‘Itultuloy a Daegen so Mauges’ Diad Pangontrol ed Sanok

“Agkayo ombabales parad inkasikayo, inad-aro, . . . noagta mantultuloy [a] daegen so mauges diad panamegley na maong.”​—ROMA 12:19, 21.

1, 2. Anton maong ya alimbawa so impanengneng na pigaran Tasi?

WALAY 34 a Tasi nen Jehova a manbiabiahe pian atendian so programa na pangidedika ed sangan opisina. Nanstop-over so eroplano ra pian manpagasolina ran kuan. Sakey oras labat komon iman, balet ta nalmoan a walay deral manaya na eroplano, kanian binmayag ira na 44 oras ed melmelag ya airport, ya anggapoy magenap a naakan, nainum, odino malinis a kasilyas. Maunganget laingen so dakel a pasahero, iniingalan tan ngalngali da sakitan iray empleyado na airport. Balet ta kakkalmado nin siansia iray agagi tayo.

² Akasabin siansia iramay agagi a dugaruga labat parad unor a parte na programa. Anggano naknaksawan ira, tinmilak ni ra pian makapilimog ed saray agagi diman. Ag-abayag et naamtaan dan walara manayay akaimano ed inkamapasensia tan inkakalmado ra. Oniay imbaga na sakey a pasahero ed kompanya na eroplano: “No anggapo iramay 34 a Kristiano, seguradon gulo la diad airport.”

Manbibilay Itayo ed Maisasanok a Mundo

3, 4. (a) Panon ya naaapektoan na graben sanok so totoo, tan kapigan ni iya ginmapo? (b) Kasin asarag komon nen Cain a kontrolen so sanok to? Ipaliwawa.

³ Lapud kairapay bilay tan desdes ed sayan mauges a sistema, main-inomay ya naingongotan iray totoo. (Deu. 28:34) Tan kaslakan iyan manreresulta ed panamusol tan karawalan. Manggi-guerra iray bansa tan anggan saray mankakanasyon. Diad mismon abung ingen et mankokolkol iray sankapamilyaan. Say ontan a sanok tan karawalan et abayag lan nagagawa, nanlapu la nen pinatey na panguloan di Adan tan Eva, a si Cain, so yugtan ton si Abel lapud sanok tan imon. Ginawa iya nen Cain anggano sikatoy binagaan la nen Jehova a kontrolen toy liknaan to, diad ontan et sikatoy nabendisyonan.​—Basaen so Genesis 4:6-8.

⁴ Anggaman atawir nen Cain so ag-inkaperpekto, sarag ton pilien no antoy gawaen to. Sarag to pa komon a pokpokay sanok to. Sikaton talaga sirin so natetel ed maruksan impamatey to. Ontan met ed sikatayo, lapud ag-itayo perpekto, aliwan mainomay a paliisan so isanok tan pakagaway makapuy lapud sanok. Sakey ni, wala ray probleman makaarum ed pakaalipanesan tayo diad sayan “mair-irap a panaon.” (2 Tim. 3:1) Singa bilang, nayarin lalo itayon nadedesdes lapud problema’d ekonomya. Ibabaga na saray pulis tan saray ontutulong ed pamilya ya organisasyon a say kairapay bilay et sakey ed saray rason no akin ya onloloor so pankokolkol tan panagkabil diad pamilya.

5, 6. Antoy panmoria na mundo nipaakar ed sanok a nayarin mangapekta ed sikatayo?

⁵ Sakey ni, karaklan a napipilimogan tayo et “maaro ed inkasikaran dili,” “mapaatagey,” tan “masesebeg” ni ingen. Mainomay itayon naalisan na onia ran makapuy ya ugali kanian maingongot tayo met la. (2 Tim. 3:2-5) Diad tua, mabetbet ya ipapanengneng ed saray pelikula tan palabas a maabig so ombawi, a duga labat  tan makatunongan a solusyon ed problema so panlalaban. Kaslakan a wala imay parte ed istorya a pateyen na bida so kontra-bida, tan satan so pitalaran na saray manbabantay.

⁶ Saray ontan a propaganda et agmanlalapud Dios, noagta isusugsog na saratan so kagagawa odino “espiritu na mundo” tan say panlabayan na masanok a manuley to, si Satanas. (1 Cor. 2:12; Efe. 2:2; Apo. 12:12) Ilalagyat na sayan espiritu so pamenek ed pilpilalek na makasalanan a laman tan talagan sumlang iya ed masanton espiritu na Dios tan ed bunga na satan. On, sakey ed saray importantin bangat nen Kristo et say ag-ibawi anggano walay rason tayon onsulag. (Basaen so Mateo 5:39, 44, 45.) Panon tayo sirin a lalon niyaplika iray bangat nen Jesus?

