Ipulisay Iray “Andiay Kana a Bengatla”

“Say ontumbok ed saray [“andiay kana a bengatla,” NW] sikato so andian na pakatalos.”​—ULI. 12:11.

1. Anto so pigara ed saray makanan bengatla a walad sikatayo, tan antoy sankakabatan a napangusaran tayo ed saratan?

 SIKATAYO iran Kristiano et walaan na nanduruman nengneng na makanakana iran bengatla. Nayarin satan et say maong a bunigas tan biskeg na laman, inka-mautek, odino kayamanan. Lapud inaro tayoy Aman Jehova, panlikliketan tayon usaren iratan diad panaglingkor ed sikato, sirin et onkikiwas itayo unong ed ipapaseseg na Biblia ya: “Igalang mo si Jehova [“panamegley na saray,” NW] kayarian mo.”​—Uli. 3:9.

2. Anto so pasakbay na Biblia nipaakar ed saray andiay kana a bengatla, tan panon iyan onaplika ed literal a paraan?

² Diad biek a dapag, say Biblia so manasaglawi met ed saray andiay kana a bengatla tan mamapasakbay sumpad pandarak ed kaykayarian pian labat nagegemtan iratan. Nipaakar ed saya, imanoen pay ibabaga na Uliran 12:11: “Say ondalus na dalin to walaan naani na masarasarag a tinapay; balet say ontumbok ed saray [“andiay kana a bengatla,” NW] sikato so andian na pakatalos.” Mapatpatnag la no panon ya onaplika iyan proverbio ed literal a paraan. Singa bilang, sano say sakey ya ama et uusaren toy panaon tan biskeg to pian nalegpet so pamilya to, maseguron napawala toray manunan pankaukolan da tan ag-ira manproblema ed pinansyal. (1 Tim. 5:8) Bangbalet, sano daraken toy kaykayarian to pian nadampot iray andiay kakanaan a bengatla, ipapatnag ton sikatoy “andian na pakatalos,” salanti aliwan balanse tan makapuy so gagala to. Maseguron agmabayag et mankuranges la itan a too.

3. Panon ya onaplika ed panagdayew tayo imay pasakbay na Biblia nipaakar ed saray andiay kana a bengatla?

³ No iyaplika balet ed panagdayew tayo so prinsipyo na sayan proverbio, onia so namoria tayo: No say sakey a Kristiano et makulikuli tan matodtoor a manseserbi ed si Jehova, walay petepeteg a kaligenan to. Nailaloan toy panamendisyon na Dios natan, tan walay segseguradon ilalo to ed arapen. (Mat. 6:33; 1 Tim. 4:10) Bangbalet, no say sakey a Kristiano et nisuawi so imano to ed saray andi-kakanaan a bengatla, ipepeligro toy relasyon to’d si Jehova tan say ilalo ton pambilay a maando. Panon tayo sirin a napaliisan itan? Nepeg a tebeken tayo no dinan iray “andiay kana” a bengatla ed bilay tayo, insan determinado tayon iwaklit iratan.​—Basaen so Tito 2:11, 12.

4. Diad malaknab a pantalos, anto so andiay kana iran bengatla?

⁴ Sirin, antoray andiay kana a bengatla? Diad malaknab a pantalos, saya et sakopen toy amin a mangabala ed sikatayon manserbi ed si Jehova ya interon kamarerwa. Nayarin laktipen na saya so nanduruman klase na panagrelaks. Siempre, maong met so manrelaks, basta kabkaabigan. Balet, no dakdakel lan panaon so uusaren tayo ed “panliliket” ya anggad punton napaulyan tayo laray aktibidad tayo nipaakar ed panagdayew, say panagrelaks et magmaliw lan sakey a bengatlan andi kana, lapud aapektaan la na satan so relasyon tayo ed Dios. (Ecl. 2:24; 4:6) Pian agnagawa iya ed sikatayo, nepeg a magmaliw itayon balanse, tan  makabat tayon usaren so makanan panaon tayo. (Basaen so Colosas 4:5.) Balet, nilikud ed panagrelaks et wala niray andiay kana a bengatla a mas mapeligro. Sakey ed saratan et say palson dirios.

