“Unong ed Tawen, Ontan met ed Dalin”

“Espisipikon indatak na Katolikon sisisiaen so Apatiran Unor a Bengatla: Ipapatey, Panangukom, Impierno, Tawen.”—Catholicism, inuksoy nen George Brantl.

DIAD sayan listaan na saray posiblin pansumpalan na katooan, imanoen ya anggapo ditan so dalin. Ag-itan pankelawan lapud say Iglesia Katolika, a singa met ed arum niran relihyon, so manisia ya onsabi panaon et naderal so dalin. Ontan so ipapabitar na Dictionnaire de Théologie Catholique diad silong na paulon “Anggaan na Mundo”: “Panisiaan tan ibabangat na Iglesia Katolika a say kaplesan a mundo, unong a satan so pinalsa na Dios tan niwala, so agmansiansia ya andi-angga.” Oniay impangiparungtal met na agano nin katekismo na Katoliko ed sayan ideya: “Say mundo tayo . . . so nitalaga a naderal.” Balet no naderal so planeta tayo, panon la iray sipan na Biblia nipaakar ed mangaraldalin a paraiso?

Malinlinew so impanalambit na Biblia nipaakar ed arapen a paraiso diad dalin. Alimbawa, oniay impaneskribe nen propeta Isaias ed dalin tan saray manaayam ditan: “Sikara ipaalagey  da naani so saray abung, tan manayam ira naani; et mantanem ira naani na saray ubas, tan mangan ira naani ed saray bunga ra. Sikara ag-ira naani mangipaalagey, et sananey so manayam; ag-ira naani mantanem et sananey naani mangan; ta singa saray agew na sakey a kiew ontan ira naani so saray agew na baley ko, et saray pinilik manliket ira naani a maando ed saray gawa na saray lima ra.” (Isaias 65:21, 22) Saray Judio ya angisipanan na Dios so makapanilalo a say dalin da—on, say interon dalin—so magmaliw naani a paraiso parad magnayon a pakagunggonaan na katooan.

Sayan ilalo so pinekderan na Salmo 37. “Saray mauyamo tawiren da naani dalin.” (Salmo 37:11) Agtutukoyen na sayan bersikulo so temporaryo labat a kipawil na nasyon na Israel diad Insipan a Dalin. Oniay espisipikon inkuan na satan lanlamang a salmo: “Say matunong tawiren to so dalin tan manayam diman lawas.” (Salmo 37:29) * Imanoen ya ibabaga na sayan salmo a say bilay ya andi-anggaan diad dalin so niiter ed “saray mauyamo.” Diad komento na sakey a Biblia a Pranses nipaakar ed sayan bersikulo, say salitan “mauyamo” et “walaan na mas malaknab a kabaliksan nen say napatnagan ed saray patalos; satan so mangilaktip ed saramay pakaskasi so kipapasen da, saramay napapairap odino napapasegsegang nisesengeg ed si Yahweh, a mapaabeban manpapasakop ed Dios.”

Diad Dalin Odino ed Tawen?

Diad Sermon ed Palandey, walay insipan nen Jesus a mangipanonot nipaakar ed saray kasulatan ya inaon ed tagey: “Mapalar iray mauyamo: ta tawiren day dalin.” (Mateo 5:5) Pekderan na satan a say dalin et magmaliw a permanentin tawir na saray matoor. Balet, impalinew nen Jesus ed saray apostol to ya ipaparaanan to ira na sakey a pasen “ed abung nen Ama [to]” tan onla ra ed tawen pian nakaiba to ira. (Juan 14:1, 2; Lucas 12:32; 1 Pedro 1:3, 4) Sirin, panon tayon talosan iray sipan nipaakar ed mangaraldalin iran bendisyon? Kasin walay kakanaan na saratan natan, tan siopara so makagamor ed saratan?

