Panon ya Agamilen so Panangasi?

‘Manggawa itayo na maabig ed amin, nagkalalo ed saray kaamong tayo ed pananisia.’​—GALACIA 6:10.”

1, 2. Anton leksion nipaakar ed panangasi so naaralan tayo ed samay parabolo na maong a Samaritano?

 SANEN mitotongtong ed si Jesus so sakey a lakin makabat ed Ganggan, onia so intepet to: “Siopa so kaparak a too?” Bilang ebat, inistorya nen Jesus iyan parabolo: “Sakey a too linmasur nanlapu ed Jerusalem ya onla ed Jerico; et naplag ed saray tulisan a sikato so namparpara a sinamsaman tan kinabil da, tan tinmaynan ira, a sikatoy pinaulyan da a manpapanabos. Et nibana so sakey a saserdote a linmasur ed saman a dalan: et nen sikato so anengneng to, linmabas ed sananey a gilig. Et ontan met so sakey a Levita, nen akasabi ed saman a pasen, et anengneng to, linmabas ed sananey a gilig. Balet sakey a Samaritano, nen manaakar, sinmabi ed kawalaan to; et nen sikato so anengneng to, atenyeg so panangabagey to, et dinmago ed sikato, tan binedber to so saray suga’to, a kinalboan to ra na larak tan alak; et sikatoy impakabayo to ed dili a sinakayan to, et inakar to ed darawesan, et sikatoy pinagaan to. Et diad ontumbok ya agew angipaway na duaran denario, et initer to ed akan-abung, et inkuan to ed sikato, Sikatoy pagaan mo; et ganagana ni gastosen mo, et, no ompawil ak lamet, bayaran ko ed sika. Insan intepet nen Jesus ed samay katongtong to: “Siopa ed sarayan talo, so isipen mo ya angipatnag na kaparan too [ed samay] naplag ed saray tulisan?” Inkuan na laki: “Say nanagamil na panangasi ed sikato.”​—Lucas 10:25, 29-37a.

² Mabitar ya iyiilustra na say impantrato na Samaritano ed samay kinabil a laki no anto so tuan panangasi! Lapud alikna ton panangasi odino panangabagey, sikato so apakiwas ya ontulong ed samay kinabil a laki anggad inmabig. Sakey ni et agto anggan kabat iyan laki a mankakkaukolan na tulong. Aliwan rason sirin so nanlapuan a bansa, relihyon, odino kultura na sakey pian agla nipatnag so panangasi. Kayarin inistorya nen Jesus so ilustrasyon nipaakar ed maong a Samaritano, onia so imbilin to ed samay katongtong to: “Laka, tan gawam so ontan.” (Lucas 10:37b) Sarag tayo met ya ipapuso itan a bilin tan panggunaetan tayoy magmaliw a mapangasi ed arum. Balet panon? Diad antoran paraan a naagamil tayo ed inagew-agew a panagbilay tayo so panangasi?

‘No Nalakseban so Sakey ya Agin Laki’

3, 4. Akin a nepeg tayon moriaen ya importante so pangagamil na panangasi diad loob na Kristianon kongregasyon?

³ “Unong a wala so kiambegya,” so inkuan nen  apostol Pablo, ‘manggawa itayo na maabig ed amin, nagkalalo ed saray kaamong tayo ed pananisia.’ (Galacia 6:10) Kanian konsideraen tayo pa nin unona no panon tayon nipatnag ed dakel a paraan so inkamapangasi ed saray agagi tayo.

⁴ Pian magmaliw a mapangasi iray tuan Kristiano ed sakey tan sakey, oniay insimbawa nen babangatan a Santiago: “Say toon agmangagamil na panangasi so naukom ya andi-panangasi.” (Santiago 2:13, NW) Ipapabitar na konteksto na sarayan apuyanan a salita iray paraan pian naagamil tayo so panangasi. Singa bilang, diad Santiago 1:27 et onia so nabasa tayo: “Say relihyon a malinew tan andi-tilol ed arap na Dios tayo tan Ama sikato ya: Dalawen so saray ulila tan babalo a bibii ed kaermenan da, tan say pansiansia ya andi-mantsa to ed mundo.” Oniay ibabaga met na Santiago 2:15, 16: “No sakey ya agin laki o bii nalakseban tan naandian iray kanen da ed agew-agew, et sakey ed sikayo ikuan to ed sikara: Onla kayo la ed kareenan, naimengan tan napesel kayo komon; anta agyo iter ed sikara so bengatla ya antokaman a kaukolan na laman; anto so gunggona ra?”

