Panliketan Tayo so Marakdakep a Planeta Tayo
Panliketan Tayo so Marakdakep a Planeta Tayo
NAIMANO na saray astronomo a say planetan panaayaman na totoo et singa melmelanting a tulnek diad maaw-awang ya uniberso. Balet, diad interon uniberso, saksakey lambengat so pasen a pakaromogan na bilay. Dia labat ed planetan Dalin so kawalaan na dugaruga iran kipapasen.
Niarum ni, diad sayan marakdakep a planeta et napanggayagaan tayo so bilay. Singa bilang, agaylan abig so liknaan tayo sano napetangan itayo na sinag na agew legan na ambetel a klima! Siopa ed sikatayo so agmandinayew ed alay dakep ya ibubutay tan iseselek na agew? Siempre, say agew tayo et aliwa lambengat a makapaliket ed pakanengneng tan liknaan tayo. Makanakana met itan ed mismon kiwawala tayo.
Diad loob na minilyon lan taon, pansiasiansiaen na grabidad na agew so planeta tayo tan say arum niran planeta diad saray orbit da. Tan, singa ed aaralen na saray estudyante ed eskuelaan, say interon solar system tayo so manbabaroy ed orbit ya akapaliber ed pegley na galaksi tayon Milky Way. Balet diad sayan galaksi tayo, say agew so sakey lambengat ed masulok a 100 bilyon a bitewen a manbabaroy met.
Lapud grabidad, say galaksi tayon Milky Way so mansiasiansia ed sakey a mungkog na ngalngali 35 a galaksi. Saray angkakabaleg a mungkog so walaan na nilibo iran galaksi. Kanian nasigensigen so solar system tayo no say kawalaan na satan et diad loob na mas angkabaleg tan amungmungkog iran galaksi. Balet, lapud maabig a kipapasen na solar system tayo, dagdaiset a pasen ed uniberso “so matukoy parad komplikadon bilay a singa say walad sikatayo,” so inkuan nen Guillermo Gonzales tan si Jay W. Richards ed libro ran The Privileged Planet.
Kasin say inkiwala na bilay diad sayan planeta et resulta lambengat na inkibanbana odino aksidentin inkagawa? Odino wala so alay abig a gagala na bilay diad sayan marakdakep a planetan Dalin?
Ibabaga na dakel a totoo a sayan panaayaman tayon dalin et espisipikon denesinyo a manustuni ed bilay. * Pigaran siglo lay linmabas, say dalin tan say katawenan so impaimano na sakey a Hebreon manag-anlong. Oniay insulat to: “No umamengen ko so saray tawen mo, kimey na saray gamegamet mo, say bulan tan saray bitewen, ya ingganam; anto ta so too a manonot ka ed sikato?” (Salmo 8:3, 4) Anisiaan na sayan manag-anlong a wala so Amalsa. Makatunongan kasi iyan konklusyon diad sayan panaon a malaknab lay kakabatan ed siensia?
[Paimano ed leksab]
[Kahon/Litrato ed pahina 3]
“No nengnengen ed arawi, say planetan Dalin so mankidyam a singa asul ya ankablin bato diad ambilunget a liwang,” so inkuan na The Illustrated Science Encyclopedia—Amazing Planet Earth.
[Credit Line]
Globo: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA