Ipatnag ed Pananalitam so “Maaron-Kaabigan”

“Lukasan to so sangi to ed kakabatan; et say tunong na kaabigan na linawa [“maaron-kaabigan,” NW] wala ed dila to.”​—ULI. 31:26.

1, 2. (a) Anton kualidad so ipapaseseg a bayuboan na saray mandadayew ed si Jehova? (b) Anto so pantongtongan ed sayan artikulo?

SI Ari Lemuel nensaman et sinimbawa na ina to, tan sikatoy binilin nipaakar ed importantin kualidad na maong ya asawa. “Lukasan to so sangi to ed kakabatan,” so imbaga na ina to, “et say tunong na kaabigan na linawa [“maaron-kaabigan,” NW] wala ed dila to.” (Uli. 31:1, 10, 26) On, maabig no say pananalita na sakey a makabat a bii tan na amin a malabay a mamaliket ed si Jehova a Dios et atekepay maaron-kaabigan. Nepeg a napatnagan ed panagsalita na amin a mandadayew ed tuan Dios so maaron-kaabigan.

² Anto so maaron-kaabigan? Siopay pangipanengnengan ed saya? Antoy ontulong pian napatnagan ed panagsalita tayo so “maaron-kaabigan”? Tan antoy epekto na satan diad pitotongtong tayo ed kapamilya tan kaagian tayo?

Kaabigan ya Pinakiwas na Matoor a Panangaro

3, 4. (a) Anto so maaron-kaabigan? (b) Anto so pidumaan na maaron-kaabigan ed kaabigan o maong a pitotoo?

³ Siempre, no imbagan maaron-kaabigan, kalaktip ed satan so kualidad ya aro tan kaabigan. Say toon mangipapatnag na kaabigan et interesado ed arum tan iyaansakit to ra panamegley na maabig a gawa tan marespeton pananalita. Say maaron too et interesado ed pankaabigan na arum lapud inaro to ra. Balet, diad orihinal a lenguahe, say salita ya inusar parad maaron-kaabigan et aglabat mankabaliksay kaabigan lapud panangaro. Noagta, satan imay kaabigan a mabulos tan matoor ya ipapatnag ed sakey a too anggad nasumpal so gagala na satan.

⁴ Wala ni pandumaan na maaron-kaabigan tan kaabigan. Say kaabigan odino maong a pitotoo et nayarin ipatnag ed anggan saray agkabat. Sanen aderal so barkon niluganan di apostol Pablo tan saray kaiba ton 275, sikaray pinanengnengan na onian klase na kaabigan na saray taga’d isla na Malta​—totoon agdan balot kabat. (Gawa 27:37–28:2) Diad biek a dapag, say maaron-kaabigan et lalanoren toy matoor tan aralem a siglaotan ed sakey a dati lan maapit ed sika. * Ontan so impanengneng na saray Cineo “ed amin ya anak na Israel, sanen tinmatdang iran nanlapud Ehipto.”​—1 Sam. 15:6.

Kaukolan so Panagdalepdep tan Pikakasi

5. Antoy makatulong pian nakontrol tayoy dila tayo?

⁵ Tua, aliwan mainomay ya ipatnag ed panagsalita so maaron-kaabigan. Oniay insulat nen disipulon Santiago: “Say dila et agnapaamo na anggan siopa ed katooan. Sakey a bengatlan agnakontrol tan makaderal, a napno na makapatey a samal.” (Sant. 3:8) Panon tayon napokpokan iyan kabiangan na laman ya mairap a kontrolen? Makatulong ed sikatayo so imbaga nen Jesus ed saray lider na relihyon nen panaon to: “No anto so daakan a walad  puso, satan so ibabalikas na sangi.” (Mat. 12:34) Pian natekepay maaron-kaabigan so pananalita tayo, kaukolan ya nitanem itan a kualidad diad puso tayo, a magmaliw lan kabiangan na personalidad tayo. Nengnengen tayo no panon a makatulong so panagdalepdep tan pikakasi.

6. Akin et nepeg a maapresya tayon dalepdepen so maaron-kaabigan nen Jehova?

⁶ Si Jehova a Dios et “daakan ed maaro ya abig linawa,” kuan na Biblia. (Exo. 34:6) “Say dalin, O Jehova, napno na maaron abig na linawam,” so inkanta na salmista. (Sal. 119:64) Dakel so naromog tayo ed Biblia a salaysay nipaakar ed no panon ya impanengneng nen Jehova so maaron-kaabigan ed saray mandadayew ed sikato. No dalepdepen tayo tekep na pisasalamat iray ‘ginawgawa nen Jehova,’ napakiwas itayon pilaleken a bayuboan iyan maridios a kualidad.​—Basaen so Salmo 77:12.

