Saray Bengatlan Nepeg Tayon Ibatikan

“Sikayon poli na saray uleg, siopa so angipasakbay ed sikayon ombatik a manlapu ed sanok ya onsabi?”​—MAT. 3:7.

1. Antoray pigaran alimbawa ed Biblia nipaakar ed ibabatik?

 ANTOY onla’d nonot yo no narengel yoy salitan “ombatik”? Nayarin say onla’d nonot na arum et say guapon kalangweran a si Jose ya imbatikan toy imoral a pangaayat na asawa nen Potifar. (Gen. 39:7-12) Nayarin nanonotan met na arum iramay Kristianon binmatik pian ontaynan ed Jerusalem nen 66 C.E., bilang panangunor ed pasakbay nen Jesus a: “Sano nanengneng yo so Jerusalem a niliktob na saray ehersito, saman la . . . saray wala ed Judea ombatik ira ed saray palandey; et saray wala ed pegley to, ontaynan ira.”​—Luc. 21:20, 21.

2, 3. (a) Anto so peteg a kabaliksan na samay impamaat nen Juan a Managbautismo ed saray lider na relihyon? (b) Panon a pinekderan nen Jesus imay akadkaunan pasakbay nen Juan?

² Saray asalambit niman et literal iran alimbawa na ibabatik. Diad sayan panaon, saray tuan Kristiano ed amin lawarin pasen na dalin et walaan met na apuraan a nepeg ya ibatikan, aliwa balet a diad literal a paraan. Saya imay ‘ibabatik’ a tinukoy nen Juan a Managbautismo. Nensaman, sanen manbabautismo si Juan, sikatoy dinago na totoo tan kaiba ed saraya iray mantunongtunongan iran lider na Judion relihyon ya iisipen dan agda kaukolan so magbabawi. Momodmoraen da iramay ordinaryon totoo a manpapabautismo bilang simbolo na pagbabawi ra. Kanian oniay andi-takot ya inwalwal nen Juan nipaakar ed sarayan lider a mansimpisimpitan: “Sikayon poli na saray uleg, siopa so angipasakbay ed sikayon ombatik a manlapu ed sanok ya onsabi? Mamapaway kayo sirin na bunga a makana’d panagsibkel.”​—Mat. 3:7, 8.

³ Ag-ibabaga nen Juan a sarayan lider et literal ya ombatik. Noagta, sikatoy mamapasakbay nipaakar ed onsabin panangukom, say agew na sanok; tan papanonotan to ira a pian naliktaran da itan et nepeg dan ipanengneng ed saray gawa ra a talagan magbabawi ira. Diad saginonor, andi-takot met a binaat nen Jesus iray lider na relihyon, a kuanton ipapanengneng labat na inkarawal da a say ama ra et say Diablo. (Juan 8:44) Pinekderan nen Jesus so akadkauna lan impasakbay nen Juan, sanen tinawag To ran “poli na saray tadioko” insan to intepet: “Panon so ibatik yo naani ed panangukom na [“Gehenna,” NW]?” (Mat. 23:33) Anto ta so kabaliksan na sayan salitan “Gehenna” a sinalambit nen Jesus?

4. Anto so labay ya ibaga nen Jesus sanen sinalambit to so Gehenna?

⁴ Nensaman, diad paway na padir na Jerusalem et walay mandarlang a patar a tinawag a Gehenna, tan ditan so bantakan da na saray basura tan inaatey ya ayayep. Inusar nen Jesus so Gehenna a pinagkasimbolo na andi-anggaan a patey. (Nengnengen so pahina 27.) Sanen intepet to no panon ni kasin natakasan na saraman a lider na relihyon so Gehenna, impabitar ton, bilang grupo et makanepegan iray andi-anggaan a kadederal.​—Mat. 5:22, 29.