Ipulisay so Andiay Kana a Dirios

5. Anto so matukotukoy a deskripsion ed saray andiay bilay a dirios?

⁵ Diad Levitico 26:1, oniay inkuan nen Jehova ed Israel: “Agyo nepeg so manggawa na taltalintao a pikasian yo, nisay manggawa kayo na pinanday a talintao, odino sakey a pinagkalusek, nisay mangigaton kayo na anto a nengneng na bato ed dalin yo, a sikato so talimukoran yo.” Tan diad 1 Awaran 16:25, 26 oniay insulat nen Arin David: “Baleg si Jehova, balbaleg a narayew: sikato met so takotan a manuna nen amin a dirios. Ta amin iray dirios na saray totoo sikara so talintao. Balet si Jehova ginawa to so saray tawen.” Diad New World Translation, nausar ed sarayan bersikulo so salitan “andi kana.” Ditan, samay balikas a “taltalintao” tan “talintao” et nipatalos ya “andiay kana a dirios.” Agaylan matukotukoy a deskripsion ed no anton talaga irayan andiay bilay a dirios!

6. Akin ya andiay kana iray palson dirios?

⁶ Unong ed inkuan nen David, apaliberan tayo na saray ebidensyay kinabaleg nen Jehova. (Sal. 139:14; 148:1-10) Talagan abalbaleg a pribilehyo na saray Israelita so pakapisipanan ed si Jehova! Agaylay inkamakulangkulang da balet ta inmarawi nira ed sikato pian mandayew ed saray inukit a talintao tan sagradon poste! Diad panaoy gonigon, talagan anggapoy kana na sarayan dirios. On, ta ultimon sarili ra et agda nisalba, di nagkalalo laray managdayew da!​—Uko. 10:14, 15; Isa. 46:5-7.

7, 8. Panon a saray “Kayamanan” et magmaliw lan singa dios?

⁷ Diad dakel iran bansa natan, saray totoo et siansia nin ondadakmomo ed taltalintao a ginagawa na too, tan saratan et andiay kakanaan a singa met lanlamang nensaman. (1 Juan 5:21) Balet walay dedeskribien na Biblia ya arum niran bengatla a diodiosen nilikud ed saray imahen. Alimbawa, imanoen pa irayan balikas nen Jesus: “Anggapoy too a makapanlingkor ed duaran katawan: ta balang la gulaen to so sakey et aroen to so sananey; ono andi mansiansia ed sakey et balawen to so sananey. Agyo nayarian so manlingkor ed Dios tan ed saray kayamanan.”​—Mat. 6:24.

⁸ Panon a saray “Kayamanan” et magmaliw lan singa dios? Bueno, bilang alimbawa, isipen pa so sakey a bato ed uma na Israel nensaman. Satan a bato et nayarin mausa-usar ed pamaalagey na abung odino padir. Diad biek a dapag, sano satan so inusar pian manggawa na bengatlan ‘pantalimokoran,’ magmaliw la itan a baton pakatiroran na totoo nen Jehova. (Lev. 26:1) Mipadpara, say kuarta et importanti. Kaukolan tayo itan pian manbilay, tan mausausar ed panagserbi ed si Jehova. (Ecl. 7:12; Luc. 16:9) Balet, no say iyuna tayo la et say panag-anap na kuarta imbes a say panaglingkor ed Dios, singa tayo la’d satan diodiosen so kuarta. (Basaen so 1 Timoteo 6:9, 10.) Diad sayan mundo a say importantin maong ed totoo et say pampayaman, nepeg tayon seguroen a balanse so panmoria tayo’d sayan pamaakaran.​—1 Tim. 6:17-19.

9, 10. (a) Antoy nepeg a panmoria na sakey a Kristiano ed edukasyon? (b) Anto so kapeligroan na atagtagey ya edukasyon?

