‘O Agaylay Kaaralem na Karunongan na Dios!’

“O agaylay kaaralem na kaykayamanan tan karunongan tan pikakabat na Dios! Agaylan agnausisa iray panangukom to tan agnatonton iray dalan to!”​—ROMA 11:33.

1. Antoy sankaabigan a pribilehyo na saray bautismadon Kristiano?

ANTOY sankaabigan a pribilehyon naawat mo? Ompan say nanonotan mon tampol et saray betang mod kongregasyon odino kagalangan ya niiter ed sika diad eskuelaan o trabaho. Balet, parad sikatayo ran bautismadon Kristiano, say sankaabigan ya pribilehyon naawat tayo et say maapit ya relasyon ed tuan Dios, si Jehova. Tan lapud satan et “kabat to” itayo.​—1 Cor. 8:3; Gal. 4:9.

2. Akin et baleg a pribilehyo no nakabat tayoy Jehova tan no kabat to itayo met?

² Akin et baleg a pribilehyo no nakabat tayoy Jehova tan no kabat to itayo met? Say rason et sikato so sankatagyan a Persona ed interon uniberso tan sasalimbengan to iramay aaroen to. Oniay ibabaga na apuyanan ya sulat nen propetan Nahum: “Si Jehova sikato so maong, sakey a sakurong ed agew na gonigon; et amta to ray [“pasasalimbengan,” NW] ed sikato.” (Nah. 1:7; Sal. 1:6) Diad tua, say mismon ilalo tayon manbilay ya andi-anggaan et akadepende ed pakapikabat tayod tuan Dios tan ed Anak to, si Jesu-Kristo.​—Juan 17:3.

3. Antoy kabaliksan na pakapikabat ed Dios?

³ Say pakapikabat ed Dios et aliwa lambengat a pangamtad ngaran to. Kaukolan a sikatoy kabkabat tayo bilang Kaaro, ya amta tayo ray labay to tan agto labay. No gagawaen tayoy labay to tan papaliisay agto labay, nipapatnag tayon kabkabat tayoy Dios. (1 Juan 2:4) Balet wala ni nakaukolan no talagan pilalek tayon nakabat si Jehova. Kaukolan tayon amtaen iray ginawa to, no panon ton ginawa iratan, tan no antoy makasengeg. No mas natatalosan tayo iray gagala nen Jehova, lalo tayon pandinayewan so ‘kaaralem na karunongan na Dios.’​—Roma 11:33.

Dios na Gagala

4, 5. (a) Unong ed impangusar diad Biblia, antoy tutukoyen na salitan “gagala”? (b) Iyalimbawa no panon a say sakey a gagala et nadampot diad nanduruman paraan.

⁴ Si Jehova et Dios na gagala, tan diad Biblia et nabasa tayoy nipaakar ed “agmanganggan gagala” to. (Efe. 3:10, 11) Antoy labay ya ibaga na saya? Unong ed impangusar diad Biblia, say salitan “gagala” et ontutukoy ed espisipikon kalat odino getma ya nadampot diad nanduruman paraan.

⁵ Nia ay so alimbawa to ’tan: Nayarin labay na sakey ya too so onlad espisipikon lugar. Say kalat odino gagala to et say pakasabi ditan. Nayarin walay nanduruman napampilian to​—no iner so dalanen ton rota tan no antoy luganan to. Legay pambibiahe to, ompan mangumay klima, sobray trapik, tan walaray karsadan agla manaya nadalay luganan, a lapud saraya et sananey lan rota so dalanen to. Balet, antokaman so gawaen ton pananguman, nadampot ton siansiay gagala to sano makasabid samay lugar a laen to.

6. Panon ya impanengneng nen Jehova a sarag toy manggaway pananguman pian nasumpal so gagala to?

⁶ Si Jehova et niyaliling ed satan ya too ya  inuman toy rota to, ta walaray ginawa ton pananguman pian nasumpal so gagala to. Sankanonot ton saray intelihentin pinalsa to et walaay abilidad a manggaway sarilin desisyon, kanian sikatoy akaparaan ya umanen so paraan na panumpal tod gagala to. Alimbawa, ikonsidera tayo pa no panon ton sinumpal so gagala to nipaakar ed insipan a Bini. Diad gapo et oniay imbaga nen Jehova ed inmunan sanasawa: “Manbunga kayo tan ondakel kayo, tan makmakan yo so dalin, tan sikato so patuloken yo.” (Gen. 1:28) Kasin agla natuloy iyan gagala to lapud impanrebelde da? Siempre andi! Tampol ya nanggaway paraan si Jehova, ya aliling to et dinmalan ed sananey a “rota” pian nasumpal so gagala to. Impasakbay toy isabi na “ilalak” odino bini ya mangekal ed amin ya epekto na impanrebelde nen Adan tan Eva.​—Gen. 3:15; Heb. 2:14-17; 1 Juan 3:8.