5, 6. Panon tayon napadaak iray gawa na panangasi diad loob na kongregasyon tayo?

⁵ Say pangasikaso ed arum tan panulong ed saray mankaukolan so sakey a pakabidbiran na tuan relihyon. Diad relihyon tayo, agtayo labat basta ibabaga a magmaliw a maong komon so kipapasen da. Imbes, pakiwasen itayo na matamoy a panangabagey pian tulongan iramay mankakkaukolan. (1 Juan 3:17, 18) On, say pangiparaan na naakan na sakey a mansasakit, panulong ed sakey a maedad la diad saray kimey ed abung, pangilugan ed sikara pian makaatendi ed Makristiano iran pantitipon no nakaukolan, tan pagmaliw a mabunlok ed saramay talagan mankaukolan, so kabiangan ed dakel a gawa na panangasi a nepeg tayon agamilen.​—Deuteronomio 15:7-10.

⁶ Say nagkalalon importante diad panulong ed saray agagi ed ombabaleg a Kristianon kongregasyon et aliwan say pangiter na materyal noag say espiritual. Sikatayoy asimbawa a “tambayoen iray kamarerwan nagogonigon, tulongan iray makapuy.” (1 Tesalonica 5:14, NW) “Saray akukulaw” so papasesegen a magmaliw a ‘managbangat na kaabigan.’ (Tito 2:3) No nipaakar ed saray Kristianon manangasikaso, onia so ibabagay Biblia: ‘Sakey a too so magmaliw naani a singa sakey ya amotan ed dagem, tan sakey a siroman ed bagyo.’​—Isaias 32:2.

7. Antoy naaralan tayo ed saray babangatan ed Sirya Antioquia nipaakar ed panangipatnag na panangasi?

⁷ Saray kongregasyon nen inmunan siglo et sagpaminsan ya angipawit na tulong ed saray kaagian da ed arum a lugar, nilikud ed pangaasikaso ra ed saray kakongregasyonan dan balo, ulila, tan saramay mankaukolan na tulong tan panamaseseg. Singa bilang, sanen impasakbay nen propetan Agabo a “wala so onsabi a balbaleg ya eras ed sankamundoan,” saray babangatan ed Sirya Antioquia et ‘nannononongan da so mangipawit na payabol ed saray agagin manaayam ed Judea, unong ed nayarian na sinansakey.’ Impawit da itan ed saray mamatatken ‘diad panamegley na lima nen Bernabe tan Saulo.’ (Gawa 11:28-30) Kumusta met natan? Say “matoor tan makabat ya aripen” so angorganisa na saray komite a mangasikaso ed pankaukolan na saray agagi tayo a naapektaan na kalamidad, a singa saray maksil a bagyo, yegyeg, odino tsunami. (Mateo 24:45) Say mabulos a pangiter tayoy panaon,  sagpot, tan kaykayarian tayo pian nasuportaan iyan uksoyan et maabig a paraan a nipatnag tayoy panangasi.

“No Walay Nilabi ed Pangipasen Yo’d Totoo”

8. Panon a say panaglabi et agmitunosan ed panangasi?

⁸ Amasakbay si Santiago nipaakar ed kagagawan agmitunosan ed panangasi tan ed “manunan ganggan” na aro, ya insulat to: “No walay nilabi ed pangipasen yo’d totoo mankasalanan kayo tan, unong ed Ganggan, nepeg yoy nadusa.” (Santiago 2:8, 9, Maung a Balita) Agtayo nalikna so “akis na duka” no say papaboran tayo labat et saramay mayaman ed materyal odino saramay prominente. (Uliran 21:13) Mairap tayoy magmaliw a mapangasi no walay lalabien tayo. Aagamilen tayoy panangasi no parepareho so panagtrato tayo ed arum.

