Ipurek ed Ananak Yo so Kablian na Panagbasa tan Panagaral
Ipurek ed Ananak Yo so Kablian na Panagbasa tan Panagaral
SAY sakey ya importantin paraan pian maong so pansumpalan na ananak yo et say pangibangat ed sikaran manbasa tan manaral. Tan talagan makapalikliket so panggawa’d satan! Walaray arum a say labalabay dan nodnonoten ed impanugaw da et saramay panaon a babasaan ira na atateng da. Say panagbasa et talagan makapnek, tan ontan met ed saray iter ton gunggona. Nagkalalo la ed saray lingkor na Dios, ta baleg so nagawaan na panagaral na Biblia diad iyaaligwas ed espiritual. Oniay imbaga na sakey a Kristianon ateng: “Say papablien tayon maong et saramay bengatlan nababasa tan nanaaralan tayo.”
Say dugan panagaral et ontulong ed ananak yon mas onapit ed si Jehova. (Sal. 1:1-3, 6) Anggaman agmet kaukolan ya marunong a manbasa so sakey pian nisalba, ipapanengneng na Biblia a say panagbasa et mangiter na dakel ya espiritual a gunggona. Singa bilang, ibabaga na Apocalipsis 1:3 ya: “Maliket imay manbabasan maksil tan saramay onderengel ed saray salita na sayan propesiya.” Ontan met, impabitar nen apostol Pablo so nipaakar ed sakey a bengatlan importante ed panagaral—say pangipokus na imano. Oniay pinuyanan a simbawa to’d si Timoteo: “Morekdek mo irayan bengatla; saraya so iyulom.” Akin? “Pian nanengneng na amin a totoo so iyaaligwas mo.”—1 Tim. 4:15.
Balet, agto labay ya ibagan no marunong a manbasa tan maong so ulo na sakey a too et napinabangan to la iratan ya abilidad. Dakel pay agmet lanlamang manguusar ed saratan ya abilidad da. Imbes, masyado iran okupado ed saray agtanto importantin bengatla. Panon sirin ya nipurek na atateng ed ananak da ya importanti so pangalay pikakabat a napinabangan da?
Baleg so Nagawaan na Panangaro tan Ehemplo Yo
Panliketan na ananak so panagaral na pamilya no diad satan et nalikna ran inad-aro yo ra. Oniay nanonotan na sanasawan Owen tan Claudia nipaakar ed duaran anak da: “Pitalaran day panagaral mi ta espisyal itan, ditan et maligeligen tan relaks ira. Amta ran diad kada panaral mi et nalikna da so panangaro mi.” No diad panagaral yo et nalilikna na ananak yoy panangaro yo’d sikara, siansia nin pablien day panagaral anggad mairap iran panaon na inkatin-edyer. Natan et payunir la iray anak di Owen tan Claudia, tan siansia nin nagugunggonaan ira ed nipasalan dan panagbasa tan panagaral.
Baleg met so nitulong na ehemploy atateng. No lanang ya nanenengneng na ananak a manbabasa tan manaaral so ateng da, ipasen dan saratan et parte la na bilay da. Bilang ateng, panon mon ipanengneng itan ya alimbawa no agka tanton mabasa? Kaukolan mon umaney prayuridad tan kanonotan mo. (Roma 2:21) Tandaan mon baleg so epekto’d ananak mo no lanang da kan nanenengneng a manbabasa. No pampepelengan moy manbasa na Biblia, tan manparaan parad aral tan panagaral na pamilya, ipapaslep mo’d ananak mo ya importante iratan.
Kanian, kaukolan ya ipanengneng yoy panangaro tan maong ya ehemplo pian nipurek ed ananak yoy kablian na panagbasa. Antora balet so praktikal a paraan pian napaseseg yo iran manbasa tan manaral?
Tulongan Iray Anak a Nawalaay Interes ed Panagbasa
Antoray pigaran importantin paraan pian ontuboy interes na ananak yo ed panagbasa? Ipasal yo la ra’d libro anggano uga-ugaw ni ran maong. Oniay inrekomenda na Kristianon elder ya impurek na atateng to’d sikato so kabliay panagbasa: “Ipasal yo ray anak yo ed libro. No ontan so gawaen yo, ipasen dan kaaro iray libro tan saratan et magmaliw lan parte bilay da.” Saray libron base ed Biblia a singa say Manaral Manlapud Sankamaongan a Managbangat tan My Book of Bible Stories et labalabay lan bukayen na dakel ya ugugaw anggano agni ra makabasa. No ibasa yo’d ananak yo iray ontan a publikasyon, agyo ra labat ibabangat a mansalita, noagta ibabangat yo met ira na saray “espiritual a bengatla” tan “espiritual a salita.”—1 Cor. 2:13.
Regular iran basaan na maksil. Nepeg a walay eskedyul mon basaan so ananak mo diad inagew-agew. Diad ontan et nakabisado day dugan panangibalikas ed saray salita tan nipasal mo ran manbasa. Importante met no panon so panagbasam. Kaukolan a mabila-bilay itan pian malikeliket iran ondengel. Ompan walay saksakey ya istoryan lanang dan ipabasa ed sika. Agka onsasawan basaen itan! Onsabi lanlamang so panaon ya sananey met lay labay da. Balet ta agmo ipipilit ya basaan mo ra. Singa si Jesus, imbangat to iramay dinmengel ed sikato “unong ed nasarag dan dengelen.” (Mar. 4:33) No agmo puersaen iray anak mo, mas pitalaran day eskedyul na panagbasam ed sikara, tan mas nawalaan iray interes ed panagbasa.
Pibiangen ira tan pantongtongan yoy binasam. Seguradon panliketan mo sano dakel lan salita so nibalikas tan natalosan na anak mo. Mas maples so iyaligwas da no pantongtongan yoy binasam. Satan so ontulong ed ananak pian “naaralan da iray salitan kaukolan dan amtaen tan talosan sano makabasa la ra,” so kuan na sakey a libro nipaakar ed no panon a magmaliw a maong a manbasa iray ugugaw. Intuloy ni na satan ya “parad ugugaw ya onggagapo ni labat a makaaral, importante so pitongtong ed sikara—no pakaaralan da itan, . . . mas maabig.”
Pasesegen iran basaan tan tepetan da kayo. Nayarin sikan mismo so mantepet nipaakar ed binasa yo tan mangiter ka na saray posiblin ebat. Diad ontan et naaralan na ananak mo a saray libro et napangalaay impormasyon tan walay kabaliksan na saray salitan babasaen da. Makatulong so pantepet lalo la no say babasaen yo et say Salita na Dios, say libron mankarga na sankaimportantian iran salita.—Heb. 4:12.
Tandaan yo balet ya say panagbasa et agbasta-basta naaralan. Kaukolan so panaon tan panagpraktis pian say sakey et magmaliw ya maong a manbasa. Lanang yon komendaan sirin iray anak yo ed pansasagpot dan manaral a manbasa, diad ontan et napaseseg iran mas pablien itan.
Makagunggona tan Makapalikliket so Panagbasa
Pian namoria na ananak ya importante so panagbasa, ibangat yo ra no panon dan gawaen so panagaral. Kaiba’d panagaral so pangamta ed saray impormasyon tan talosan no panon iratan a mankokonektaan. Pian nagawaan itan, kaukolan ya pambibiiganen, tandaan, tan iyaplika iray impormasyon. Sano naaralan la na ugaw no panon so panagaral tan no panon ton nausar iray nanaaralan to, ditan to namorian makagunggona tan makapalikliket itan.—Ecl. 10:10.