Maong tan Mauges Iran Alimbawa

7. Antoy resulta sanen agpinokpokan nen Simeon tan Levi so sanok da?

⁷ Dakel a simbawa nipaakar ed panangontrol ed sanok so naromog ed Biblia. Wala met ditan iray istorya a pakaaralan tayo no antoy nayarin nagawa sano pokpokan tayo odino andi so sanok tayo. Imanoen pay agawa sanen si Simeon tan Levi ya anak nen Jacob et binmawi ed si Siquem lapud pinasoot ton inakdolan so agi ran si Dina. “Immimbel ira, tan asanokan ira a mapalalo.” (Gen. 34:7) Insan, inataki na arum nin anak nen Jacob so syudad nen Siquem, tinatakewan da ra, tan inaala da iray bibii tan ugugaw. Ginawa da iya aliwa labat a lapud si Dina, noagta ipapasen dan kababaingan na pamilya ra so agawa tan aderal so reputasyon da. Say pakalikna ra et sikara tan say ama ran si Jacob so ininsulto nen Siquem. Anto balet so panmoria nen Jacob ed satan?

8. Antoy naaralan tayo ed imbawi di Simeon tan Levi?

⁸ Seguradon nanermen a maong si Jacob ed asagmak nen Dina, ingen ta agto kinonsinti so imbawi nen Simeon tan Levi. Siansia nin onia balet so inkatunongan da: “Agnayarin gawaen dan singa marutak a bii si Dina ya agi mi.”  (Gen. 34:31, Maung a Balita) Ag-angangga ditan so istorya, ta ag-agustoan nen Jehova so ginawa ra. Kayari pigaran taon, impasakbay nen Jacob a lapud karamsakan di Simeon tan Levi, nitaytayak iray ilalak da ed saray tribu na Israel. (Basaen so Genesis 49:5-7.) On, lapud agda pinokpokay sanok da, naandi ed sikara so pabor na Dios tan pabor na ama ra.

9. Kapigan ngalngali ag-apokpokan nen David so sanok to?

⁹ Miduma balet si Arin David. Dakel komoy pankanawnawa ton ombawi, ingen ta agto ginawa itan. (1 Sam. 24:3-7) Aminsan balet, agto lawari apokpokay onsanok. Walay mayaman a manngaran na Nabal ya ineyag-eyagan to ray sundalo nen David, anggano sinalimbengan day ayayep tan saray managpastol to. Asakitan si David ed saman ya ginawa nen Nabal ed saray sundalo to kanian labay toy ombawi. Legan ya mamapaarap lay David tan saray sundalo to ya onataki ed si Nabal tan ed sankaabungan to, impasabi na sakey a balolaki ed si Abigail, say marunong ya asawa nen Nabal, no antoy agawa tan akikasin manggawa komoy paraan. Tamtampol ya angiparaan si Abigail na dakel ya tagano tan iinumen insan to inabet si David. Sikatoy mapaabeban kinmerew na dispensa ed agmarespeton ugali nen Nabal tan akikasi lapud amta ton matakot si David ed si Jehova. Akatulong iya ed si David tan inkuan ton: “Salamat ed Dios . . . lapud impangipaliis mo’d siak ed pamatey ko’d kaparak a too.”​—1 Sam. 25:2-35, MB.

Manepeg ya Awawey na Kristiano

10. Anton awawey so nepeg ya ipatnag na saray Kristiano no nipaakar ed panangibales?

¹⁰ Ipapanengneng na samay agawa’d si Simeon tan Levi, tan ed si David tan Abigail, ya kabusol nen Jehova so agkinontrol a sanok tan inkaruksa. Say bebendisyonan to et saramay mansasagpot ya mikareenan. Oniay insulat nen apostol Pablo: “No posible, diad anggaan na nayarian yo, mikareenan kayo ed amin a totoo. Agkayo ombabales parad inkasikayo, inad-aro, noagta ikdan yo na pasen so sanok; ta walan nisulat: ‘Betang ko so panangibales; siak so ombales, kuan nen Jehova.’ Balet, ‘no narasan so kabusol mo, pakan mo; no napgaan, painum mo; ta diad panggawam ed saya et nabuntonan mo na mandarlang iran ngalab so ulo to.’ Agka padadaeg ed mauges, noagta mantultuloy mon daegen so mauges diad panamegley na maong.”​—Roma 12:18-21. *

