Sikayoran Kalangweran​—Paigiya ed Salitay Dios

“Anap mo so kakabatan tan say pakatalos!”​—PRO. 4:5, MAUNG A BALITA.

1, 2. (a) Antoy akatulong ed si apostol Pablo pian nadaeg to ray kakapuyan to? (b) Panon kan nawalaan na kakabatan tan pakatalos?

“SANO labay kon gawaen so duga, say mauges so walad siak.” Antam no siopay angibaga’d saya? Anggapoy arum noag si apostol Pablo. Anggan inaro toy Jehova, walaray pankanawnawan mairap ton gawaen so duga. Antoy alikna to’d sayan kakapuyan to? “Pakaskasi ak lan too!” so insulat to. (Roma 7:21-24) Naliliknam ta met itan? Kasin no maminsan et mairap mon gawaey duga? Singa si Pablo, nadidismaya ka met kasi? Aleg komon. Adaeg nen Pablo iray kakapuyan to, tan nasarag mo met itan.

² Antam no antoy akatulong ed si Pablo? Sikatoy nampaigiya ed “maabig iran salita.” (2 Tim. 1:13, 14) Kanian, sikatoy awalaan na kakabatan tan pakatalos a nakaukolan pian nadaeg iray kakapuyan to tan makapandesisyon na duga. Sarag kan tulongan nen Jehova a Dios pian nawalaan kay kakabatan tan pakatalos. (Uli. 4:5) Inter toy sankaabigan ya simbawa diad Salita to, say Biblia. (Basaen so 2 Timoteo 3:16, 17.) Pantongtongan tayo natan no panon kan nagunggonaan ed saray prinsipyon walad Biblia sano midedeneng ed atateng mo, sano manbabadyet, tan sano manbubukbukor.

Paigiya ed Salitay Dios Diad Loob na Pamilya

3, 4. (a) Akin et nayarin mairap mon unoren iray ganggan na atateng mo? (b) Akin et mangiiter na totontonen iray atateng?

³ Kasin mairap mon unoren iray ganggan na atateng mo? Akin ey? Ompan say sakey a rason et labay moy magmaliw a bulos. Normal labat itan. Kabiangan itan na ibabaleg mo. Balet, legan a wala ka ni’d pudir na atateng mo, obligasyon mon unoren ira.​—Efe. 6:1-3.

⁴ No natatalosan mo no akin ya walaray isesebel tan igaganggan na atateng mo, mas mainomay moy ontulok. Tua, ompan no maminsan et naliliknam so alikna nen Brielle, * a mantaon na 18. Oniay inkuan to nipaakar ed atateng to: “Singa ag-ira dinmalan ed inkatin-edyer. Agak nayarin mansalita o manggaway sarilik a desisyon, abalang da ugaw ak ni.” Singa si Brielle, ompano iisipen mon is-istrikto ray atateng mo. Balet, mangiiter iray totontonen ta iyaansakit da ka. Sakey ni, amta na Kristianon atateng ya ebatan da’d si Jehova so paraan na pangaasikaso da’d sika.​—1 Tim. 5:8.

5. Akin et makagunggona ed sika so itulok ed atateng mo?

⁵ On, no uunoren mo ray atateng mo, singa ka manbabayar na utang mo’d banko​—no mabayar ka, mas pautangen ka na banko. Mipadpara, obligasyon mon respetoen tan tuloken iray atateng mo. (Basaen so Uliran 1:8.) No matulok ka, mas panmatalkan da ka. (Luc. 16:10) Siempre, no lanang mo lan agtutulokey ganggan na atateng mo, agmo la pankelawan no istriktoan da ka.

6. Panon ya natulongan na atateng iray anak da pian magmaliw ya matulok?

 ⁶ Say sakey a paraan a natulongan na atateng iray anak dan ontulok et panamegley na alimbawa ra. No mabulos dan tutulokey kakaukolanen nen Jehova, nipapanengneng dan makatunongan iray ganggan na Dios. Ontulong iya ed saray kalangweran pian ontan met so pangipasen da ed saray ganggan na atateng da. (1 Juan 5:3) Diad Biblia, nabasa tayo ya inikdan nen Jehova na pankanawnawa iray lingkor to ya ibalikas so iisipen da. (Gen. 18:22-32; 1 Ara. 22:19-22) Wala ra kasi pankanawnawan nayarin alaen na atateng so opinyon na ananak da?