Ibangat ira ed no antoray nakaukolan ed panagaral. Maabig a pankanawnawa so Panagdayew na Pamilya diad labi tan panangonsidera
ed inagew-agew a teksto pian nibangat ed ananak so dugan panagaral. Diad sarayan panaon et nipapasal iran mandeen tan iteen so imano ra ed sakey a tema, kanian naaralan day manpokus. Tan tepetan yo ra no panon a say kaykayari yon inaral et mikonektaan ed saray amta da la. Diad satan et nibabangat yo ran mangikompara. Marakep met no ibangat yo ran mansumaryo, a paisalaysay ed dilin salita ra so abasa ra. Makatulong iya pian natalosan tan natandaan da itan. Say sananey nin ontulong ed memorya ra et no ibangat yo ran manrepaso, ya paulit ed sikara iray manunan punto kayari dan basaen so sakey ya artikulo. Anggan saray angkelag nin ugugaw et sarag met lan ibangat a mansulat na saray importantin punto diad panaaral yo odino diad saray Kristianon pantitipon. Balbaleg so nitulong na saya ed panagpokus da! No gawaen yo iraya, magmaliw a makapalikliket tan makabaliksan so panagaral yo.Ag-abuloyan a walay makaamper ed panagaral yo. Mas mainomay so manpokus no say pasen ya panaralan et presko, maliwawa, mareen tan komportable. Ontan met, kaukolan ya nanengneng na ananak ya papablien na atateng da so panagaral. Oniay imbaga na sakey ya ina: “Talagan importante ya regular tan agmanguman-uman so eskedyul na panagbasa tan panagaral. Saya so ontulong pian naaralan na ananak a tumbokey eskedyul. Diad ontan et namoria ran kaukolan a nasumpal so sakey a bengatla diad niganan panaon.” Walaray atateng ya agda iyaabuloy ya alaen na arum a bengatla so oras a parad panagaral. Unong ed sakey ya propesyonal, baleg a tulong iya pian niyugali na ananak so dugan panagaral.
Idanet so kaimportantian na panagaral. Tulongan iray ananak yon namoria a napinabangan da iray nanaaralan da. No nausar da ray impormasyon ya naamtaan da, ditan da mas nanengneng so kakanaan na panagaral. Oniay kuan na agin balolaki: “Napipilitan ak labat ya manaral no agko met lanlamang itan napinabangan. Balet no niyaplikak itan ed bilay ko, mas magunaet ak ya talosan itan.” Mas iyulo na saray kalangweran so aaralen da no nanengneng day kaimportantian na satan ed bilay da. Diad ontan et mas magunaet la ran manaral, no panon ya nensaman et nanggunaetan day manbasa.
Say Sankaabigan a Gunggona
Dakerakel so gunggona no ipurek ed ananak so kaimportantian na panagbasa. Talagan makapaliket so pambasa tan panaral. Likud ed satan, napinabangan itan na ananak sano maneskuela odino mantrabaho la ra, ontan met, natalosan da iray nagagawa ed mundo, maong so pidedeneng da’d arum a too, tan mas onapit so liknaan da ed atateng da.
Say sankaimportantian balet ed amin, ontulong so interes ed panagaral pian saray anak et magmaliw ya manonot ed espiritual. No walay interes dan manaral, pilaleken dan amtaen so “kaawang tan karukey tan kaatagey tan kaaralem” na katuaan ed Biblia. (Efe. 3:18) Siempre, baleg nin siansiay nagawaan na panangibangat na Kristianon atateng ed ananak da. No mangigana iray panaon ed ananak da, tan gawaen day anggaay nayarian dan maong so pamabaleg ed sikara, nayari dan ilaloan ya onsabi panaon et magmaliw met a lingkor nen Jehova iray anak da. No ibangat yo ray anak yon iyugali so dugan panagaral, natulongan iran onaligwas ed espiritual tan onapit ed Dios. Talagan importante sirin ya ipikasi yo’d si Jehova a bendisyonan to so pansasagpot yon nipurek ed ananak yo so kablian na panagbasa tan panagaral.—Uli. 22:6.
[Kahon/Saray litrato ed pahina 26]
Panagbasa . . .
• Ipasal iray anak ed libro
• Basaan iran maksil
• Pibiangen ira
• Pantongtongay binasa yo
• Pasesegen iran basaan kayo
• Pasesegen iran mantepet
Panagaral . . .
• Ipanengneng so maong ya alimbawa
• Ipasal yo ray anak yon . . .
○ manpokus
○ mangikompara
○ mansumaryo
○ manrepaso
○ mangisulat na importanti iran punto
• Ag-abuloyan a walay makaamper ed panagaral yo
• Idanet so kaimportantian na panagaral