Andi-anggaan a Bilay Diad Dalin​—Ilalon Inter na Dios

“Say pinalsa impauleyan ed kaapaan, . . . ed ilalo.”​—ROMA 8:20.

1, 2. (a) Akin a say ilalon andi-anggaan a bilay ed dalin et importante ed sikatayo? (b) Akin et agpanisiaan na dakel so bilay ya andi-anggaan ed dalin?

NAYARIN natandaan mo ni imay liket ya aliknam sanen naaralan mon agmanbayag et agla ontatken tan ompatey iray totoo noagta manbilay iray andi-anggaan diad dalin. (Juan 17:3; Apo. 21:3, 4) Nayarin malikeliket mon innabang iyan Makasulatan ya ilalo. Lautla ta say ilalon andi-anggaan a bilay et importantin kabiangan na maong a balitan ipupulong tayo. Uumanen na satan so panmoria tayo ed bilay.

² Maslak a relihyon ed Kakristianoan et mangibabaliwala ed ilalon andi-anggaan a bilay ed dalin. Anta say ibabangat na Biblia et ompatey so kamarerwa, say ibabangat balet na maslak a relihyon et say agmakasulatan a doktrinan say too et walaay imortal a kamarerwa ya onsian diad ipatey tan manbilay ed mundo na espiritu. (Eze. 18:20) Kanian dakel so agmanisia ed bilay ya andi-anggaan ed dalin. Sirin oniay nitepet tayo: Talaga kasin susuportaan na Biblia iyan ilalo? No ontan, kapigan iya primeron imbaga na Dios ed katooan?

“Impauleyan ed Kaapaan, . . . ed Ilalo”

3. Panon a nibagan diad gapo ni labat et mapatpatnag la no antoy gagala na Dios parad katooan?

³ Diad gapo ni labat et mapatpatnag la no antoy gagala nen Jehova parad katooan. Malinlinew ya impabitar na Dios a si Adan et manbilay na andi-anggaan no magmaliw a maunor. (Gen. 2:9, 17; 3:22) Maseguron amta na saramay inmuunan ilalak to so nipaakar ed impakabalang na too ed inkaperpekto, base ed saray sankanengneng ya ebidensya. Asaraan so hardin na Eden, tan ontatatken tan ompapatey so totoo. (Gen. 3:23, 24) Diad inlalabas na panaon, mantikey lan mantikey so bilay na too. Nambilay na 930 taon si Adan. Say akaliktar ed Delap a si Sem et nambilay labat na 600 taon, tan say anak ton si Arfajad et 438 taon. Say ama nen Abraham a si Tera et nambilay na 205 taon. Say bilay nen Abraham et binmayag na 175 taon, say anak ton si Isaac et 180 taon, tan si Jacob et 147 taon. (Gen. 5:5; 11:10-13, 32; 25:7; 35:28; 47:28, NW) Maseguron amoria na dakel so kabaliksan na saya​—abalang lay ilalon andi-anggaan a bilay! Wala ni kasi rason da pian manilalon nipawil itan?

4. Akin a walay rason na saray matoor a totoo nensaman pian manisian ipawil na Dios iray bendisyon ya abalang nen Adan?

⁴ Inkuan na Salitay Dios: “Say pinalsa [katooan] impauleyan ed kaapaan, . . . ed ilalo.” (Roma 8:20) Anto itan ya ilalo? Say sankaunaan a propesiya na Biblia et anukoy ed sakey ya “ilalak,” odino bini a ‘sugaten toy ulo na uleg.’ (Basaen so Genesis 3:1-5, 15.) Sayan impangisipan ed Bini so angiter na ilalo ed saray matoor a totoo ya aglingwanan na Dios so gagala to parad katooan. Angiter met itan na rason ed saray totoo a singa di Abel tan Noe pian manisian ipawil na Dios iray bendisyon ya abalang nen Adan. Nayarin atalosan dan say ‘panugat ed mukor na ilalak’ et lanoren toy pangipaagus na dala.​—Gen. 4:4; 8:20; Heb. 11:4.

