitatakot.” (1 Pedro 3:1, 2) Amoriak ya agko tanton natutumbok itan a simbawa. Pian sigpot kon natumbok itan, kinaukolan kon paaligwasen so espiritualidad ko.

Nen 1970, siak so nampayunir ta pian nadampot ko so kalat a magmaliw a lalon maespiritual a too. Linmabas so samploran taon, insan duamplo nin taon. Balet, anggapo ni so anengneng kon angumanan ed espiritual na masiken ko. Oniay aminsan ya imbaga na sakey ya iyaaralan na Biblia: “Mairap a tulongan so arum a totoo sano agmo natulongan a mismo so asawam.” Makapadismaya iman, balet agak sinmuko.

Sanen mansamposampot lay dekada na 1980, tinmakken lan maong iray atateng mi. Makapabanal tan makapadetdet so pankomponi ed sikara tan panumpal ed arum niran obligasyon ko. Diad inlabas na dakel a taon, amin da et sinmumpa ed pananisiak ed si Jehova, balet nanggunaetan kon impatnag ed sikara so panangarok. Sakbay na impatey na 96 años ya inak, oniay inkuan to, “Sumiko, no napaoli ak, onloob ak ed relihyon yo.” Amoriak a walay agawaan na saray impansagpot ko.

Amin a ginawak ed atateng mi so naimano nen masiken ko. Kanian sikato so regular ya inmatendi ed saray pantitipon pian nipatnag to so apresasyon to. Pigay taon ton ginawa itan, balet anggapo ni so peteg ya inaligwasan to ed espiritual. Sikato so nantultuloy kon pinaliket. Inimbitaan ko ed panangan diad abung mi iray kakaaro to tan anggan saray kanegosyo to a taga-arum a bansa. Akila ak ed sikato no manpasyar ira. Sanen nagmaliw lan 70 oras so kakaukolaen parad saray payunir, inusar ko so malaem a panaon ko parad sikato.

Anguman Sanen Nanretiro la

Nanretiro so masiken ko nen 1993. Inisip ko a wala la natan so panaon ton manaral na Biblia. Balet imbaga to ya aliwan panangigalang so pandayew ed Dios no gawaen labat itan no walay panaon.  Imbes, imbaga ton sikatoy mandayew ed Dios sano napakiwas na puso ton manggawa ed satan tan agko nepeg ya obligaen ed satan.

Sakey ya agew et tinepetan to ak nen Kazuhiko no labay ko ni so miamong ed sikato legay bilay ko. Asakitan ak ed satan lapud ginawak lay amin parad sikato manlapu la’d nen akiasawa ak ed sikato. Sikatoy nanggunaetan kon paliketen, balet inisip to a sikatoy agla importante lapud mas malaem lan panaon so uusaren ko parad si Jehova. Kayari na impanisip ko ed satan, imbagak ed sikato a ginawak lay amin parad sikato. Balet no sikatoy miulop ed siak ed gagawaen ko, makagapo kami lamet ed alay abig a balon bilay a sankaiba kami, a mansiansia ed andi-anggaan, ya aliwa labat a pigaran taon. Diad pigaran agew et anggapo so imbaga nen masiken ko. Diad saginonor et oniay intepet to, “Panon to ey, iyaralan mo ak lay Biblia?” Kapag no nanonotan ko iratan a salita, manliket so pusok.

Diad primero et inyuksoy ko a sikatoy iyaralan na sakey a Kristianon matatken, balet oniay imbaga to ed siak, “Sika labat so mangiyaral ed siak.” Kanian inggapo mi so inagew-agew a panagaral na Biblia. Lapud wala ak ed kongregasyon a Chinese tan say masiken ko et marlas a mansalita na Chinese, sikami so nanaral diad lenguahen Chinese. Abasa mi met so interon Biblia diad loob na kulang a sakey taon.

Diad satan a panaon, sakey a matatken ed kongregasyon a Chinese, tan say akulaw to, so naninteres a maong ed sikamin sanasawa. Anggaman mas malangwer ira nen saray ananak mi, nagmaliw ira a tuan kakaaro mi. Dakel niran Tasi so awalaan na nikaduman interes ed masiken ko. Pinarawes da kami tan pitotongtongan da si Kazuhiko a singa ama ra kanian panliketan ton maong itan.

Sakey ya agew et walay sinmabin imbitasyon na sakey a kasal diad kongregasyon mi ya aka-ngaran ed masiken ko. Satan ya impamidbir ed sikato bilang ulo na pamilya so talagan anenyeg ed sikato, tan denesidi to so onatendi. Agnambayag et sikato so nagmaliw a makaaro ed saray Tasi tan ginmapon impaiyaralan na Biblia ed sakey a Kristianon matatken. Say panagaral to na Biblia, iyaatendi to ed aral, tan say panangaro to ed kongregasyon so akatulong pian sikatoy onaligwas a maong ed espiritual.

Say Pamilya Mi so Nankasakey a Siansia

Nen Disyembre 2000, abautismoan so masiken ko bilang simbolo na dedikasyon to ed si Jehova. Saray ananak ko tan saray kaasawaan da so nambiahe manlapud arawi pian imatonan da itan a modernon-agew a “milagro.” Asabi na satan so 42 a taon, balet nankasakey a siansia so pamilya mi.

Natan, diad kada kabuasan et duara kami lan manisingbat ed teksto ed kada agew tan saniba kamin manbabasa na Biblia. Inagew-agew min panggagayagaan iray maespiritual a pantotongtong tan mibibiang ed maespiritual iran kimey. Say masiken ko et sakey la natan a ministeryal a lingkor ed kongregasyon tan diad agano ni et sikato so angiter na mapublikon paliwawa a nibase’d Biblia diad lenguahen Chinese. Pisalamatan ko si Jehova lapud pinankakasakey to kami lamet. Kaiba so amin na saramay maapit ed sikami tan saray papablien ko, tatalaranan ko so panaon sano nitandoro la so ngaran To tan say inkasoberano To diad andi-anggaan.

[Mapa ed pahina 13]

(Parad aktual a format, nengnengen so publikasyon)

TSINA

DEMOCRATIC PEOPLE’S REPUBLIC OF KOREA

REPUBLIKA NA KOREA

Dayat na Hapon

HAPON

Tokyo

Bukig a Dayat na Tsina

TAIWAN

Taipei

[Litrato ed pahina 12]

Kaibak so pamilyak nen 1958, say taon ya abautismoan ak

[Saray litrato ed pahina 13]

Sikami so pinabiskeg ed espiritual na saray kakaaro min singa si Harvey tan Kathy Logan sanen inmalis kami ed Taipei manlapud Tokyo

[Litrato ed pahina 15]

Natan, say pamilyak so nankasakey la ed tuan panagdayew