⁹ Say sananey nin alimbawa na makanakanan bengatla a nayarin magmaliw ya andiay kana et say sekular ya edukasyon. Bilang atateng et labay tayon saray anak tayo et nawalaay maong ya edukasyon, pian makalmo iray anapan da. Balet say mas importante, sano akapanaral so sakey a Kristiano, mas natalosan toray nababasa to ed Biblia, mas sarag ton analisaen iray problema, sirin et maabig iray magmaliw a desisyon tan panmoria to. Ontan met nibangat toray katuaan na Biblia ed mas malinew tan mas makakombinsin paraan. Tua, mankaukolay andukey a panaon so pangalay maong ya edukasyon, balet ta maabig itan a pangusaray panaon.

¹⁰ Komusta met balet so nipaakar ed atagtagey ya edukasyon a nagagamoran diad kolehyo odino unibersidad? Ipapasen na karaklan a makanakana iya diad itatalona. Ingen ta maslak a nanggegemtan ed satan et apano laingen so kanonotan da na makapuy a bangabangat na sayan mundo. Pirdien labat na ontan ya edukasyon so makanakanan panaon na inkatobonbalo a sankaabigan komon no inusar ed panaglingkor ed si Jehova. (Ecl. 12:1) Kanian agla pankelawan a diad saramay bansan dakel so akaawat na ontan ya edukasyon et dagdaiset  so mananisia ed Dios. Imbes a manilalo ed atagtagey ya edukasyon na sayan mundo parad kaligenan, say sakey a Kristiano et manmamatalek ed si Jehova.​—Uli. 3:5.

Ag-aabuloyan so Pilalek na Laman a Magmaliw a Dios

11, 12. Akin et imbaga nen Pablo a saray arum et ‘dios da lay eges da’?

¹¹ Diad sulat nen apostol Pablo ed saray taga Filipos, impabitar to so sananey nin bengatla a nayarin magmaliw lan singa dios. Tinukoy to so arum ed saray datin kapara ton managdayew, ya inkuan to: “Dakel iray manaakar a sikara so imbagak la ed sikayo a mabetbet, tan natan ibagak a sinanangis ni ed sikayo, ta sikara so kabusol na [“panamairapan a kiew,” NW] nen Kristo. A say anggaan da sikatoy kabalang, a say dios da [et] say eges da, . . . a man-isip ira na bengatlan dinaralin.” (Fil. 3:18, 19) Panon a magmaliw lan singa dios na sakey so eges to?

¹² Ompatnag a mas lablabay ni na saraman a datin kakaiba nen Pablo so manpaaripen ed saray pilalek na laman, nen say manserbi ed si Jehova a kaibay Pablo. Nayarin say arum et literal a nailuam ed alablabas a panangan tan panag-inum ya anggad nagmaliw laran masisiba tan buanges. (Uli. 23:20, 21; ikompara so Deuteronomio 21:18-21.) Nayarin inanamot na arum iray walan oportunidad ed saraman a panaon tan sikaray nisuawi laingen manlapud panaglingkor ed si Jehova. Agtayo komon aabuloyan so kuan dan maong a bilay a mamatayer ed sigpot-kamarerwan panlilingkor tayo ed si Jehova.​—Col. 3:23, 24.

13. (a) Anto so agum, tan panon so impaneskribe nen Pablo ed satan? (b) Panon tayon napaliisay inkaagum?

¹³ Sinaglawi met nen Pablo so sananey nin aspekto na palson panagdayew. Oniay insulat to: “Pateyen yo sirin so kabiangan yo a wadia ed tapew na dalin; panaglawan, inkarutak, kaalakan, mauges a getma, tan agum, [a] panagdayew ed talintao.” (Col. 3:5) Say agum et say pirmin pampilalek ed bengatlan anggapo ed sikatayo. Satan et nayarin laktipen toray pampilalek ed materyal a bengatla tan ed agmanepeg a pilalek ed sekso ni ingen. (Exo. 20:17) Isipen pa, sarayan pilpilalek et anggapo met lanlamang so pidumaan to ed panagtalintao! Si Jesus et angusar na malinlinew a deskripsion pian ipanengneng ya im-importante a kontrolen tayo so ontan iran mauges a pilalek.​—Basaen so Marcos 9:47; 1 Juan 2:16.

