Say Salita nen Jehova et Mabilay

Saray Pabitar ed Libro a Gawa

SAY libro na Biblia a Gawa et mangisasalaysay ed kompleton rekord na inkiletneg na Kristianon kongregasyon tan no panon so inlaknab na satan. Sakey iyan mabilabilay a salaysay nipaakar ed kimkimey na saray Kristiano diad loob na 28 a taon, manlapud 33 C.E. ya anggad 61 C.E. Say angisulat ed saya et sakey a doktor, si Lucas.

Say manunan lugan na unonan kabiangan na Gawa et nipaakar ed ministeryo nen apostol Pedro, samay unor balet et nipaakar ed ministeryo nen apostol Pablo. Dia et angusar si Lucas na saray salitan “kami” tan “sikami,” a mangipapabitar sirin a sikatoy wadman a mismo sanen agawa so pigara ed saramay ebenton inrekord to. No aralen tayo so mensahe na libron Gawa, natulongan itayon pablien a maong so pakayari na Salita na Dios tan say masanton espiritu to. (Heb. 4:12) Ontan met, napakiwas itayon magmaliw a masakripisyo tan napabiskeg so pananisia tayo ed iilaloan tayon Panarian.

INUSAR NEN PEDRO IRAY ‘TOMBOK NA PANARIAN’

(Gawa 1:1–11:18)

Sanen nikalbo so masanton espiritu ed saray apostol, sikaray nampulong ya andi-takot. Inusar nen Pedro so unonan “tombok na panariay tawen” pian nilukas ed saray Judio tan proselita, ya “angawat na salita to,” so pankanawnawan nakabat so nipaakar ed si Kristo tan makaloob ed Panarian. (Mat. 16:19; Gawa 2:5, 41) Biglan linmoor so panamasegsegang kanian nikaykayat iray disipulo. Say resulta balet et lalon linmaknab so panagpulong a kimey.

Sanen akabatan na apostoles ed Jerusalem ya inawat na saray taga Samaria so salita na Dios, imbaki ra si Pedro tan Juan diman. Inusar sirin nen Pedro so komaduan tombok diad impangiter to ed saray Samaritano na pankanawnawan makaloob ed Panarian. (Gawa 8:14-17) Si Saulo balet, a taga Tarso et anguma-uman so personalidad to, tan sikatoy nagmaliw a Kristiano. Nayarin agawa iya agni linmabas so sakey taon nanlapula’d inkioli nen Jesus. Nen 36 C.E., inusar nen Pedro so komatlon tombok, tan say palangkap a masanton espiritu so nikalbo ed saray Gentiles.​—Gawa 10:45.

Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:

2:44-47; 4:34, 35​—Akin et inlako na arum a Kristiano so kaykayarian da tan inyutob da imay nanlakoan? Dakel ed saray nagmaliw a mananisia et nanlapu ni ed ararawin pasen tan aliwa lan magenap iray nakaukolan da pian makapansiansia ra’d Jerusalem. Anggaman ontan, labay dan talagay makapanbayag ni komon ditan pian makaaral nira nipaakar ed balon pananisia ra tan makapanpulong. Kanian, pian natulongan iraya, inlako na arum a Kristiano so kaykayarian da, tan inyutob da ed sikara so nanlakoan.

4:13​—Akin et nikuan na saray totoo a si Pedro tan Juan et “andi-aral tan kabanyakan”? Ontan  so kuan da ta ag-akapanaral si Pedro tan Juan ed saray rabinikon eskuelaan parad relihyoson panangipasal.

5:34-39​—Panon a naamtaan nen Lucas no anto imay imbaga nen Gamaliel diad sakey a pribadon impansisingbat ed Sanhedrin? Walay taloran posibilidad: (1) say datin estudyante nen Gamaliel a si Pablo so angipaamta ed si Lucas; (2) tinepetan nen Lucas so sakey a manangiyansakit a membro na Sanhedrin, a singa si Nicodemo; (3) impuyan na Dios iyan impormasyon ed si Lucas.