11. Antoy ginawa na sakey ya agi pian nakontrol toy sanok to?

¹¹ Sarag tayon iyaplika itan ya simbawa. Singa bilang, irereklamo na sakey ya agi ed elder so balon manedyer to. Inkuan ton aliwliwa kunoy ugali na manedyer to tan suplada. Mansyodot a maong ‘may agi tan labay to lay manresign. Sikatoy sinimbawa na elder ya agbengatbengat a mandedesisyon. Atebek na elder ya linmoor so situasyon lapud maingongot a reaksion na agi ed aliwliwan trato na manedyer to. (Tito 3:1-3) Impamoria na elder ya anggano makalmo bilang na sananey a trabaho, siansia nin kaukolan ton umaney reaksion to’d negatibon ugali na arum. Tan sinimbawa ton tratoen na agi imay manedyer to ed paraan ya labay ton pantrato na arum ed sikato, a singa imbangat nen Jesus ya gawaen tayo. (Basaen so Lucas 6:31.) Ginawa itan na agi. Antoy resulta ey? Ag-abayag, anguman so ugali na manedyer, tan akisalamat ni ingen ed inkakuli na sayan agi.

12. Akin ya mas liknaen tayo no kaagian so akasakit ed sikatayo?

¹² Nayarin agtayo la nabigla no walaray ontan ya problema tayo ed saray aliwan kaagian. Diad sayan sistema nen Satanas, amta tayon talagan aliwan patas so bilay, tan kaukolan tayoy kontrol pian agnapasanok na mauges a totoo. (Sal. 37:1-11; Ecl. 8:12, 13; 12:13, 14) Balet no kaagian lay akasakit ed sikatayo, ompan mas liknaen tayo ‘tan. Oniay inkuan na sakey ya agi: “Sanen wala ak la’d katuaan, ngalngali  agko naawat ya aliwan perpekto manaya iray lingkor nen Jehova.” Sanen ag-itayo la kabiangan na sayan mundon andiay panangaro, iilaloan tayon amin komon ed kongregasyon et mangipanengneng na kaabigan. Kanian no walay kaagian ya butakbutak a mansalita odino aliwan makonsidera, lalo la no walay pribilehyo to’d kongregasyon, sikatayoy nasakitan odino nasyodotan. Ompan say ibaga tayo et, ‘Singa agak makapanisian nagawaan iya na agi!’ Diad tua, walay ontan met iran agawa diad saray alanaan a Kristiano nen panaon na saray apostol. (Gal. 2:11-14; 5:15; Sant. 3:14, 15) Antoy nepeg a reaksion tayo no nagawa itan ed sikatayo?

13. Akin a nepeg tayon solbaren iray agpantatalosan, tan panon?

¹³ Intuloy ni na samay agi ya asalambit niman: “Talagan akatulong so pangipipikasik ed siopaman ya akasakit ed siak.” Unong ya abasa tayo la, imbangat nen Jesus ya ipikasi tayo iramay mamapasegsegang ed sikatayo. (Mat. 5:44) Lalon manepeg sirin ya ipikasi tayo iray agagi tayo! No panon ya labay na sakey ya ama a saray anak to et manaaroan, labay met nen Jehova a saray lingkor to ed dalin et makapantutunosan. Pitalaran tayo so panaon sano magnayon itayo lan manbilay a nankakasakey tan maliket. Tan natan ni labat et ibabangat itayo la nen Jehova. Labay ton mitulongan itayo ed baleg a kimey to. Kanian, kaukolan tayon solbaren iray agpantatalosan odino ‘palabasen’ lay lingo na arum tan mantultuloy a mankimey a nankakasakey. (Basaen so Uliran 19:11.) Imbes ya paliisan tayo iray agagi sano walay problema, nepeg tayon mantulongan a mansiansia ed organisasyon nen Jehova, a ditan et sasalimbengan itayo na “magnayon a taklay” to.​—Deu. 33:27, MB.

Maabig so Pansumpalan no Mauyamo Itayo ed Amin

14. Panon tayon nalabanan so makaderal ya impluensya nen Satanas?

¹⁴ Gagawaen nen Satanas tan saray demonyo so anggaay nayarian da a guloen so pamilya  tan kongregasyon, diad ontan et naamper itayo ed pangipulong na maong a balita. Sasalien dan pawalaey inkaapag-apag ed pamilya odino kongregasyon ta amta ran makaderal itan. (Mat. 12:25) Pian nalabanan so mauges ya impluensya ra, nepeg tayon tumboken so simbawa nen Pablo: “Say aripen na Katawan et agnepeg a mikolkol, noagta mauyamo ed amin.” (2 Tim. 2:24) Tandaan a say pilalabanan tayo et ‘aliwan totoo, noagta saray armada na mauges ya espiritu.’ Pian manalo itayo ed sayan laban, kaukolan tayon usaren so espiritual ya armas, kaiba lay ‘sapin na maong a balita na kareenan.’​—Efe. 6:12-18.

