Say Salita nen Jehova et Mabilay

Saray Pabitar ed Libro a Juan

SI Juan, say “babangatan ya inaro nen Jesus” so sankaunoran ya angisulat na apuyanan a salaysay nipaakar ed ministeryo tan bilay nen Kristo. (Juan 21:20) Diad Ebanghelyo nen Juan et dagdaiset so naulit ed saray salaysay na taloran Ebanghelyo. Nisulat itan nen manga 98 C.E.

Insulat nen apostol Juan so Ebanghelyo to parad espisipikon gagala. Oniay inkuanto: “Saraya balet insulat ira, pian manisia kayo a si Jesus, sikato so Kristo, ya Anak na Dios, tan diad pananisia yo nawalaan kayo na bilay ed ngaran to.” (Juan 20:31) Say mensahe to et talagan makanakana ed sikatayo.​—Heb. 4:12.

“NIA, SO KORDEROY DIOS”

(Juan 1:1–11:54)

Sanen anengneng nen Juan a Managbautismo si Jesus, inkelyaw to: “Nia, so Korderoy Dios, a mangekal na kasalanay mundo!” (Juan 1:29) Sanen si Jesus so nampupulong, nambabangat tan nanggagawa na saray makapakelaw a gawa diad impanliliber to ed Samaria, Galilea, Judea, angga ed saray dalin diad bukig na Jordan, ‘amayamay so dinmago tan anisia’ ed sikato.​—Juan 10:41, 42.

Say impamaoli nen Jesus ed si Lazaro so sakey ed saray sankatalonggaringan a milagron ginawa to. Dakel so anisia ed si Jesus kayari ran anengneng so sakey a toon anta apat agew lan inatey et mabilay lamet. Ingen, saray manunan saserdote tan saray Fariseo et nannononong a mamatey ed sikato. Kanian si Jesus et “linma ed dalin ya asingger ed lawak, ed sakey a syudad a manngaran na Efraim.”​—Juan 11:53, 54.

Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:

1:35, 40​—Nilikud ed si Andres, siopa ni a babangatan so manal-alagey a kaiba nen Juan a Managbautismo? Agbalot binitla na managsalaysay so ngaran to ed Ebanghelyo to, tan mabetbet lan say panutukoy to ed si Juan a Managbautismo et “Juan.” Kanian mapatnag a samay babangatan ya ag-abitlay ngaran to et sikato imay nansulat ed Ebanghelyo, salanti, si Juan.

2:20​—Anton templo so nipaalagey ed loob na “apataplo tan anem taon”? Say tutukoyen na saray Judio et say impamaalagey lamet nen Arin Herodes na Judea ed templo nen Zerubabel. Ginmapo itan ed koma 18 taon ya uley nen Herodes odino nen manga 18/17 B.C.E., unong ed historyador a si Josephus. Say santuaryo tan saray manunan kabiangan na templo so nipaalagey ed loob lambengat na waloran taon. Ingen, say impanpapaalagey ed arum nin walad sular na templo et inmabot anggad lampas ni na Paskuay 30 C.E, no kapigan imbaga na saray Judio ya inmabot ed 46 a taon so impamaalagey lamet ed satan.

5:14​—Kasin say sakit et resultay impankasalanan? Aliwan naynay ya ontan. Samay lakin pinaabig nen Jesus et 38 taon la a mansasakit lapud atawir ton ag-inkayadyari. (Juan 5:1-9) Say kabaliksan na imbaga nen Jesus et natan ta sayan laki et akaawat lay panangasi, kaukolan sirin ya agla sigagagalan manggawa na kasalanan tan mansiansia la ed dalan na kilalaban. Ta no andi, ompan mas grabe ni nen say sakit so niwala ed sikato. Sayan laki et nayarin makagawa na kasalanan ya agla naperdona, a makanepegan na ipapatey ya anggapo lay kikioli.​—Mat. 12:31, 32; Luc. 12:10; Heb. 10:26, 27.

5:24, 25​—Siopa iramay ‘ompapaway ed ipapatey pian onloob ed bilay’? Tutukoyen nen Jesus iramay datin inatey ed espiritual, ingen sanen nadngel da iray salita to et anisia ira ed sikato tan inkaindan da lay makasalanan a kurang da. Sikaray ‘pinmaway ed ipapatey pian onloob ed bilay’ lapud andian lay pakayari ed sikara so ipapatey, tan awalaan iray ilalon manbilay ya andi-anggan lapud pananisia ra ed Dios.​—1 Ped. 4:3-6.