7:59​—Si Jesus ta so nampikasian nen Esteban? Andi, ta si Jehova a Dios labat so nepeg a dayewen, sirin et sikato met labat so nepeg a pampikasian. (Luc. 4:8; 6:12) Talagan say lawas pampipikasian nen Esteban et si Jehova, diad ngaran nen Jesus. (Juan 15:16) Balet, diad sayan pankanawnawa et anengneng nen Esteban diad sakey a pasingawey so “Anak na too a manalalagey ed kawanan na Dios.” (Gawa 7:56) Et, amta nen Esteban a walay pakayari nen Jesus a paolien iray inaatey, kanian si Jesus so kinatongtong to, balet ta agto nampikasian, a kinerew ton sikatoy nodnonoten nen Jesus ed kikioli.​—Juan 5:27-29.

Saray Leksion Parad Sikatayo:

1:8. Agmagmaliw a matalona so sankamundoan a panagpulong a kimey na saray managdayew nen Jehova no anggapo so tulong na masanton espiritu.

4:36–5:11. Si Jose a tubo’d Chipre et nginaranan na saray apostol na Bernabe, a mankabaliksay “Anak na Ligliwa.” Nayarin ontan so inngaran da lapud sikatoy maaro, maomaong a too tan matulong. Nepeg tayon aligen si Bernabe, aliwan di Ananias tan Safira, a manamalikdo, mankuankuanan tan mansimpisimpitan.

9:23-25. Agto labay ya ibagan payakot itayo sano takasan tayo ray kakabusol.

9:28-30. No say pampulong tayo ed sakey a lugar odino indibidual et pakapeligroan lay bilay, moral tan espiritualidad tayo, nepeg tayon manalwar, tan kaukolan a pilien tayo no iner itayo manpulong tan no kapigan tayo itan gawaen.

9:31. Nepeg tayon anamoten iray panaon a walay kareenan pian pabiskegen so pananisia tayo panamegley na panagaral tan panagdalepdep. Natulongan itayo na saya a makapanakar a sitatakot ed si Jehova no iyaplika tayo so nanaralan tayo tan maseseg tayo ed ministeryo.

SAY MASESEG YA IMPANMINISTERYO NEN PABLO

(Gawa 11:19–28:31)

Nen 44 C.E., linma si Agabo ed Antioquia, a ditan nambabangat si Bernabe tan Saulo “leleg na sakey taon.” Impasakbay nen Agabo a walay nagawan “balbaleg ya eras,” tan satan so agawa duay taon ed saginonor. (Gawa 11:26-28) Kayari di Bernabe tan Saulo ya inawit so “payabol ed saray agagin manaayam ed Judea,” pinmawil ira diad Antioquia. (Gawa 11:29, 30; 12:25) Kasabi 47 C.E., manga 12 a taon kayari na samay impakakomberte nen Saulo, sikato tan si Bernabe so imbaki na masanton espiritu a manbaroy bilang misionero. (Gawa 13:1-4) Sikara so pinmawil ed Antioquia nen 48 C.E., ‘a diman et nimatalek ira ed [“agnaparaan a kaabigan,” NW] na Dios.’​—Gawa 14:26.

Siam bulan ed saginonor, inggapo nen Pablo (ya akabkabat met a Saulo) so komaduan impanbaroy to tan say pinili ton kaiba et si Silas. (Gawa 15:40) Legan na satan a pambabaroy to et akila met la ed sikara si Timoteo tan Lucas. Nansiansia si Lucas ed Filipos, si Pablo balet et amaarap ed Atenas, tan insan, diad Corinto, a ditan to akabat si Aquila tan Priscila, tan sikatoy nansiansia diman na sakey taon tan anem bulan. (Gawa 18:11)  Nen bandad gapo na 52 C.E., intilak nen Pablo si Timoteo tan Silas diman ed Corinto, insan sikatoy amaarap ed Siria, a kaibay Aquila tan Priscila. (Gawa 18:18) Kaiba to met ira ya anggad Efeso tan tinmilak ira ditan di Aquila tan Priscila.

Kayari pigaran panaon ya impanayam nen Pablo diad Antioquia ed Siria, inggapo to so komatlon impanbaroy to nen 52 C.E. (Gawa 18:23) Diad Efeso et nantultuloy a “binmaleg so salita na Katawan tan tinmalona.” (Gawa 19:20) Manga taloy taon met a nansiansia ditan si Pablo. (Gawa 20:31) Kasabi na Pentecostes 56 C.E., sikatoy wala la’d Jerusalem. Kayari na inkaaresto to, sikatoy makpel a nantasi ed arap na saray autoridad. Sikatoy duay taon ya apriso’d Roma ed sakey ya abung (c. 59-61 C.E.), balet ta siansia nin nanggaway paraan pian nipulong to so nipaakar ed Panarian tan nibangat iray “bengatlan nipaakar ed Katawan a Jesu-Kristo.”​—Gawa 28:30, 31.

Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:

14:8-13​—Akin et tinawag na saray taga Listra si ‘Bernabe a Jupiter,’ bang si ‘Pablo et Mercurio’? Diad alamat na saray Romano, si Jupiter so sankatagyan ed saray dirios tan si Mercurio et kabkabat a maong a mansalita. Lapud ta si Pablo so manunaan a nansalita, sikatoy tinawag na saray taga Listra a Mercurio bangta si Bernabe et tinawag dan Jupiter.

16:6, 7​—Akin et ag-inabuloyan na masanton espiritu si Pablo tan saray kakaiba to a manpulong ed distrito na Asia tan Bitinia? Diad saman et daiset ni so managpulong, kanian indirehi ira na masanton espiritu ed mas mabungan teritorya.

18:12-17​—Akin et ag-akibabali si Gobernador Galion sanen kinabil na saray totoo si Sostenes? Nayari lagin inisip nen Galion a sayan laki, ya ompapatnag a lider na saramay totoon mangaakusa ed si Pablo, et kanepegan to labat so sasagmaken to. Balet, ompatnag a maabig so resulta ta lapud satan et nagmaliw a Kristiano si Sostenes. Diad tua, tinukoy ed saginonor nen Pablo si Sostenes ya “agi tayo.”​—1 Cor. 1:1.

18:18​—Anto imay sipan nen Pablo? Ibabaga na arum ya iskolar a samay sipan nen Pablo et sipan na sakey a Nazareo. (Num. 6:1-21) Agbalet sinalambit na Biblia no anto itan a sipan. Tan agmet asalambit no kasin ginawa itan nen Pablo antis odino kayari na inkakomberte to, ni asalambit man no kasin igagapo to ni labat itan a tooren odino sasampotan to la. Antokaman so agawa, aliwan kasalanan so panggawa na ontan a sipan.

Saray Leksion Parad Sikatayo:

12:5-11. Sarag tan nepeg tayon ipikasi iray agagi tayo.

12:21-23; 14:14-18. Inawat a tampol nen Herodes so dayew a para labat komon ed Dios. Talagan nidumaduma iya ed reaksion di Pablo tan Bernabe a tampol tan determinadon angipulisay ed dayew tan galang ya agda kanepegan! Nepeg ya agtayo pilaleken ya idaydayew itayo na arum ed antokaman a nagagawaan tayon panaglingkor ed si Jehova.

14:5-7. Say pagmaliw tayon maalwar et ontulong ed sikatayon mansiansian aktibo ed panaglingkor.​—Mat. 10:23.

14:22. Amta la na saray Kristiano a nasubok ira. Balet ta agda ikokompromiso so pananisia ra pian napaliisan labat iratan.​—2 Tim. 3:12.

16:1, 2. Kaukolan a mansagpot iray Kristianon tobonbalo ed panaglingkor da ed Dios diad kongregasyon tan manpatulong ira ed si Jehova pian nawalaay maabig a reputasyon.

16:3. Gawaen tayo so amin a paraan basta mitunosan itan ed Makasulatan iran prinsipyo, pian mabulos ya awaten na arum so maong a balita.​—1 Cor. 9:19-23.

20:20, 21. Say panagpulong ed kabkaabungan et importantin kabiangan na ministeryo tayo.

20:24; 21:13. Mas importanti so pansiansian matoor ed Dios nen say pan-kawaen ed bilay tayo.

21:21-26. Nepeg a mabulos tan panliketan tayon awaten so maabig a simbawa.

25:8-12. Sarag tan nepeg ya anamoten na saray Kristiano natan iray ley na gobierno a pabor ed sikara diad “panangiyagel tan panamatua [ra] ed Ebanghelyo.”​—Fil. 1:7.

26:24, 25. Nepeg tayon iyabawag iray “salita a matua tan maalas” anggaman parad sakey a “pisikal a too” et kakulangkulangan iratan.​—1 Cor. 2:14, NW.

[Litrato ed pahina 30]

Kapigan inusar nen Pedro iray “tombok na panariay tawen”?

[Litrato ed pahina 31]

Agmagmaliw a matalona so sankamundoan a panagpulong a kimey no anggapoy tulong na masanton espiritu