15. Antoy nepeg ya reaksion tayo sano atakien itayo na saray kalaban nen Jehova?

¹⁵ Ontan met, pirmin aatakien na saray kalaban nen Jehova iray mareen a lingkor to. Arum ed sarayan kalaban et sasakitan da tayo ran Tasi nen Jehova. Wala met iray mamapauges ed sikatayo diad media odino korte. Ingen ta impasakbay nen Jesus ed saray patumbok to a nagawa iya. (Mat. 5:11, 12) Antoy nepeg ya reaksion tayo ey? Agtayon balot ‘ibabales so mauges ed mauges,’ diad salita man odino diad kiwas tayo.​—Roma 12:17; basaen so 1 Pedro 3:16.

16, 17. Anton so naeksperiensya na sakey ya kongregasyon?

¹⁶ Antokaman ni gawaen na Diablo ed sikatayo, no ‘daegen tayo so mauges panamegley na maong,’ makapangiter itayoy maabig a pantasi. Alimbawa, walay kongregasyon diad isla ed Pasipiko ya angabang na hall parad Memoryal. Sanen naamtaan iya na opisyales na simbaan diman, binagaan da ray membro ra ya mimisa ed saman ya hall, diad oras ya ombana ed Memoryal. Balet, ingganggan na hepe na pulis irayan opisyales na simbaan ya bakantien day hall diad oras na pangusar na saray Tasi. Nen asabi la balet so oras, napno imay hall na membro ra, tan diman da labat inggapoy misa.

¹⁷ Sanen puersaan la ran paalisen na pupulis, tinepetan na lider na simbaan so sakey ya elder tayo: “Wala amoy okasyon yo’d sayan labi?” Imbaga na elder a manselebra ira na Memoryal, tan oniay ebat na samay laki: “Ay agi, agko amta!” Et inmebat so sakey ya pulis: “Anta imbaga mi balet ed sikayo, nen kabuasan ni!” Nilingaw na laki imay elder tan singa mamapasyodot so imis to, insan inkuan to: “Antoy gawaen yo natan ey? Ni, dakel so wadian mimisa. Iganggan yo ray pupulis ya paekalen kami?” Inmaneobra to ray bengabengatla pian papawayen ya saray Tasi so mauges! Antoy reaksion na saraman ya agagi?

18. Antoy reaksion na saramay agagi anggaman walay rason da komon ya onsyodot, tan antoy resulta?

¹⁸ Inmabuloy iray agagi tayo ya manmisa iman a relihyon na kapalduay oras, tan kayari to et gapoan lay Memoryal. Nan-overtime so misa ra, balet nen akaalis la ran amin, ginmapon siansia so Memoryal. Kaimbuasan to, nanmimiting iray opisyales na gobierno. Kayari dan inimbestigaay agawgawa, ingganggan na opisyales na gobierno ya iyanunsio na saman a relihyon a say sengegan na gulo et aliwan saray Tasi, noagta samay lider na simbaan. Akisalamatan da met iray Tasi nen Jehova lapud inkamapasensia da. Maong so resulta na impansagpot na saraman a Tasi a ‘mikareenan ed amin a totoo.’

19. Anto ni makatulong pian napansiansiay pikakareenan ed arum?

¹⁹ Say sakey nin makatulong pian napansiansiay pikakareenan ed arum et say maabig a pananalita. Aralen tayo ed onsublay ya artikulo no anto itan, tan no panon a magmaliw a lawas maabig so pananalita tayo.

[Paimano ed leksab]

Kasin Nipaliwawam?

• Akin et misasanok iray totoo’d mundo natan?

• Antoran alimbawa ed Biblia so mangipapanengneng ed resulta na pangontrol odino agpangontrol ed sanok?

• Antoy nepeg ya reaksion tayo no nasakitan itayo na kaagian?

• Antoy nepeg ya reaksion tayo ed panangataki na saray aliwan agagi?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 16]

Anempet si Simeon tan Levi​—ingen ta agda kinontrol so sanok da

[Saray litrato ed pahina 18]

No ipanengneng tayoy kaabigan, nayarin manguman so ugali na arum