5. Antoy pakapatnagan a manisiay Abraham ed kikioli?

⁵ Nonoten pay Abraham. Diad samay subok ed sikato et singa to la inyapay so bogbogtong ya anak ton si Isaac. (Heb. 11:17) Akin  et mabulbulos ton gawaen itan? (Basaen so Hebreos 11:19.) Lapud panisiaan toy kikioli! Walay basiyan to pian manisia ed satan. Lalo la ta impawil nen Jehova so pakayari nen Abraham a manilalak tan ginawa Ton posible a makapanilalak ni ra nen Sara anggano matatken la ra. (Gen. 18:10-14; 21:1-3; Roma 4:19-21) Si Abraham et apaseguroan met ed imbagan mismo nen Jehova. Inkuan na Dios: “Dia ed Isaac ningaran naani so saray ilalak mo.” (Gen. 21:12) Sirin, mabiskeg iray rason nen Abraham pian manilalon paolien na Dios si Isaac.

6, 7. (a) Antoy insipan nen Jehova ed si Abraham? (b) Panon ya angiter na ilalo ed katooan so sipan nen Jehova ed si Abraham?

⁶ Lapud mabisbiskeg so pananisia nen Abraham, akisipanan si Jehova ed sikato nipaakar ed “ilalak” to. (Basaen so Genesis 22:18.) Apaneknekan a say manunan kabiangan na sayan “ilalak” et si Jesu-Kristo. (Gal. 3:16) Imbaga nen Jehova ed si Abraham a say “ilalak” to et ondakel a “singa saray bitewen ed katawenan, tan singa saray buer a wala ed gilig na dayat”​—bilang ya ag-amta nen Abraham. (Gen. 22:17) Ingen, diad kaunoran et impaamta itan a bilang. Si Jesu-Kristo tan say 144,000, a kaiba ton manuley ed Panarian to, so manugyop ed satan ya “ilalak.” (Gal. 3:29; Apo. 7:4; 14:1) Sayan Mesianikon Panarian so usaren pian ‘napapalar [odino nabendisyonan] so amin a nasyon.’

⁷ Nayarin agsigpot ya atalosan nen Abraham so kaimportantian na impisipanan nen Jehova ed sikato. Anggaman ontan, “inalagar to so syudad a walaan na saray tuan pundasyon,” so kuan na Biblia. (Heb. 11:10, NW) Satan a syudad et say Panarian na Dios. Pian nagamoran nen Abraham iray bendisyon na Panarian, lautla say andi-anggaan a bilay diad dalin, kaukolan toy nabilay lamet. Tan say bilay ya andi-anggaan et posible met a nagamoran na saramay makaliktar ed Armagedon tan saramay paolien.​—Apo. 7:9, 14; 20:12-14.

“Dinesdes Ak na Espiritu”

8, 9. Akin a say libron Job et aliwa labat a salaysay nipaakar ed inkasubok na sakey a too?

⁸ Diad saramay panaon ed baetay impanbilay na apo ed pueg nen Abraham a si Jose tan si propeta Moises, walay toon nambilay a manngaray Job. Diad libro na Biblia a Job, a nayarin insulat nen Moises, nipaliwawa no akin ya inabuloyan nen Jehova a manirap si Job tan no antoy nansumpalan na saray bengabengatla. Balet, say libro na Job et aliwa labat a salaysay nipaakar ed inkasubok na sakey a too. Akasentro itan ed saray isyu a mangilalanor ed amin a pinalsa. Ipapalinew na sayan libro a say pananguley nen Jehova et matunong, tan ipapabitar na saya a say integridad tan ilalo na amin a lingkor na Dios ed dalin et kaiba ed samay isyun pinalesa ed Eden. Anggaman ag-amta nen Job iyan isyu, agto inabuloyan iramay taloran binmisita ya itanem da’d nonot to ya agto apansiansiay integridad to. (Job 27:5) Saya so nepeg a mamabiskeg ed pananisia tayo tan ontulong pian namorian sarag tayon pansiansiaen so integridad tayo tan nitandoroy soberanya nen Jehova.

⁹ Kayari impansalita na saramay taloran kunwarin managligliwa nen Job, “si Elihu ya anak nen Barakel a Buzita et inmebat.” Antoy amakiwas ed sikaton mansalita? “Napnapno ak la na salita,” so kuan to. “Dinesdes ak na espiritu diad eges ko.” (Job 32:5, 6, 18, NW) Anggaman samay imbaga nen Elihu legan a papakiwasen na espiritu et agawa kayari inkasubok nen Job, makabkabaliksan met itan ed arum. Mangiiter itan na ilalo ed amin a manmamatoor.

