Kasin Tumboken Moy Maaron Panangigiya nen Jehova?

“Kabkabusol koy amin a dalan na katilaan.”​—SAL. 119:128, NW.

1, 2. (a) Sano onkekerew kay direksion ed sakey a kaaro, anton pasakbay so apresyaen mo, tan akin? (b) Antoran pasakbay so iiter nen Jehova ed saray manlilingkor ed sikato, tan akin?

IMADYIN mo pan onla kad sakey a lugar. Kinmerew kay tulong ed kaarom ya amta toy paonla diman. Inikdan to kay detalyadon direksion, insan pinasakbayan to kan: “Manalwar ka ta diad sakey a kanto et walay makapalingon karatula. Dakdakel lay abalang lapud satan.” Agta apresyaen moy panangiyansakit to tan unoren moy imbaga to? Si Jehova et singa satan a kaaro. Iikdan to tayoy malinew iran direksion pian nasabi tayoy destinasyon tayon andi-anggaan a bilay, balet ta papasakbayan to tayo met ed saray mauges ya impluensyan mangibalang ed sikatayo.​—Deu. 5:32; Isa. 30:21.

² Pantongtongan tayod sayan artikulo tan diad onsublay irayan mauges ya impluensya. Tandaan a papasakbayan itayo na kaaro tayon si Jehova ta inaro to itayo. Labay ton nasabi tayoy destinasyon tayo. Sikatoy nasasakitan diad pakakaimaton tod saray manpapadaeg ed mauges ya impluensya tan tinmunda lan manlingkor ed sikato. (Eze. 33:11) Diad sayan artikulo, pantongtongan tayoy taloran mauges ya impluensya. Say unona et manlalapud arum a too, say komadua et manlalapud sikatayon mismo. Say komatlo et manlalapud bengatlan aliwan tua balet ta talagan mapeligro. Nepeg tayon amtaen no anto irayan impluensya tan no panon itayon tutulongan nen Jehova ya labanan iratan. Oniay imbaga na salmista: “Kabkabusol koy amin a dalan na katilaan.” (Sal. 119:128, NW) Ontan met kasi naliliknam? Aralen tayo no panon tayon magmaliw a determinadon paliisan so “amin a dalan na katilaan.”

Agtutumboken so ‘Karaklan a Totoo’

3. (a) Akin et mapeligro so piluyos no agmo amtay dalanen mo? (b) Anton importantin prinsipyo so nabasa ed Exodo 23:2?

³ Antoy gawaen mo no bilang ta legan mon manbiabiahe et biglan agmo la amtay dalanen mo? No nanenengneng mon dakel so mamapaarap ed sakey a dalan, nayarin nasagyat kan miluyos ed sikara. Mapeligro itan ta ompan aliwan parehoy laen yo odino ompan nababalang met iran kaparam. Sayan alimbawa so ontulong ed sikatayon natalosan so sakey a ganggan ya niiter ed Israel nensaman. Saramay ukom odino mantasi ed sakey a kaso et apasakbayan ya ‘agda tutumbokey karaklan a totoo.’ (Basaen so Exodo 23:2.) Lapud ag-inkaperpekto, main-inomay a say sakey et naimpluensyaan na karaklan. Ingen, kasin sayan prinsipyo ya ‘agtutumbokey karaklan’ et para labat ed saray kaso? Andi.

4, 5. Panon ya adesdes si Josue tan Caleb a tumbokey karaklan a totoo, tan akin et alabanan da itan?

⁴ Diad tua, posiblin nasagyat itayon ‘tumbokey karaklan a totoo’ diad anggan anton situasyon ed bilay. Nayarin bigbiglay kagawa to itan, tan talagan mairap ya labanan. Alimbawa, isipen pay agawad Josue tan Caleb. Kaiba irad samay 12 lalakin linmad Insipan ya Dalin pian man-ispiya. Kapawil da, makapataktakot so inreport na saramay samploran kaiba ra. Inkuan dan arum ed saray manaayam  diman et angkakabaleg ya totoon nanlapud poli na saray Nefilim, ya ilalak na saray rebelden anghel. (Gen. 6:4) Imposible itan ya imbaga ra, ta amin ya Nefilim et inatey la diad samay Delap diad panaon nen Noe, pigaran siglo lay apalabas. Balet ta anisia iray Israelita lapud makapuy so pananisia ra. Lapud satan ya negatibon report, tinmakot so dakel ya Israelita. Agda la labay so onloob ed Insipan ya Dalin, a singa ingganggan nen Jehova ed sikara. Antoy gawaen nen Josue tan Caleb ed sayan situasyon?​—Num. 13:25-33.

