“Mantultuloy kayon manbantay a kaibak.”​—MAT. 26:38.

1-3. Anton lingo so agawaan na saray apostol diad samay unor lan labi nen Jesus diad dalin, tan antoy mangipapanengneng ya akaaral irad satan a lingo ra?

IMADYIN yo pay agawad samay unor lan labi nen Jesus diad dalin. Linmay Jesus kaiba iray matoor ya apostol to diad pasen a labalabay ton laen, say hardin na Getsemani, a walad bandad bukig na Jerusalem. Dakdakel so pakapapagaan nen Jesus kanian kaukolan toy makapanbukbukor pian makapanpikasi.​—Mat. 26:36; Juan 18:1, 2.

² Inmarawi daiset si Jesus tan intagar toy taloran apostol to, di Pedro, Santiago, tan Juan. “Dia kayo ni tan mantultuloy kayon manbantay a kaibak,” so kuan to, insan linman nampikasi. Kapawil to, asabian to ray kakaaro ton naugi-ugip. Kanian onia lamet so imbaga to: “Mantultuloy kayon manbantay.” Balet ta amidua to ni ran asabian ya nanaugip! Ag-akaparaan so amin ya apostol ed nagawa diad saman a labi. Ag-ira nantultuloy a nambantay. Tinaynan tan imbatikan da ni ingen si Jesus!​—Mat. 26:38, 41, 56.

³ Seguradon pagbabawian da iman ya ginawa ra. Balet ta akaaral a tampol irayan matoor ya lalaki ed satan a lingo ra. Nabasa tayod libroy Biblia a Gawa ya impanengneng da so balibalin alimbawa ed pantultuloy a pambantay. Seguradon say katooran da et walaan na maabig ya epekto ed saray kapara dan Kristiano nensaman. Natan, nagkalalo lan kakkaukolan so pantultuloy a pambantay. (Mat. 24:42) Pantongtongan tayo pay taloran leksion nipaakar ed pantultuloy a pambantay ya naaralan tayo ed libro na Gawa.

ALERTOD PANANGIGIYA NO INER SO PAMPULONGAN

4, 5. Panon ya inggiya na masanton espiritu si Pablo tan saray kakaiba to?

⁴ Nia so unonan leksion: Saray apostol nen Jesus et alertod panangigiya no iner so pampulongan da. Ipapanengneng na sakey a salaysay ed Biblia no panon ya inusar nen  Jesus so espiritu na Dios pian igiya si apostol Pablo tan saray kakaiba to diad nikadkaduman impanbaroy da. (Gawa 2:33) Pawilen tayo pa iramay rotan dinadalan da.​—Basaen so Gawa 16:6-10.

⁵ Tinaynan di Pablo, Silas, tan Timoteo so syudad na Listra diad Galacia. Kayari pigaran agew, akasabi rad Romanon karsada ya mamaarap ed sagur, ya ompugtad rehyon ed Asia ya sankarakelay populasyon. Labay day ondalan ditan pian makaonla irad saray syudad a kawalaay nilibon totoo ya agni akadngel nipaakar ed Kristo. Balet ta walay angamper ed sikara. Oniay ibabaga na bersikulo 6: “Niliber day Frigia tan say dalin na Galacia, lapud ag-ira inabuloyan na masanton espiritu ya ipulong so salita diad distrito na Asia.” Ag-imbaga na Biblia no panon iran inamper na masanton espiritu, basta say amta tayo et ag-ira naabuloyan a manpulong diad Asia. Mapatnag ya diad panamegley na espiritu na Dios et labay nen Jesus ya igiya si Pablo tan saray kakaiba to ed sananey ya direksion.

6, 7. (a) Antoy agawa ed si Pablo tan saray kakaiba to sanen asingger la rad Bitinia? (b) Antoy sinmublay ya ginawa di Pablo, tan antoy resulta?