7. Antoy naaralan tayod samay impaneskribe nen Jehova ed sarili to a nabasad Exodo 3:14?

⁷ Say abilidad nen Jehova ya onadaptad balon kipapasen legan ton susumpaley gagala to et mitunosan ed samay impaneskribe tod sarili to. Sanen imbaga nen Moises iray posiblin problema diad kimey ya inter nen Jehova ed sikato, oniay impaseguro nen Jehova: “Siak si siak, . . . Ibagam ed [saray anak na Israel], ‘Say natatawag a siak et siak, imbaki to ak ed sikayo.’” (Exo. 3:14, Maung a Balita) Diad orihinal ya lenguahe, samay balikas ya nipatalos a “Siak si siak” et mankabaliksan ya sarag nen Jehova so magmaliw ya antokaman a nakaukolan pian sigpot a nasumpal iray gagala to. Balibali impangiyilustra ed saya nen apostol Pablo diad kapitulo 11 na Roma. Ditan et insulat toy nipaakar ed simbolikon kiew na olibo. Say pangusisa tayod sayan ilustrasyon et mamakiwas ed sikatayon lalon apresyaen so kaaralem na karunongan nen Jehova, balanglan say ilalo tayo et andi-anggaan a bilay diad tawen odino diad dalin.

Say Gagala nen Jehova Nipaakar ed Impasakbay a Bini

8, 9. (a) Anton apatiran katuaan so ontulong ed sikatayon natalosan imay ilustrasyon na kiew na olibo? (b) Anton tepet so ikonsidera tayo, tan antoy ipapatnag na satan nipaakar ed si Jehova?

⁸ Antis tayon natalosan so ilustrasyon na kiew na olibo, kaukolan tayon amtaen so apatiran bengatla ya mikonektaan ed kalkalnan pakasusumpal na gagala nen Jehova nipaakar ed impasakbay ya bini. Unona, insipan nen Jehova ed si Abraham ya “nabendisyonan iray amin a bansad mundo” panamegley na bini o ilalak to. (Gen. 22:17, 18, MB) Komadua, say bansan Israel ya nanlapud Abraham et inikdan na ilalon mamawala na “sakey a panarian na saray saserdote.” (Exo. 19:5, 6) Komatlo, sanen impulisay na karaklan ya Israelita so Mesias, nanggaway paraan si Jehova pian makapawalay “sakey a panarian na saray saserdote.” (Mat. 21:43; Roma 9:27-29) Tan komapat, anggaman say manunan kabiangan na bini nen Abraham et si Jesus, wala ni ray arum ya apribilehyoan ya magmaliw a kabiangan na satan ya bini.​—Gal. 3:16, 29.

⁹ Naaralan tayod libro na Apocalipsis ya walay 144,000 a manuley a kaiba nen Jesus bilang arari tan saserdote diad tawen. (Apo. 14:1-4) Tatawagen met iran “saray anak na Israel.” (Apo. 7:4-8) Kasin Israelita labat so manugyop ed 144,000? Say ebat ed satan ya tepet et pakapatnagan na abilidad nen Jehova ya onadapta legan ton susumpaley gagala to. Naamtaan tayoy ebat no usisaen tayo imay sulat nen Pablo ed saray taga Roma.

“Sakey a Panarian na Saray Saserdote”

10. Anton ilalo so inter labat ed bansan Israel nensaman?

¹⁰ Singa nibaga la nen niman, say bansan Israel labat so inikdan na ilalon mamawala na saray magmaliw a kabiangan na “panarian na saray saserdote, tan sakey a [masanton]  nasyon.” (Basaen so Roma 9:4, 5.) Balet, antoy agawa diad insabi na Bini? Kasin apawala na bansan Israel so amin ya 144,000 ya espiritual ya Israelita a magmaliw ya kabiangan na bini nen Abraham?

11, 12. (a) Kapigan ginmapo so impamili ed saramay manugyop na Panarian ed tawen, tan antoy reaksion na karaklan ya Judio ed saman ya panaon? (b) Panon a kinompleto nen Jehova so “suston bilang” na saramay magmaliw a bini nen Abraham?

¹¹ Basaen so Roma 11:7-10. Bilang nasyon, saray Judio nen inmunan siglo et impulisay day Jesus. Kanian nanlapu lad saman et aliwa labat lan diad kapolian da so panlapuay bini nen Abraham. Anggaman ontan, sanen ginmapo so impamilid saramay manugyop ed “panarian na saray saserdote” diad tawen nen Pentecostes 33 C.E., walaray Judion angawat ed satan ya imbitasyon. Pigan libo labat ira, ya aliling to et singa ra labat “kera” no ikomparad interon bansa na Juda.​—Roma 11:5, Say Biblia.