7, 8. (a) Anto so agnatalosan na arum a kalangweran? (b) Antoy nepeg mon tandaan pian naawat moy pandidisiplina da’d sika?

⁷ Ontan met, nayarin agnatalosan na saray kalangweran so atateng da. Abaloan da et masyado da ran kikritikoen. Ompan no maminsan et naliknam met so alikna nen Craig ya sakey a kalangweran. Inkuan to: “Singa detektib si nanay ko, masitasita.”

⁸ Say panagdisiplina o panangipetek et kaslakan lan ipapasen na arum a panagkritiko. Ibabaga na Biblia a say disiplina et mairap ya awaten anggano duga. (Heb. 12:11) Antoy ontulong pian naawat moy disiplina ra’d sika? Tandaan mo ya bibilinen da ka ta inaro da ka. (Uli. 3:12) Labay da kan ipaliis ed mauges a kagagawa, tan tutulongan da kan nabayuboan iray maong ya ug-ugali. Seguradon amta na atateng mo ya no agda ka disiplinaen, agda ka inaro! (Basaen so Uliran 13:24.) Tandaan met ya natural labat so pakagaway lingo legay ibabaleg mo. Kanian no ipepetek da ka, say imanom et say bilin da. “Dakel ni nagunggonam ed kakabatan nen say diad pilak; mabli ni nen say balitok so kakabatan.”​—Pro. 3:13, 14, MB.

9. Imbes a sankanonot na kalangweran ya aliwa ray atateng da, antoy nepeg dan gawaen?

⁹ Tua, nalilingo met iray atateng. (Sant. 3:2) Sano didisiplinaen da ka, no maminsan et bengatbengat iran mansalita. (Uli. 12:18) Akin et ontan so reaksion da? Ompano nai-stress ira, odino ompan tetetelen day sarili ra ed impakalingom. Imbes ya sankanonot mon aliwa ra, agta marakep no apresyaen moy pansasagpot dan tulongan ka? No maawat ka na disiplina, baleg so nitulong na satan ed sika sano ontatken ka.

10. Antoy gawaen mo pian mainomay mon naawat iray ganggan tan panangipetek na atateng mo?

¹⁰ Antoy gawaen mo pian mainomay mon naawat iray ganggan tan panangipetek na atateng mo? Kaukolan mon paaligwasey paraan na pitatalosan mo’d sikara. Panon mon nagawaan itan? Unona, dengel ka. Inkuan na Biblia a “nepeg ya aliston ondengel, agbengatbengat a mansalita, agmain-inomay a manpasnok.” (Sant. 1:19) Imbes ya manrason kan tampol, kontrol moy emosyon mo tan awat moy ibabaga ra. Say imanom et say ibabaga ra, aliwan say impangibaga ra. Insan, diad dilin salitam et marespeton uliten so imbaga ra, pian naamtaan da ya atalosan mo. Panon to no labay mon ipaliwaway imbagam o ginawam? Mabetbet, maabig no ‘pokpokan moy bibil mo’ anggad agmo ni agawaan so ibibilin da ed sika. (Uli. 10:19) Sano naobserbaan da ya dinengel mo ra, mas dengelen da ka. No ontan so gawaen mo, aliwa lan inuugaw so kagagawam tan papaneknekan mon paigigiya ka ed Salitay Dios.

Paigiya ed Salitay Dios Sano Manbabadyet

11, 12. (a) No nipaakar ed kuarta, antoy ibabangat na Salitay Dios a gawaen tayo, tan akin? (b) Panon kan natulongan na atateng mo a manbadyet?

¹¹ “Say kuarta sakey a sakurong [odino proteksion],” kuan na Biblia. Balet, ipapanengneng met na sayan teksto a mas mabli ni so kakabatan nen say kuarta. (Ecl. 7:12)  Ibabangat itayo na Salitay Dios ya moriaen a makana met so kuarta, balet ta ag-itan aaroen. Akin? Imanom pa iyan ilustrasyon: Say makdem a kutsilyo et mausa-usar ed sakey ya maong a kusinero. Balet, no say mangusar ed satan et sakey a toon agmaalwar odino palaran, ompan nasugat. Mipadpara, mausa-usar so kuarta no say sakey et maong a mangegna’d satan. Balet, “saramay manpipirawat ya onyaman” et nisasakripisyo ray relasyon da ed kakaaro, pamilya, tan anggan dia ed Dios. Kanian, “sinasaksak day inkasikara na dakel ya ot-ot.”​—Basaen so 1 Timoteo 6:9, 10.