9. Akin ya aliwan makapuy so pangipanengneng na nikaduman konsiderasyon ed saray makanepegan na satan?

⁹ Kasin say agpanaglabi et mankabaliksan ya agtayo lan balot mangipanengneng na nikaduman konsiderasyon ed anggan siopa? Siempre andi. Nipaakar ed kakimeyan nen apostol Pablo a si Epafrodito, onia so insulat to: “Sikato so galangen yo.” Akin? “Ta sikato lapu ed gawa nen Kristo dawitdawit ya akasabi ed ipapatey ya inkaatapan to so bilay to a pamano ed kakulangan yo nensaman ed panaglingkor ed siak.” (Filipos 2:25, 29, 30) Nepeg labat a nakomendaan so matoor a panaglingkor nen Epafrodito. Niarum ni, diad 1 Timoteo 5:17 et onia so nabasa tayo: “Saray mamasiken a manuley a maong nibilang ira komon a manepeg ed mamiduan dayew, nagkalalo la ed saray mansagpot ed salita tan dia ed panagbangat.” Kokomendaan tayo iramay walaan na maridios iran kalidad. Say pangipanengneng na ontan a konsiderasyon et aliwan panaglabi.

‘Say Kakabatan a Manlapu ed Tagey so Napno na Panangasi’

10. Akin a nepeg tayon kontrolen so dila tayo?

¹⁰ No nipaakar ed dila, onia so kuan nen Santiago: “Sakey ya agmanpainawa a mauges, napno na ditan makapatey. Ikakana tayo so dila a pandayew ed Katawan tan Ama; tan pan-ayew tayo ed saray totoo ya agawan kaulibay na Dios: Dia ed saksakey a sangi so panlapuan na pandaydayew tan pan-ayew.” Diad sayan konteksto, onia so inyarum nen Santiago: “No wala so ampait ya imon yo tan panangibiig ed puspuso yo, agkayo manpasirayew tan agki mantila ya onsumpa ed katuaan. Sayan kakabatan aliwan sikato so onleksab a manlapu ed tagey, noag ingen dinaralin, inaayep, diniriablo. Ta no iner so kawalaan na im-imon tan panangibiig, diman so kawalaan na gulo tan amin a marumsis a gawa. Bangbalet say kakabatan a wala a manlapu ed tagey, unona, sikato so malinew, insan mareen, masimpit, tan mainomay a pikasian, napno na panangasi tan maong iran bunga, andi labien tan andi pankunkunwari.”​—Santiago 3:8-10a, 14-17.

11. Panon tayon magmaliw a mapangasi ed panangusar tayoy dila tayo?

¹¹ Say panangusar tayo sirin ed dila tayo et pakapatnagan no kasin walaan itayo na kakabatan a “napno na panangasi.” Panon to no lapud imon tan inkamakolkol et sikatayoy manlastog, mantila, odino mangikayat na makaderal a tsismis? Onia so ibabaga na Salmo 94:4: ‘Amin day managgawa na kasulitan ipapangta ra so inkasikara.’ Tan agaylan makaderal na maabig a reputasyon na sakey ya inosentin too so pangitongtong na mauges! (Salmo 64:2-4) Niarum ni, isipen pa labat so deral a nagawaan na sakey a “matila a tasi [a] mangibitla na saray tila.” (Uliran 14:5; 1 Arari 21:7-13) Kayarin sinalambit nen Santiago so nipaakar ed lingon panangusar na dila, inkuan to: “Agagik ira, agmanepeg ya ontan so gawaen.” (Santiago 3:10b) Nepeg ya usaren tayoy dila tayo ed masimpit, mareen, tan makatunongan a paraan pian nipatnag tayo so tuan panangasi. Inkuan nen Jesus: “Kuan ko ed sikayo, ya amin a salita ya andi kakanaan a salitaen naani na saray totoo, sikato naani ebatan da dia ed agew na panangukom.” (Mateo 12:36) Importantin tuloy sirin a magmaliw tayon mapangasi ed panangusar tayoy dila tayo!

