Asawan Bibii​—Respeto Yon Maong so Asawa Yo

“Sikayo ya asawan bibii, pauleyan kayo ed saray kaasawaan yo.”​—EFESO 5:22.

1. Akin a say panrespeto ed asawan laki et mabetbet a mairap?

 DIAD dakel a bansa, sano mankakasal so saninaro, say nobya so mangibabalikas na sakey a samba, ya isisipan ton respetoen ton maong so asawa to. Balet, walay epekto na say panagtrato na dakel a kaasawaan a lalaki ed kaasawaan da ed no kasin mairap a tooren itan a samba odino andi. Anggaman kuan, diad tua et marakdakep pa so gapoan na panangasawa. Angala so Dios na sakey a taglang nen Adan, say sankaunaan a laki, tan ginawa to itan a bii. Tan diad liket nen Adan et oniay nibalikas to: “Saya so pukel na saray pukepukel ko, tan laman na laman ko”!​—Genesis 2:19-23.

2. Panon ya anguman so betang tan awawey na saray bibii ed panamaley diad agano niran panaon?

² Anggaman bali-bali gapoan na panangasawa, walay aporman sakey ya ulopan na saray bibii (women’s liberation) diad Estados Unidos nen kaentray 1960, a say gagala na satan et pian makalukpos ira ed panagdomina na saray lalaki. Diad saman, no ikomparay bilang na lalakin manataynan ed pamilya ra ed bilang na bibiin manggagawa met na ontan, diad manga 300 a lalaki et walay 1 a bii. Balet diad pansamposampot na dekaday 1960 et nagmaliw lan 1 a bii ed manga 100 a lalaki so manggagawa na ontan. Natan, ompatnag a saray bibii et singa la saray lalaki ed panag-ayew, kakainum, panagsigarilyo, tan inka-imoral. Mas maliket la ra kasi? Andi. Diad arum a bansa et ngalngali kapaldua ed saramay mankakasal so mandidiborsyo. Kasin dinmakep iray kipapasen lapud polaing a gagawaen na pigaran bibii pian napaaligwas so panamaley da, odino linmoor la laingen?​—2 Timoteo 3:1-5.

3. Anto so lamot na problema a mangaapekta ed panamaley?

³ Anto ta so lamot na problema? Walay kontribusyon na samay probleman linmesa sanen apalikdo si Eva na say rebelyoson anghel, “say daan ya uleg, a manngaran na Diablo tan . . . Satanas.” (Apocalipsis 12:9; 1 Timoteo 2:13, 14) Inataki nen Satanas iray bangat na Dios. Alimbawa, pinapaway na Diablo a mapegpeget tan maruksa so bangat na Dios nipaakar ed panamaley. Saray propagandan ilalagyat to panamegley na media na sayan mundo ya uuleyan to et denesinyo pian papawayen ya agmakatunongan tan agla praktikal iray ganggan na Dios. (2 Corinto 4:3, 4) Balet, no lukas so nonot tayon mangusisa ed ibabaga na Dios nipaakar ed betang na bii ed panamaley, nanengneng tayon makabat tan praktikal so Salita na Dios.

Pasakbay ed Saramay Miasawa

4, 5. (a) Akin a nepeg a mannonot a maong so sakey a marikit sano iisipen toy miasawa? (b) Anto so nepeg nin gawaen na sakey a marikit antis ton mandesisyon a miasawa?

⁴ Ipapasakbay na Biblia a diad sayan mundon uuleyan na Diablo, anggan saramay matalona so panamaley da et makaeksperiensya na “irap.” Kanian, anggaman say panangasawa et sakey ya uksoyan na Dios, papasakbayan na Biblia iramay mangasawa odino miasawa. Oniay imbaga na sakey ya apuyanan a managsulat na Biblia nipaakar ed biin abalo tan sirin et bulos lamet a miasawa: “[Sikatoy] lalon magayaga no ontan to la.” Irerekomenda met nen Jesus ed saramay ‘makayari’ so pansiansian marikit odino balolaki. Balet, no bilang ta pilien na sakey so miasawa, nepeg a “dia ed linawa na Katawan lambengat” itan, salanti, diad sakey a dedikado tan bautismado lan managdayew na Dios.​—1 Corinto 7:28, 36-40; Mateo 19:10-12.

