Istorya na Bilay

Aalagaren Ko so Panarian ya “Agkabiangan na Sayan Mundo”

Unong ed salaysay nen Nikolai Gutsulyak

Diad loob na 41 ya agew tan labi et nidunget ak ed agawan rebelyon ed loob na prisoan. Biglan walay alalbong a kanyon, kanian abalikwat ak ed ugip ko. Saray tangki tan sundalo so linmusob ed prisoan a kampo, ya inataki da iray priso. Niiyan ed peligro so bilay ko.

PANON ak a nidunget ed ontan a situasyon? Isalaysay ko pa’d sikayo. Agawa iman nen 1954, sanen mantaon ak na 30. Singa met ed naeksperiensya na dakel a Tasi nen Jehova a nambilay legan na uley na Sobyet, siak so nipriso lapud nansiansia ak a neutral ed saray gotgotan ed politika tan lapud ipupulong ko ed arum so Panarian na Dios. Diad grupo mi ran Tasi ya apriso, 46 so lalaki tan 34 so bibii. Inyan da kami ed sakey a kampo, a ditan et papaskaren iray priso a mantrabaho, diad asingger ed baryo na Kengir, ed sentral a Kazakhstan. Sikami so impiulop da ed nilibolibo iran priso.

Sakey taon antis na saya, si Joseph Stalin, a lider na Unyon Sobyet, so inatey. Inilaloan na dakel a priso a dengelen na balon gobierno ed Moscow iray reklamo ra nipaakar ed aliwliwan kipapasen ed prisoan. Satan ya ag-inkakontento na saray priso et nansumpal ed parungtalan ya impanrebelde ra. Diad agawan komprontasyon, sikami ran Tasi so kinaukolan a mangipalinew ed talindeg mi ed mapayunget iran rebelde tan ed saray guardia a militar. Kaukolan a mabiskeg so pananisia mi ed Dios pian napansiansia mi so neutral a talindeg mi.

 Ginmapo so Impanrebelde!

Nen Mayo 16 et ginmapo so impanrebelde ed loob na kampon prisoan. Kalabas na duay agew, agla nantrabaho so masulok a 3,200 a priso, a sikaray manaanap na mas marakep a kipapasen ed kampo tan onkekerew na pigaran kanepegan parad saray apriso nisengeg ed politika. Mapmaples so inkagawa. Unona, saray rebelde so amatakyas ed saray guardia ed kampo. Insan nanggawa ra na saray papawayan diad akapaliber ya alar. Tan inggeba ra so padir ed baetan na silir na lalaki tan bibii, pian makapan-aamong ira. Diad sinmublay iran agew et malikeliket iray priso, ya arum ni ingen ed sikara so angasawa tan akiasawa, a kinasal na saray apriso met a pari. Diad taloran dibisyon na kampo ya akagawaan na panagrebelde, akibiang so maslak ed saray 14,000 a priso.

Saray rebelde so angorganisa na komite ed kampo a minegosasyon ed militar. Balet ag-abayag et pinmetang so sangsangan ed limog na saray membro na komite, tan say kampo so akontrol na saray sankapanatikoan. Lalon linmoor so gulo. Saray lider na rebelde so angorganisa na departamento a parad seguridad, militar, tan pangiyanunsio na saray pakana ra pian mantultuloy kuno so “inkauksoy.” Angusar ira na saray trumpa ya impatoon da ed saray poste ed paliber na kampo pian ibando so isusumpa ra tan lalon naimpluensyaan so arum a manrebelde. Ag-inabuloyan na saray rebelde a walay makatakas, dinusa da iramay kontra ed sikara, tan inkuan dan akaparaan ira a mamatey ed siopaman ya agmipakna ed sikara. Narerengelan met a wala laray arum a priso a pinatey da.