⁶ Iner la natan so laen di Pablo tan saray kakaiba to? Oniay nabasad bersikulo 7: “Sanen akasabi la ra ed Misia, nanggunaetan day onla ed Bitinia, balet ag-ira inabuloyan na espiritu nen Jesus.” Sanen si Pablo tan saray kakaiba to et ag-inabuloyan na espiritu a manpulong ed Asia, amaarap irad bandad norte, ta labay day manpulong ed saray syudad diad Bitinia. Balet, sanen asingger la rad Bitinia, inusar lamet nen Jesus so masanton espiritu pian amperen ira. Diad saman et ompan nakekewkew la irayan lalaki. Amta ra no antoy ipulong da tan no panoy pampulong da, balet ta agda amta no iner so pampulongan da. Singa onia ‘tan ay: Tinmoktok irad puertan mamaarap ed Asia, balet ta ag-itan alukasan. Tinmoktok ira lamet ed puertan mamaarap ed Bitinia, balet ta aglamet itan alukasan. Tinmunda la kasi irayan maseseg a lalaki? Andi!

⁷ Ag-iilaloan so sinmublay ya ginawa na sarayan lalaki. Oniay nabasad bersikulo 8: “Nilabsanan day Misia tan linma ra ed Troas.” Amaarap irad sagur tan nanakar iray 563 kilometro, a nilalabsanan da ray syudad anggad akasabi rad daongan na Troas, ya kawalaan na saray barkon paarap ed Macedonia. Diman, diad komatlon panknawnawa et aliling toy tinmoktok lamet ed puerta si Pablo tan saray kakaiba to. Et alukasan itan! Oniay sinmublay ya agawa unong bersikulo 9: “Diad labi et akanengneng si Pablo na pasingawey: walay sakey a lakin taga Macedonia ya akaalagey tan mikakasi ed sikato, a kuan to: ‘Gala dia ed Macedonia tan tulongan mo kami.’” Naamtaan a siansia nen Pablo no iner so pampulongan da. Tamtampol ya linmugan ed barko irayan lalaki paarap ed Macedonia.

8, 9. Antoy naaralan tayod samay impanbaroy di Pablo?

⁸ Antoy naaralan tayod saya? Imanoen ya sanen manbabaroy lay Pablo paonlad Asia insan labat sinmalet so espiritu na Dios. Tan, sanen asingger lay Pablo ed Bitinia insan labat angiter si Jesus na arum ya instruksion. Ontan met, sanen akasabi lay Pablo ed Troas insan labat indirehi nen Jesus ya onlad Macedonia. Bilang Ulo na kongregasyon, nayarin ontan met so paraan na pangigiya nen Jesus ed sikatayo. (Col. 1:18) Singa bilang, nayarin nononoten moy manpayunir odino manlingkor ed lugar ya baleg so pankaukolan parad manangipulong na Panarian. Balet, nayarin sano nanggawa ka lay espisipiko iran kundang pian nadampot itan a kalat insan ka igiya nen Jesus panamegley na espirituy Dios. Singa onia ‘tan ay: Naimaneobra labat na drayber so luluganan to ya pakawigi o pakawanan no onaandar so luluganan. Mipadpara, igiya itayo nen Jesus diad pamalaknab tayoy ministeryo tayo, balet nayarin gawaen to itan sano “onaandar” tayo la, a singa panangibaga​—sano  talagan mansasagpot itayo lan dampotey kalat tayo.

⁹ Panon to balet no agmo nanengneng a tampol so resultay pansasagpot mo? Kasin onsuko ka la, ya isipen mon agka igigiya na espirituy Dios? Tandaan imay agawad si Pablo. Agtampol agawa iray iilaloan to. Balet siansian nantultuloy ya nananap tan tinmoktok anggad akaromog na puertan linmukas. Kanian, no maseet kan mananap na “baleg a puerta a mangitonton ed kimey,” nailaloan mo met so maong a resulta.​—1 Cor. 16:9.

AGTINMUNDAN NAMPIKASI

10. Antoy mangipapanengneng ya nepeg itayon mantultuloy a manpikasi pian makapantultuloy itayon manbantay?

¹⁰ Pantongtongan tayoy komaduan naaralan tayo diad saray Kristiano nen inmunan siglo nipaakar ed pantultuloy a pambantay: Ag-ira tinmundan nampikasi. (1 Ped. 4:7) Pian makapantultuloy itayon manbantay, nepeg ya mantultuloy itayo met a manpikasi. Tandaan imay imbaga nen Jesus ed saramay taloran apostol to dimad hardin na Getsemani antis a mismo na impangarestod sikato: “Mantultuloy kayon manbantay tan agkayo ontutundan manpikasi.”​—Mat. 26:41.