⁵ Say rason no akin a pannodnonotan a maong na say marikit a nagkalautla so piaasawaan  to et sayan pasakbay na Biblia: “Say bii a wala so asawa to, isinger na ganggan ed asawa to.” Sikatoy ‘nibulos [labat] ed ganggan na asawa to’ sano satan so ompatey odino nanggawa na imoralidad tan sikaray nandiborsyo lapud satan. (Roma 7:2, 3) Nayari lagin nawalaan na maliket a paniinaroan so duaran akapangustoan lan tampol diad primero da ni labat ya impannengneng, balet ta aliwan magenap itan parad maliket a panamaley. Onia sirin so nepeg ya itepet na sakey a marikit ed inkasikato, ‘Mabulos ak kasin onloob ed uksoyan, a manpasakop ak ed ganggan na sayan laki?’ Say nepeg a panmotektek ed sayan tepet et antis na piasawa aliwan sano akapiasawa la.

6. Anto so sarag a desisyonan na maslak a marikit natan, tan akin ya importante itan?

⁶ Diad dakel a pasen natan, sarag a desisyonan na sakey a marikit no kasin awaten to odino andi so opresin kasal. Ingen ta nayarin sankairapan la ed sakey a marikit so panggawa na suston desisyon, lapud nayarin pirmi lay pampilalek ton nawalaan na samay inkaapit tan aroan a nagamoran labat ed piasawa. Inkuan na sakey a managsulat: “No kapigan a labalabay tayon gawaen so sakey a bengatla​—pipiasawa man itan odino ikakalab ed palandey​—lalon singa say pakanengneng tayo la ed saray kipapasen et maabig tan say imanoen tayo labat et saray impormasyon a labay tayon narengel.” Nayarin pakabalangan na bilay na sakey a komakalab na palandey so panggawa toy makulangkulang a desisyon. Mipadpara, say agmakabat a pamili na piasawaan so makadesyang met.

7. Anto so makabat ya insimbawa nipaakar ed panag-anap na piasawaan?

⁷ Nepeg a morekdeken a maong na sakey a marikit no antoy nalalanor ed pampasakop ed ganggan na lakin mangiyoopresi ed sikato na kasal. Diad imbeneg iran taon, oniay mapaabeban binidbir na sakey a kalangweran a biin taga India: “Mas matatken tan mas makabat iray atateng tayo, tan ag-ira main-inomay a napalikdo a singa sikatayo. . . . Main-inomay koy nalingo.” Say tulong a niiter na atateng tan say arum et importante. Abayag lan ipapaseseg na sakey a makabat a managsimbawa ed saray kalangweran a kabaten daray atateng na pipiasawaan da tan obserbaan da met a maong so pidedeneng to ed atateng to pati ed arum nin kapamilyaan to.

No Panon ya Impatnag nen Jesus so Panagpasakop

8, 9. (a) Panon a minoria nen Jesus so panagpasakop ed Dios? (b) Anto so nayarin nagunggona ed panagpasakop?

⁸ Anggaman nayarin mairap so pampasakop, sarag itan ya ipasen na saray bibii bilang sakey a kagalangan, a singa ginawa nen Jesus. Nanliketan toy sigpot ya impanpasakop to ed Dios anggaman lanoren na satan so panirap tan ipatey ed panamairapan a kiew. (Lucas 22:41-44; Hebreos 5:7, 8; 12:3) Nayarian na saray bibii ya ipasen si Jesus ya ehemplo lapud inkuan na Biblia: “Say ulo na balang bii say laki; tan say ulo nen Kristo say Dios.” (1 Corinto 11:3) Balet, ipapatnag na satan ya aliwa labat a sano miasawa iray bibii a nisilong ira ed inkaulo na saray lalaki.

⁹ Ipapaliwawa na Biblia a saray bibii, wala man  so asawa da odino anggapo, et nepeg a manpasakop ed inkaulo na saray kualipikado ed espiritual a lalaki a mangaasikaso ed Kristianon kongregasyon. (1 Timoteo 2:12, 13; Hebreos 13:17) Sano tutumboken na saray bibii itan a madibinon panangiwanwan, mangipapanengneng ira na ehemplo ed saray anghel diad uksoyan na organisasyon na Dios. (1 Corinto 11:8-10) Ontan met, diad panamegley na maabig ya ehemplo tan makatulong iran suhestion na saray walay kaasawaan a mas maedad lan bibii et nibangat daray mas ug-ugaw a bibii a ‘manpauley ed kaasawaan dan dili.’​—Tito 2:3-5.