⁵ Agda tinumbok so karaklan. Imbaga na sayan duaran lalaki so katuaan anggano aglabay a dengelen na saray totoo. Anggan sanen labay la ran pateyen na saray Israelita, ginawa da nin siansiay duga! Akin et ontan lay pakpel da? On ta mabiskeg so pananisia ra. No ontan so pananisia na sakey a too, say panisiaan to et saray sipan nen Jehova, aliwan saray palson ideya na totoo. Diad saginonor, parehon imbalikas di Josue tan Caleb so talek dad saray sipan nen Jehova. (Basaen so Josue 14:6, 8; 23:2, 14.) Malet so relasyon da ed Dios. Agda labay a sakitay Jehova pian labat napaliket so arum. Kanian nansiansia ran mapekder, tan maong so alimbawan impanengneng dad sikatayo.​—Num. 14:1-10.

6. Diad antoran situasyon a nayarin nadesdes itayon tumbokey karaklan?

⁶ Kasin asalim lay adesdes a tumbokey karaklan? Natan et ag-italtalek na dakel a totoo si Jehova tan saray estandarte tod moral. Diad saray panagligliwaan et papanisiaen da ray totoo ed saray ideyan aliwan tua. Singa bilang, ipilit dan aliwan mauges so imoralidad, karawalan, tan espiritismo a kasmak ed saray palabas ed TV, pelikula, tan video games. (2 Tim. 3:1-5) Sano manpipili kayoy panagligliwaan yo tan parad pamilya yo, kasin papaimpluensyaan kayod opinyon na arum? No ontan, agta singa kayo met la ontutumbok ed karaklan?

7, 8. (a) Panon a nipasal so ‘pakayari tayon mantalos,’ tan akin a mas maong itan nen say panumbok ed sakey a listaan na saray ganggan? (b) Akin et makapaliket so alimbawa na dakel a Kristianon kalangweran?

⁷ Walay inter nen Jehova a mablin regalo ya ontulong ed sikatayon mandesisyon​—say ‘pakayari tayon mantalos.’ Balet, kaukolan tayon ‘usaren’ iya pian nipasal a “mangibiig ed duga tan aliwa.” (Heb. 5:14) No alig-alig tayo labat ed gagawaen na karaklan odino walay tutumboken tayon listaan na saray ganggan parad amin a pamaakaran, agtayo nipasal so pakayari tayon mantalos.  Alimbawa, anggapoy listaan tayo no antoray pelikula, libro, odino Internet site a nepeg tayon paliisan. Ta no wala, kaukolan tayon naynay so balon listaan lapud mapmaples so panguuman na sayan mundo. (1 Cor. 7:31) Sakey ni, agtayo nausar so inter nen Jehova ya abilidad tayon mandesisyon. Labay nen Jehova ya ikonsidera tayoy ibabagay Biblia, manpikasi parad panangigiya to, tan manggaway desisyon a mamaliket ed sikato.​—Efe. 5:10.

⁸ Siempre, ompan busolen itayo na arum ta saray desisyon tayo et base ed Biblia. Diad eskuelaan et nadedesdes iray Kristianon kalangweran a mangalig ed gagawaen na arum. (1 Ped. 4:4) Balet, makapaliket ta dakel ed saray kalangweran tayo et ag-ontutumbok ed karaklan. Aaligen na saray Kristiano natan, ugaw man o matatken, so pananisia nen Josue tan Caleb.

Agtutumboken so ‘Dilin Puso tan Mata Yo’

9. (a) Sano manbiabiahe ka, akin et mapeligro no bastam labat pilien iray dalan a labay mo? (b) Akin et importante parad saray Israelita nensaman imay ganggan a walad Numeros 15:37-39?

⁹ Say komaduan impluensya ya pantongtongan tayo et manlalapud sikatayon mismo. Nia ay so alimbawa to ’tan: No onla kad arawin lugar, antoy nagawa no agmo usarey mapa ya awit mo tan bastam labat pilien iray dalan a parad sika et balibali? Siempre, agka makasabid laen mo. Ontulong iyan alimbawa pian natalosan tayoy sananey nin ganggan ya inter nen Jehova ed Israel. Ompan pankelawan na dakel natan no akin ya ingganggan nen Jehova iray Israelita a peketan day palagoygoy tan asul a tinebey so saloy na kawes da. (Basaen so Numeros 15:37-39.) Akin kasi et importante iyan ganggan? Tinmulong iya pian magmaliw a duma iray totoo na Dios tan nibiig irad saray paganon nasyon ya akapaliber ed sikara. Kaukolan itan pian lawas iran abobonan nen Jehova. (Lev. 18:24, 25) Napatnagan met balet ed sayan ganggan so mapeligron impluensya a manlalapud sikatayon mismo, a nayarin mangibalang ed sikatayo. Panon itan a nagawa?