7, 8. (a) Panon ya impanengneng nen Jehova so maaron-kaabigan ed si Lot tan say pamilya to? (b) Antoy alikna nen David ed maaron-kaabigan ya impanengneng na Dios ed sikato?

⁷ Alimbawa, imanoen pa no panon ya inliktar nen Jehova so kaanakan nen Abraham a si Lot tan say pamilya to. Sanen magano lan deralen na Dios so Sodoma a panaayam di Lot, sikaray dinagdag na saray anghel a taynan a tampol so syudad. “Et legan to ni ya ameneng,” kuan na Biblia, “saray [anghel] siningkat da so lima to ya intabin, tan say lima nen asawa to, tan saray lima na duaran bibii ya anak to, nisengeg ed panangasi nen Jehova ed sikato nensaman. Et impaway da ra ed syudad tan impasen da ra ed arawi ed syudad.” Sano dalepdepen tayo iyan impangiliktar, agta natetenyeg so kapusoan tayo? Tan agta napapakiwas itayon bidbiren a pakapatnagan iya na maaron-kaabigan na Dios?​—Gen. 19:16, 19.

⁸ Say sakey nin alimbawa et si Arin David na Israel nensaman. Inkanta to: “[Si Jehova] so mamerdona ed saray amin a kasulitan mo; sikato paabigen to so amin a sakisakit mo.” Seguradon misalsalamat si David lapud impamerdona na Dios ed saray kasalanan da nen Bat-sheba! Oniay impangidaydayew to ed si Jehova: “Unong a say tawen et atagey nen say dalin, ontan so kabaleg na maaron abig na linawa to ya onkana ed saraman so ontakot ed sikato.” (Sal. 103:3, 11) No dalepdepen tayo iraya tan saray arum nin salaysay ed Kasulatan, mas naapresya tayo so maaron-kaabigan nen Jehova, tan sikatoy idaydayew tan pisalsalamatan tayo. No lalon napapanoy puso tayo na pisasalamat, lalon naalig tayoy tuan Dios.​—Efe. 5:1.

9. Anto so sankabiskegan a rason no akin ya ipapanengneng na saray lingkor nen Jehova so maaron-kaabigan diad kabibilay da?

⁹ Ipapanengneng na saray alimbawa ed Kasulatan a si Jehova et walaan na maaron-kaabigan odino matoor a panangaro ed saray maapit ed sikato. Komusta balet iramay anggapoy ontan a relasyon ed mabilay a Dios? Kasin maruksa odino anggapoy pibabali to ed sikara? Siempre andi. Say Dios et “maong ed saramay andiay utang na linawa tan mauges,” kuan na Lucas 6:35. “Papasinagen to so agew to ed saray mauges tan maong a totoo tan papepelagen to so uran ed saray matunong tan agmatunong.” (Mat. 5:45) Sanen agtayo ni naaralan so katuaan tan inyaplika itan ed bilay tayo, say naaawat tayo et say kaabigan na Dios. Balet, nen nagmaliw tayon lingkor to, naaawat tayo la so matoor a panangaro to, say agmanguuman a maaron-kaabigan to. (Basaen so Isaias 54:10.) Agaylay pisasalamat tayo lapud satan! Tan satan la so sankabiskegan a rason no akin ya ipanengneng ti met so maaron-kaabigan diad pananalita tan arum nin aspekto na bilay tayo!

10. Akin et makanakanan tulong so pikakasi pian magmaliw a kabiangan na personalidad tayo so maaron-kaabigan?

¹⁰ Makanakanan tulong so pikakasi pian nabayuboan tayoy maaron-kaabigan, lapud say aro tan kaabigan et kabiangan na bunga na masanton espiritu nen Jehova. (Gal. 5:22) No paigiya tayo ed satan ya espiritu, nabayuboan  ed puso tayo so maaron-kaabigan. Say sankadirektaan a paraan pian naawat tayo so masanton espiritu nen Jehova et say pangerew ed satan diad pikakasi. (Luc. 11:13) Matukoy labat ya maminpiga tayon kerewen so masanton espiritu na Dios tan awaten so panangiwanwan na satan. On, importante so panagdalepdep tan pikakasi pian nipatnag tayoy maaron-kaabigan ed pananalita tayo.