10. Panon ya angipanengneng si Jesus na ehemplo na panagpasakop?

¹⁰ Amta nen Jesus so kaimportantian na matukoy a panagpasakop. Aminsan et ingganggan toy apostol Pedro a manbayar na buis ed saray totoon walad pakauley parad sikaran dua, ya inikdan to ni na kuartan ibayar. Diad saginonor et insulat nen Pedro: “Tuloken yo so ganagana a pakauley na too, nisengeg ed Katawan.” (1 Pedro 2:13; Mateo 17:24-27) Tan oniay nabasa tayo nipaakar ed sankatalonggaringan ya ehemplo na panagpasakop nen Jesus: “Nilukpos to so inkasikato, ya inala to so ereng na sakey ya aripen, ya agawan kaulibay na saray totoo. Tan bangta aromog a singa nengneng na sakey a too, nampaabeba a nagmaliw a matulok ya anggad say ipapatey.”​—Filipos 2:5-8.

11. Akin a pinaseseg nen Pedro iray kaasawaan a bibii a magmaliw a mapasakop ed saray kaasawaan da anggan ag-iratan mananisia?

¹¹ Sanen papasesegen nen Pedro iray Kristiano a magmaliw a mapasakop ed anggan saray maruksa tan agmakatunongan iran autoridad ed sayan mundo, oniay impaliwawa to: “Ta saya so inkatawag yo: ta si Kristo nairapan met lapu ed sikayo, dia ed impangitilak to na panuliranan, pian tumboken yo so baka’to.” (1 Pedro 2:21) Insan kayari nen Pedro ya indeskribe no panoy impanirap tan mapasakop ya impansungdo nen Jesus, oniay impaseseg to ed saray kaasawaan a bibii ya agmananisia so kaasawaan da: “Ontan met, sikayo’ran asawan bibii, tuloken yo komon so saray dilin kaasawaan yo; pian, saray agmanisia na salita napatulok ira [“natangguyor iran manisia,” Maung a Balita] ya andi salita, lapud maong a panagbilay na asawa ra. No umamengen da so masimpit a panagbilay yo, a sikato so sitatakot [“atekepan na baleg a respeto,” NW].”​—1 Pedro 3:1, 2.

12. Anto iray gunggona na inkamapasakop nen Jesus?

¹² Nayarin ipasen na arum a tanda na kakapuyan so siansian pampasakop anggano say sakey et leleglemewen tan pansasalitaan lay ansakit. Balet, aliwan ontan so panmoria nen Jesus. Insulat nen Pedro: “Sanen ayew-ayewen da agto binmales ya angayew; sanen apagpairap agnan-ingongot.” (1 Pedro 2:23) Arum ed saramay akaimaton ed impanirap nen Jesus so anggan panon et anisia, kabiangan la imay impasak a matakew diad abay to tan samay opisyal a sundalon manbabantay ed sikara. (Mateo 27:38-44, 54; Marcos 15:39; Lucas 23:39-43) Mipadpara, impabitar nen Pedro a walaray agmananisian kaasawaan a lalaki, anggan saramay abusado, a magmaliw a Kristiano sano naobserbaan day inkamapasakop na kaasawaan da. Nanenengneng tayo natan iray ebidensya a talagan tudtua iya.

No Panon a Natangguyor na Bibii so Kaasawaan Da

13, 14. Anto so kaabigan na panagpasakop ed agmananisian kaasawaan a lalaki?

¹³ Saray kaasawaan a bibii a nagmaliw a Tasi so akatangguyor ed saray kaasawaan da a manisia lapud pangaalig da’d kondukta nen Jesus. Diad agano nin distriton kombension na saray Tasi nen Jehova, oniay inkuan na sakey ya asawan laki nipaakar ed Kristianon asawa to: “Say kuan ko lanti et makulangkulang ak ed impantratok ed sikato. Balet ta siansian sikatoy maresrespeto ed siak. Agto ak balot nileglemew. Agto impasoot ed siak iray sisiaen to. Sikatoy maar-aron angasikaso ed siak. Insan nen aminsan ya aki-asembli et nanggunaetan to nin iparaan so nakan ko tan sumpalen iray kimey ed abung. Lapud ugali to, nainteresan ak ed Biblia. Tan anto ey? Wadia ak la natan!” On, sikatoy ‘atangguyor a manisia’ lapud kondukta na asawa to.