5. Nensaman, panon ya asumpal imay impasakbay nen Juan tan si Jesus?

⁵ Mas pinabelat labat na saray Judion lider so kasalanan da diad impamasegsegang da ed si Jesus tan ed saray papatumbok to. Diad saginonor, sinmabi imay agew na sanok na Dios, unong ya impasakbay la nen Juan tan si Jesus. Diad sayan pankanawnawa, samay “sanok ya onsabi” et akasentro labat ed sakey ya espisipikon pasen, salanti, diad Jerusalem tan Judea, kanian posible ed saman so literal ya ibabatik. Sinmabi itan sanen say Jerusalem tan say templo to et dineral na armada na saray Romano nen 70 C.E. Agnin balot asali na Jerusalem so ontan ya “irap.” Dakel so pinapatey tan kinautibo. Ililitrato na saya so mas baleg nin  kadederal a manatalaran ed dakel a mankuan a Kristiano tan ed arum nin relihyon.​—Mat. 24:21.

Say Onsasabin Sanok a Nepeg ya Ibatikan

6. Anto so ginmapon linmesa diad akadkaunan Kristianon kongregasyon?

⁶ Say arum ed saray akadkaunan Kristiano et nan-apostata tan walaray tinmumbok ed sikara. (Gawa 20:29, 30) Sanen mabilay niray apostol nen Jesus, sikaray kinmanan ‘mananebel’ ed ontan a panag-apostata. Balet sanen inatey lara, linmelesa so amayamay a Kristianon sekta. Natan et nilasus iray mankokontraan a relihyon a walad Kakristianoan. Impasakbay la na Biblia a walaray onlesan klero na Kakristianoan tan indeskribe to iratan bilang “too na kasalanan” tan “anak na kibabalang . . . a sikato so pateyen nen Jesus a Katawan . . . tan nabalang lapu ed kipatnag na isabi to.”​—2 Tes. 2:3, 6-8.

7. Akin et matukotukoy ed saray klero na Kakristianoan so balikas a “too na kasalanan”?

⁷ Saray klero na Kakristianoan et atawag a makasalanan lapud minilyon so imbalang da panamegley na saray iyaalibansa ran bangabangat, selebrasyon, tan kagagawan kontra ed Biblia. Singa saramay lider na relihyon a binaat nen Jesus, manatalaran met so ipapatey ya andiay kikioli ed saray managdayew natan a kabiangan ed “anak na kibabalang.” (2 Tes. 1:6-9) Komusta balet iramay totoon imbalang na sarayan klero na Kakristianoan tan say arum niran palson relihyon? Pian naamtaan tayo so ebat, pawilen tayo iramay agawa kayari na samay akadkaunan inkaderal na Jerusalem nen 607 B.C.E.

‘Ibatikan Yo so Babilonia’

8, 9. (a) Antoy impropesiya nen Jeremias nipaakar ed saray Judion kautibo ed Babilonia? (b) Kayari na impanakop na Medo-Persia ed Babilonia, anton klase na ibabatik so nagmaliw a posible?

⁸ Si propeta Jeremias so angipasakbay ed samay kadederal na Jerusalem ya agawa nen 607 B.C.E. Imbaga ton nakautibo iray totoo na Dios balet ta makapawil ira lanlamang kayari na “pitomplo a taon.” (Jer. 29:4, 10) Wala met so importantin mensahe nen Jeremias parad saray Judion kautibo ed Babilonia, salanti, nepeg ya ag-ira padudutakan ed palson relihyon ya aagamilen ed Babilonia pian sano asabi lay nigeter a panaon et akaparaan iran ompawil ed Jerusalem pian iletneg so tuan panagdayew. Agawa itan kayarin tuloy na impanakop na Medo-Persia ed Babilonia nen 539 B.C.E. Ingganggan nen Arin Ciro II a saray Judio et ompawil ed Jerusalem pian ipaalagey lamet so templo nen Jehova.​—Esd. 1:1-4.