Diad Pananalita na Sanasawa

11. (a) Panon tayon amta ya iilaloan nen Jehova so kaasawaan a lalaki a mangipatnag na maaron-kaabigan ed akulaw da? (b) Panon a makatulong so maaron-kaabigan pian nakontrol na asawan laki so dila to?

¹¹ Oniay bilin nen apostol Pablo ed kaasawaan a lalaki: “Itultuloy yon aroen so kaasawaan yo, no panon a say Kristo et inaro to met so kongregasyon tan inter toy inkasikato parad satan.” (Efe. 5:25) Impanonot met nen Pablo so imbaga nen Jehova ed si Adan tan Eva. Insulat na apostol: “Taynan na laki so ama to tan ina to tan iyamong toy asawa to, tan sikaran dua et magmaliw a sakey a laman.” (Efe. 5:31) Malinew, iilaloan nen Jehova ya manmatoor so kaasawaan a lalaki ed akulaw da tan lawas dan ipanengneng so maaron-kaabigan ed sikara. No say pananalita na asawan laki et atekepay matoor a panangaro, agto balbalawen odino ibagbagay kalilingoan na akulaw to. Imbes et irarayew to. (Uli. 31:28) No bilang ta walay agda pantalosan, say maaron-kaabigan so mamakiwas ed asawan laki pian agto pabpabaingan so akulaw to.

12. Panon a nipatnag na asawan bii ya atekepay maaron-kaabigan so pananalita to?

¹² Nepeg met a say pananalita na asawan bii et atekepay maaron-kaabigan. Nepeg ya ag-itan naimpluensyaan na espiritu na mundo. Lapud walay ‘aralem a respeto na bii ed asawa to,’ maabig iray ibabaga to nipaakar ed sikato, diad ontan et lalon respetoen na arum so masiken to. (Efe. 5:33) Tan lapud agto labay ya naekal so respeto na ananak to ed ama ra, agto kokontraen odino kukuestionen so opinyon na masiken to diad arap da. Imbes, resolbien da itan no siksikara la. “Balang bii a makabat ipaalagey to so abung to, balet say maatiw sikato so igeba to ed saray dili a lima to,” kuan na Biblia. (Uli. 14:1) Say ayaman da et makapaliket tan komportablen pasen parad pamilya.

13. Iner a nagkalalo lan ipanengneng so maaron-kaabigan tan panon itan a nagawaan?

¹³ Anggano siksikara labat diad ayaman da, kaukolan a marespeto nin siansia so pananalita na sanasawa. Insulat nen Pablo: “Ekal yo la iratan ya amin ed inkasikayo, say sanok, pasnok, inkauges, makapasakit iran salita, tan agla nepeg ya ompaway ed sangi yo so mabanday a tongtongan.” Inyarum to ni: “Isulong yo so panangabagey, kaabigan, kapaabebaan na nonot, inkaulimek, tan andukey a panag-anos. . . . Isulong yo so aro, ta saya so ayadyarin bedber na pankakasakey.” (Col. 3:8, 12-14) No lanang a narerengel na ananak so maaro tan maong a pananalita diad abung, ag-ira labat napaseseg noagta aligen da ni ingen so pananalita na atateng da.

14. Panon a saray ulo na pamilya et naligliwa ray sankaabungan da diad pananalita?

¹⁴ Oniay insulat na salmista nipaakar ed si  Jehova: “Pikasik ed sika, ta say mapangasi ya abig na linawam so onkana a ligliwak.” (Sal. 119:76) Say manunan paraan a liligliwaen nen Jehova iray totoo to et diad pangiiter to na panamaseseg tan panangiwanwan. (Sal. 119:105) Panon a nagunggonaan iray ulo na pamilya ed ehemplo na mangatatawen ya Ama tayo diad ontan et napaseseg na pananalita ra so sankaabungan da? Diad pangitarya ra na nakaukolan a giya tan panamaseseg. Talagan baleg a pankanawnawa so Panagdayew na Pamilya diad labi pian naamtaan iray espiritual a kayamanan a walad Biblia!​—Uli. 24:4.

Ipanengneng so Matoor a Panangaro ed Kaagian

15. Pian nasalimbengan so kongregasyon, panoy nepeg a pananalita na saray elder tan arum nin matatken ed espiritual ya agagi?