Lapud iilaloan na saray rebelde ya onataki so militar, namparaan iran maong pian nidepensa so inkasikara. Pian naseguro na saray manangigaulo a walay nausar na dakdakel a priso parad pangidepensa ed kampo, ingganggan da so amin a priso a mangiparaan iray armas da. Kanian ineekal da iray balatyang ed saray bintana na prisoan tan ginawa ran kutsilyo tan arum niran armas a gawa’d metal. Akala ni ra ingen na saray paltog tan pampasabog.

Sikami so Dinesdes a Mibiang

Diad saman, siak so inasinggeran na duaran rebelde. Samay sakey so mangidederew ed siak na kapkapan-ubol a kutsilyo, tan inkuan to: “Alam iya pian walay pandepensam.” Siak so mareen a nampikasi ed si Jehova a tulongan to ak a mansiansian kalmado. Oniay inyebat ko: “Sakey ak a Kristiano, a Tasi nen Jehova. Sikami ran Tasi a wadia so nikulong lapud pilalaban mi ed saray agnanengneng ya espiritun puersa, aliwan diad totoo. Say armas mi et say pananisia mi tan say ilalo mi ed Panarian na Dios.”​—Efeso 6:12.

Nikelawan ak ta atalosan to ak tan tinmanger. Balet, samay kaiba to et pinoniti to ak. Insan la ra tinmaynan. Nila ra so amin a baraks, a sinali dan paskaren iray Tasi a mibiang ed panrebelde. Balet ta ag-inmabobon so amin a kaagian tayo.

 Nanmitingan na komite na saray rebelde so neutral a talindeg na saray Tasi nen Jehova. Oniay inkuan da: “Saray membro na amin a relihyon​—saray Pentecostal, Sabatista, Baptist, tan arum ni​—so akibiang ed impanrebelde, likud labat ed saray Tasi nen Jehova. Antoy gawaen tayo ed sikara?” Walay angisuheri ya ibuntok so sakey a Tasi ed pugon na prisoan pian ontakot kami ed sikara. Balet samay respetadon priso a datin opisyal na militar so inmalagey, tan inkuan to: “Aliwan makabat itan. Say gawaen tayo et iyan tayo iran amin ed sakey a baraks ed gilig na kampo ya asingger ed wangalan. Ta pian no onataki ed sikatayo iray sundalo panamegley na saray tangki, sikara so unonan ompatey. Diad ontan et aliwan sikatayo so natetel ed ipatey da.” Inmabobon ed sikato so arum.

Niiyan ed Kapeligroan

Agnambayag, saray priso so nanliberliber ed kampo, ya ikekelyaw dan, “Sikayoran Tasi nen Jehova, paway kayo!” Amin mi, a manbilang na 80, so inyakar da ed baraks a walad gilig na kampo. Impaway da iray katri a walad loob na satan pian onawang, insan da kami pinaloob. Satan a baraks so nagmaliw a prisoan mi ed loob na prisoan.

Pian nawalaan na pribadon pasen iray kakaiba mi ya agagin bibii, dinait da ya impansasaip iray malalapar ya abel insan mi inusar iratan pian ketegen so baraks ed duaran silir​—sakey so parad lalaki tan say sakey et parad bibii. (Diad saginonor, sayan baraks so indrowing na sakey a Tasi ed Russia, a nipanengneng diad leksab.) Legan min wadman ed saraman a maing-inget a silir, mabetbet kamin manpipikasi a saniiba, a masimoon min kekerewen ed si Jehova ya ikdan to kami na kakabatan tan “pakayari a labas ni nen say gendat.”​—2 Corinto 4:7, NW.

Mapeligro so kipapasen mi sanlegan min wadman, lapud wala kami ed baetan na saray rebelde tan saray sundalo na Sobyet. Agmi amta no antoy onsublay a gawaen na balang dapag. Balet pinaseseg kami na sakey a masiken la tan matoor ya agi tayo, a kuan to: “Agkayo la mannononot na antokaman, ta ag-itayo paulyanan nen Jehova.”