11, 12. Akin tan panon a pinairap nen Herodes iray Kristiano, kaiba lay Pedro?

¹¹ Sakey si Pedro ed saray akadngel ed satan ya imbaga nen Jesus. Diad saginonor et naeksperiensya ton mismo so pakayari na masimoon ya pikakasi. (Basaen so Gawa 12:1-6.) Diad unaan iran bersikulo na Gawa kapitulo 12, nabasa tayon pinairap nen Herodes iray Kristiano pian naala toy pabor na saray Judio. Nayarin amta ton si Santiago et apostol ya maap-apit ed si Jesus. Kanian impapatey toy Santiago “panamegley na espada.” (Bersikulo 2) Naandian so kongregasyon na inad-aron apostol. Tan baleg iyan subok ed saray agagi!

¹² Antoy sinmublay ya ginawa nen Herodes? Oniay ibabaga na bersikulo 3: “Sanen anengneng to a makapaliket itan ed saray Judio, inerel to met si Pedro.” Balet, anggan saray prisoan et agmakayarin mamatunda ed saray apostol, kaiba lay Pedro. (Gawa 5:17-20) Nayarin amta itan nen Herodes. Kanian labay toy makaseguro ya agmakatakas si Pedro. Impabantayan to siri’ Pedro ed “apatiran grupo na saray sundalo a mansusublayan a manbantay ed sikato, a sanepat so kada grupo, lapud sikatoy labay ton iyarap ed saray totoo kayari na paskua.” (Bersikulo 4) Isip yo pa ’tan! Ingganggan nen Herodes ya igulonggulong si Pedro diad pegley na 2 guardia, ya 16 a guardia so mansusublayan ya manbantay ed sikato pian seguradon agmakatakas. Labay nen Herodes ya iyarap si Pedro ed saray totoo kayari Paskua, ta amta ton napaliket to ra no ipapatey toy Pedro. Diad sayan mair-irap a situasyon, antoy nagawaan na kongregasyon parad si Pedro?

13, 14. (a) Antoy ginawa na kongregasyon sanen niprisoy Pedro? (b) Antoy naaralan tayod sayan ginawa na kongregasyon?

¹³ Amta na kongregasyon no antoy nepeg dan gawaen. Oniay nabasad bersikulo 5: “Si Pedro so binantayan a maong diad prisoan; balet say kongregasyon et masimsimoon ya angipikasi ed sikato diad Dios.” On, talagan masimsimoon tan impapuso so pikakasi ra parad inad-aro ran agi. Anggaman inatey si Santiago, ag-ira nampadaeg ed ermen ya alikna ra tan agda inisip ya lapud satan et anggapo lay kana na pikakasi ra. Amta ran papablien nen Jehova iray pikakasi na saray matoor a lingkor to. Ebatan to iratan no mitunosan ed linawa to.​—Heb. 13:18, 19; Sant. 5:16.

¹⁴ Antoy naaralan tayod sayan ginawa na kongregasyon? No labay tayoy makapantultuloy a manbantay, nepeg ya aliwan sarili tayo labat so ipikasi tayo, noagta ontan met ed saray agagi. (Efe. 6:18) Wala tay amta tayon agagi ya walay dadalanen dan subok odino problema? Nayarin say arum et napapasegsegang, odino manaayam ed lugar a sebel so panagpulong,  odino biktimay kalamidad. Agta maabig no ilaktip tayo rad impapuson pikakasi tayo? Nayarin wala ra met so amta tayon makakasagmak na subok ya agtanto naiimano. Ompan walay problema rad pamilya, onkakapuy so liknaan da, odino mansasakit ira. Maabig no sinononot tayod sarayan agagi, tan bitlaen tayoy ngaran da legan tayon mitotongtong ed si Jehova, say ‘dumerengel na pikakasi.’​—Sal. 65:2.