¹⁵ “Say maaro ya abig na linawam tan say katuaan mo so mangiyapiger [odino, manalimbeng] lawas ed siak,” so impikasi nen Arin David. (Sal. 40:11) Nipaakar ed saya, panon a naalig na saray elder tan arum nin matatken ed espiritual ya agagi si Jehova? No diad pananalita tayo et ipapaimano tayo iray Makasulatan ya impormasyon, seguradon maaron-kaabigan itan.​—Uli. 17:17.

16, 17. Antoray pigaran paraan a nipanengneng tayon atekepay maaron-kaabigan so pananalita tayo?

¹⁶ Antoy gawaen tayo no walay naobserbaan tayon agi ya agla mipakna’d saray prinsipyo na Biblia so gagawaen to? Agta pakiwasen itayo na maaron-kaabigan a sikatoy bagaan pian nipetek? (Sal. 141:5) No amta tayon say sakey a kaagian et akagawa na seryoson kasalanan, pakiwasen itayo na matoor a panangaro a sikatoy pasesegen a ‘manawag ed saray mamasiken ed kongregasyon’ pian “sikatoy ipikasi ra, a puyokan day larak diad ngaran nen Jehova.” (Sant. 5:14) No agto impatua so kasalanan to ed saray elder, aliwan maaro tan maabig no agtayo ’tan ipaamta ed sikara. Nayarin walaray kaagian tayon nadidismaya, naeermenan, odino makakaliknay inkaandiay-kana. Nipapanengneng tayon atekepay maaron-kaabigan so pananalita tayo no ‘ligliwaen tayo iramay maneermen.’​—1 Tes. 5:14.

¹⁷ Antoy reaksion tayo no saray kakabusol na Dios et papaugesen da iray kaagian tayo? Imbes a kuestionen tayoy katooran na agagi, maabig no agtayo la eebatan tan dedengelen so ibabaga ra. Odino, no makatunongan met ira, nayari tayon tepeten no angalaan da ed satan ya impormasyon. No saray mamubusol ed Dios et pasooten da tayon ibagay kawalaan na  saray agagi tayo pian pairapen ira, pakiwasen itayo na matoor a panangaro ed saray kaagian pian ag-ipaamta iray impormasyon.​—Uli. 18:24.

“Makaromog na Bilay” so Toon Walaay Maaron-Kaabigan

18, 19. Akin et nepeg ya agnaandi ed dila tayo so maaron-kaabigan sano midedeneng ed agagi?

¹⁸ Say matoor a panangaro et nepeg a napatnagan diad amin ya aspekto na pidedeneng tayo ed saray agagi. Anggan diad saray mairap a situasyon, nepeg a mansiansia so maaron-kaabigan ed pananalita tayo. Sanen say maaron-kaabigan na saray anak na Israel et nagmaliw ya “singa linaew a nanaandipat ed kabkabuasan,” ag-itan agustoan nen Jehova. (Os. 6:4, 6, Maung a Balita) Say labay nen Jehova et say agnaaandi a maaron-kaabigan. Imanoen pa no panon ton bebendisyonan iramay walaan na ontan a kualidad.

¹⁹ Inkuan na Uliran 21:21: “Say ontumbok ed kaptekan tan [maaron] kaabigan makaromog na bilay, kaptekan, tan dayew.” Sakey ed saray bendisyon a naawat tayo et aliwan say antiktikey a bilay, noagta bilay ya andi-anggaan. Tulongan itayo nen Jehova pian ‘nabembenan tayon malet so peteg a bilay.’ (1 Tim. 6:12, 19) Kanian, ‘ipatnag tayo komon so kaabigan na linawa [odino, maaron-kaabigan] ed balang sakey.’​—Zac. 7:9.

[Paimano ed leksab]

Kasin Nipaliwawam?

• Antoy pakatalos mo ed salitan maaron-kaabigan?

• Antoy makatulong pian nipatnag ed pananalita tayo so maaron-kaabigan?

• Panon a nipanengneng na sanasawa so matoor a panangaro diad pananalita ra?

• Antoy mangipapanengneng ya atekepay maaron-kaabigan so pananalita tayo sano midedeneng ed saray kaagian?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 23]

Indaydayew nen David so maaron-kaabigan nen Jehova

[Litrato ed pahina 24]

Wala ta’y regular a Panagdayew na Pamilya yo diad labi?