Ibabaga na nanduruman iskolar na Biblia a “say dalin” ya asalambit ed Sermon nen Jesus diad Palandey tan say walad Salmo 37 et simboliko lambengat. Unong ed saray komento nen F .Vigouroux diad Bible de Glaire, ipapasen to irayan bersikulo bilang “simbolo na tawen tan say Iglesia.” Unong ed si M. Lagrange, sakey a Pranses a managsukimat ed Biblia, sayan bendisyon “so aliwan sipan a tawiren na saray mauyamo so dalin pian panayaman da, balanglan diad sayan kaplesan a sistema odino diad mas ayadyarin uksoyan, noagta satan so pasen na panarian na tawen, inerman itan.” Ibabaga met na sakey nin managsukimat ed Biblia a satan so “simbolikon impangusar ed mangaraldalin iran estandarte pian tukoyen so nipaakar ed tawen.” Parad arum nira, “say dalin ya insipan, say Canaan, so nepeg a talosan bilang espiritual tan mangirerepresenta ed ayaman ed tagey, say panarian na Dios, a seguradon nakayarian na saray mauyamo. Ontan met so kabaliksan na say ideyan walad Salmo 37 tan ed arum niran teksto.” Balet kasin nepeg tayon isipen a tampol ya agkabiangan so dalin ed saray sipan na Dios?

Say Magnayon a Gagala Parad Dalin

Diad gapo, say dalin et direktan misiglaotan ed gagala na Dios parad totoo. “Saray tawen, salanti saray katawenan, kien ira nen Jehova. Bangbalet say dalin inter to ed saray anak na totoo.” (Salmo 115:16) Kanian say orihinal a gagala na Dios parad katooan et misiglaotan ed dalin, aliwan diad tawen. Walay kimey ya inter  nen Jehova ed say inmunan sanasawa, salanti, inatnat da so hardin na Eden anggad interon dalin. (Genesis 1:28) Sayan gagala et aliwan temporaryo. Pinekderan nen Jehova diad Salita to a say dalin so mansiansia lawas: “Sakey a kailalakan onla, tan sananey a kailalakan so onsabi; balet say dalin mansiansia lawas.”—Eclesiastes 1:4; 1 Awaran 16:30; Isaias 45:18.

Agbalot naandi iray sipan na Dios, lapud sikato so Sankatageyan, tan seguroen to a nasumpal iratan. Diad impangusar na Biblia ed natural a sikulo na danum bilang ilustrasyon, impalinew na satan ya agnaamper so pakasumpal na saray sipan na Dios: “Unong a say uran tan say musiak a lurem onlasor ira a manlapu ed tawen, et ag-ira ompawil diman noag ingen salogen da so dalin, tan pambungaen da tan pambukelen da, . . . ontan met naani so salitak [salita na Dios] ya ompaway ed sangik; sikato naani ag-ompawil ed siak a paoypaoy, noag ingen sumpalen to naani so kaliktan ko, tan onaligwas naani ed bengatla a pangiyakaran ko ed sikato.” (Isaias 55:10, 11) Say Dios so mangisisipan ed totoo. Nayarin onlabas ni so pigaran panaon sakbay a nasumpal iratan a sipan, balet segseguradon ontua iratan. “Ompawil” iratan ed sikato kayarin asumpal so amin a sinalita to.

Talagan ‘nanliketan’ nen Jehova so impamalsa to ed dalin parad katooan. Kayari na komanem ya agew a panamalsa, inkuan to ya amin a bengatla et “maong iran tuloy.” (Genesis 1:31) Say kapasimbalo na dalin a magmaliw a magnayon a paraiso et kabiangan na sipan na Dios ya agni asumpal. Anggaman ontan, saray sipan na Dios et ‘ag-ompawil ed sikato a paoypaoy.’ Amin a sipan nipaakar ed ayadyarin bilay diad dalin, a magnayon a panayaman na totoo tekep na kareenan tan kaligenan, so nasumpal.—Salmo 135:6; Isaias 46:10.

Seguradon Nagawa so Gagala na Dios

Say kasalanan na inmunan atateng tayo, si Adan tan Eva, so temporaryon aneral ed orihinal a gagala na Dios a pagmaliwen a paraiso so dalin. Kayari na intunganga ra, sikaray pinapaway manlapud hardin. Kanian abalang da so pribilehyon mibiang ed panumpal ed gagala na Dios a manayam iray ayadyarin totoo diad sakey a paraison dalin. Anggaman ontan, say Dios et nanggawa na saray uksoyan pian nasumpal so gagala to. Panon?—Genesis 3:17-19, 23.

Say kipapasen ed Eden et mipadpara ed samay sakey a too a ginmapon mangipaalagey na abung diad marakdakep a lote. Sanen niletneg to la so pundasyon, walay sinmabi a nanderal ed satan. Balet, imbes a taynanan la na samay too so proyekto to, walaray ginawa to pian naseguro a nasumpal so abung. Anggaman kaukolan toy manggastos ni lamet parad kaaruman a kimey, agnapanduaruwaan so inkamakanepegan a panumpal ed ginapoan lan proyekto.