15, 16. (a) Deskribien no panon ya imbulos na anghel nen Jehova si Pedro. (Nengnengen so litratod leksab.) (b) Akin et makapabiskeg na pananisia no nodnonoten tayoy impangiliktar nen Jehova ed si Pedro?

¹⁵ Anto lay agawad si Pedro ey? Diad samay unor ya labi tod prisoan, legan ton naugi-ugip diad pegley na duaran guardia, walay makapakelaw ya agawa. (Basaen so Gawa 12:7-11.) Imadyin yo pa: Biglan sinminag so liwawa ed selda to. Walay akaalagey ya anghel, ya agnanenengneng na saramay guardia, tan magangganat ton binangoy Pedro. Insan basta labat nakal iray gulonggulong ed lima to! Impaway na anghel si Pedro dimad selda, a nilalabsanan da ray guardian mamabantay ed paway, ya anggad akasabi rad balatyang a puertan ‘linmukas a bukor.’ Kapaway dad prisoan, naandipat imay anghel. Bulos lay Pedro!

¹⁶ Agta ombibiskeg so pananisia tayo sano nodnonoten tayoy pakayari nen Jehova ya iliktar iray lingkor to? Siempre, agtayo iilaloan a diad sayan panaon et mamilagro itayon iliktar nen Jehova. Balet ta makapanmatalek itayon usaren toy pakayari to parad saray lingkor to natan. (2 Awa. 16:9) Panamegley na makapanyarin masanton espiritu to, pabiskegen to itayo pian nasungdoan tayoy antokaman ya subok. (2 Cor. 4:7; 2 Ped. 2:9) Tan asingger to lan ikdan na pakayari so Anak to pian ibulos so minilyon manlapud aliling to et sankaeletan a prisoan, say patey. (Juan 5:28, 29) Say pananisia tayod saray sipan na Dios et mangiter ed sikatayo na pakpel sano nipaarap tayod saray subok natan.

SIGPOT A NAMPULONG ANGGANO WALA RAY MAKASBEL

17. Akin et maabig ya ehemplo si Pablo no nipaakar ed panagpulong tekep na seseg tan inkaganatan?

¹⁷ Nia so komatlon naaralan tayod saray apostol nipaakar ed pantultuloy a pambantay: Nantultuloy iran sigpot a nampulong anggano wala ray makasbel. Pian makapantultuloy itayon manbantay, nepeg ya maseseg itayon manpulong, a sankanonot tayon apuraan so kimey. Maabig ya ehemplo si apostol Pablo ed saya. Sikatoy masetseseg a nampulong. Ararawin lugar so asabi to tan amormay dakel a kongregasyon. Dakel ya irap so sinungdoan to, balet agbalot naandi seseg tod panagpulong tan anggapoy panaon ya dinarak to.​—2 Cor. 11:23-29.

18. Panon ya siansia nin akapanpulong si Pablo anggano sikatoy akapriso diad Roma?

¹⁸ Say unor ya pakabasaan nipaakar ed si Pablo diad libro na Gawa et diad kapitulo 28. Sinmabi Pablo ed Roma, a ditan et sikatoy iyarap ed si Nero. Sikatoy guardiado, a nayarin nigulonggulong  ni ingen ed bantay to. Balet ta sayan maseseg ya apostol et agnasebelan na sarayan gulonggulong! Siansia nin nanggaway paraan si Pablo pian makapanpulong. (Basaen so Gawa 28:17, 23, 24.) Kayari taloy agew, impatawag to ray manunaan a lalaki na saray Judio pian napulongan to ra. Insan diad sakey ya apilin agew, mas malaem so agawaan ton impanpulong ed sikara. Oniay kuan na bersikulo 23: “Angiyuksoy ira [saray Judio diman] na sakey agew a sikatoy nakaiba ra, tan amayamay iran linma ed sikato diad panaayaman to. Tan manlapud kabuasan anggad labi et sikatoy nampaliwawa ed sikara, a sigpot a nantasi nipaakar ed panarian na Dios tan inusar to ed sikara so pananangguyor nipaakar ed si Jesus manlapud ganggan nen Moises tan ed saray Propeta.”

