Tepetepet na Saray Manbabasa

Sanen imbaki nen Jesu-Kristo so 12 apostol a manpulong, kasin binilin to ra ya mangawit na baston tan mangisulong na sandalyas?

Ikakatunongan na arum a mankokontraan iray salaysay na taloran Ebanghelyo nipaakar ed instruksion nen Jesus sanen imbaki to ‘ray apostol. Balet, no pankokomparaen irayan salaysay, naamtaan tayo ya andi manaya. Unona, aralen tayo pay insulat di Marcos tan Lucas. Diad salaysay nen Marcos, inkuan ton: “Binilin to ra [nen Jesus] ya ag-ira mangaawit na antokaman diad pambiahe ra nilikud ed sakey labat a baston, tan ag-ira mangaawit na tinapay, supot na tagano, odino gansa a kuarta diad saray ibabalkes dan pananginan, noagta isulong da so sandalyas da, tan ag-ira mangaawit na duaran lalatopan a kawes.” (Mar. 6:7-9) Unong ed si Lucas: “Agkayo mangaawit na antokaman diad pambiahe yo, anggan baston odino supot na tagano, odino tinapay odino pilak a kuarta, anggan duaran lalatopan a kawes.” (Luc. 9:1-3) Naimano ti’ dia ya singa walay mankontraan. Unong ed si Marcos, binilin iray apostol ya mangawit na baston tan mangisulong na sandalyas, balet, imbaga nen Lucas ya ag-ira mangawit na antokaman, anggan say baston. Insan, binitla nen Marcos so sandalyas balet si Lucas et andi.

Pian natalosan tayo no antoy labay ya ibaga nen Jesus ed saya, imanoen so balikas a nampapara ed taloran Ebanghelyo. Diad saratay teksto ed tagey, ontan met ed Mateo 10:5-10, binilin iray apostol ya agmangisusulong odino agmangaawit na “duaran lalatopan a kawes.” Nayarin wala lay sulong na kada apostol ya sakey a lalatopan a kawes. Kanian, agda la kaukolay mangawit ni na ekstra. Ontan met, sanen indanet nen Marcos a kaukolan ya “isulong da so sandalyas,” say tinukoy to et samay mismon sandalyas ya akasulong la’d sikara. Samay baston balet ey? Oniay inkuan na The Jewish Encyclopedia: “Mapatnag ya kaslakan lan niyugali na saray Hebreo nensaman so pangawit na baston.” (Gen. 32:10) Imbaga nen Marcos ya ‘agmangaawit iray apostol na antokaman diad pambiahe ra’ nilikud ed baston ya wala la’d sikara sanen ingganggan ira nen Jesus. Idadanet sirin na saray managsulat na Ebanghelyo so instruksion nen Jesus ya agla kaukolan a manabalan manparaan ni diad pangawit day ekstran suplay.

Saya so lalon indanet nen Mateo, ya mismon akadngel ed ganggan nen Jesus tan angirekord ed satan. Inkuan nen Jesus: “Agkayo mangaawit na balitok odino pilak odino gansa diad saray supot yoy kuarta, odino pananginay naakan diad pambiahe yo, odino duaran lalatopan a kawes, odino sandalyas odino baston, ta say komikimey et makanepegan ed kanen to.” (Mat. 10:9, 10) Panon to balet iramay sandalyas ya sulong na saray apostol tan saray baston ya bemben da la? Say ibabaga nen Jesus ed sikara et ag-ira mangaawit na saraman a bengatla, balet agto met imbaga ya ibantak da iramay wala la’d sikara. Akin et ontay ingganggan to? Lapud “say komikimey et makanepegan ed kanen to.” Satan so punto na ganggan nen Jesus ya mitunosan ed samay Sermon to ed Palandey ya agda pampapagaan no antoy kanen, inumen, o ikawes da.​—Mat. 6:25-32.

Anggaman singa mankokontraan irayan salaysay na Ebanghelyo diad primeron pambasam, saksakey so punton tutukoyen da. Onla iray apostol ya onman la tan agla ra manabalan mangawit-awit ni na antokaman. Akin? Lapud taryaan ira nen Jehova.

 Diad Eclesiastes 2:8 na New World Translation, siopa so tinukoy nen Solomon ya “bii, bibii ni ingen”?

Agtayo segurado, balet ompan saraya iramay prominentin bibii ya akalimog nen Solomon diad palasyo to.

Diad Eclesiastes kapitulo 2, sinalambit nen Solomon iray nanduruman agawaan to, pati say dakerakel ya impaalagey to. Inyarum to ni: “Nantipon ak met na pilak tan balitok parad siak, tan kaykayarian na arari tan saray sakop a distrito. Anugyop ak na lalakin komakanta, tan bibiin komakanta a parad siak, tan sakey ya bii, bibii ni ingen​—say mamapaliket ed ananak a lalaki na katooan.”​—Ecl. 2:8, NW.

Ibabaga na dakel a komentarista a say tutukoyen nen Solomon a “bibii” et saray dakel ya asawa ton taga’d arum a bansa tan saray kalugoran to sanen masiken la, saray bibiin anangguyor ed sikaton mandayew ed palson dirios. (1 Ara. 11:1-4) Balet, walay agmantunosan ed satan ya eksplinasyon da. Sanen insulat nen Solomon irayan salita, sikatoy akapilimog la ed “bii, bibii ni ingen.” Tan diad saman, wala ni’d sikatoy panangabobon nen Jehova lapud sikatoy pupuyanan To ni ya mangisulat ed saray libron kabiangan na Biblia. Kanian agnayarin agawa itan diad saginonor a parte na bilay to sanen sikatoy angasawa na nilasus a bibiin taga’d arum a bansa, angiyamong ni na dakel, tan nandayew ed palson dirios.

Diad libron Eclesiastes, imbaga nen Solomon ya “inanap [to] so saray makapaliket a salsalita, tan say nisulat nen saman a maptek, salanti salsalita a matua.” (Ecl. 12:10) Mapatnag ya amta to iray salita ya “asawa,” “reyna,” tan “kalugoran,” lapud inusar to iraya ed saray pinuyanan a sulsulat to. (Uli. 5:18; 12:4; 18:22; Ecl. 9:9; Kanta nen Sol. 6:8, 9) Balet diad Eclesiastes 2:8 na New World Translation ag-iratan nausar.

Say nikaduman Hebreon termino ya “bii, bibii ni ingen,” (singular tan plural) et aminpinsan ya inusar ed Biblia. Inamin na saray iskolar ya agnaseguroy kabaliksan na satan. Unong ed dakel a managpatalos na Biblia, say Eclesiastes 2:8 ed New World Translation et ontutukoy ed dakel a bibii odino nayarin inusar bilang panangidanet.

Lapud kabkabat a maong si Solomon, abalitaan itan na reyna na mayaman a panarian na Sheba, kanian sikatoy binmisita, tan nandinayew. (1 Ara. 10:1, 2) Sakey iya ed posiblin kabaliksan na binitla nen Solomon a “bii, bibii ni ingen.” Nayarin tutukoyen to iray prominentin bibii ya akalimog to’d palasyo to legan na dakel a taon sanen wala ni’d sikatoy panangabobon na Dios.