⁹ Sinambot na nilibon Judio iyan pankanawnawa pian makapawil. (Esd. 2:64-67) Tan diad impanggawa ra ed satan, asumpal imay ganggan ed propesiya nen Jeremias, a diad biang da, et mankabaliksan na ibatik ed sananey a pasen. (Basaen so Jeremias 51:6, 45, 50.) Makasengeg ed saray sirkumstansya, ag-asarag na arum a Judio so makapanbaroy na arawi papawil ed Jerusalem tan Juda. Balet, siansian bendisyonan na Dios iramay atilak ed Babilonia, a singa si masiken lan Daniel, no mantultuloy dan suportaan ed interon puso imay puron panagdayew ya akasentro ed Jerusalem tan ag-ira mibibiang ed palson panagdayew na Babilonia.

10. Say “Babilonia a Baleg” so natetel ed antoran “karimdimla” a bengatla?

 ¹⁰ Natan et binilyon a totoo so membro na nanduruman palson relihyon, a no soysuyen et nanlapud kadaanan a Babilonia. (Gen. 11:6-9) Say tawag ed saratan bilang grupo et “Babilonia a Baleg, ina na saray balangkantis tan saray karimdimla dia ed dalin.” (Apo. 17:5) Abayag lan panaon a susuportaan na palson relihyon iray politiko na sayan mundo. Say sakey ed saray “karimdimla” a bengatla a nitetel ed sikato et saray amayamay a bakal a nanresulta ed nilasus milyon iran “pinatey dia ed dalin.” (Apo. 18:24) Say pedophilia (seksual a pananganamot ed saray ugugaw) tan say arum niran seksual ya imoralidad na saray klero, a kokonsintien na saray lider na relihyon et laktip met ed saray bengatlan “karimdimla.” Kanian, mankelaw itayo ni kasi no agla pabayagen nen Jehova a Dios so palson relihyon?​—Apo. 18:8.

11. Anggad kaderal na Babilonia a Baleg, anto so obligasyon na saray tuan Kristiano?

¹¹ Amta iya na saray tuan Kristiano, kanian responsabilidad dan pasakbayan iray membro na Babilonia a Baleg. Sakey a paraan na panagpasakbay da et say panangibunog da na Biblia, tan arum niran literaturan impalapag na “matoor tan makabat ya aripen” a tinuro nen Jesus a mangitarya na “tagano ed panaon a kinepeg to.” (Mat. 24:45) Sano mangipatnag iray totoo na interes ed mensahe na Biblia, sikaray tutulongan panamegley na panangiyaral na Biblia. Agla pigan namoria ra a kaukolan dan samboten ya ‘ibatikan so Babilonia’ antis nin naatrasado la.​—Apo. 18:4.

Ibatikan so Panagtalintao

12. Antoy pangipapasen na Dios ed panagdayew ed saray litrato na imahen tan rebulto?

¹² Say sakey nin makapadimlan agamil a kaslakan ed Babilonia a Baleg et say panagdayew ed saray litrato na imahen tan rebulto. Tinawag iratan na Dios a “talintao na kadimlaan.” (Eze. 16:36) Nepeg ya ompaliis ed panagtalintao so siopaman a labay ton paliketen so Dios bilang katutulok ed imbaga Ton: “Siak si Jehova, satan so ngaran ko; et say gloriak agko naani iter ed sananey, tan agko met iter so galang ko ed saray imbolik a talintao.”​—Isa. 42:8.

13. Antoran agnaliklikas a nengneng na panagtalintao so nepeg tayon ibatikan?

¹³ Ipaparungtal met na Biblia so arum niran nengneng na panagtalintao ya agnaliklikas. Alimbawa, imbaga na satan a say agum et “panagdayew ed talintao.” (Col. 3:5) Say kabaliksan na pangagum et say pampilalek ed bengatlan agmanepeg odino sebel, alimbawa say kaykayarian na arum a too. (Exo. 20:17) Samay anghel a nagmaliw a Satanas a Diablo et siaagum a nampilalek a makapipara ed Sankatagyan tan nadayew met. (Luc. 4:5-7) Lapud satan et sikatoy nanrebelde ed si Jehova tan tinukso toy Eva a mangagum ed bengatlan insebel na Dios. Diad tua, anggan si Adan et akagawa met na panagtalintao sanen inabuloyan ton magmaliw a mas importante ed sikato so sinisiblet a pilalek ton mansiansia ed dikingan na asawa to nen say itulok ed maaron mangatatawen ya Ama to. No labay na sakey a nibatikan so agew na sanok na Dios, nepeg ya agto aabuloyan a nawalaan na kaapag so Dios ed debosyon to, tan nepeg ton labanan so antokaman a nengneng na inkaagum.