 5:26; 6:53​—Antoy kabaliksan na pakawalaay ‘bilay [na sakey] ed inkasikato’? Parad si Jesu-Kristo, kabaliksan na saya so pakaawat manlapud Dios na duaran pakayari​—pakayarin mangiter ed totoo na maabig a talindeg ed imaton na Dios tan pakayarin mangiter na bilay diad pamaoli ed saray inaatey. Para balet ed saray papatumbok nen Jesus, say ‘pakawalaay bilay ed inkasikara’ et kabaliksan toy pakagamor day peteg a bilay. Naawat iya na saray alanaan a Kristiano sano onoli la ra ed tawen. Balet parad saray walaan na mangaraldalin ya ilalo, naawat da itan salambengat no makaliktar ira ed unor a subok kayarin tuloy na Sanlibon Taon ya Uley nen Kristo.​—1 Cor. 15:52, 53; Apo. 20:5, 7-10.

6:64​—Sanen pinili nen Jesus si Judas Iscariote, amta to la kasi a si Judas so mangitapat ed sikato? Ompatnag ya andi. Bangbalet, diad sakey a pankanawnawa nen taon 32 C.E., oniay inkuan nen Jesus ed saray apostol to: “Sakey ed sikayo sikato so Diablo [odino managpauges].” Nayarin naimano la nen Jesus ed saman so isusulming, odino igagapo la na mauges a pilalek nen Judas Iscariote.​—Juan 6:66-71.

Saray Leksion Parad Sikatayo:

2:4. Ipapatnag na ebat nen Jesus ed si Maria a bilang bautismadon alanaan ya Anak na Dios, say nepeg a mangidirehi ed sikato et say mangatatawen ya Ama to. Anggaman kagapogapo ni labat na ministeryo nen Jesus, sikatoy lawas sinononot ed oras, odino panaon, parad nipabtang ed sikaton kimey, laktip lay masakripisyon ipapatey to. Anggapoy makasbel ed si Jesus, anggan saray mismon maapit a kapamilyaan to a singa si Maria, diad panumpal to ed madibinon gagala. Nepeg ya ontan met so determinasyon tayo diad panaglingkor ed si Jehova.

3:1-9. Say ehemplo na sakey a manuley na saray Judio a manngaran na Nicodemo, so mangibangat ed sikatayo na duaran leksion. Unona, sikatoy angipanengneng na kapaabebaan, tan aralem a pakatalos, impatnag to met ya amta toray espiritual a pankaukolan to, a binidbir ton sayan anak na sakey a karpentero et managbangat ya imbaki na Dios. Kaukolan met na saray tuan Kristiano natan so inkamapaabeba. Komadua, sanen wadia ni si Jesus ed dalin, ag-inanamot nen Nicodemo so pagmaliw a babangatan nen Jesus. Nayari palagin say makasengeg et say takot to ed too, say posisyon to ed Sanhedrin, odino lapud panangaro to ed kaykayamanan to. Makala tayo na makanakanan leksion ed sayan agawa: Agtayo aabuloyan so ontan iran rason a mamuger ed sikatayon ‘manakbat ed panamairapan a kiew tan mantultuloy a manumbok ed si Jesus.’​—Luc. 9:23, NW.

4:23, 24. Pian abobonan na Dios so panagdayew tayo, kaukolan a mitunosan itan ed katuaan a naromog ed Biblia tan iwawanwan itan na masanton espiritu.

6:27. Say pankimey nipaakar ed “tagano a magnayon angga ed maando a bilay” et kabaliksan toy panggunaet a maong pian napenek so espiritual a pankaukolan tayo. Talagan malikeliket tayo no ontan so gawaen tayo.​—Mat. 5:3.

6:44. Iyaansakit nen Jehova a mismo so balang sakey ed sikatayo. Iyaasingger to itayo ed  Anak to bilang indibidual panamegley na panagpulong a kimey tan uusaren toy masanton espiritu To pian tulongan itayon makatalos tan mangiyaplika ed saray naaralan tayon katuaan ed Biblia.

11:33-36. Aliwan kakapuyan so pangipatnag ed liknaan tayo.

‘MANTULTULOY YON TUMBOKEN’

(Juan 11:55–21:25)

Si Jesus et amawil ed Betania legan a manasingger so Paskua na 33 C.E. Nen Nisan 9, sikatoy linma ed Jerusalem ya akalugan ed sakey ya asno tan kasabi Nisan 10, sikatoy linma lamet ed templo. Bilang ebat ed pikakasi ton napasantos komon so ngaran na Ama to, sakey a boses a nanlapud tawen so nankuan: “Sikato so pinagloriak, tan sikatoy pagloriaen ko lamet.”​—Juan 12:28.