10. Antoy mangipanengneng a no maminsan, say mensahe nen Jehova parad sakey a too et walaay mas malaknab ya aplikasyon?

¹⁰ No maminsan, say mensahe nen Jehova parad sakey a too et walaay mas malaknab ya aplikasyon. Ontan so nipabitar ed propesiya nen Daniel a manasaglawi ed samay binatang ya abalbaleg a kiew diad kugip nen Nabucodonosor  ya ari Babilonia. (Dan. 4:10-27) Anggaman asumpal met itan ed kinen Nabucodonosor, walay mas malaknab ya aplikasyon na satan. Ipapabitar na satan a say uley na Dios ed dalin ya inrepresentay panarian na saray nanlapud poli nen Arin David et ompatnag lamet kayari na 2,520 a taon manlapud 607 B.C.E. * Say uley na Dios ed dalin et nipawil sanen nitronoy Jesu-Kristo bilang Ari ed tawen nen 1914. Nonoten pa labat no panon a sumpalen na sayan Panarian so ilalo na saray matulok a katooan diad magano lan arapen!

“Ilaban Mo a Manlapud Ilasur To ed Kalinsurong”

11. Saray imbaga nen Elihu et mangipapabitar na anto nipaakar ed Dios?

¹¹ Sanen eebatan nen Elihu si Job, walay sinalambit ton “sakey ya anghel, sakey a mangipatalos, sakey ed sanlibo, a mangipatnag ed too no anto so matunong nipaakar ed sikato.” Panon to ey no sayan anghel et “manpikasi ed Dios, [pian] sikato so mapalabo ed [too]”? Inkuan nen Elihu: “Diad ontan say Dios mapangasi ed sikato [too], tan kuan to, ‘Sikato so ilaban mo a manlapu ed ilasur to ed kalinsurong, akaromog ak na karondon. Say laman to sikato naani tadtariwa nen say laman na ugaw; sikato ompawil ed saray agew na kaugawan to.’” (Job 33:23-26) Ipapabitar na sarayan salita so inkamabulos na Dios a mangawat na ‘dondon’ odino pananakbong parad saray magbabawin katooan.​—Job 33:24.

12. Saray balikas nen Elihu et angiter ed katooan na anton ilalo?

¹² Nayarin agsigpot ya atalosan nen Elihu so kaimportantian na dondon, singa met ed saray propeta ya agda sigpot ya atalosan so amin ya insulat da. (Dan. 12:8; 1 Ped. 1:10-12) Balet ipapabitar na sarayan balikas to so ilalo ya onsabi panaon, say Dios so mangawat na dondon tan mangibulos ed katooan manlapud itatatken tan patey. Imparungtal met na saray balikas nen Elihu so alay abig ya ilalon andi-anggaan a bilay. Ipapanengneng met na libron Job a walay kikioli.​—Job 14:14, 15.

13. Saray salita nen Elihu et walaan na anton kabaliksan parad saray Kristiano?

¹³ Anggad natan, saray salita nen Elihu et siansia nin makabkabaliksan ed minilyon a Kristiano a maniilalon makaliktar ed kaderal na sayan kaplesan a sistema. Saramay makaliktar a matatken la et ompawil ed kaksilan.  (Apo. 7:9, 10, 14-17) Ontan met, say ilalon naimatonan ya ompawil ed panaon na kaksilan iray napaoli et mamapaligsa ed saray matoor a totoo. Siempre, say pakagamor na imortal a bilay ed tawen na saray alanaan a Kristiano tan andi-anggaan a bilay ed dalin na ‘arum a karnero’ nen Jesus et akadepende ed pangipatnag day pananisia ed dondon bagat nen Kristo.​—Juan 10:16; Roma 6:23.

Inakmon so Patey Manlapud Dalin

14. Antoy mangipapanengneng a kaukolan na saray Israelita so mas matalonggaring ni nen say Mosaikon Ganggan pian nawalaay ilalon andi-anggaan a bilay?

¹⁴ Saray ilalak nen Abraham et nagmaliw a sakey a nasyon sanen akisipanan ira ed Dios. Sanen inter nen Jehova so Ganggan ed sikara, inkuan to: “Unoren yo so saray panangitontonan ko, tan saray bilibilin ko a no gawaen na sakey a too so saraya, sikato so manbilay.” (Lev. 18:5) Balet, lapud agda sarag a kapeten so perpekton estandarte na Ganggan, saray Israelita so kinondena na Ganggan tan kaukolan iran nibulos manlapud satan ya impakakondena.​—Gal. 3:13.