‘Ibatikan so Panaglawan’

14-16. (a) Akin et maabig ya ehemplo ed moral si Jose? (b) Anto so nepeg tayon gawaen no bilang ta makakalikna itayo na saray agmanepeg a seksual a pilalek? (c) Pian nibatikan tayo so panaglawan, anto so gawaen tayo?

¹⁴ Basaen so 1 Corinto 6:18. Sanen aayaten na  asawa nen Potifar si Jose, sikatoy literal a binmatik. Talagan alay abig so ehemplon impanengneng nen Jose ed saray Kristiano, de-asawa man odino andi. Malinew a say konsiensia nen Jose et naimpluensyaan na saramay agawa diad apalabas a mangipapatnag ed panmoria na Dios ed imoralidad. No labay tayon tuloken so ganggan ya ‘ibatikan so panaglawan,’ ipulisay tayo iray bengatlan liingen toy seksual a pilalek tayo ed agtayo asawa. Inkuan ed sikatayo: “Pateyen yo sirin so kabiangan yo a . . . panaglawan, inkarutak, kaalakan, mauges a getma, tan agum, say panagdayew ed talintao. Nipaakar ed saraya sikaray sengeg na isabi ingongot [odino sanok] na Dios.”​—Col. 3:5, 6.

¹⁵ Imanoen pa a walay ‘onsabin sanok na Dios.’ Natan et dakel so totoo ed mundo ya amayuboy agmanepeg iran seksual a pilalek tan nampadaeg ira ed saratan. Kanian, nepeg tayon ipikasi so tulong na Dios tan say masanton espiritu pian ag-itayo napatulok na saray agmanepeg a seksual a pilalek tayo. Ontulong met ed sikatayo so panagaral na Biblia, pipiaral, tan panangipulong ed maong a balita pian makapantultuloy a ‘manakar unong ed espiritu.’ Diad ontan et ‘agtayo naunor iray kaalakan na laman’ tayo.​—Gal. 5:16.

¹⁶ No mannenengneng itayo na pornograpiya, seguradon ag-itayo ‘manaakar unong ed espiritu.’ On, nepeg a protektaan na amin a Kristiano so inkasikara ed saray bengatlan mamaliing ed seksual iran pilalek, ya ag-ira manbabasa, manbantay, odino mandengel na saratan. Ontan met, agmanepeg ed saray “masanton totoo” na Dios so panliket ed saray lureyan odino istoryaan nipaakar ed satan. (Efe. 5:3, 4) Diad ontan et ipapanengneng tayo ed maaron Ama tayo a talagan labay tayon liktaran so onsabin sanok to pian manbilay ed matunong a balon mundo.

Ibatikan so “Aro ed Pilak”

17, 18. Akin a nepeg tayon ibatikan so “aro ed pilak”?

¹⁷ Diad samay unonan sulat to ed si Timoteo, impabitar nen Pablo iray prinsipyo a nepeg a mangigiya ed saray aripen a Kristiano. Nayarin say arum ed saraya et maniilalon makaganansya ta saray makankayarian ed sikara et kapara ran Kristiano. Nayarin imbaraan met na arum iray masanton bengatla pian makalay sinisiblet a nabang. Amasakbay si Pablo ya agtayo iisipen a say ‘relihyon et sakey ya anapan.’ (1 Tim. 6:5, Maung a Balita) Say nayarin sengegan na ontan a problema et say “aro ed pilak,” a makaderal ed anggan siopa, mairap man o mayaman.​—1 Tim. 6:1, 2, 9, 10.