Legan dan kakanen so tagano a nigana ed Paskua, binibilin la nen Jesus iray papatumbok to tan nampikasi parad sikara, lapud asingger lay itaynan to. Kayari na inkaerel, impangusay, tan inkipasak to, sikatoy inmoli ed bilay.

Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:

14:2​—Panon a “mangiparaan na pasen” si Jesus diad tawen parad saray matoor a papatumbok to? Sayan panagparaan et laktipen toy iyapireng nen Jesus ed arap nen Jehova tan pangiyawat to ed Sikato na balor na dala to pian paletan so balon sipan. Ontan met, kalaktip ed saya so pakaawat to na pakayari bilang ari, a kayari na satan et onggapo lay kioli ed tawen na saray matoor a papatumbok to.​—1 Tes. 4:14-17; Heb. 9:12, 24-28; 1 Ped. 1:19; Apo. 11:15.

19:11​—Si Judas Iscariote kasi so tutukoyen nen Jesus sanen mitotongtong ed si Pilato nipaakar ed samay angiyawat ed Sikato? Imbes a si Judas odino siopaman ni, ompatnag a say tutukoyen nen Jesus et amin a kabiangan ed saramay nankasalanan diad impinonong dan mamatey ed sikato. Kabiangan dia si Judas, ontan met iray “manunaan a saserdote tan say amin a konsilyo [odino Sanhedrin]” tan anggan saramay “amayamay a totoo” a naimpluensyaan a mangipilit ed kibulos nen Barnabas.​—Mat. 26:59-65; 27:1, 2, 20-22.

20:17​—Akin et binagaan nen Jesus si Maria Magdalena na ‘agmo ak didiwiten’? Samay orihinal a Griegon salita a kaslakan ya ipapatalos a “diniwit” et mankabaliksan met na ‘ompeket, onkawiwit, ombemben, odino onegna.’ Mapatnag ya ontan so ginawa nen Maria lapud say abaloan to et onsegep lay Jesus ed tawen tan agto lan balot napinengnengan. Natan, pian napaseguroan si Maria ya agni ontaynan si Jesus, sikatoy binano to ya ombemben ed sikato tan binilin toy Maria ya ipakabat ed saray babangatan to so nipaakar ed inkioli to.

Saray Leksion Parad Sikatayo:

12:36. Pian magmaliw ya “anak na silew” odino manangakbibit na liwawa, kaukolan a nawalaan tayo na suston pikakabat ed Salita na Dios, say Biblia. Insan tayo usaren iyan pikakabat pian ipaway iray arum manlapud espiritual a kabilungetan tan ipaarap ed liwawa na Dios.

14:6. Say pakagamor na panangabobon na Dios et posible labat panamegley nen Jesu-Kristo. Tan say pakaapit ed si Jehova et posible labat no agamilen tayoy pananisia ed si Jesus tan tumboken tayo so ehemplo to.​—1 Ped. 2:21.

14:15, 21, 23, 24; 15:10. Say itulok tayo ed linawa na Dios so ontulong ed sikatayon mansiansia ed aro na Dios tan ed aro na Anak to.​—1 Juan 5:3.

14:26; 16:13. Onkakanan managbangat, manangipanonot tan manangiparungtal ed katuaan so masanton espiritu nen Jehova. Sirin, ontulong iya ed sikatayon onaligwas ed panagdesisyon tan panagnonot, tan ombulaslas ed kakabatan, pikakabat, tan aralem a pakatalos. Kanian kaukolan a maseet itayon manpikasi, ya espisipikon kerewen itan a masanton espiritu.​—Luc. 11:5-13.

21:15, 19. Tinepetan si Pedro no kasin mas inaro to si Jesus nen say “saraya,” salanti, saramay sira a walad arapan da. Idadanet sirin nen Jesus so kaimportantian na panumbok nen Pedro ed sikato nen say pagmaliw ton managsigay. Natan ta akonsidera tayo la so salaysay na sayan Ebanghelyo, komon ta napaseseg tayon magmaliw a determinado ya aroen si Jesus nen say dinanman a bengatla a nayarin pakasagyatan tayo. Itultuloy tayo sirin a tumboken si Jesus.

[Litrato ed pahina 31]

Anto so naaralan tayo ed ehemplo nen Nicodemo?