¹² Panon mo sirin a naaralay maong a pamemben na kuarta? Agta maabig no tepetan moy atateng mo no panoy panbadyet? Oniay insulat nen Solomon: “Say makabat a too et ondengel tan mangawat ni kaaruman a bilin, tan say makatalos a too et nawalaay maabig a panangiwanwan.” (Uli. 1:5, NW) Si Anna, sakey a kalangweran, et nampabangat ed atateng to. Inkuan to: “Tinulongan ak nen tatay kon manbadyet, tan impanengneng to no panon kaimportante so dugan pamemben na kuarta.” Sikatoy imbangat met nen nanay to na praktikal iran suhestion. “Impasal ak nen nanay ko ya ikomparak ni presyo antis a mangaliw,” so kuan to. Agunggonaan ta si Anna? Oniay imbaga to: “Amtak lan bembenay sarilik a kuarta. Agak la magasgastos kanian anggapoy panaaburidoan kon utang.”

13. No nipaakar ed panaggastos, panon mon disiplinaey inkasika?

¹³ No bastabasta kan mangaliw odino manggastos pian labat napabilib iray kakaarom, agmo naam-amtaan ya onlelereg ka la manaya’d utang. Antoy gawaen mo pian agka napatitan? Kaukolan mon disiplinaey inkasika ed panaggastos. Ontan so ginawa nen Ellena, a manedad na masulok a 20. Oniay inkuan to: “Sano plano min sankakaaro so ompaway, iisipen ko lan tampol no pigara labat so gastosen ko. . . . Man-shopping ak labat kaiba iramay kaarok a maong ya mamemben na kuarta tan mangitagar ni ya mannengneng ed presyo na arum antis ya mangaliw.”

14. Akin et nepeg mon paliisan so “mapalikdon pakayari na kaykayamanan”?

¹⁴ Say pananap tan panbadyet ed kuarta et importantin kabiangan na bilay. Balet, inkuan nen Jesus a say tuan maliket et saramay “manonot ed espiritual a pankaukolan da.” (Mat. 5:3) Impasakbay to a nayarin naamper na “mapalikdon pakayari na kaykayamanan” so espiritualidad na sakey. (Mar. 4:19) Importantin tuloy sirin a paigiya itayo ed Salitay Dios tan pansiansiaen a balanse so panmoria ed kuarta!

Paigiya ed Salitay Dios Sano Manbubukbukor

15. Kapigan mas nasubok so katooran mo’d Dios?

¹⁵ Parad sika, kapigan mas nasubok so katooran mo’d Dios​—sano kaiba iray arum odino sano bukbukor mo? No wala ka’d eskuelaan odino trabaho, nayarin akaparaan kan mangidepensa ed espiritualidad mo. Alerto ka ed saray posiblin patit. No kapigan ka balet manrerelaks tan agmangiimano, diman ka mas mainomay a natukson manggaway aliwa.

16. Akin et unoren moy Jehova anggan sano bukbukor mo?

 ¹⁶ Akin et unoren moy Jehova anggan sano bukbukor mo? Tandaan iya: Sarag mon napaermen odino napaliket si Jehova. (Gen. 6:5, 6; Uli. 27:11) Apektadoy Jehova ed gagawaen mo ta ‘iyaansakit to ka.’ (1 Ped. 5:7) Labay ton sikatoy dengelen mo pian nagunggonaan ka. (Isa. 48:17, 18) Sanen imbaliwala na saray lingkor nen Jehova ed Israel nensaman so simbawa to, sikatoy apaermen da. (Sal. 78:40, 41) Balet, amta tayo ya pinabpabli nen Jehova si propetan Daniel, ta sikatoy tinawag na sakey ya anghel ya “inadaro a maong.” (Dan. 10:11) Akin ey? Ta nansiansian matoor si Daniel ed Dios, aliwa labat a sanen walay makakanengneng ed sikato, noag anggan sanen bukbukor to.​—Basaen so Daniel 6:10.

