Kiwawala nen Kristo​—Anto so Pakatalos Yo ed Saya?

“Anto kasi so tanda ed isabim tan say anggaan na mundo?”​—MAT. 24:3.

1. Anton makapainteres a bengatla so intepet na saray apostol nen Jesus ed sikato?

 NGALNGALI duan libon taon ed apalabas, tinepetan na apatira ed saray apostol so Katawan dan si Jesus legan a siksikara labat. Walara’d saman ed Palandey Olibo. Say tepet da et: “Kapigan so kagawa na sarayan bengatla? Tan anto kasi so tanda ed isabim tan say anggaan na mundo?” (Mat. 24:3) Diad satan a tepet, angusar irayan apostol na duaran makapainteres a balikas, “isabim” tan say “anggaan na mundo.” Anto ta so tutukoyen na saratan?

2. Anto so labay ya ibaga na salitan syn·teʹlei·a a nipatalos ya “anggaan” ed Pangasinan a Biblia a PBS?

² Pantongtongan tayo nin unona imay komaduan balikas. Diad orihinal a Griego, walay duaran salita (syn·teʹlei·a tan te’los) a diad Biblian Pangasinan a PBS et nipatalos ya “anggaan.” Balet diad tua, diad orihinal a lenguahe, walay pandumaan na sayan duaran salita. Samay salitan syn·teʹlei·a, a nausar ed Mateo 24:3, et mankabaliksay “panaon na anggaan,” bangta samay salitan te’los et mankabaliksay “mismon anggaan.” Pian nipalinew so pandumaan na sayan duaran salita, usaren tayon ilustrasyon so paliwawan narerengelan diad Kingdom Hall. Sano samay paliwawa et asingger lan nasumpal, irepason magano na espiker ed saray dumerengel iray siningbat to, insan to ipabitar no panon iratan ya onaplika ed sikara. Sayan parte na paliwawa a tatawagen tayon konklusyon et mipara ed “panaon na anggaan.” Balet ta say “mismon anggaan” na samay paliwawa et sano onalis la imay espiker ed plataporma. Diad miparan paraan, unong ed impangusar na Biblia, say terminon syn·teʹlei·a et manutukoy ed say peryodo na panaon ya ompugta ed anggaan, laktip lay mismon anggaan.

3. Antoray pigaran bengatla a nagawa legan na kiwawala nen Jesus bilang Ari?

³ Komusta balet imay salitan pa·rou·siʹa, * a mankabaliksay “kiwawala,” (balet ta diad Pangasinan a Biblia a PBS et nipatalos ya “isabi”) ya intepet na saramay apostol? Say kiwawala nen Kristo-Jesus, et ginmapo nen 1914, sanen sikatoy nitrono ed tawen bilang Ari tan mantultuloy ni itan anggad isabi to, salanti, diad baleg ya  irap, pian deralen iray marelmeng. (Mat. 24:21) Amayamay so bengatlan nagawa legan na kiwawala nen Jesus bilang Ari, kaiba la iray “kaunoran ya agew” na sayan marelmeng a sistema, say katipon na saray pinili, tan say kioli ra ed tawen. (2 Tim. 3:1; 1 Cor. 15:23; 1 Tes. 4:15-17; 2 Tes. 2:1) Sirin, nibaga a say “anggaan,” salanti, “say panaon na anggaan” (syn·teʹlei·a), et sikato met imay panaon na kiwawala nen Jesus bilang Ari (pa·rou·siʹa).

Andukey a Panat na Panaon

4. Diad anton paraan a say kiwawala nen Jesus et mipadpara ed saramay ebento ed panaon nen Noe?

⁴ Lapud say pa·rou·siʹa et manutukoy ed andukey a panat na panaon, mitunosan sirin itan ed samay imbaga nen Jesus nipaakar ed kiwawala to. (Basaen so Mateo 24:37-39.) Imanoen ya ag-inkompara nen Jesus so kiwawala to ed samay antikey a panat na panaon na inkagawan mismo na samay Delap diad agew nen Noe. Noagta, diad samay mas andukey a panat na panaon ya ompugta ed inkagawa na Delap, no kapigan nampaalagey si Noe na biong tan nampupulong, ya anggad insabin siansia na Delap. Sarayan ebento et agawa ed dakel iran dekada. Diad miparan paraan, say kiwawala nen Kristo et sakopen to so amin ya ebenton ompugta ed baleg ya irap, laktip lay mismon baleg ya irap.​—2 Tes. 1:6-9.

5. Panon ya ipapabitar na saray salitan nirekord ed Apocalipsis kapitulo 6 a say kiwawala nen Jesus et manutukoy ed andukey a panat na panaon?

⁵ Ipapabitar met na arum a propesiya ed Biblia a say kiwawala nen Kristo et manutukoy ed andukey a panat na panaon, ya aliwa labat ed say isabi to pian deralen iray marelmeng. Diad Apocalipsis, si Jesus so nilitrato ya akalugan ed amputin kabayo tan naikdan na korona. (Basaen so Apocalipsis 6:1-8.) Kayari na inkakoronaan to bilang Ari nen 1914, sikatoy nilitrato a “pinmaway ya analtalo, tan pian manalo.” Insan inkuan na satan a salaysay a wala niray manumtumbok ed sikaton akakabayo ed saray kabayon nandurumaay kolor. Ililitrato na sayan propesiya iray bakal, kakisiray tagano, tan salot, ya amin na saya et nagagawa la ed andukey a panat na panaon a natutukoy a “kaunoran ya agew.” Nanenengneng tayo so kasumpalan na sayan propesiya diad panaon tayo.

6. Antoran kaaruman a detalye so naromog ed Apocalipsis kapitulo 12 ya ontulong ed sikatayon natalosan so kiwawala nen Kristo?

⁶ Naromog ed Apocalipsis kapitulo 12 so kaaruman iran detalye nipaakar ed inkiletneg na Panarian na Dios ed tawen. Ditan et nabasa tayo so nipaakar ed sakey a bakal ya agawa ed tawen. Si Miguel (salanti, si Jesu-Kristo sano wala ed tawen) tan saray angheles to et akibakal ed Diablo tan ed saray demonyo. Kanian nibasileng ed dalin si Satanas a Diablo a pati saray alipores to. Insan diad saman a punto et nibaga ed sikatayon sinmanok a maong so Diablo, lapud “amta to a daiset la so panaon to.” (Basaen so Apocalipsis 12:7-12.) Malinlinew sirin a say inkiletneg na Panarian nen Kristo ed tawen et tinumbokan na sakey a peryodo na panaon a dinmenden so ‘pakaskasin’ kipapasen na dalin tan saray manaayam dia.

7. Nipaakar ed anto so komaduan salmo, tan anton pankanawnawa so asalambit ditan?

⁷ Wala met so propesiyan ibabaga na komaduan salmo nipaakar ed inkitrono nen Jesus bilang Ari diad mangatatawen a Palandey Sion. (Basaen so Salmo 2:5-9; 110:1, 2.) Balet ta nipabitar met dia a walay peryodo na panaon a saray manuley ed mundo tan saray sakop da et naikdan na pankanawnawan manpasakop ed uley nen Kristo. Sikaray napapaseseg a “mankalakal” tan ‘manpabilin.’ On, diad satan a panaon et “mapalar ya amin so saray onapireng ed [Dios]” panamegley na panlingkor da ed Sikato tan ed tinuro ton Ari. Sirin, walay pankanawnawan lukas legan na kiwawala nen Jesus bilang nitronon Ari na Panarian.​—Sal. 2:10-12.

 Panamidbir ed Tanda

8, 9. Siopa so makabidbir ed tanda na kiwawala nen Kristo tan makatalos ed no antoy kabaliksan na satan?

⁸ Sanen tinepetan na saray Fariseo si Jesus nipaakar ed isabi na Panarian, say ebat to et ‘ag-itan onsabi a wala so tandan pakanengnengan’ diad panmoria ra. (Luc. 17:20, 21) On, ag-itan natalosan na saray agmananisia a singa sikara. Ta panon to ey? Agda anggan bidbiren a si Jesus so Ari ra ed arapen. Kanian siopara sirin so makabidbir ed tanda na kiwawala nen Kristo tan makatalos ed no antoy kabaliksan na satan?

⁹ Intuloy nin imbaga nen Jesus a malinlinew a nanengneng na saray babangatan to so tanda na kiwawala to a singa kalinew na pakanengneng da ed “kirmat, a no onkirmat manlapu ed sakey a pasen ed leksab na tawen [et] onliwawa angga ed sananey a pasen.” (Basaen so Lucas 17:24-29.) Makapainteres ta diad Mateo 24:23-27 et inusar nen Jesus so ontan met ya ilustrasyon tan direkta ton insiglaot itan ed tanda na kiwawala to.

Say Kapolian a Makanengneng ed Tanda

10, 11. (a) Diad apalabas, panon a nipaliwawa so nipaakar ed samay “kapolian” ya asalambit ed Mateo 24:34? (b) Siopara so seguradon inisip na saray babangatan nen Jesus a kaiba ed saman a “kapolian”?

¹⁰ Diad apalabas, nipaliwawa ed sayan magasin a nen inmunan siglo, “sayan kapolian” ya asalambit ed Mateo 24:34 et manutukoy ed “walan kailalakan ed saman na agmananisian Judios.” * Ompatnag a makatunongan itan ya eksplinasyon ta diad arum lan parte na Biblia, amin ya angusaran nen Jesus ed terminon “kapolian” et negatibo, tan diad kaslakan et say inusar ton deskripsion ed satan et negatibo met, a singa say “mauges.” (Mat. 12:39; 17:17; Mar. 8:38) Kanian diad saman, say impakatalos et, no diad modernon kasumpalan, say tutukoyen nen Jesus et saray marelmeng a “kapolian” na saray agmananisia a pareho ran nanengneng iray tanda a pakabidbiran na “panaon na anggaan” (syn·teʹlei·a) tan say “mismon anggaan” (teʹlos).

¹¹ Tua a no uusaren nen Jesus ed negatibon paraan so salitan “kapolian,” say tutukoyen odino pitotongtongan to et saramay marelmeng a totoo ed panaon to. Balet ta, sikaratan met kasi so tutukoyen to ed samay imbaga ton nirekord ed Mateo 24:34? Tandaan a saray apatiran babangatan nen Jesus so inmasingger ed sikato a “maamot.” (Mat. 24:3) Diad saman et ag-angusar si Jesus na negatibon deskripsion sanen sinalambit to so “sayan kapolian,” kanian seguradon atalosan na saraman ya apostoles to a kabiangan ira, pati saray kapara ran babangatan, ed saman a “kapolian” ya ‘agnapaso angga ed kagawa na sarayan bengatla.’

12. Panon ya impabitar na konteksto no sioparay tutukoyen nen Jesus sanen inusar toy terminon “kapolian”?

¹² Antoy basiyan tayo ed satan a pakatalos? No imanoen tayon maong so konteksto, ontan so ipapabitar to. Onia so inkuan nen Jesus a nirekord ed Mateo 24:32, 33: “Natan aralen yo ed kiew a higos so alimbawa to; sano onlangwer lay  sanga to, tan mamapaway na bulobulong to ra, amta yo a say tiagew asingger la. Ontan yo met, sano nanengneng yo so sarayan amin a bengabengatla amtaen yo a sikatoy asingger la, salanti, ed saray pinto.” (Ikompara ed Marcos 13:28-30; Lucas 21:30-32.) Insan diad Mateo 24:34, oniay nabasa tayo: “Tua kuan ko ed sikayo, sayan kapolian agnaani napaso angga ed kagawa na sarayan bengatla.”

13, 14. Akin et nibaga tayon samay “kapolian” a tinukoy nen Jesus et maseguron saramay babangatan to?

¹³ Imbaga nen Jesus a saray babangatan to, a diad saman et magano lan nalanaan na masanton espiritu, so makatalos sano nanengneng dan nagagawa la ‘irayan amin a bengabengatla.’ Kanian, maseguron saray babangatan to met so tutukoyen to sanen intuloy ton inkuan ed onsublay a bersikulo: “Sayan kapolian agnaani napaso angga ed kagawa na sarayan bengatla.”

¹⁴ Aliwan singa saray agmananisia, aglabat nanengneng na saray babangatan nen Jesus so tanda, noagta natalosan da met no antoy kabaliksan na satan. ‘Makaaral’ ira manlapud satan a tanda tan ‘naamtaan’ da no antoy peteg a kabaliksan na satan. Sigpot dan natalosan a ‘sikatoy asingger la ed saray pinto.’ Tua a nen inmunan siglo et parehon anengneng na saray agmananisian Judio tan saray matoor ya alanaan a Kristiano so melag a kasumpalan na saramay imbaga nen Jesus, balet ta saramay alanaan a papatumbok to labat so akaaral ed saratan, salanti, akatalos ed peteg a kabaliksan na saray anengneng da.

15. (a) Siopara so manugyop ed samay modernon agew a “kapolian” a tinukoy nen Jesus? (b) Akin ya agtayo nakalkula so eksakton pambayag na “sayan kapolian”? (Nengnengen so kahon ed pahina 25.)

¹⁵ Say abaloan na saramay andiay espiritual a pakatalos natan et anggapoy “tandan pakanengnengan” na kiwawala nen Jesus. Ibabaga ran singa met lanlamang nensaman iray kipapasen, anggapo kunoy angumanan to. (2 Ped. 3:4) Diad biek a dapag, abidbir na saray matoor ya alanaan ya agagi nen Kristo, say modernon agew a Juan a klase, so tanda a singano itan kirmat ed inkabitar tan atalosan da so peteg a kabaliksan na satan. Bilang grupo, sarayan alanaan so manugyop ed modernon agew a “kapolian,” a manbilay ed sakey a peryodo na panaon, ya ag-onlabas ‘anggad nagawa irayan bengatla.’ * Ipapabitar na saya a wala niran siansia so mabilay diad dalin ya alanaan ya agagi nen Kristo no onggapo imay nipasakbay a baleg a kairapan.