19, 20. (a) Akin et epektibo so panagpulong nen Pablo? (b) Antoy siansia nin ginawa nen Pablo anggano aliwan amin et angawat ed maong a balita?

¹⁹ Akin et epektibo so panagpulong nen Pablo? Imanoen so pigaran rason unong ed bersikulo 23. (1) Insentro to itan ed Panarian na Dios tan ed Jesu-Kristo. (2) Makatangguyor so panagpaliwawa to. (3) Inusar toy Kasulatan diad impikatunongan to. (4) Sikatoy masakripisyon nampulong “manlapud kabuasan anggad labi.” Anggaman mapuersa so impanpulong nen Pablo, aliwan amin et angawat ed maong a balita. “Walaray anisia ed saray imbaga to; balet say arum et agmanisia,” so kuan na bersikulo 24. Ag-akapanpapaknaan iramay Judion linmad sikato, kanian inmalis la ra.

²⁰ Kasin adismaya si Pablo ta aliwan amin et angawat? Andi! Oniay ibabaga na Gawa 28:30, 31: “Duay taon a sikatoy nanayam ed inabangan ton abung, tan maong so pangaawat to ed amin ya oonla ed sikato, ya impulong to ed sikara so panarian na Dios tan makmakpel ton imbangat iray nipaakar ed Katawan a Jesu-Kristo, ya anggapoy makasbel.” Diad sarayan makapaseseg a balikas anampot so impuyan a libro na Gawa.

21. Antoy naaralan tayod alimbawa nen Pablo sanen sikatoy apriso diad inabangan ton abung?

²¹ Antoy naaralan tayod si Pablo? Legan a sikatoy apriso diad inabangan ton abung, agto makapanpulong diad kabkaabungan. Balet ta ag-adismaya, tan siansia nin pinulongan toy amin ya ombibisitad sikato. Diad panaon tayo, dakel ed saray lingkor na Dios et apriso lapud pananisia ra, balet ta itutultuloy day manpulong kanian napansiasiansia ray liket da. Wala ray agagi tayon agla makaalis ed abung, odino manaayam ni ingen ed nursing home lapud maedad la ra odino lapud sakit. Balet anggad sarag da, pupulongan da ray doktor tan nars, saray ombibisitad sikara, tan arum ni. Pilalek na puso ra ya sigpot ya ipulong so Panarian na Dios. Talagan aapresyaen tayoy alimbawa ra!

22. (a) Anton publikasyon so ontulong pian nagunggonaan itayod libro na Biblia a Gawa? (Nengnengen so kahon ed tagey.) (b) Antoy determinadom ya gawaen legan mon alagaren so anggaan na sayan daan a sistema na bengabengatla?

²² Sano basaen tayoy salaysay na libro na Gawa nipaakar ed saray apostol nen Jesus tan arum nin Kristiano nen inmunan siglo, talagan dakel so naaralan tayo ed pantultuloy a pambantay. Legan tayon alagaren so anggaan na sayan daan a sistema na bengabengatla, komon ta determinado tayon aligen irayan Kristiano nen inmunan siglo diad makpel tan maseseg ya pampulong tayo. Anggapo lay mas baleg nin pribilehyo nen say sigpot a pangipulong ed Panarian na Dios!​—Gawa 28:23.

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Kahon ed pahina 13]

“TALAGAN MAS NAAP-APRESYAK LA NATAN SO LIBRO NA GAWA”

Onia so imbalikas na sakey ya ombiabiahen manangasikaso kayari ton binasa so libron “Bearing Thorough Witness” About God’s Kingdom: “Talagan mas naap-apresyak la natan so libro na Gawa. Aliling to et aminpigak lan ‘adalanan’ so salaysay na Gawa balet ta kandila labat so pansisilew ko tan aburareg so salming ya sulong ko. Balet natan, malikeliket ak ta malinlinew lad siak itan ya singa liwawa na agew.”

[Litrato ed pahina 12]

Impaway na anghel si Pedro anggad balatyang a puerta