 “Perdonaen Yo‘ray Totoo ed Kaugsan Da”

12, 13. (a) Diad samay parabolo nipaakar ed aripen ya akautang na baleg a kantidad na kuarta ed katawan to, anto so naaralan tayo nipaakar ed panangasi? (b) Anto so kabaliksan na pamerdona tayo ed agi tayo ya “angga ed maminpitomplo a pito”?

¹² Say parabolo nen Jesus nipaakar ed samay aripen ya akautang na 60,000,000 denario ed katawan to ya ari, so mangipapanengneng na sakey nin paraan a nipatnag so panangasi. Anggapo so ibayar na aripen ed utang to, kanian sikato so akikaskasi ed katawan to. Lapud ‘naabagey’ na katawan, agto la impabayaran itan ya utang. Balet, kayari na satan, sanen nabet na aripen so kapara ton aripen ya akautang ed sikato na sanlasus labat a denario, sikatoy andi-panangasin impaipriso to. Sanen akabatan iman na katawan, impatawag to imay aripen a pinerdona to tan kuan to: “Sika marelmeng ya aripen, pinerdonak ed sika so amin ya utang mo lapud akikaskasi ka’d siak: Agmo komon met nepeg sirin a kinasian so ibam ya aripen, a singa say impangasik ed sika?” Diad saman et sikato so impalima na katawan to ed saray managpriso. Sinampotan nen Jesus iman a parabolo diad impangibaga ton: “Ontan met naani gawaen nen Amak a mangatatawen ed sikayo, no sakey tan sakey ed sikayo agto perdonaen so agi to a manlapu ed puso yo.”​—Mateo 18:23-35.

¹³ Agaylan danet so impangipabitar na satan a parabolo a say panangasi et laktipen toy inkamaparaan a mamerdona! Pinerdona nen Jehova so balbaleg ya utang tayon kasalanan. Agta nepeg met a ‘perdonaen tayoray totoo ed kaugsan da’? (Mateo 6:14, 15) Antis nin inistorya nen Jesus so parabolo nipaakar ed agmapangasin aripen, oniay intepet nen Pedro: “Katawan, maminpiga kasi a mankasalanan naani ed siak so agik, tan maminpiga a perdonaen ko? Angga ed maminpito?” Inmebat si Jesus: “Agko ikuan ed sika, Angga ed maminpito; ingen, Angga ed maminpitomplo a pito.” (Mateo 18:21, 22) On, say mapangasin too et akaparaan a mamerdona ya “angga ed maminpitomplo a pito,” salanti, anggapoy anggaan to.

14. Unong ed Mateo 7:1-4, panon tayon naagamil a naynay so panangasi?

¹⁴ Pian ipabitar so sananey nin paraan a pangipatnag na panangasi et onia so imbaga nen Jesus diad Sermon to ed Palandey: “Agkayo mangukom, pian ag kayo naukom. Ta say pangukom a pangukom yo, sikato so kaukoman yo; . . . Et akin a nengnengen moy taep a wala’d matay agim, et agmo balet imanoen so pagsen a wala’d matam a dili? Ono panon so pangibagam ed agim, Maya ka, ta ekalen ko so taep ed matam; et anta, wala’d matam a dili so pagsen?” (Mateo 7:1-4) Kanian naynay tayon naagamil so panangasi no palampasen tayo lay kakapuyan na arum, ya agmasyadon makritiko ed sikara.

‘Manggawa na Maabig ed Amin’

15. Akin ya aliwan saray kapananisiaan labat so pangipatnagan tayo na panangasi?

¹⁵ Anggaman say ipapabitar na libro na Biblia a Santiago et say panangasi ed saray mananisia, agkabaliksan na saya a diad loob labat na Kristianon kongregasyon so pangagamilan tayo ed satan. “Si Jehova maong ed amin,” so kuan na Salmo 145:9, “tan saray matamoy a panangasi to wala ra ed tagey na saray amin a kimey.” Sikatayo so abilin a ‘magmaliw ya umaalig ed Dios’ tan ‘manggawa na maabig ed amin.’ (Efeso 5:1; Galacia 6:10) Anggaman agtayo aaroen so “mundo, ni saray bengatla a wala ed mundo,” siansia nin mapaga itayo ed saray pankaukolan na totoo ed mundo.​—1 Juan 2:15.

