Makagunggona so Pagmaliw a Matua

SAY ag-inkamatua so niwala la ed hardin na Eden. Anggaman ontan, kaslakan a kultura tan sosyedad so mamapabli ed inkamatua tan momoriaen da so panagtila tan panagpalikdo bilang kagulgula tan mauges. Say nibilang a napanmatalkan et bengatlan nepeg ya ikinon. Ingen, ondarakel so mangipapasen ed ag-inkamatua bilang kakkaukolan ta pian manbilay ed sayan modernon sosyedad. Anto so panmoriam nipaakar ed satan? Kasin makanan paaligwasen so inkamatua? Anto so estandartim ed pandeside no anto so matua tan aliwan matua a walna?

Pian napaliket so Dios, nepeg itayon magmaliw a matua ed panagsalita tan kabibilay tayo. Oniay impaseseg nen apostol Pablo ed saray kaparan Kristiano: “Salitaen yo so tua, balang sakey ed kapara ton too.” (Efeso 4:25) Insulat met nen Pablo: “Pampirawatan mi so manbilay a sigagalang [“ed inkamatua,” NW] dia ed saray amin bengatla.” (Hebreos 13:18) Say motibo tayo ed pagmaliw a matua et aliwan pian irayew na kaparan totoo. Matua itayo lapud rerespetoen tayoy Manamalsa tayo tan kaliktan tayon paliketen.

Agmo Iyaamot no Siopa Ka

Diad dakel a bansa, iyaamot na totoo no siopa iran peteg pian onasenso ed bilay. Manpapagawa ira na palsipikado iran dokumento, diploma, tan identification card pian ilegal a makaonla ed sananey a bansa odino makaloob ed trabaho odino ed posisyon ya ag-ira kualipikado. Papalsipikaen na arum ya ateng iray sertipiko na inkianak na ananak da pian makapan-eskuela ni iratan.

Anggaman ontan, pian makapaliket itayo ed Dios, nepeg ya ag-itayo manpapalikdo. Ibabaga na Biblia a si Jehova et “Dios na katuaan” kanian iilaloan ton matua iramay maapit ed sikato. (Salmo 31:5) No labay tayon napansiansia so maapit a relasyon ed si Jehova, agtayo aaligen iray “matitila a totoo,” saramay “mansimpisimpitan.”—Salmo 26:4.

Kasmak met ed totoo so pangiyamot ed no antoy tua sano nipaarap ira ed pakadisiplina lapud ginawan mauges. Anggan diad loob na Kristianon kongregasyon, nayarin natukso so sakey a too a gawaen itan. Alimbawa, diad sakey a kongregasyon, inaksobi na sakey a kalangweran a laki ed saray mamatatken a sikatoy akapanggawa na pigaran kasalanan. Balet, agto inaksobi so impantakew to, anggaman wala so ebidensya sumpad sikato. Saya so apaneknekan ed saginonor, kanian kaukolan a sikatoy dispelosipen ed kongregasyon. Agta mas makabat komon no sikatoy sigpot a matua tan natulongan pian nipawil so mablin relasyon to ed si Jehova? Diad tua, oniay ibabaga na Biblia: “Agmo mudmoraen so  panusa na Katawan, tan agka met onkapuy no simbawaen to ka; ta say Katawan dusaen to so aroen to.”—Hebreos 12:5, 6.

No maminsan, nayarin say sakey ya agin laki a manadampot na responsabilidad ed kongregasyon so manalin mangiyamot ed saray personal a problema odino mauges a kondukta to ed apalabas. Alimbawa, sano sulatan to so aplikasyon parad espisyal a pribilehyo na panaglingkor, nayarin agto interamentin ebatan iray tepet nipaakar ed bunigas tan moral, ta isipen ton say katuaan na saratan et nayarin sengeg na agto pakakualipika. Nayarin ikatunongan to, ‘agak pan talaga nantila,’ balet, sikato kasi peteg a nagmaliw a prangka tan matua ed arum? Konsideraen pa so punto diad Uliran 3:32: “Say marumsis sikato so sakey a kadimla nen Jehova; balet say pikakaaro to wala ed maptek.”