15. Apuyanan si David a mangisulat na anton bendisyon ed arapen?

¹⁵ Nilikud ed Moises, wala ni ray managsulat na Biblia a pinuyanan nen Jehova a manalambit ed ilalon andi-anggaan a bilay. (Sal. 21:4; 37:29) Alimbawa, sinampotan nen salmista David so salmo nipaakar ed pankakasakey na saray tuan managdayew ed Sion diad oniaran salita: “Si Jehova imbaki to’d man so [“bendisyon,” NW], salanti bilay ya andi-anggaan.”​—Sal. 133:3.

16. Panamegley nen Isaias, antoy insipan nen Jehova a nagawa ed “amin a dalin” diad arapen?

¹⁶ Pinuyanan nen Jehova si Isaias a manpropesiya nipaakar ed andi-anggaan a bilay ed dalin. (Basaen so Isaias 25:7, 8.) Singa ed makaapos a “sakbong” ya ules, say kasalanan tan patey et abayag lan mamapairap ed katooan. Pinaseguroan nen Jehova iray totoo to a say kasalanan tan patey et naakmon, odino naekal “manlapu ed amin a dalin.”

17. Anton nipropesiyan betang na Mesias so angilukas na dalan a mamaarap ed andi-anggaan a bilay?

¹⁷ Nonoten pa met so proseson nidalatdat ed Mosaikon Ganggan nipaakar ed kanding a parad Azazel. Maminsan ed sakey taon, diad Agew na Pananakbong, say atagey a saserdote et ‘itapew to ray lima to ed ulo na mabilay a kanding, tan ipatua toy amin a kasalanan na  ananak na Israel, tan amin ya insumpa ra, tan iyan to ra ed ulo na kanding tan say kanding itarok toy amin a kasalanan da ed katakelan.’ (Lev. 16:7-10, 21, 22) Impasakbay nen Isaias so isabi na Mesias, a manumpal na mipadparan betang tan mangekal na “sakit,” “ermen,” tan “saray impakasumlang tayo,” sirin et alukasan so dalan a mamaarap ed andi-anggaan a bilay.​—Basaen so Isaias 53:4-6, 12.

18, 19. Anton ilalo so nipabitar ed Isaias 26:19 tan ed Daniel 12:13?

¹⁸ Panamegley nen Isaias, oniay inkuan nen Jehova ed saray Israelita: “Saray inatey mo ombilay ira . . . onalagey ira. Liing tan mankanta kayo, sikayo, a manayam dia ed dabok; Ta say linaew mo [et] singa linaew na saray dika, tan say dalin ipaway da naani so saray inatey.” (Isa. 26:19) Malinlinew ed Hebreon Kasulatan a walay ilalon kikioli tan bilay ed dalin. Alimbawa, sanen manedad lay Daniel na ngalngali 100, impaseguro nen Jehova ed sikato: “Manpainawa ka naani, tan onalagey ka naani ed . . . kasampotan na saray agew.”​—Dan. 12:13.

¹⁹ Lapud ilalon kikioli, oniay nibaga nen Marta ed si Jesus nipaakar ed inatey ya agi to: “Amtak a [sikatoy] onoli ed bilay sano kioli ed kaunoran ya agew.” (Juan 11:24) Sayan ilalo kasi et inuman na bangabangat nen Jesus tan saray apuyanan a sulat na saray disipulo to? Siansia ni kasin say andi-anggaan a bilay ed dalin so ilalon iyoopresi nen Jehova ed katooan? Pantongtongan tayo iray ebat ed onsublay ya artikulo.

[Paimano ed Leksab]

Nipaliwawam Kasi?

• Say katooan so “impauleyan ed kaapaan” dia ed anton ilalo?

• Antoy mangipapanengneng a walay pananisia nen Abraham ed kikioli?

• Saray balikas nen Elihu ed si Job et angiter ed katooan na anton ilalo?

• Panon ya indanet na Hebreon Kasulatan so ilalon kikioli tan andi-anggaan a bilay ed dalin?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 5]

Saray balikas nen Elihu ed si Job et angiter na ilalo a say katooan et nibulos manlapud itatatken tan patey

[Litrato ed pahina 6]

Apaseguroan si Daniel a ‘sikatoy onalagey diad kasampotan na saray agew’