17. Antoray itepet mo’d inkasika sano mamipili kay panagligliwaan?

¹⁷ Pian makapanmatoor ka ed Dios sano bukbukor mo, kaukolan mon paaligwasey ‘pakayarim a mantalos a mangibiig ed duga tan aliwa.’ Insan, ipasal itan a pakayarim diad ‘pangusar’ ed satan panamegley na panggaway duga. (Heb. 5:14) Alimbawa, sano mamipili kay musika, pelikula, odino Internet sites, niay makatulong pian dugay napilim. Tepetay inkasika: ‘Natulongan ak kasi na sayan panagligliwaan pian magmaliw a makasi odino naimpluensyaan ak laingen ya “panliketay paniirap” na arum?’ (Uli. 17:5) ‘Natulongan ak kasi na saya ya “aroen so maong,” odino nairapan ak laingen ya “gulaen so mauges”?’ (Amos 5:15) Say gagawaen mo sano bukbukor mo et ipanengneng to no anton talagay papablien mo.​—Luc. 6:45.

18. Antoy gawaen mo no walay iyaamot mon makapuy a kagagawa, tan akin?

¹⁸ Antoy gawaen mo no walay iyaamot mon kagagawa ya antam a makapuy? Tandaan ya “agka onaligwas ed bilay no iyamot mo ray kasalanan mo, balet no ipatuam ira tan ibeneg mo la ra, kasian ka na Dios.” (Pro. 28:13, MB) Talagan agmakabat no itultuloy mon gawaen so makapuy, tan ‘napaermen moy masanton espiritu na Dios’! (Efe. 4:30) Obligasyon mo’d Dios, diad saray atateng mo, tan ed sarilim ya ipatua so antokaman a kasalanan. Baleg so nagawaan na “mamasiken ed kongregasyon” ed saya. Oniay inkuan nen disipulo a Santiago: “Sikatoy [say nankasalanan] ipikasi ra, a puyokan day larak diad ngaran nen Jehova. Tan say pikakasi ya atekepan na pananisia et mamaabig ed samay mansasakit, tan sikatoy ibangon nen Jehova. Ontan met, no sikatoy akagawa na saray kasalanan, sikatoy naperdona.” (Sant. 5:14, 15) Tua, nayarin liknaen mon kababaing ka tan ompan kaukolan moy nadisiplina. Balet, no makpel kan patulongan, napaliisan moy mas graben pansumpalan tan makainawa ka ta nalinisay konsiensiam.​—Sal. 32:1-5.

 Paliket Moy Puso nen Jehova

19, 20. Antoy labay nen Jehova a pansumpalan mo, tan antoy kaukolan mon gawaen?

¹⁹ Si Jehova et “maliket a Dios,” tan labay to kan magmaliw met a maliket. (1 Tim. 1:11) Sikatoy interesadon tuloy ed sika. Anggano anggapoy makakaimano’d pansasagpot mon gawaey duga, naiimano to ka. Anggapoy niamot ed si Jehova. Nenengnengen to ka, aliwan pian anapan kay lingo, noagta pian tulongan ka’d sagpot mon manggaway duga. “Saray mata nen Jehova ombatik dia tan diman ed amin a dalin, pian ompatnag a mabiskeg ya ontulong ed saray ayadyari puso ra a dapit ed sikato.”​—2 Awa. 16:9.

²⁰ Kanian, paigiya ka ed Salitay Dios, tan iyaplikam so simbawa na satan. Diad ontan et nawalaan ka na kakabatan tan pakatalos a nakaukolan pian natalonaan mo iray mairap a problema tan makapanggawa ka na importante iran desisyon ed bilay. Agmo labat napaliket iray atateng mo tan si Jehova, noagta nawalaan ka met na peteg a maliket a bilay.

[Paimano ed leksab]

Antoy Ebat Mo?

• Antoy gawaen na saray kalangweran pian naawat tan nagunggonaan ed saray ganggan tan panangipetek na atateng da?

• Akin et nepeg a balanse panmoriam ed kuarta?

• Panon kan makapanmatoor ed si Jehova anggan sano bukbukor mo?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 6]

Mansiansia ka kasin matoor ed Dios sano bukbukor mo?