 Talagan impatnag na saray pinabli tayon agagin bibii​—malangwer man odino matatken la​—so nikadkaduman panag-anos. Sakey ed sikara et mantaon la na 80 tan kaukolan a komponien. Arum so mansasakit tan kaukolan ya ipatambal. Diad saraman a panaon, kaukolan a lukas a naynay so puerta na baraks mi ta pian nabantayan kami na saray rebelde. Diad labi et onloloob ed baraks mi iray armadon priso. No maminsan et narerengel miran mangibabagay, “Naugip la so Panarian na Dios.” No agew, sano paonlaen da kami ed pananganan ed kampo, naynay kamin saniiba tan ipipikasi mi ya iyagel kami nen Jehova ed saray masesebeg a totoo.

Diad loob na baraks et nampapabiskegan kami. Alimbawa, mabetbet ya inanabang na sakey ya agin laki so sakey a salaysay ed Biblia, ya ikakasil toy boses to pian narengel min amin. Insan to iyaplika so salaysay diad saray kipapasen mi. Wala met so masiken lan agi a labalabay ton istoryaen so nipaakar ed armada nen Gideon. Oniay impanonot to ed sikami: “Dia ed ngaran nen Jehova, say 300 a sundalo a di-awit na saray instrumento ed musika so akibakal ed 135,000 ya armada. Amin a 300 so pinmawil ya ag-anggan asugatan.” (Uko-ukom 7:16, 22; 8:10) Saya tan say arum niran alimbawa ed Biblia so amabiskeg ed espiritualidad mi. Aganggano ak ni ed saman a nagmaliw a Tasi, balet apaseseg ak a maong sanen anengneng ko so mabisbiskeg a pananisia na saray abayag la’d katuaan ya agagin lalaki tan bibii. Kombinsido ak a sikami so talagan tutulongan nen Jehova.

Ginmapo so Panlalaban

Kalabas na pigaran simba, onlelesa la iray tensyon ed loob na kampo. Agmakapampapaknaan iray rebelde tan autoridad. Impasoot na saray lider na rebelde a mangibaki so sentral a gobierno ed Moscow na sakey a manangilaman a miarap ed sikara. Saray autoridad balet so angiganggan ed saray rebelde ya onsuko la ra, iyawat da la iray armas da, tan mantrabaho la ra. Anggapo ed balang dapag so inmabuloy. Diad saman et pinaliberan na puersa na militar so kampo, ya akaparaan la ran onataki. Saray rebelde so akaparaan met lan milaban, a nanggagawa ra na saray barikada tan nantipon ira na armas da. Amin so mantatalaran ed igapo la na panlalaban na saray sundalo tan saray priso ed anggan anton oras.

Nen Hunyo 26 et sikami so aliing ed makatelek a pabanto na kanyon. Tinalapos na saray tangki iray alar tan linmusob ira ed loob na kampo. Insan tinmumbok so dakdakel a sundalo a mangibibisibis na machine gun. Saray priso, a lalaki tan bibii, so inmabet ed saray tangki, ya oneeyag ira na “Lusob!” tan angitupak iray bato, saray ginawa ran bomba, tan antokaman a bengatlan nademet da. Agawa so maramsak a panlalaban tan sikami ran Tasi so walad nanleetan da. Panon kasin ebatan nen Jehova so ikekerew mi na tulong?

Kabebekta et biglan linmoob ed baraks mi iray sundalo, tan inkelyaw da: “Paway kayo, sikayoran masanto! Apura yo, paway kayo’d kampo!” Ingganggan na opisyal iray sundalo ya agda kami  papaltogen tan tataynanan, balet protektaan da kami. Legan na panlalaban, yinmurong kami ed marikan pasen diad paway na kampo. Apat oras kamin nandengel na saray nantutumbokan ya insabog, palakapak na paltog, eyagan, tan paney-ey manlapud loob na kampo. Kabebekta et dinmeen la. Sanen binmutay la so agew, anengneng mi iray sundalo ya ipapaway da ed kampo iray bangkay. Naamtaan mi a nilasus so asugatan odino inaatey.