Mipadpara, say Dios et nanggawa na saray uksoyan pian naseguro so pakasumpal na gagala to. Kayarin tuloy a nankasalanan so inmunan atateng tayo, inyabawag to so ilalo parad saray magmaliw ya ilalak da—sakey ya “ilalak” a mangapiger ed aderal. Bilang kasumpalan na sayan propesiya, say nagmaliw a primeron kabiangan na bini odino ilalak et say Anak na Dios, si Jesus, a linma diad dalin tan imbagat toy bilay to pian narondon so katooan. (Galacia 3:16; Mateo 20:28) Si Jesus so magmaliw ya Ari na Panarian sano apaoli la ed tawen. Sikato so sankaunaan a mauyamo a manawir ed dalin a kaiba na saramay pinilin matoor a napaoli ed tawen a miuley ed sikato diad sayan Panarian. (Salmo 2:6-9) Nasabi panaon, uleyan la na sayan gobierno iray pakurang diad dalin ta pian nasumpal so orihinal a gagala na Dios tan magmaliw lan paraiso so dalin. Minilyon a mauyamon totoo so ‘manawir ed dalin’ diad pantalos a nagunggonaan ira ed pananguley na sayan Panarian panamegley nen Jesus tan saray kaiba ton manuley.—Genesis 3:15; Daniel 2:44; Gawa 2:32, 33; Apocalipsis 20:5, 6.

“Unong ed Tawen, Ontan Met ed Dalin”

Say duaran aspekto na sayan kilalaban, salanti, mangatatawen tan mangaraldalin, so asaglawi diad pasingawey ya anengneng nen  apostol Juan. Anengneng to iray ari a walad mangatatawen a trono a pinili manlapud limog na matoor iran babangatan nen Kristo. Espisipikon tutukoyen na Biblia a sarayan kaiba nen Kristo et “manari ra ed tapew na dalin.” (Apocalipsis 5:9, 10) Imanoen so nankaduan aspekto na kasumpalan na gagala na Dios—sakey ya apasimbalon dalin a walad panangidirehi na mangatatawen a Panarian a tugyopen nen Jesu-Kristo tan saray kaiba ton mananawir. Amin irayan uksoyan na Dios so manggawan posible ed sigpot lan kipawil na mangaraldalin a Paraiso unong ed orihinal a gagala na Dios.

Diad modelon pikakasi nen Jesus, pinaseseg to iray babangatan to ya ipikasi ran nagawa so linawa na Dios “unong ed tawen, ontan met ed dalin.” (Mateo 6:9, 10) Kasin walay kabaliksan odino punto na saratan a salita no say dalin et naderal odino simbolo lambengat na tawen? Ontan met, wala kasi so kabaliksan na saratan a salita no amin a matunong et onla ed tawen? Say linawa na Dios parad dalin so malinew a nipabitar diad Kasulatan, manlapud salaysay nipaakar ed panamalsa ya angga ed saray pasingawey ed libro na Apocalipsis. Say dalin et magmaliw a paraiso, unong ed inggagala na Dios parad satan. Saya so linawa na Dios ya insipan ton sumpalen to. Ipipikasi na saray matoor diad dalin so pakasumpal na satan a linawa.

Say bilay ya andi-anggaan diad dalin et talagan orihinal a gagala na Manamalsa, say Dios ya ‘agmanguuman.’ (Malaquias 3:6; Juan 17:3; Santiago 1:17) Diad loob na masulok lan sakey a siglo, sayan magasin a Say Panag-Bantayan so mangipapaliwawa ed sayan duaran aspekto na kasumpalan na gagala na Dios. Lapud satan et natatalosan tayo iray sipan manlapud Kasulatan nipaakar ed kipawil na dalin. Pasesegen mi kan mangusisa a nagkalalo ed sayan pamaakaran, balanglan diad pitongtong ed saray Tasi nen Jehova odino diad pitalosan ed saray manangipalapag na sayan magasin.

[Paimano ed leksab]

[Litrato ed pahina 4]

Malinlinew a sinalambit na Biblia so nipaakar ed arapen a kiletneg na Paraiso diad dalin

[Litrato ed pahina 7]

Kasin walay kabaliksan na modelon pikakasi nen Jesus no say dalin et naderal?