Manalwar ed Saray Salitan Andiay Kana

14, 15. (a) Anton ‘bengatla ya andiay kana’ so akatiroran na amayamay diad panaon nen Jeremias? (b) Akin a makanakana iray salita nen Moises?

¹⁴ Anggan saray salita et nayarin magmaliw met ya andiay kana a bengatla. Singa bilang, oniay inkuan nen Jehova ed si Jeremias: “Saray propeta mangipropeta ra na saray tila dia ed ngaran ko; agko ra ingganggan, tan agko ra met binilin, tan agak met nansalita ed sikara; sikara mangipropeta ra ed sikayo na sakey a tila a pasingawey, tan sakey a bengatla ya anggapo [odino andiay kana], tan say lingo na puso ra lanlamang.” (Jer. 14:14) Ibabaga na saraman a palson propeta a mansasalita ira diad ngaran nen Jehova, ingen ta diad tua et say dili ran ideya tan kakabatan so iyaalibansa ra. Kanian saray salita ra et ‘bengatla ya andiay kana.’ Saratan et andi-kakanaan tan talagan mapilegro ed espiritualidad. Nen 607 B.C.E., dakel ed saramay anisia ed saratan ya andiay kana a salita so pinapatey na saray sundalo na Babilonia.

¹⁵ Diad pisunian to et oniay inkuan nen Moises  ed saray Israelita: “Ipaslek yo ed puso yo so saray amin a salita a pinatuak ed sikayo ed sayan agew . . .  Ta aliwa a maapa a bengatla ed sikayo; ta sikato so kabilayan yo, so saray agew yo ed dalin a pakabatalan yo ed Jordan no laen yo a kayarianen.” (Deu. 32:46, 47) On, saray salita nen Moises et impuyan na Dios. Kanian makanakana iratan, tan talagan parad pankaabigan na saray Israelita. Saramay tinmulok ed saratan a salita et nanggayagaan day andukey tan maaligwas a bilay. Komon ta lawas tayon ipulisay iray andiay kana a salita tan ombemben a malet ed makanan salita na katuaan.

16. Panon tayon momoriaen iray ibabaga na saray sientista a misunian ed Salita na Dios?

¹⁶ Diad panaon tayo, wala met kasi narerengel tayon andiay kana iran balikas? On wala ra. Alimbawa, walaray arum a sientistan mangibabaga a papaneknekan na teoryan ebolusyon tan arum niran diskobre na siensia ya agtayo la kaukolay manisia ed Dios, a say amin a bengatla et nipaliwawa la kuno panamegley na natural iran proseso. Paapektaan itayo kasi ed ontan iran matangas a salita? Siempre andi! Tua a say kakabatan na too et midumaan ed kakabatan na Dios. (1 Cor. 2:6, 7) Bangbalet, kabat tayo a kapagno saray bangat na too et misunian la ed katuaan ya imparungtal na Dios, say segseguradon lingo et say bangat na too. (Basaen so Roma 3:4.) Anggaman onaaligwas so kakabatan na siensia ed arum iran pamaakaran, siansia nin tua so ibabaga na Biblia nipaakar ed kakabatan na too: “Say karunongan na sayan mundo [et] kakulangkulangan ed Dios.” On, anggapoy kana na panagkatunongan na too no ikompara ed andiay limitasyon a karunongan na Dios.​—1 Cor. 3:18-20.

17. Antoy nepeg a panmoria tayo ed saray salita na lider na Kakristianoan tan saray apostata?

¹⁷ Say sananey nin alimbawa na andiay kana iran salita et walad limog na saray lider na Kakristianoan. Kuan da a mansasalita ira diad ngaran na Dios, ingen ta kaslakan ed saratan et agnibase ed Biblia tan diad tua, saray ibabaga ra et andiay kana. Saray apostata et mansasalita met na andi-kakanaan, ya ibabaga ran mas makabat ira nen saray aturon “matoor tan makabat ya aripen.” (Mat. 24:45-47) Diad katuaan to balet, say sasalitaen da et nanlapud dili ran kakabatan, tan saray ibabaga ra et andi-kana, a makadesyang ed siopaman ya ontalineng. (Luc. 17:1, 2) Panon tayon napaliisay pakapalikdo?

