Istorya na Bilay

Agunggonaan Ak ed Katooran na Saray Inad-arok ed Bilay

UNONG ED SALAYSAY NEN KATHLEEN COOKE

LEGAN ya ombibisita so baik a si Mary Ellen Thompson ed saray kakanayon to ed Glasgow, Scotland, nen 1911, sikato so inmatendi ed paliwawa nen Charles Taze Russel, a prominentin membro na saray Estudyante na Biblia, a tinawag ed saginonor bilang saray Tasi nen Jehova. Aliketan a maong si baik ed nadngel to. Kapawil to ed Abalaten ya Aprika, inanap to diman iray Estudyante na Biblia. Sikatoy sakey ed saray 16 ya abautismoan diad primeron kombension na saray Estudyante na Biblia ed Abalaten ya Aprika nen Abril 1914. Say anak nen baik a si Edith, a nagmaliw ya inak, so mantaon ni labat na anemira ed saman.

Kayari na impatey nen Brother Russel nen 1916, naapag-apag iray Estudyante na Biblia ed sankamundoan. Dinmaiset iray matoor diad Durban, a say datin 60 et nagmaliw a 12. Say baik ed ama, a si Ingeborg Myrdal, tan say anak ton si Henry, a sakey a tinedyer ya agano nin abautismoan ed saman, so kabiangan ed saramay nanmatoor. Nen 1924, si Henry et nagmaliw a colporteur, say tawag nensaman ed saray sigpot-panaon a ministro na saray Tasi nen Jehova. Sikatoy nampulong ed dakel a lugar ed abalaten ya Aprika diad tinmumbok a limay taon. Nen 1930, nankasal si Henry tan Edith, tan nianak ak kayari na taloy taon.

Say Baleg a Pamilya Mi

Sikami so temporaryon nanayam ed Mozambique, balet nen 1939 et akiayam kami ed abung di baik tan lakik diad Johannesburg. Anggapoy interes nen lakik ed katuaan na Biblia tan no maminsan  et sesebelan toy baik, anggaman ontan et sikatoy maparawes a tuloy. Nianak so yugtan kon si Thelma nen 1940, tan naaralan min dua ya asikasoen iray pankaukolan na saray maedad la. Mabetbet et ombabayag so panamangdem mi lapud itotongtong na balang sakey iray agawa ed loob na sanagew odino maniistoryaan kami nipaakar ed apalabas.

Nanliketan na pamilya mi so pakapilimog ed saray ombibisitan Tasi nagkalalo la iramay walad sigpot-panaon a ministeryo. Intongtong da met ed sikami iray eksperiensya ra ed loob na sanagew legan na pangdem, tan saray imbabalikas da so amaaralem na apresasyon mi parad espiritual a tawir mi. Saya so amabiskeg ed pilalek mi nen Thelma a magmaliw met a payunir a singa sikara.

Sanen ugugaw kami ni, nibangat ed sikami a panliketan so panagbasa. Si Nanay, Tatay, tan Bai so angibasa ed sikami na mararakep iran istorya ed libro odino direktan manlalapud Biblia. Saray Makristianon pantitipon tan say ministeryo so manunan kabiangan na bilay mi. Manlilingkor nensaman si Tatay bilang company servant (say tawag natan et mangidadaulon manangasikaso) ed Kongregasyon na Johannesburg, kanian amin mi so kaukolan ya onsabin masakbay diad saray pantitipon. Sano walay kombension mi, si Tatay so okupadon ontutulong ed panangipakurang ed satan, bangta si Nanay et ontutulong ed panangiyuksoy na saray pampundoan na saray delegado.

Sakey ya Espisyal a Kombension Parad Sikami

Say kombension nen 1948 diad Johannesburg et espisyal. Diad primeron pankanawnawa et wadman iray membro na saray manangasikaso ed hedkuarter na saray Tasi nen Jehova ed Brooklyn, New York. Apabtangan si Tatay a mangimaneho ed panluganan di Nathan Knorr tan Milton Henschel legan iran wadman. Siak so abautismoan diad saman a kombension.

Agnambayag et asurprisa si Tatay sanen imbalikas ed sikato nen ama to so pirmin ermen to lapud inabuloyan toy inkasikaton naimpluensyaan na saramay sinmian ed saray Estudyante na Biblia kayari impatey nen Brother Russel. Pigaran bulan ed saginonor et sikato so inatey. Diad biek a dapag, si baik ya asawa to, so nansiansian matoor ya anggad anampot so mangaraldalin a bilay to nen 1955.