 ¹⁴ Unong ya indanet nen Pedro, mas makapawala na positibo iran resulta so kondukta na sakey ya asawan bii nen saray salita to. Pepekderan iya na eksperiensya na sakey ya asawan bii ya akaaral na katuaan ed Biblia tan determinadon onatendi ed saray Makristianon pantitipon. Oniay inyingal na asawa to ed sikato: “Agnes, oras ya ompaway ka ed satan a puerta, agka la ompapawil!” Kanian agto pinmaway ed “satan a puerta,” noag diad sananey a puerta. Diad sinmublay ya aral, sikatoy tinaktakot lamet nen asawa to: “Agmo ak la dia nasabi kasempet mo.” Bueno, sikatoy talagan agto la asabian, lapud inmalis na taloy agew. Sanen sinmempet, oniay maamoyot ya intepet nen Agnes ed sikato: “Antoy labay mon kanen”? Agbalot nikompromiso nen Agnes so debosyon to ed si Jehova. Diad kaunoran, impaiyaralan na Biblia so asawa to, indedika toy bilay to ed Dios, tan diad saginonor et nagmaliw a manangasikaso a walaan na dakel a responsabilidad.

15. Anton klase na “parakep” so irerekomenda ed saray Kristianon asawan bibii?

¹⁵ Inrekomenda nen apostol Pedro so sakey a bengatlan impatnag na sarayan asawan bibii, salanti, say “parakep” ya ag-indalan ed alablabas a panangiter na importansia ed “inkalapir-lapir na buek” odino “karakpan na kawes,” noag diad “[parakep a] niyamot a too na puso, ya aparakpan na agnaderal a kawes na mauyamo tan mareen ya espiritu, a sikato so mabli ed arap na Dios.” Saya so napatnagan ed tono na boses tan ed ugalin makaroyroyo imbes a maangat odino maanap. Diad ontan et nipanengneng na Kristianon asawan bii so baleg a respeto ed asawa to.​—1 Pedro 3:3, 4.

Saray Ehemplon Pakaaralan

16. Diad antoran dalan a si Sara et maabig ya ehemplo ed saray Kristianon kaasawaan a bibii?

¹⁶ Insulat nen Pedro: “Nen inmunan agew [say] pamaparakep . . . na saray masantan bibii, a nanilalo ra ed Dios, [et say] intutulok da ed saray asawa ra.” (1 Pedro 3:5) Namomoria na sarayan bibii a no paliketen day Jehova diad italineng ed saray simbawa to, diad kaunoran et magmaliw a maliket so pamilya ra tan sikaray natumangan na andi-anggaan a bilay. Sinaglawi nen Pedro si Sara, say magangganan asawa nen Abraham, ya imbaga ton “tinulok to si Abraham, tan say pananawag to [et] katawan.” Sinuportaan nen Sara so walaay takot ed Dios ya asawa to ya imbaki Ton manlingkor ed arawin lugar. Intalirak nen Sara so mainawan bilay tan inrisga to ni ingen so bilay to. (Genesis 12:1, 10-13) Impaseseg nen Pedro so pangalig ed napanuliranan ya inkakpel nen Sara. Oniay inkuan to: “Sikato so pinagka-ina yo no maong so kagagawa yo, tan agkayo napatakot ed anton kakebbiewan.”​—1 Pedro 3:6.

17. Akin a nayarin walad nonot met nen Pedro si Abigail bilang ehemplo ed saray Kristianon kaasawaan a bibii?

¹⁷ Say sakey nin andi-takot a bii a nanilalo ed Dios, tan nayarin walad kanonotan met nen  Pedro et si Abigail. Sikatoy “makatalos a maong” balet ta say asawa to et “maramsak tan mauges ed saray gawa to.” Sanen agtinulongan nen Nabal si David tan saray bataan to, sikaray nampikal pian palaniten si Nabal tan say sankaabungan to. Balet ta nanggaway paraan si Abigail pian niliktar so sankaabungan to. Sikatoy angilugan na daakan a tagano ed saray asno tan inabet to’d dalan si David tan saray bataan to. Kanengneng to ed si David, sikatoy inmepas insan dinmakmomo ya akikasi ed sikato ya agkomon bengatbengat ya ombabales. Atenyeg a maong so liknaan nen David. Et inkuan to: “Bendito si Jehova, a Dios na Israel, ya angibaki ed sika ed sayan agew ya onabet ed siak. Et bendito so karunongan mo.”​—1 Samuel 25:2-33.