Manuna ed amin, say pagmaliw a matua et kabaliksan toy pagmaliw a matua ed inkasikatayo. Mabetbet a panisiaan tayo labat so labay tayo imbes a panisiaan so duga odino tua. Magmainomay tayon itetel ed arum so lingo tayo! Alimbawa, sinali nen Arin Saul ya ikatunongan so agto inkamatulok diad impanetel ed arum. Bilang resulta, sikatoy impulisay nen Jehova bilang ari. (1 Samuel 15:20-23) Agaylan pidumaan ed si Arin David, a nampikasi ed Jehova: “Bidbiren ko so kasalanan ko ed sika, tan say kasulitan ko agko inyamot, inkuan ko: ipatuak ed Jehova so saray insusunggay ko; et sika perdonaen mo so kasulitan na kasalanan ko.”—Salmo 32:5.

 Say Inkamatua so Mangitarok na Saray Tumang

Say inkamatua, odino say kaandian na satan, so mangimpluensya ed no panon kan moriaen na arum. No naamtaan na totoo a pinalikdom ira anggan aminsan labat, naandi so talek da ed sika, tan mairap itan a napapawil. Diad biek a dapag, no sika so matua, nawalaan kay reputasyon bilang toon matoor, a makanepegan na panagmatalek. Nagagamoran na saray Tasi nen Jehova so ontan a reputasyon. Konsideraen so pigaran alimbawa.

Naamtaan na sakey a direktor na kompanya a dakel ed empleyado to so mansasaol ed kompanya, kanian kinerew ton mibali iray pulis. Sanen akabatan to ya apikulong met so empleyado ton Tasi nen Jehova, sikatoy linma ed saray pulis pian nibulos a tampol so Tasi. Akin? Lapud amta na direktor a sayan too et matuan empleyado, kanian agmansasaol. Say Tasi so nansiansia ed trabaho, bangta saray arum so ineekal. Aliketan iray kapara ton Tasi, lapud amta ran say kondukta to so amagalang ed ngaran nen Jehova.

Saray maong a kondukta so naiimano. Diad sakey a komunidad ed Aprika et kaukolan ya apigeren so sakey a taytay ya ombeltang ed maawang a banawang lapud atakew-takew iray pigaran datal na satan. Saray residente diman so angolekta na kuarta pian salatan iray datal, balet siopa kasi so napangipiyaan na pundo? Amin so inmabobon a kaukolan a sakey ed saray Tasi nen Jehova.

Sanen sakey a bansa ed Aprika so akasagmak na politikal tan etnikon gulo, sakey a Tasi a mantratrabaho bilang accountant ed sakey ya internasyonal a kompanya so inyalis na pantratrabahoan to, lapud napepeligro so bilay to. Inyuksoy tan ginastosan na kompanya a sikatoy makapantrabaho ed sananey a bansa ed loob na dakel a bulan anggad mareen la so situasyon. Akin? Lapud diad agano ni et sikatoy ag-akinonong ed saramay mangegetman mansaol ed kompanya. Amta na mangipapakurang na kompanya so reputasyon to bilang peteg a matua. Kasin mabulos da nin tulongan iyan empleyado no sikatoy kabkabat ed pidedeneng to bilang agnapanpiyaan?

Oniay inkuan na Uliran 20:7: “Say maptek a too . . . manakar ed inkaskey to.” On, say matuan too et matoor a too. Agton balot sasaolen odino papalikdoen so kapara ton too. Agta ontan so labay mon pantrato na arum ed sika? Say inkamatua so kakkaukolan ed tuan panagdayew. Panangipatnag itan na panangaro tayo ed Dios tan ed kaparan too. Diad pagmaliw a matua, ipapanengneng tayo so pampilalek tayon tumboken so prinsipyo na kondukta ya imbalikas nen Jesus: “Amin a bengatla sirin a labay yo a gawaen na totoo ed sikayo, ontan so gawaen yo met ed sikara.”—Mateo 7:12; 22:36-39.

Nayarin walaray aliwan maabig a resulta na pagmaliw a matua ed amin a panaon, balet say makanakanan tuloy et say malinis a konsiensia a resulta, antokaman ni nayarin aliwan maabig a pansumpalan. Diad panakar na panaon, mangitarok na angkabaleg iran gunggona so pagmaliw a matua tan maptek. Diad tua, mabmabli so maabig a relasyon ed si Jehova. Akin a deralen itan diad panggaway bengatlan agmatua pian napansiansia labat so respeto na totoo odino pian nagamoran so pigaran ilegal a bentaha? Antokaman so angat a kipaarapan tayo, makapanmatalek itayo ed saray salita na salmista: “Mapalar so too a mangako ed Jehova a katalkan to, et agto pagalangan so mankinon a too, nisay saray minonong ed saray tila.”—Salmo 40:4.

[Saray litrato ed pahina 18]

Saray tuan Kristiano so agmanasaliw odino agmanguusar na palsipikado iran dokumento