Saray Ebento ya Anguman ed Bilay Ko

Ginmapo ak a nanlingkor bilang regular payunir nen Pebrero 1, 1949. Ag-abayag et aliketan kami sanen niyanunsio a walay nagawan internasyonal a kombension diad New York City diad ontumbok a taon. Pinirawat mi so onatendi, balet ta anggapoy gastosen mi. Insan nen Pebrero 1950 et inatey si lakik, tan say kuarta a tinawir nen baik so ginastos min lima parad pasahe mi.

Pigaran simba antis kamin onsipot, akaawat ak na sulat a nanlapud sankamundoan a hedkuarter na saray Tasi nen Jehova ed Brooklyn, New York. Siak so naimbitaan ya onatendi ed koma-16 a klase na eskuelaan na Gilead parad saray  manmisionaryo. Makapaliket a tuloy iman lapud man-17 años ak ni labat! Sanen ginmapo so klase, sakey ak ed saray samploran estudyante a nanlapud Abalaten ya Aprika, a nanggayaga ed saman a baleg a pribilehyo.

Kayari na impangraduar mi nen Pebrero 1951, walora ed sikami so pinmawil a nanlingkor bilang misionaryo diad Abalaten ya Aprika. Diad tinmumbok a pigaran taon, siak tan samay ibak so nampulong diad angkekelag a baley a manguusar na salitan Aprikaan. Diad gapo et agak marunong ed satan a lenguahe, tan nanonotan ko ya aminsan ya agew et manakis ak a sinmempet ya akabisikleta lapud aliwa ak ya epektibo ed ministeryok. Balet, inmaligwas ak a siansia tan benendisyonan nen Jehova iray sagpot ko.

Say Impiasawak tan Panagbaroy a Kimey

Nen 1955 et akabat ko si John Cooke. Sikatoy tinmulong a mangigapo na panagpulong a kimey diad Pransya, Portugal, tan España sakbay tan kayari na Guerra Mundial II tan manlilingkor bilang misionaryo ed Aprika diad samay taon na impankabat mi. Oniay insulat to ed saginonor: “Amitlo ak ya asurprisa diad loob labat na sakey simba . . . Sakey a mabunlok ya agi so nanregalo ed siak na sakey a kotsi; aturo ak bilang lingkor na distrito; tan walay biin agustoan ko.” * Nankasal kami nen Disyembre 1957.

Sanen saninaro kami ni, siak so pinaseguroan nen John ya agbalot magmaliw a makapasawa so bilay min dua, tan duga so imbaga to. Binibisita mi iray kongregasyon ed interon Abalaten ya Aprika, a maslak et diad saray lugar na andeket a totoo. Sinimba a naiirapan kamin makala na permiso ya anggan onloob labat ed saratan a lugar, tan nagkalalo la no mansanlabi kami ditan. Walaray pankanawnawa a naugip kami ed datal na sakey a bakantin lakoan ya asingger ed lugar na saray amputi, ya inalwaran min agkami nanengneng na saray ondadalan. Mabetbet et kinaukolan mi so miayam ed sankaasinggeran lan lugar na saray amputin Tasi, a maslak et dakel a kilometro so kaarawi na panaayaman da.

 Sakey ya angat met ed sikami iray simplin pasilidad na asamblea a ginawa diad pasen na kakiewan. Angipalabas kami na saray pelikula a pinawala na saray Tasi nen Jehova ya akatulong ed saray totoo pian naapresya ra so sankamundoan ya impanaagi tayo. Angawit kami na dilin generator mi, lapud kaslakan ya anggapo so koryenti ed saraman a lugar. Kinaukolan mi met ya anosan iray kairapan ed silong na pananguley na saray Britano lapud insebel da so literatura tayo, ontan met ed say angat ed panaral na lenguahen Zulu. Ingen, malikeliket kami ed impakapanlingkor mi ed saray agagi.

Nen Agosto 1961, si John so nagmaliw a sankaunaan ya instruktor na apatiran-simba a panagaral ed Kingdom Ministry School ed Abalaten ya Aprika, a denesinyo pian tulongan iray manangasikaso ed kongregasyon. Sikatoy marundunong a nambangat tan asabi to so kapusoan na saray estudyante panamegley na simplin panagkatunongan tan saray malinew ya ilustrasyon. Diad loob na ngalngalin sakey tan kapaldua a taon, nambaroy kami ed nanduruman lugar parad nantutumbokan a klase na saray mansasalita na Ingles. Legan a manbabangat si John, siak so mibibiang diad lawak na kimeyan a kaiba iray Tasi diman. Insan, sikami so asurprisa sanen akaawat kami na sulat a mangiimbita ed sikamin manlingkor diad sangan opisina ed Abalaten ya Aprika ya asingger ed Johannesburg a ginmapo nen Hulyo 1, 1964.