No Panon Tayon Nipulisay Iray Andiay Kana a Salita

18. Diad antoran paraan a niyaplika tayo so simbawan walad 1 Juan 4:1?

¹⁸ Walay maabig a simbawan inter na masiken lan apostol Juan nipaakar ed saya. (Basaen so 1 Juan 4:1.) Mitunosan ed simbawa to, naynay tayon papasesegen iramay nakakatongtong tayo diad ministeryo ya usisaen da iray nibangat ed sikaran doktrina, ya ikompara da itan ed ibabangat na Biblia. Maabig no ontan met so gawaen tayo. No wala man bilang so narengelan tayon panamalaw ed katuaan odino manederal ed kongregasyon, saray mamatatken, odino siopaman ni ed saray agagi tayo, agtayo basta-basta papanisiaan iratan. Noagta tepetan tayoy inkasikatayo: “Kasin samay mangikakayat  na sayan istorya et onkikiwas unong ed ibabagay Biblia? Kasin sarayan is-istorya et walay nitulong to ed kiyalibansay gagala nen Jehova? Agkasi maneral labat iratan ed kareenan na kongregasyon?” Antokaman a narengelan tayon maneral imbes a mamabiskeg ed impanaagi tayo et andiay kakanaan a bengatla.​—2 Cor. 13:10, 11.

19. Panon a naseguro na mamatatken a saray salita ra et aliwan andi-kana?

¹⁹ No nipaakar ed saray salitan andiay kana, makaaral met iray mamatatken na importantin leksion. Kapag no manimbawa ira, nepeg a lawas iran sinononot ed limitasyon da, paliisan day mamalbeng na simbawan base ed dili ran eksperiensya odino kakabatan. Tan say nepeg dan usaren et say Biblia. Oniay totontonen ya imbaga nen apostol Pablo: “Agyo pasosolukay nisulat.” (1 Cor. 4:6, Maung a Balita) On, agpasosolukan na saray mamatatken no antoy walad Biblia. Tan no palaknaben day aplikasyon na satan, ag-ira onlalampas ed saray simbawan nibase ed Biblia a walad saray publikasyon ya itatarya na matoor tan makabat ya aripen.

20. Antoray makatulong pian nipulisay tayo iray andiay kana a bengatla?

²⁰ Talagan makadesyang iray andiay kana a bengatla, “dirios” man o salita, odino arum ni. Lapud satan sirin et lawas tayon ipikasi so tulong nen Jehova pian nibiig tayo iratan, tan paiwanwan ed sikato diad ontan et nipulisay iratan. No ontay gawaen tayo, singa tayo met la ibabalikas so inkuan na salmista: “Iyarawim so matamatak ed pannengneng na andi-kakanaan, tan pasiglaten moak ed dalan mo.” (Sal. 119:37) Diad onsublay ya artikulo et nagkalalon singbaten tayo so kaimportantiay pangawat ed panangiwanwan nen Jehova.

Kasin Nipaliwawa Yo?

• Diad malaknab a pantalos, dinan iray “andiay kana a bengatla” a nepeg tayon ipulisay?

• Panon tayon napaliisan a gawaen a singa la dios so kuarta?

• Diad anton dalan a say pilpilalek na laman et magmaliw lan panagtalintao?

• Panon tayon nipulisay so andiay kana iran salita?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 3]

Aliwan say panggegemtan ed andiay kakanaan iran bengatla so imbilin ed saray Israelita noagta say ‘pandalus ed dalin’

[Litrato ed pahina 5]

Agbalot aabuloyan so pilalek ed materyal iran bengatla a mamatayer ed panlilingkor yo ed si Jehova

[Litrato ed pahina 6]

Makanakana so salita na saray mamatatken