 “Manpuyat”

16. Anto so nepeg a gawaen na amin a babangatan nen Kristo?

¹⁶ Balet, wala ni nakaukolan tayon gawaen, nilikud ed pamidbir ed tanda. Onia so intuloy ya inkuan nen Jesus: “No anto so kuan ko ed sikayo, kuan ko ed amin, Manpuyat kayo.” (Mar. 13:37) Im-importante ed sikatayo iya natan, balanglan sakey itayo ed saray alanaan odino ed baleg ya ulop. Masulok lan 90 a taon so linmabas manlapu la’d inkitrono nen Jesus bilang Ari ed tawen nen 1914. Mairap man, kaukolan tayon ipanengneng ya akaparaan itayo tan manpupuyat. Say pakatalos tayo a manuuley lay Kristo bilang Ari ed tawen so ontulong ed sikatayon manggawa ed satan. Papanonotan itayo met na satan ya asingsingger lay isabi to pian deralen iray kakabusol to “dia ed oras ya ag [tayo] isisipen.”​—Luc. 12:40.

17. Anto so nepeg ya epekto ed sikatayo na pakatalos ed kiwawala nen Kristo, tan anto so nepeg a determinado tayon gawaen?

¹⁷ Natan ta natatalosan tayo la no antoy kabaliksan na kiwawala nen Kristo, natulongan itayon mas papetangen so nalilikna tayon inkaganatan. Amta tayo a manbibilay itayo la ed kiwawala nen Jesus tan sikatoy manuuley lan Ari ed tawen nanlapula nen 1914. Agla manbayag et deralen to lan amin so marelmeng tan manggawa na angkabaleg a pananguman ed interon dalin. Sirin, nepeg a mas lalo itayon determinado natan ya aktibon mibiang ed kimey ya impasakbay nen Jesus sanen inkuan to: “Saya ya ebanghelyo na panarian nipulong naani ed sankamundoan ya onkanan pamintuaan ed saray amin a nasyones; et saman la onsabi so anggaan [teʹlos].”​—Mat. 24:14.

[Saray paimano ed leksab]

Panon Yon Ebatan?

• Panon tayon amta a say kiwawala nen Kristo et andukey a peryodo na panaon?

• Sioparay makabidbir ed tanda na kiwawala nen Jesus tan makatalos ed kabaliksan na satan?

• Siopara so manugyop ed saray modernon agew a kapolian ya asalambit ed Mateo 24:34?

• Akin et agtayo nakalkula so eksakton pambayag na “sayan kapolian”?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Kahon ed pahina 25]

Nakalkula Tayo Kasi no Kaunongay Pambayag na “Sayan Kapolian”?

Say salitan “kapolian” et kaslakan a manutukoy ed totoon nandurumaay edad a nambilay legan na sakey ya espisipikon panat na panaon odino ebento. Alimbawa, oniay inkuan na Exodo 1:6: “Et inatey si Jose tan saray amin ya agagi to tan amin iman a kapolian.” Agnampaparay edad di Jose tan saray agagi to, balet ta walay pampapara na naeksperiensya ra lapud nambilay ira ed saksakey ya espisipikon peryodo na panaon. Kaiba ed ‘saman a kapolian’ iray pigaran agagi nen Jose ya akauna ni ed sikaton inyanak. Mas andukey ni impanbilay na arum ed saraya nen si Jose. (Gen. 50:24) Say arum met ed ‘saman a kapolian,’ a singa si Benjamin, et nianak sanen nianak lay Jose tan nayarin nambilay nira kayari impatey to.

Kanian no say terminon “kapolian” et inusar pian tukoyen so totoo a nambilay ed partikular a panat na panaon, agnibaga so eksakton kabayag na satan, balet ta walan-walay anggaan to tan agmet manbayag a maong. Sanen inusar nen Jesus so terminon “sayan kapolian” unong a nirekord ed Mateo 24:34, say gagala to et aliwan pian ikdan iray babangatan to na pormula a pakadeterminaan da no kapigan manampot so “kaunoran iran agew,” noagta pian idanet ed sikara ya agda nakabatan no anton “agew tan oras” itan.​—2 Tim. 3:1; Mat. 24:36.

[Litrato ed pahina 22 23]

Kayari inkakoronaan nen Jesus bilang Ari nen 1914, sikatoy nilitrato ya “analtalo”

[Litrato ed pahina 24]

“Sayan kapolian agnaani napaso angga ed kagawa na sarayan bengatla”