Balet, diad sayan panaon et naaburido kami la ed bunigas nen John. Nen 1948 et sikatoy awalaan na sakit a tuberkulosis tan naynay lan makapkapuy so laman to. Walaray alikna ton sintomas na singa trangkaso tan pigay agew a naninagem, a legan na satan et agto nayarian so mankimey nisay miarap ed siopaman. Asukayan na doktor a tinuplegan mi sakbay na impanawag ed sikami diad sangan opisina a say sakit nen John et depresyon.

Mair-irap parad sikami so manguman ed rotina mi ed bilay, lapud ontan so insuheri na doktor. Diad sangan opisina et niasain si John ed Service Department, tan siak et diad proofreading. Tan agaylan bendisyon so impakawalaan mi na dilin kuarto! Si John so akapanlingkor ed saray teritoryan Portuges sanen balolaki ni, kanian nen 1967 et niasain kamin ontulong ed saksakey a pamilyan Tasi a Portuges pian manpulong ed baleg a komunidad na Portuges ed kaliberliber na Johannesburg. Lapud satan et kaukolan ko so manaral na sananey ni lamet a lenguahe.

Lapud nitaytayak ed maaw-awang a lugar iray grupo na totoon mansasalitay Portuges, lanang kami a manbiabiahe—a no maminsan et anggad 300 a kilometro pian nasabi iramay makanepegan. Diad sayan panaon et saray Tasi ed Mozambique a mansasalitay Portuges so binmisita ed sikami legan na asamblea, a satan so amabiskeg a maong ed saray balo ni. Legan na 11 taon mi ed teritoryan Portuges, naimatonan mi so imbulaslas na melag a grupo mi, a say 30 a manangipalapag et nagmaliw ya apatiran kongregasyon.

Saray Pananguman Diad Ayaman

Kaleganan na satan, walaray agawan pananguman diad ayaman na atateng ko. Nen 1960 et akiasawa so yugtan kon si Thelma ed si John Urban, a sakey a payunir a taga-Estados Unidos. Sikaray inmatendi ed koma-40 a klase na Gilead nen 1965 tan matoor iran nanlingkor bilang misionaryo diad Brazil ed loob na 25 a taon. Nen 1990 et pinmawil ira ed Ohio pian asikasoen iray mansasakit lan atateng nen John. Anggaman ed saray detdet ed pangaasikaso ra ed atateng da, akapansiansia ira ed sigpot-panaon a ministeryo anggad natan.

Nen 1965 et anampot so mangaraldalin a bilay nen baik, a nansiansian matoor ed Dios diad edad a 98. Diad satan met a taon et nanretiro la si Tatay ed sekular a trabaho to. Kanian sanen nibaki kami nen John ya ontulong diad lokal a teritoryan Portuges, namboluntaryo ira di Tatay tan Nanay a miulop ed sikami. Baleg so nitulong da ed panamabiskeg ed grupo, tan kayari na pigaran bulan et aporma so primeron kongregasyon. Agnambayag et nilikna nen Nanay iray epekto na kanser, a satan lay inateyan to nen 1971. Kayari na pitoy taon et inatey met la si Tatay.

Say Impananos Mi ed Sakit nen John

Diad dekada na 1970 et sankaimano ya ag-onaabig so sakit nen John. Daiset-daiset a  kinaukolan ton ikbanan so pigaran papablien ton pribilehyo ed panaglingkor, laktip lay panangidaulo na sinimban Panagaral ed Panag-Bantayan tan kinabuasan a pangusisa ed Biblia na pamilya diad sangan opisina. Nauman so asainmin to, a manlapud Service Department et niyalis ed Mail Room, insan diad panag-asikaso na hardin.

Lapud inkaseseg nen John, sikatoy nairapan a manguman ed panagkimey to. Sanen naynay kon babagaan a mankalna labat, siak so nilurey to a kuan ton managpeget ak ed sikato, insan to ak nilakalakap. Diad kaunoran et amoria min mas praktikal no taynan mi la so teritoryan Portuges tan manlingkor ed kongregasyon a mantitipon ed Kingdom Hall diad sangan opisina.

Legan ya onloloor so sakit nen John, makapatenyeg so pakaimaton ed maapit a relasyon to ed si Jehova. Sano naliing si John ed pegley-labi lapu ed pirmin depresyon, mantongtong kamin dua ya anggad onkalmada la tan makapanpikasi la parad tulong nen Jehova. Diad kaunoran et asungdoan to lan bukor iratan a magonigon a bekta diad impambanikel ton ulit-uliten ya ibalikas so Filipos 4:6, 7: “Agkayo mapaga ed antokaman . . .” Insan onkalmada la tan makapanpikasi la. Mabetbet ak a naliliing tan mareen ya iimatonan ko so mitimitin bibil to legan a masimoon a manpipikasi ed si Jehova.

Lapud mainget lan tuloy iray pasilidad ed sanga, ginapoan so pangipaalagey na balon bilding diad paway na Johannesburg. Sikami nen John so mabetbet ya ompapasyar diad sayan mareereen a pasen, ya arawi ed ingal tan polusyon ed syudad. Akatulong itan a maong ed si John sanen naabuloyan kamin onalis ed saray temporaryon ayaman diman ya anggad asumpal so balon sangan opisina.

Saray Balon Angat

Legan ya onkakapuy so panagnonot tan panagkatunongan nen John, mair-irap to lan nagawaan iray kimey to. Atenyeg a maong so liknaan ko ed pananuporta na arum ya agagi ed si John diad saray sagpot to. Singa bilang, sano onla so sakey ya agi diad sakey a publikon librarya pian mansukimat, ipila to si John. Saray bulsa nen John so aseksek na saray tract tan magasin ya iyopresi to diad ipasyar da. Saya so akatulong ed si John pian nalikna to a siansia nin walay nagagawaan to tan walay kana to.

Diad kaunoran et agla nayarian nen John so manbasa lapu ed sakit ton Alzheimer. Maong labat ta walaray audiotape na literatura na Biblia tan saray kanta nipaakar ed Panarian. Saratan so uulit-uliten min dengelen. Si John et naynay a mapayunget no agak onyurong ed abay to tan ondengel a kaiba to, kanian inusar ko iraman a dakel a panaon pian mangansilyo. Lapud satan et agkami naandian na saray switer tan kulibemben!

Asabi panaon et kinaukolan kon asikasoen a nagkalalo si John. Anggaman naynay ak lan nakekesawan a manbasa tan manaral, pribilehyok so pangasikaso ed sikato anggad kasampotan. Sinmabi itan a kasampotan nen 1998 sanen mareen ya inatey si John ed akwalan ko diad edad ton 85, a nansiansian matoor anggad kasampotan. Maniilalo ak a sikatoy napinengnengan ko lamet sano onoli’d bilay, a nipawil lay datin bunigas tan panagnonot to!

Apabiskeg Ak

Kayari na impatey nen John, nairapan ak a manbilay a bukbukor. Kanian nen Mayo 1999 et binmisita ak ed si agik a Thelma tan say masiken to diad Estados Unidos. Agaylan makapaliket tan makapabiskeg so pakapinengneng ed dakel a matoor a pinablin kakaarok, nagkalalo la sanen binmisita kami diad sankamundoan a hedkuarter na saray Tasi nen Jehova ed New York! Talagan saman so kakkaukolan kon panamaseseg ed espiritual.

Diad pangisasalaysay ko nipaakar ed bilay na matoor iran inad-arok, nipapanonot ed siak so dakerakel a bengatla ya akagunggonaan ko. Lapud panangibangat da, alimbawa ra, tan tulong da, naaralan ko ya inatnat so panangarok ed totoo ed arum a nasyon tan rasa. Naaralan koy man-anos, mansungdo, tan onadapta. Manuna ed amin, naeksperiensyak so kamaongan nen Jehova, say Dumerengel na pikakasi. Naliliknak met so alikna na salmista ya oniay insulat to: “Mapalar so too a pilien mo tan paasinggeren mo ed sika, pian sikato et makapanayam ed arapan na abung mo: sikami napesel kami na saray kaabigan a wala ed abung mo.”—Salmo 65:4.

[Paimano ed leksab]

[Litrato ed pahina 8]

Si baik a kaiba to iray anak to

[Litrato ed pahina 9]

Kaibak iray ateng ko sanen abautismoan ak nen 1948

[Litrato ed pahina 10]

Kaibak ira di Albert Schroeder, say registrar na Gilead, tan say siamira nin estudyante a nanlapud Abalaten ya Aprika

[Litrato ed pahina 10]

Sikami nen John nen 1984