10. Panon ya impanengneng nen Jehova a kabkabat toy inkagawa na too?

¹⁰ Imanoen no antoy makasengeg akin et inter nen Jehova iyan ganggan: “Pian agyo tuloktuloken so puso yon dili tan saray matamata yo.” Kabkabat nen Jehova so inkagawa na too. Amta ton say puso tayo et main-inomay ya nasagyat a manpilalek na saray nanenengneng tayo. Onia sirin so impasakbay na Biblia: “Say puso manamalingo [ya] alabas nen saray amin a bengatla, et sikato so mapalalo a mauges; siopa so makaamta ed sikato?” (Jer. 17:9) Satan so makasengeg no akin a pinasakbayan nen Jehova iray Israelita ya agda tutumbokey puso tan mata ra. Amta ton no imanoen na saray Israelita iray paganon nasyon, nayarin nasagyat iran magmaliw a singa sikara. Ompan labay da ni ingen ya aligey itsura ra tan anggan say panmoria tan kagagawa ra.​—Uli. 13:20.

11. Diad anton paraan a nasagyat tayon ‘tumbokey puso tan mata’ tayo?

¹¹ Ontan met natan, mas mainomay a nasagyat so manamalingon puso tayo lapud nanenengneng tayo. Manbibilay itayo ed mundon say isasagyat to et pilpilalek na laman. Panon sirin a makatulong imay prinsipyo ed Numeros 15:39? Ikonsidera pa iya: No saray kaeskuela, katrabaho, tan totoo ed lugar yo et singa mangaayat so panangawes da, kasin naapektoan kayo? Kasin nasagyat kayon ‘tumbokey puso tan mata yo’? Tan kasin iyabeba yo met lay estandarte yo diad pangalig ed panangawes da?​—Roma 12:1, 2.

12, 13. (a) Antoy nepeg tayon gawaen no nasasagyat so mata tayon onnengneng ed mauges? (b) Akin et agtayo labay a lapud sikatayo et nasagyat so arum a manpilalek na mauges?

¹² Importantin maong sirin a kontrolen tayoy  inkasikatayo. Kaukolan tayon pugeran so mata tayo pian ag-onnengneng ed mauges. Makatulong ed sikatayo so ehemplo nen Job, ya akisipanan ed mata to. Sikatoy determinadon ag-onlinggis ed anggan siopan bii likud ed asawa to. (Job 31:1) Ontan met so determinasyon nen Arin David. Inkuan to: “Agak mangiyan ed arapan ko na andi-kakanaan a bengatla.” (Sal. 101:3, NW) Say tutukoyen na “andi-kakanaan” et antokaman a bengatlan maneral ed malinis a konsiensia tayo tan ed relasyon tayod Jehova. Kaibad satan so amin a pakatuksoan a managyat ed mata tayo tan mangimpluensya ed puso tayon manggaway mauges.

¹³ Magmaliw itayo met ya “andi-kakanaan” no lapud panangawes tayo et nasagyat so arum a manpilalek na mauges. Seryosoen tayo sirin imay simbawa na Biblia ya say panangawes tayo et nepeg a ‘matukoy tan masimpit.’ (1 Tim. 2:9) Nibagan “masimpit” so panangawes tayo no agtayo labat nonoten so panlabayan tayo, noagta rerespetoen tayo met so ibaga na arum. Mas labay tayon paliketen so arum nen say sarili tayo. (Roma 15:1, 2) Libolibon kalangweran diad Kristianon kongregasyon so maong ya alimbawa ed panangawes. Napapaliket da tayo ta ‘agda tutumbokey puso tan mata ra.’ Imbes, uunoren day Jehova ed amin a gagawaen da​—anggan diad panangawes da!