¹⁸ Wala ta’ray nanonotan yon alimbawa ed Biblia ya aderal so relasyon da ed Dios lapud “aro ed pilak” odino diad agmet importante iran bengatla a nasaliw na kuarta? (Jos. 7:11, 21; 2 Ara. 5:20, 25-27) Oniay impaseseg nen Pablo ed si Timoteo: “Sika, O too na Dios, taynan mo so sarayan bengatla. Ingen ta panggunaetan mon maong a bayuboan so inkatunong, debosyon ed Dios, pananisia, aro, anos, kauyamoan.” (1 Tim. 6:11, NW) Importante a talinengen itan na amin a malabay a makaliktar ed onsabin agew na sanok.

“Taynan Ka ed Saray Ibibeg ya Inuugaw”

19. Anto so kaukolan na amin a kalangweran?

¹⁹ Basaen so Uliran 22:15. Lapud inkaatiw ed puso na sakey a kalangweran, main-inomay toy nabalang. Balet, walay makatulong pian nalabanan da itan, salanti, say panangibangat a base ed Biblia. Dakel so Kristianon kalangweran ya aliwan Tasi iray ateng da, a manggugunaet a mangiyaplika ed saray prinsipyon walad Biblia. Nagugunggonaan met so arum ed simbawa na saray maespiritual iran agagi ed kongregasyon. Balet, anggan siopa ni so mangiter na simbawan base ed Biblia, say importante et tuloken tayo iratan pian magmaliw itayon maliket natan tan diad arapen.​—Heb. 12:8-11.

20. Anto so ontulong ed saray kalangweran pian nibatikan da iray mauges iran pilalek?

²⁰ Basaen so 2 Timoteo 2:20-22. Lapud agpakakaawat na Makasulatan a panangibangat, dakel lan kalangweran so akalotan ed saray kurang a makulangkulang, a singa say inkamakompetensya, agum, pilalawanan, aro ed kuarta, tan andi tundan  panag-anap na liket. Saraya imay “inuugaw a pilalek” ya ipapaseseg na Biblia ya ibatikan tayo. Pian nibatikan itan na sakey a Kristianon kalangweran, nepeg ton protektaan so inkasikato ed makaderal iran impluensya, antokaman ni panlapuan na saratan. Makatulong na baleg ed sikatayo so insimbawa na Dios a panseetan tayon ipatnag iray maridios a kalidad a ‘kaulop na saramay ontawag ed Katawan a sililinis so puso ra.’

21. Anto so alay abig a sipan nen Jesu-Kristo ed saray kinmarneron papatumbok to?

²¹ Balanglan ugaw itayo ni odino maedad la, ipapanengneng tayon labay tayoy magmaliw a sakey ed saray kinmarneron papatumbok nen Jesus ya ‘ibabatikan day boses na sankaili,’ no agtayo ondengel ed saray totoon manasalin mangibalang ed sikatayo. (Juan 10:5) Balet, pian naliktaran tayo so agew na sanok na Dios, wala ni nepeg tayon gawaen, nilikud ed ibatik pian taynan iray mauges a bengatla. Nepeg tayo met a panggunaetan a bayuboan iray positibon kalidad. Nasingbat diad onsublay ya artikulo so pitora ed saraya. Maabig no mas aralen tayo ni irayan maong lapud oniay alay abig a sipan nen Jesus: “Iter ko ed [saray karnerok] so maando a bilay; et ag-ira natawtaw anggan kapigan, tan anggapo so manamsam ed sikara ed limak.”​—Juan 10:28.

Panon Mon Ebatan?

• Anton pasakbay so inter nen Jesus ed saramay lider na relihyon?

• Anton mapeligron situasyon so manatalaran ed minilyon natan?

• Anton agnaliklikas iran nengneng na panagtalintao so nepeg tayon ibatikan?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Saray litrato ed pahina 8, 9]

Anto so nanonotan yo no narengel yoy salitan “ombatik”?