¹² Panon sirin ya kompletoen nen Jehova so “suston bilang” na saramay magmaliw a bini nen Abraham? (Roma 11:12, 25) Imanoen so ebat ya inter nen apostol Pablo: “Aliwa a singano say salita na Dios so sinmaew. Ta aliwan amin ya inyanak nen Israel et Israelita. Tan aliwan lapud bini [odino, ilalak] ira nen Abraham et ananak to ran amin [kabiangan na bini nen Abraham] . . . Say kabaliksan na saya, say ananak ed laman et aliwan peteg ya ananak na Dios, noagta say ananak diad panamegley na sipan so ipapasen a bini.” (Roma 9:6-8) Kanian, parad si Jehova, agmet kaukolan ya amin a magmaliw a kabiangan na bini et literal ya ilalak nen Abraham.

Say Simbolikon Kiew na Olibo

13. Antoy irerepresenta na (a) kiew na olibo, (b) lamot, (c) sengeg, tan (d) saray sanga?

¹³ Inkompara nen apostol Pablo iramay magmaliw a kabiangan na bini nen Abraham ed saray sanga na simbolikon kiew na olibo. * (Roma 11:21) Irerepresenta na sayan aasikasoen ya kiew na olibo so pakasumpal na gagala na Dios nipaakar ed impisipanan tod Abraham. Say lamot na kiew et masanto tan mangirerepresentad Jehova bilang say angiter na bilay ed espiritual ya Israel. (Isa. 10:20; Roma 11:16) Say irerepresenta na sengeg et si Jesus, say manunan kabiangan na bini nen Abraham. Saray sanga et say “suston bilang” na saramay komaduan kabiangan na bini nen Abraham.

14, 15. Sioparay “pinuter” ed samay aasikasoen ya kiew na olibo, tan sioparay nisuldong ed satan?

 ¹⁴ Diad samay ilustrasyon, saramay Judio ya angipulisay ed si Jesus et nikomparad sangasanga na olibo ya “pinuter.” (Roma 11:17) Kanian naandid sikara so pankanawnawan magmaliw a kabiangan na bini nen Abraham. Siopa balet so onsalat ed sikara? Ipapasirayew na saray Judio a nanlapu rad poli nen Abraham, tan parad sikara et imposiblin walay onsalat. Ingen ta impasakbay la nen Juan a Managbautismo ya no labay nen Jehova et sarag Toy mamawala na ananak parad si Abraham manlapud saray bato.​—Luc. 3:8.

¹⁵ Anto siri’ ginawa nen Jehova pian nasumpal so gagala to? Impaliwawa nen Pablo ya walaray sanga na olibon balang ya insuldong ed samay aasikasoen ya kiew na olibo bilang kasalat na saramay pinuter. (Basaen so Roma 11:17, 18.) Kanian, saray alanaan ya Kristianon aliwan Judio, a singa saramay walad kongregasyon na Roma, et aliling day sangan nisuldong ed simbolikon kiew na olibo. Nagmaliw la ra sirin ya kabiangan na bini nen Abraham. Dati et singa ra sangasanga na olibon balang, ya anggapoy pankanawnawa ran magmaliw a kabiangan na sayan espisyal a sipanan. Balet ta inikdan ira nen Jehova na pribilehyon magmaliw ya espiritual ya Judio.​—Roma 2:28, 29.

16. Panon ya impaliwawa nen apostol Pedro so inkatugyop na balon espiritual a nasyon?

¹⁶ Oniay impangipaliwawa nen apostol Pedro ed satan: “Kanian, [si Jesus et] mabmabli ed sikayo [espiritual iran Israelita, kaiba ray Gentil a Kristiano], lapud mananisia kayo; balet diad saramay agmanisia, ‘sayan mismon bato ya impulisay na saray managpaalagey et nagmaliw a manunan bato ed suyok,’ tan ‘sakey a baton pakatiroran tan sakey a baton-dampay a pakatumbaan.’ . . . Balet sikayo so ‘pinilin kapolian, saray saserdote a manari, say masanton nasyon, totoo a magmaliw a kayarian na Dios, pian iyabawag yo ed amin  a pasen iray alay abig a kualidad’ na samay anawag ed sikayo manlapud kabilungetan tan angawat ed sikayo ed makapakelaw a liwawa to. Ta aliwa kayon totoo na Dios nensaman, balet natan et totoo to kayo la; sikayo iramay agkinasian na Dios nensaman, balet natan et kinasian to kayo la.”​—1 Ped. 2:7-10.