18. No natutukso iray kaasawaan a bibii ed makapasagyat na liknaan a pangiimano ed sikara na arum a laki, anton alimbawa so nayarin nodnonoten da, tan akin?

¹⁸ Say sananey nin maabig ya ehemplo parad saray kaasawaan a bibii et say kalangweran a Sulamita a nansiansian matoor ed kasipanan ton sakey lambengat a pomapastol. Say panangaro to ed nobyo to so nansiansian mabiskeg anggano pinasyay impankaraw ed sikato na sakey a mayaman ya ari. Oniay imbalikas na Sulamita a liknaan to ed kalangweran a pomapastol: “Ipasen mo ak a singa tatak ed tapew na pusom, singa tatak ed tapew na taklay mo: ta say aro sikato so mabiskeg a singa patey . . . Saray dakel a danum agda naerep so aro, anggan saray delap sikato so agda nasebseban.” (Kanta nen Solomon 8:6, 7) Komon ta determinado met so amin a mangawat ed opresin kasal a mansiansian matoor ed kaasawan da tan manrespeton maong ed sikara.

Arum nin Simbawa na Dios

19, 20. (a) Anto so rason no akin a nepeg a manpasakop iray kaasawaan a bibii ed saray kaasawaan da? (b) Anton maabig ya ehemplo so nitarya ed kaasawaan a bibii?

¹⁹ Kaunoran, motekteken tayo pa so konteksto na pinagkateman teksto tayo a: “Sikayo ya asawan bibii, pauleyan kayo ed saray kaasawaan yo.” (Efeso 5:22) Akin a kaukolan so panagpasakop? Oniay inkuan na ontumbok a bersikulo, “Ta say asawan laki sikato so ulo na asawan bii, a singa si Kristo met sikato so ulo na [“kongregasyon,”NW].” Kanian, oniay nipapaseseg ed kaasawaan a bibii: “Unong a say [“kongregasyon,” NW] wala ed katutulok ed Kristo, kanian saray asawan bibii pauleyan ira met ed saray kaasawaan da ed ganagana.”​—Efeso 5:23, 24, 33.

²⁰ Pian natulok na kaasawaan a bibii iyan ganggan, kaukolan dan aralen tan aligen so ehemplo na kongregasyon nen Kristo, salanti, saray alanaan a papatumbok to. Ipangasi yo pan basaen so 2 Corinto 11:23-28 ta pian naamtaan yo no antoy sinungdoan nen apostol Pablo, a sakey a membro na satan a kongregasyon, diad impanmatoor to ed Ulo to, si Jesu-Kristo. Singa si Pablo, kaukolan a saray kaasawaan a bibii tan ontan met ed amin a kabiangan na kongregasyon so mansiansian matoor a manpasakop ed si Jesus. Nagawaan iya na saray asawan bibii diad pampasakop da ed asawa ra.

21. Anto so mamabiskeg ed saray kaasawaan a bibii pian mansiansian manpasakop ed kaasawaan da?

²¹ Anggaman aglabalabay na dakel a kaasawaan a bibii natan so ideyan pampasakop, say sakey a marunong ya asawan bii et nodnonoten to iray gunggona na satan. Alimbawa, no say asawa to et agmananisia balet ta sikatoy siansian manpapasakop ed sikato ed amin a pamaakaran ya agsumlang ed saray ganggan odino prinsipyo na Dios, posiblin manresulta itan ed alay abig a tumang, salanti, ‘nilaban toy asawa to.’ (1 Corinto 7:13, 16) Niarum ni, sikatoy napenek ed pakaamtan aabobonan nen Jehova a Dios so gagawaen to tan sikatoy bendisyonan To na daakan lapud pangaalig to ed ehemplo na inad-aro Ton Anak.

Nanonotan Yo Kasi?

• Akin a nayarin mairap a respetoen na sakey ya asawan bii so asawa to?

• Akin a seryoson bengatla so pangawat ed opresin kasal?

• Panon a kinmanan ehemplo si Jesus ed saray kaasawaan a bibii, tan antoray nagunggona ed panumbok ed ehemplo to?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 19]

Akin a seryoson bengatla so pandeside no kasin awaten odino andi so opresin kasal?

[Litrato ed pahina 21]

Anto so naaralan na saray kaasawaan a bibii ed ehemplo na saray karakter ed Biblia a singa si Abigail?