Kasabi ngarem, inmasingger ed sikami so sakey a kabat kon opisyal na militar. Oniay mapasirayew ya intepet to: “Antoy nibagam ey Nikolai, siopa so angiliktar ed sikayo? Sikami odino si Jehova?” Masimoon kamin akisalamat ed sikato lapud impangiliktar to ed sikami, balet ta oniay intuloy min inkuan, “Panisiaan mi a pinakiwas kayo na makapanyarin-amin a Dios mi, a si Jehova, pian iliktar kami, no panon a pinakiwas to met so arum nensaman ed panaon na Biblia pian iliktar iray lingkor to.”​—Esdras 1:1, 2.

Impaliwawa met ed sikami na satan ya opisyal no panon a naamtaan na saray sundalo no siopa kami tan no iner so kawalaan mi. Inkuan to a diad sakey ed saray negosasyon na militar ed saray rebelde, inakusaan na militar iray rebelde a pinapatey da iray prison agsinmuporta ed sikara. Balet, nandepensa iray rebelde, ya inkuan da ya ag-akibiang iray Tasi nen Jehova ed impanrebelde ingen agda ra pinatey. Imbes, dinusa ra so amin a Tasi, ya inkulong da ra ed sakey a baraks. Satan ya imbalikas da et tinandaan na saray opisyal na militar.

Sinuportaan Mi so Panarian

Say impanrebelde ed loob na prisoan a naeksperiensya mi so sinalambit na kabkabat a Ruson autor a si Aleksandr Solzhenitsyn diad libro ton The Gulag Archipelago. Nipaakar ed satan, insulat to a ginmapo so impanrebelde lapud, unong ya inkuan to, “natural labat a mananap kami na kawayangan, . . . balet siopa so makapangiter ed satan?” Siempre, sikami ran Tasi nen Jehova a nipriso met ed satan a kampo so manpipirawat met na kawayangan. Balet, aliwa labat a kawayangan ed prisoan noagta say kawayangan a nitarya lambengat na Panarian na Dios. Legan min walad prisoan, amta mi a nakaukolan mi so biskeg a manlapud Dios pian makapansiansia kami ed dapag na Panarian to. Tan peteg ya intarya nen Jehova so amin a nakaukolan mi. Impanalo to kami aliwan diad panamegley na saray kutsilyo odino granada.​—2 Corinto 10:3.

“Say panarian ko so agkabiangan na sayan mundo,” so inkuan nen Jesu-Kristo ed si Pilato. “No say panarian ko et kabiangan na sayan mundo, akilaban komon iray lingkor ko.” (Juan 18:36, NW) Kanian bilang papatumbok nen Kristo, agkami akibabali ed saray gotgotan ed politika. Maliket kami ta legan tan kayari na impanrebelde, apatnagan na arum so katooran mi ed Panarian na Dios. Oniay insulat nen Solzhenitsyn nipaakar ed kondukta mi legan na saman a panaon: “Anggapoy makaamper ed saray Tasi nen Jehova ed panguunor da ed totontonen da tan ag-ira inmabobon a mangipaalagey na saray amotan odino ag-ira akilaban.”

Masulok lan 50 a taon so apalabas sanen agawa iman a makapatalagnaw ya ebento. Balet, mabetbet kon nonodnonoten iraman a panaon tan misalsalamat ak lapud walaray naaralan ko a lawas makagunggona ed siak, a singa say panalagar ed si Jehova tan sigpot a panmatalek ed mabiskeg a pakayari to. On, singa ed naeksperiensya na dakerakel nin pinablin agagi ed datin Unyon Sobyet, apaneknekan ko a si Jehova so peteg a mangiiter na kawayangan, manasalimbeng, tan mangililiktar ed saramay manaalagar ed Panarian ya “agkabiangan na sayan mundo.”

[Saray litrato ed pahina 8, 9]

Say panamairapan a kampo diad Kazakhstan ya angiprisoan ed sikami

[Litrato ed pahina 10]

Drowing na baraks na saray Tasi, a kawalaan na bibii

[Litrato ed pahina 11]

Kakaibak iray Kristianon agagin lalaki sanen nibulos kami