17. Akin et nibagan ‘agsipor a gagawaen’ imay ginawa nen Jehova?

¹⁷ Parad dakel, sayan ginawa nen Jehova et talagan nikadkaduma. Unong ed si Pablo, “ag-itan sipor a gagawaen.” (Roma 11:24) Akin? Nen inmunan siglo, say pangisuldong na sangay olibon balang ed aasikasoen ya olibo et nikadkaduma tan talagan agsipor a gagawaen. Ingen ta walaray dumaralos nensaman ya manggagawad satan. * Mipadpara, samay ginawa nen Jehova et talagan nikadkaduma. Parad saray Judio, agsarag na saray Gentil so mamawalay maabig ya bunga. Balet, si Jehova so nanggaway paraan pian magmaliw iran kabiangan na “sakey a nasyon” a mamawalay bunga na Panarian. (Mat. 21:43) Nen 36 C.E. et alanaan so sankaunaan ya kombertin Gentil a si Cornelio. Ditan ginmapo a saray aliwan Judio et apribilehyoan a nisuldong ed simbolikon kiew na olibo.​—Gawa 10:44-48. *

18. Antoy pankanawnawa na saray Judio kayari 36 C.E.?

¹⁸ Kasin kayari na 36 C.E. et anggapo lay pankanawnawa na saray Judio ya magmaliw a kabiangay bini nen Abraham? Wala ni. Oniay kuan nen Pablo: “Nisuldong met ira [saray Judio] no nawalaan ira na pananisia; ta say Dios et nayarian to ran isuldong lamet. Ta no sikay pinuter ed kiew ya olibon balang tan insuldong ed aasikasoen a kiew ya olibo anta ag-itan sipor a gagawaen, mas nagkalalo sirin a sarayan sipor a sangasanga et isuldong ed mismon kiew ya olibo a nanlapuan da!”​—Roma 11:23, 24.

“Nilaban so Interon Israel”

19, 20. Antoy agawaan la nen Jehova a singa iyiilustra na simbolikon kiew na olibo?

¹⁹ On, makapakelkelaw so pakasusumpal na gagala nen Jehova parad “Israel na Dios.” (Gal. 6:16) Singa ed inkuan nen Pablo, “nilaban so interon Israel.” (Roma 11:26) Diad inggeter ya panaon nen Jehova, say “interon Israel”​—say kompleton bilang na espiritual ya Israelita—​et manlingkor bilang arari tan saserdote diad tawen. Anggapon balot so makaamper ed pakasumpal na gagala nen Jehova!

²⁰ Singa ed nipasakbay la, say bini nen Abraham, salanti si Jesu-Kristo kaibay 144,000, et mangipagamor na bendisyon ed “totoo na nasyones.” (Roma 11:12; Gen. 22:18) Nagunggonaan so amin a lingkor na Dios lapud sayan uksoyan. Legan tayon dadalepdepen so pakasusumpal na agmanganggan gagala nen Jehova, talagan pandinayewan tayoy “kaaralem na kaykayamanan tan karunongan tan pikakabat na Dios!”​—Roma 11:33.

[Saray paimano ed leksab]

Kasin Nanonotan Mo?

• Antoy naaralan tayo nipaakar ed si Jehova diad paraan na panusumpal tod gagala to?

• Diad Roma kapitulo 11, anto so irerepresenta na . . .

kiew na olibo?

lamot?

sengeg?

saray sanga?

• Akin a say pangisuldong na sanga na olibon balang et ‘agsipor a gagawaen’?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Kahon/Litrato ed pahina 24]

Akin et Kaukolan ya Isuldong so Sanga na Olibon Balang?

 ▪ Si Lucius Junius Moderatus Columella et Romanon sundalo tan dumaralos nen unonan siglo C.E. Sikatoy kabkabat lapud insulat ton 12 a libro nipaakar ed panagdalus.

Diad samay komaliman libro to, nabasa iyan karaanan ya proverbio: “Say toon mantanem na olibo et manaalagar na bunga; no ikdan toy abono, iilaloan ton manbunga; no puteran toy sanga, papaskaren ton manbunga.”

Kayari ton deniskribe iray kiew ya anta mabuna et agbalet manbubunga, oniay inrekomenda ton gawaen: “Maabig no abotan so sanga tan iseksek ditan so malangwer nin sanga na olibon balang; magmaliw la iyan permanentin kabiangan na kiew, tan say kiew et manbunga na dakel.”

[Litrato ed pahina 23]

Natatalosan mo ta imay ilustrasyon na simbolikon kiew na olibo?