16. Antoran bengatla so mangapekta ed paraan na pangipatnag tayoy panangasi ed arum?

¹⁶ Bilang Kristianos, lawas itayon mabulos ya ontulong anggad nayarian tayo ed saramay biktima na saray “ag-iilaloan a nagawa” odino  ed saramay pakaskasi so kipapasen da. (Eclesiastes 9:11, NW) Siempre, akadepende ed saray sirkumstansya tayo no antoy nagawaan tayo tan no panon kalaknab itan. (Uliran 3:27) Balet, manalwar itayo ompano say panutulong tayo ed arum diad materyal a paraan et mangibabangat la ingen ed sikaran manngiras. (Uliran 20:1, 4; 2 Tesalonica 3:10-12) Kanian say tuan gawa na panangasi et sakey a kiwas a nantekep so matamoy a panangabagey odino simpatiya tan asimbang a panagkatunongan.

17. Anto so sankaabigan a paraan pian nipanengneng tayo so panangasi ed saramay walad paway na Kristianon kongregasyon?

¹⁷ Say sankaabigan a paraan pian nipanengneng so panangasi ed saramay walad paway na Kristianon kongregasyon et say pangibaga ed sikara na katuaan manlapud Biblia. Akin? Lapud dakel ed saray totoo natan so mankarkarapkap ed espiritual a kabilungetan. Maslak a totoo so “maermen tan abuybuyak ira, a singa saray karnero ya anggapoy pastol da” lapud anggapoy amta ran paraan pian natalonaan daray problema ra odino anggapoy peteg ya ilalo ra ed arapen. (Mateo 9:36) Say mensahe na Salita na Dios so ‘sakey a silewan ya onkana ed salisali ra,’ ya ontulong ed sikaran natalonaan iray problema ed bilay. Magmaliw met itan a ‘sakey a liwawa ya onkana ed basbas da’ lapud ipapasakbay na Biblia so nipaakar ed gagala na Dios ed arapen, a mangiter ed sikara na masnag ya ilalo. (Salmo 119:105) Talagan pribilehyo tayo so pangipasabi ed satan ya alay-abig a mensahe na katuaan ed saramay mankakkaukolan ed satan! Lapud maganggano la so isabi na “baleg ya irap,” natan la so panaon pian maseseg a mibiang ed panangipulong na Panarian tan panaggaway babangatan. (Mateo 24:3-8, 21, 22, 36-41; 28:19, 20) Satan la so sankaimportantian a gawa na panangasi!

Iter so “Bengabengatlan Wala ed Loob”

18, 19. Akin a nepeg tayon panggunaetan a naagamil a naynay ed bilay tayo so panangasi?

¹⁸ “Ipayabol yo so bengabengatlan wala ed loob,” so kuan nen Jesus. (Lucas 11:41) Ta pian say maabig a gawa et magmaliw a tuan panangasi, nepeg a gawaen itan a singa ed maaro tan mabunbunlok a panangiter na regalo. (2 Corinto 9:7) Diad mundon kasmak so inkaruksa, inkasiblet, tan anggapoy panangiyansakit ed paniirap tan problema na arum, agaylan pakainawaan so ontan a panangasi!

¹⁹ Panggunaetan tayo sirin a naagamil a naynay ed bilay tayo so panangasi. No mas mapangasi itayo, lalon naalig tayo so Dios. Ontulong iya ed sikatayo pian magmaliw a makabkabaliksan tan makapenek so bilay tayo.​—Mateo 5:7.

Anto so Naaralan Yo?

• Akin a nagkalautlan importante so pagmaliw a mapangasi ed saray kapananisiaan?

• Panon tayon naagamil so panangasi ed loob na Kristianon kongregasyon?

• Panon itayon makapanggawa na maabig parad saramay walad paway na kongregasyon?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 26]

Mapangasin kinmiwas imay Samaritano

[Saray litrato ed pahina 27]

Ipapatnag na saray Kristiano so panangasi ed dakel a paraan

[Litrato ed pahina 30]

Say sankaabigan a paraan pian nipatnag so panangasi ed saramay walad paway na kongregasyon et say panginabang ed sikara na katuaan ed Biblia