Agtutumboken Iray ‘Kaapaan’

14. Anton pasakbay so impasabi nen Samuel nipaakar ed panumbok ed saray ‘kaapaan’?

¹⁴ Imadyin mo pan legan mon manbiabiahe diad maawang a desierto et singa walay anengneng mon danum. Balet diad tua et anggapo! Antoy nagawa no onsuawi kay dalan pian mangalay danum a diad tua et ilusyon labat? Ompan nabalang ka tan ompan ompatey ka ni ingen diad desierto. Amta nen Jehova a mapeligroy panmatalek ed bengatlan aliwan tua. Konsideraen tayoy sakey ya alimbawa. Labay na saray Israelita so nawalaay ari, a singa saray nasyon a walad kaliberliber da. Balet diad tua et seryoson kasalanan itan ta ipapatnag dan agda labay si Jehova ya Ari da. Inyabuloy nen Jehova a nawalaan iray ari. Balet imbaki toy propetan Samuel pian diretsaan to ran pasakbayan nipaakar ed panumbok ed saray ‘kaapaan.’​—Basaen so 1 Samuel 12:21.

15. Diad antoran paraan a tinumbok na saray Israelita so kaapaan?

¹⁵ Nayarin inisip na saray Israelita a mas napanmatalkan day toon ari nen say si Jehova. No ontan so panmoria ra, talagan  kaapaan so tutumboken da! Tan lapud satan et mas mainomay dan panisiaan so arum nin ilusyon ya uusaren nen Satanas. Singa bilang, nayarin sagyaten ira na ari da a mandayew ed saray idolo. Iisipen na saray mandadayew ed idolo a saray dirios a gawad kiew tan bato et mas napanmatalkan nen say agnanengneng a Dios a si Jehova, ya amalsa ed amin a bengatla. Balet ta impaimano nen apostol Pablo a saray idolo et “anggapoy kakanaan” da. (1 Cor. 8:4) Ag-ira makanengneng, makarengel, makasalita, odino makagalaw. Tua, nanengneng tan nadiwit yo ra, balet no mandayew kayod sikara, kaapaan itan​—sakey ya ilusyon a manresulta labat ed kadederal.​—Sal. 115:4-8.

16. (a) Panon a sasagyaten nen Satanas iray totoo natan ya ontumbok ed saray kaapaan? (b) Akin et nibaga tayon kaapaan iray materyal a bengatla lalo la no ikompara ed si Jehova?

¹⁶ Diad panaon tayo, siansia nin sarasarag nen Satanas a kombinsien iray totoo ya ontumbok ed kaapaan. Singa bilang, papanisiaen toy dakel a totoo ya mas maliket so bilay da no dakel so kuarta ra, atagey so sueldo ra, tan amayamay so kayarian da. Iilaloan da irayan manresolbe ed saray problema ra. Balet antoy nagawaan na saratan no grabe lay sakit da, no binmagsak so ekonomya, odino walay agawan kalamidad? Antoy nitulong na saratan no nalilikna ran anggapo met lanlamang so gagalay bilay da? Kasin naebatan na saratan iray importantin tepet nipaakar ed bilay? Wala kasi nitulong da pian nisalba kad patey? No say panmatalkan tayo et kuarta tan materyal iran bengatla, nadismaya tayo labat. Kaapaan iratan! Agniiter na saratan so tuan liket tan agda naamper so sakit tan ipapatey. (Uli. 23:4, 5) Balet, say panmatalek ed si Jehova a tuan Dios et aliwan kaapaan! Nalikna tayo labat so tuan liket no malet so relasyon tayod sikato. Ag-itan naparaan a bendisyon! Agtayon balot sirin tataynan si Jehova pian tumboken labat iray kaapaan.

17. Antoy determinasyon mo no nipaakar ed saray pasakbay ya apantongtongan tayo?

¹⁷ Agta maliket itayo ta kaaro tayoy Jehova tan igigiya to itayo ed dalan ya ompugtad bilay? No itultuloy tayon tumboken iray maaron pasakbay to nipaakar ed sarayan taloran mauges ya impluensya​—say ‘karaklan a totoo,’ say ‘dilin puso tayo,’ tan saray ‘kaapaan’—​nasabi tayoy destinasyon tayon bilay ya andi-anggaan. Diad onsublay ya artikulo, pantongtongan tayoy talora nin pasakbay ya iiter nen Jehova pian natulongan tayon busolen tan paliisan iray dalan na katilaan.​—Sal. 119:128.

Antoy Nibagam?

Panon mon niyaplika iray prinsipyo a walad sarayan teksto?

• Exodo 23:2

• Numeros 15:37-39

• 1 Samuel 12:21

• Salmo 119:128

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 11]

Kasin nasasagyat kan tumbokey karaklan?

[Litrato ed pahina 13]

Akin et mapeligro no tumboken mo labat so labay mo?

[Litrato ed pahina 14]

Kasin tutumboken mo iray kaapaan?